Catalog

25 OCAK 2007 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER 7 ÖLÜMÜ BÜYÜK ÜZÜNTÜ YARATTI ‘Ben böyle veda etmeliyim’ em, bir süre önce gazeteci Can Dündar’a verdiği röportaj sırasında “Bizim kuşak hiç değilse ilkgençlik döneminde çok şiir yazmıştır. Bense tüm yaşamım boyunca iki şiir yazdım. Ve bu iki şiir arasında 40 yıl vardı” diyordu. Robert Kolej’de 16 yaşındayken yazdığı “Sabahleyin Sokaklar...” adlı şiirle bir arkadaşıyla birlikte birinciliği kazanmıştı. Bu şiir şöyle: “Bambaşka olur sabah sokaklar/Çöpçü vardır sokaklarda/Ve üşüyen ameleler./Çöpçüler vardır sokaklarda; Hepsi sıla hasreti çeker/Türkü söylerler/Bıyık burup, çöp kokan elleriyle/Küfrederler./Pislik ve ümit kokar sabahleyin sokaklar,/ İnsanların yüzlerinde okunur iyilik./Çöpçülerle ameleler vardır sokaklarda,/Yüreğime dokunur” İkinci ve son şiiri ise “Veda” adını taşıyordu. Bu şiiri CHP’den koptuğu 1995 yılında yazmış, hemen akla gelebileceği gibi, o zamanlar bir sağlık sorunu yokmuş. Bu dizeleri yazarken 1987’de İstanbul milletvekili seçildikten sonra kızı İpek Cem’in yolladığı bir kutlama kartından esinlenmiş. O kartta, kuyruğundan çekti C Eski TRT Genel Müdürü, Dışişleri Bakanı, yazar ve fotoğrafçı İsmail Cem’i yitirdik Elinde mürekkep izi vardı İstanbul Haber Servisi Eski Dışişleri Bakanı, siyasetçi İsmail Cem (67), tedavi gördüğü İstanbul Cerrahi Hastanesi’nde yaşamını yitirdi. 2004 yılı Mayıs ayından bu yana akciğer kanseri teşhisiyle tedavi gören Cem, bilincini yitirene dek dünya ve Türkiye gündemindeki olayları takip etti, tarihe notlar düştü... İsmail Cem, tedavinin bağışıklık sistemini zayıflatması sonucu, yakalandığı akciğer enfeksiyonu nedeniyle 26 Aralık’ta hastaneye yatırıldı. Bilincinin önceki geceden itibaren yavaş yavaş kapanmasının ardından, dün sabah 09.50 sıralarında hayata veda eden İsmail Cem, Teşvikiye Camisi’nde yarın kılınacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek. İsmail Cem’in yaklaşık bir yıldır doktorluğunu yapan onkoloji uzmanı Dr. Sualp Tansan, Cem’in son derece rahat ve huzurlu şekilde yaşamını yitirdiğini söyledi. Tansan, düzenlediği basın toplantısında, Cem’in hastalığı başta olİsmail Cem’in kızı İpek Cem Taha ve eşi Elçin Cem. ON ANA KADAR YAZDI’ Hastaneden ayrılışları sırasında, hastane önünde gazetecilere açıklama yapan İsmail Cem’in İsmail Cem, Dışişleri Bakanlığı döneminde ilklere imzasını attı Dostluk rüzgârı esti TÜREY KÖSE/BAHADIR SELİM DİLEK ANKARA Türkiye’de sosyal demokrat hareketin kuramcılarından, eski Dışişleri Bakanı, 34 yaşında “en genç” TRT Genel Müdürü olan ve YTP macerasından sonra siyasal yaşamını CHP’de noktalayan İsmail Cem’i yitirdik. 1940 doğumlu olan Cem, İstanbul Robert Kolej ve ardından Lozan Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 1963 yılından başlayarak çeşitli gazetelerde yazıişleri müdürlüğü, genel yayın müdürlüğü görevlerinde bulunan Cem, 19651966 yıllarında da gazetemizin yazıişleri müdürlüğünü yaptı. Türkiye Gazeteciler Sendikası İstanbul Şubesi Başkanlığı’nı yürüttü. 1974 yılında Bülent Ecevit hükümeti döneminde “en genç TRT genel müdürü” oldu. Arkasından siyasete atıldı, 1987, 1991 ve 1995 seçimlerinde milletvekili seçildi. İsmail Cem’in siyasal serüveni SHPCHPDSPYTP çizgisinde sürdü. EĞİŞİM PROGRAMI İlk fotoğraf... smail Cem gazeteciliğe ilk adımı, 16 yaşında bir lise öğrencisiyken gazetemizin birinci sayfasında yayımlanan bu fotoğrafla attı. Cem, Robert Kolej’de öğrenciyken mühendislik bölümü öğrencilerinin bir öğretmenlerinin görevden ayrılması nedeniyle yaptıkları protesto gösterisini görüntüledi. 10 Mayıs 1956’da yayımlanan bu fotoğraf, onun yayımlanan ilk fotoğrafı olarak, öğretmenlerine “istifanı geri al” diye seslenen 270 öğrencinin eylemi ise Türkiye’deki ilk öğrenci protestoları arasındaki yerini alarak tarihe geçti. 19651966 yıllarında gazetemiz yazıişleri müdürlüğü görevini üstlenen Cem’in fotoğraf tutkusu ömür boyu sürdü. İ kanlığı döneminde yaşandı. Cem, bakanlığı döneminde, Balkan ülkelerine de önem verdi. Özellikle NATO’nun Kosova operasyonu öncesi Belgrad’a giderek, Sırp yönetiminin uzlaşmaya varması için çok çaba gösterdi. Ancak, Kosova’ya yönelik operasyonun önüne geçemedi. Cem, Türkiye ile İran arasında ikili ticari ilişkilerin artırılması yönünde de yoğun girişimler yaptı. İsrailFilistin anlaşmazlığının çözümü için aktif olarak devreye girdi. Başbakan Ecevit’in rahatsızlığı sürecindeki gelişmeler Cem’i DSP’den kopma noktasına getirdi. Dönemin Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan’ın ANAP desteğiyle bir AB hükümeti planları yaptığı söylentileri yoğunlaşırken, Devlet Bakanı Kemal Derviş’in, “Yeni bir senaryo lazım’’ sözleriyle erken seçim için düğmeye basıldı. MHP lideri Devlet Bahçeli, 3 Kasım’da erken seçim istedi. Bunun üzerