Catalog

5 KASIM 2008 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 9dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Beyaz Saray’ın yeni ev sahibini belirleyecek seçimler için halk sandık başına gitti ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - ABD’de Cumhuriyetçi Parti Başkan adayõ John McCain ile De- mokrat Partili başkan adayõ Barack Obama’nõn Beyaz Saray için ay- lardõr süren seçim yarõşõnõn sonun- da halk sandõk başõna gitti. Seçmen katõlõmõnõn çok yüksek olduğu ilk oylamalarda seçim merkezlerinde uzun kuyruklar oluştu. Başkanlõk seçimlerinde geleneksel olarak ilk oy verme işleminin yapõldõğõ New Hampshire eyaletinin iki kasabasõn- da Obama, McCain’e fark arttõ. Obama’ya 15, McCain’e 6 oy Dixville Notch’taki kayõtlõ 21 seç- menin 15’inin oyunu Obama alõrken McCain 6 oy alabildi. 40 yõldan bu ya- na ilk kez bir Demokrat Partili başkan adayõnõn daha fazla oy aldõğõ kasaba- da sonuç alkõşlarla karşõlandõ. Hart’s Location’da ise Obama 17, McCain 10 oy al- dõ. 1948 yõlõndan bu yana devam eden gele- neğe göre, ülkede başkanlõk seçimlerinde ilk oylama, seçim günü gece yarõsõ söz konusu iki kasabada yapõlõyor. Seçim günü de dahil olmak üzere her iki aday da kararsõz eyaletlerde yoğun kampan- yalarõnõ sürdürdü. McCain ve yardõmcõsõ Sa- rah Palin bir günde tam 9 farklõ eyalette kam- panya yürüterek 3 farklõ zaman dilimini gez- di. Obama ve ekibi aynõ gün içinde 8 eyalet- te miting düzenledi. Demokrat aday Obama’nõn anneannesi Madelyn Dunham başkanlõk seçimlerine bir gün kala 86 yaşõnda kanserden yaşamõnõ yitirdi. Obama kendisine 10 yaşõndan itibaren bakan ve yetişmesinde önemli bir rol oynayan anneannesi için kõz kardeşi Maya Soetoro- Ng. ile ortak açõklama yaptõ. Obama açõkla- mada “Anneannemiz Madelyn Dunham’ın kanserle mücadelenin ardından vefat etti- ğini büyük bir üzüntü ile açıklıyoruz. Ai- lemizin temel taşıydı ve olağanüstü başa- rı, güç ve tevazunun kadınıydı” dedi. Obama, beyaz olan annesinin annesi Ma- delyn Dunham’in rahatsõzlõğõnõn son haftalarda artarak ciddi boyuta ulaşmasõ ve hayati teh- like bulunmasõ üzerine seçim kampanyasõna birkaç gün ara vererek anneannesinin yaşadõğõ Hawaii Adalarõ’na gitmişti. McCain’den başsağlığı Seçimlerin son gününde Kuzey Carolina’da kampanya yapan Obama anneannesinin “uy- kusunda huzur içinde öldüğünü” söyleyerek “O Amerika’nın her yerinde gördüğümüz ses- siz kahramanlardan biriydi” diye konuştu. Obama anneannesinden konuşurken gözlerinden yaşlar süzüldü. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayõ John McCain, anneannesini kaybeden rakibi Obama’ya başsağlõğõ diledi. Demokrat başkan adayõ Obama’ya des- tek seçimlerden bir gün önce artõş gösterdi. Obama ülke genelindeki anketlerin orta- lamasõndan rakibi McCain’den yüzde 7.8 oranõnda önde gitti. Obama, Marist araştõrmasõnda yüzde 9, Reuters/C- SPAN/Zogby anketinde yüzde 11 ve Fox televizyonunun anketinde ise yüzde 7 ora- nõnda üstünlük sağladõ. Obama Nevada, Virginia, Pensilvanya gibi kritik eyaletlerdeki anketlerde önde giderken iki aday arasõnda Florida, Ohio, Missouri ve Kuzey Carolina gibi eyalet- lerde başa baş bir mücadele görüldü. Kongre yenilenecek ABD seçimlerinde ayrõca 100 üyeli Senato’nun üçte biri ile 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamõ yenile- necek. ABD Kongresi’nin her iki kana- dõnda da Demokratlarõn çoğunluğu ka- zanmasõ bekleniyor. Kongre’nin 435 üye- li alt kanadõ Temsilciler Meclisi’nde ha- len 235 Demokrat Partili üye bulunuyor. Senato’nun yaklaşõk üçte birini oluşturan 34 üyelik yenilenecek. Senato’da halen De- mokrat Parti’nin, Cumhuriyetçiler önünde, 2 bağõmsõz senatörün de desteğiyle 51’e 49’luk üstünlüğü bulunuyor. Senato için ya- põlacak seçimlerde de Demokratlarõn farkõ daha da açmasõ ve üye sayõsõnõ 60’a çõkar- masõ bekleniyor. Bunun olmasõ ve Oba- ma’nõn başkanlõğõ durumunda Demokratlar, hem yürütme organõ olan başkanlõğõ hem de yasama organõ olan Kongre’nin iki kanadõ- nõn kontrolünü ezici şekilde ele geçirecek. Obama biletleri karaborsada Barack Obama’nõn Chicago’daki Grant Park’ta seçim gecesi yapacağõ “zafer mitin- gi”ne giriş biletleri karaborsada 2 bin 500 do- lara satõlõrken internet ortamõnda açõk arttõrma ile satõş yapõlan sitelerde ise biletler 600 ile 1300 dolar arasõnda fiyatlara alõcõ buldu. Palin seçim arifesinde aklandı ABD’de Cumhuriyetçi başkan yardõmcõsõ adayõ Sarah Palin, kõz kardeşinin olaylõ bir şe- kilde ayrõldõğõ eski eşini eyaletin polis gücünden attõrmak amacõyla nüfuzunu kullandõğõ suçla- masõndan aklandõ. Alaska Personel Kurulu için çalõşan bağõm- sõz savcõ Timothy Petumenos’un raporunda, Cumhuriyetçi başkan yardõmcõsõ adayõ Alaska Valisi Palin ya da bir başka eyalet yetkilisinin Alaska Etik Yasasõ’nõ ihlal etmesi için muhte- mel bir sebebin bulunmadõğõ belirtildi. ABD SEÇİMLERİ Dış Haberler Servisi - ABD tarihinin en uzun ve en pahalõ başkanlõk seçimleri, aynõ zamanda ilklerin de seçimi oldu. Demokrat aday Barack Obama ülke tarihinde başkanlõk koltuğu için yarõşan ilk siyah olurken, Cumhuriyetçilerin adayõ John McCain (72), ilk döneminde Beyaz Saray’a giren en yaşlõ başkan olmak için yarõştõ. Demokrat Parti’nin başkan yardõmcõsõ adayõ Joe Biden ülkenin ilk Katolik başkan yardõmcõsõ olmak için, Cumhuriyetçi başkan yardõmcõsõ adayõ Sarah Palin de bu göreve seçilen ilk kadõn olmak için yarõştõ. Demokrat Parti adaylõğõnõ Obama’ya kaptõran Hillary Clinton ise seçilmesi halinde ülkenin ilk kadõn başkanõ olacaktõ. İlk defa iki senatörün birbirlerine karşõ yarõştõğõ seçimlerde, aynõ zamanda iki başkan adayõnõn da ABD dõşõnda doğmuş olmasõ dikkat çekti. Illinois Senatörü Obama Hawaii’de, Arizona Senatörü McCain ise asker babasõnõn görev yaptõğõ Panama Kanalõ’nda doğdu. AB’den yeni başkana mektup Dış Haberler Servisi - Avrupa Birliği, ABD’nin yeni başkanõna gönderilmek üzere “ABD-AB ilişkilerinin daha yakın olması ve AB’nin küresel öneme sahip konularda daha fazla rolünün olması gerektiğini” belirten bir mektup hazõrladõ. AB dönem başkanõ Fransa Dõş- işleri Bakanõ Bernard Kouchner’in, Marsilya’da düzenlenen dõşişleri bakanlarõ gayri resmi top- lantõsõndan sonra gazetecilere duyurduğu ve “Sayın Başkan” olarak adreslenen 6 sayfalõk mektupta ABD’ye uluslararasõ ilişkilerde çok ta- raflõlõğõ dikkate almasõ ve müttefikleriyle daha sõk işbirliği yapmasõ mesajõnõn verildiği belirtildi. ‘İkincil değil, eşit rol istiyoruz’ Kouchner konuşmasõnda Avrupa’nõn dünyanõn bazõ bölgelerinde sahip olduğu deneyim ve uz- manlõğõn ABD tarafõndan kabul görmesi gerek- tiğini hatõrlatarak, başta Ortadoğu olmak üzere Afganistan ve Pakistan’daki mevcut durum, Çin, Hindistan ve Brezilya’nõn yükselen ekono- mileri gibi konularda AB’nin ikinci role sahip ol- mak istemediğini ve ABD’yle eşit şartlarda iş- birliği yapma arzusunda olduklarõnõ ifade etti. AB Ortak Dõş Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana da “hayat ABD se- çimlerinden sonra da devam edecek” ifadesi- ni kullanõrken, AB ve ABD’nin işbirliği politi- kasõnõn doğru bir biçimde tespit edilmesi gerek- tiğini vurguladõ. Öte yandan Avrupa Parlamentosu (AP) Sosyalist Grup Başkanõ Martin Schulz, yeni ABD başkanõnõn derhal Guantanamo hapis- hanesini kapatmasõnõn yanõnda Polonya ve Çek Cumhuriyeti’ne füze sistemleri yerleştirme pla- nõndan vazgeçerek “sembolik bir jest yapması gerektiğini” söyledi. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ise, ABD’de başkanlõk seçimlerini kimi kazanõrsa kazansõn ye- ni başkanla son derece yakõn bir şekilde çalõşmaya hazõr olduğunu söyledi. Castro: Obama daha zeki Bu arada Küba devriminin lideri Fidel Cas- tro, cumhuriyetçi aday John McCain’i “kül- türsüz, savaş çığırtkanı, pek zeki olmayan ve sağlıksız biri” olarak niteledi ve başkan se- çilmesi halinde dünyada savaş riskinin arta- cağõnõ söyledi. Demokrat aday Barack Oba- ma’yõ öven 82 yaşõndaki eski Küba Devlet Baş- kanõ, Obama’nõn “McCain’den daha kültürlü ve zeki olduğunu” kaydetti. Kenyalılar Obama için dua etti Barack Obama’nõn babasõnõn ülkesi Kenya’da halk Obama için dualar okurken, Demokrat adayõn ailesinin topraklarõnõn bulunduğu bölge basõnõn ve kutlama yapmaya hazõrlanan Kenyalõlarõn akõnõna uğradõ. ABD seçimlerini takip edebilmek amacõyla dün gece boyu partiler düzenleyen Kenyalõlar, Obama’nõn başkan seçilmesi halinde Afrika’ya yardõm edeceğini umuyor. Obama’nõn ailesine ait topraklarõn bulunduğu ve babaannesinin yaşadõğõ Kogelo köyünde, polis kurduğu barikatlarla kalabalõğõn ailenin evine yaklaşmasõna izin vermedi. Obama’nõn üvey kardeşi Malik Obama, “Herkes çok mutlu ve heyecanlı. Kutlamalar için seçim sonucunu bekliyorlar” dedi. Ülkede yayõmlanan gazeteler de ilk sayfalarõnda Obama’yla ilgili haberlere yer verdi. Nairobi Üniversitesi öğretim üyelerinden sosyolog Ken Ouko ise Obama’nõn Afrikalõlarõn yaşamlarõnda bir değişime yol açabileceği yönündeki beklentilerin hüsranla sonuçlanabileceğini belirterek, “ABD kendi sorunlarına sahip bir ülke ve Obama da kendi ülkesinin sorunlarıyla ilgilenmek zorunda” diye konuştu. Asker Obama’ya komutan McCain’e Oylarõnõ günler önceden internet yoluyla gönderen Irak’taki ABD askerleri, savaşõn kaderini etkilemesi beklenen seçim sonuçlarõnõ merakla beklediler. Musul’daki ABD üssünde dün askerlerin kahvaltõ ettiği odadaki 4 televizyondan sadece biri seçim haberlerini verirken, diğer 3 televizyonda spor kanallarõ açõktõ. Seçim günü için özel plan yapmayan ABD askerleri, dün de rutin operasyonlarõnõ sürdürdü. Ordunun kendilerini oy vermeleri için teşvik ettiğini söyleyen çavuş James Fowler (27), Demokrat aday Barack Obama’ya oy verdiğini, ancak üst düzey askerler arasõnda Cumhuriyetçi John McCain’e oy verenlerin oranõnõn çok daha yüksek olduğunu söyledi. Çavuş Anthony Vess de, özellikle genç askerlerin Obama’nõn Irak politikasõnõ desteklediğini, ancak ülkeye ve orduya karşõ bir sorumluluklarõ olduğunu ifade etti. Obama Irak’taki askerlerin 16 ay içinde geri çekilmesini isterken, McCain zafere kadar savaşmaya devam edeceklerini açõklamõştõ. Iraklõlar ise seçimlerin sonucunun kendilerini nasõl etkileyeceği konusunda farklõ görüşlere sahip. Kimi Iraklõlar sonucun bir şey değiştireceğine inanmazken Bağdat’ta yaşayan Muhammed el Tamimi, “Yeni ABD başkanının 35 yıldır baskı altında olan ülkemizde yeni bir sayfa açmasını umuyoruz” dedi. Oy verene kahve ABD’deki Starbucks ve bazõ büyük yemek zincirleri, başkanlõk seçimlerini kutlamak amacõyla dün oy verenlere ücretsiz kahve, dondurma ve çörek dağõttõ. Krispy Kreme Doughnuts oy verme işlemi sõrasõnda müşterilerine çörek ikram ederken, seçimleri “ulusal parti” olarak kutlayan Ben ve Jerry’s de dükkânlarõnda ücretsiz olarak dondurma dağõttõ. Kampanyayõ birkaç gün önceden “Seçimlere gereken önemi veriyorsanız, biz de size ücretsiz kahve vermeyi önemsiyoruz” ilanõyla duyuran kahve zinciri Starbucks, dün oy verdiğini söyleyen herkese büyük boy kahve hediye etti. Washington eyaleti seçim komisyonu sözcüsü ise, kampanyanõn oy verenlerin ödüllendirilmesi olarak görülebileceğini ve bunun federal yasalarõn ihlali anlamõna gelebileceğini savundu. ABD’yegazeteciakını Uluslararasõ basõn, ekonomiden siyasete kadar dünyada birçok alanõ etkileyecek ABD’deki başkanlõk seçimlerini büyük bir gazeteci ordusuyla yerinden izledi. ABD Dõşişleri Bakanlõğõ, 4 binden fazla yabancõ gazeteciye seçimi yerinde izleyebilmesi için izin verildiğini bildirdi. Obama’nın ‘memleketi’ Kenya’da yapılan sembolik seçimlere katılan halk, büyük kutlama için sonucu bekledi. (AP) ABD’nin yeni başkanõ olmak için Demokrat Partili Obama ile Cumhuriyetçi rakibi McCain arasõnda aylardõr süren seçim maratonu dün sonlandõ. Dünya, 8 yõldõr sürdürdüğü şiddet ve savaş yanlõsõ politikalarõyla anõlan, uluslararasõ kamuoyunda ABD karşõtlõğõnõn artmasõna neden olan Bush iktidarõna son verecek seçimlere kilitlendi. Seçimlerin ilk durağõ olarak görülen ve 40 yõldõr Cumhuriyetçilerin kalesi olan New Hampshire eyaletinin iki minik kasabasõnda ilk zafer Obama’nõn oldu. Anneannesi Madelyn Dunham’ı başkanlık seçimlerine bir gün kala kaybeden Obama, Kuzey Caroline’daki, gözlerinden yaşlar süzülerek yaptığı konuşmasında “O Amerika’nın her yerinde gördüğümüz sessiz kahramanlardan biriydi” dedi. İki aday, seçim günü de kararsız eyaletlerde yoğun kampanyalarını sürdürdü. McCain ve yardımcısı Sarah Palin bir günde tam 9 farklı eyalette kampanya yürüterek 3 farklı zaman dilimini gezdi. (Fotoğraflar: AP) ünyanõn gözü ABD’deD Seçim sonucu belli olmadan kaleme alõnan ve ‘Sayõn Başkan’a hitaben yazõlan 6 sayfalõk mektupta, ABD’ye çok taraflõlõğõ dikkate alma çağrõsõ yapõldõ İlklerin seçimi Obama oyunu kullandıktan sonra, gazetecilere poz verdi. (Fotoğraf: AP) Seçmen katılımının çok yüksek olduğu ilk oylamalarda seçim merkezlerinde uzun kuyruklar oluştu. Yüzlerce seçmen, sonucu bütün dünyada tahmin edilmesine karşın yine de merakla beklenen seçimlerde oy kullanabilmek için sandık başına gitti. (Fotoğraf: AP) OBAMA GÖZYAŞLARINI TUTAMADI Yüksek katõlõm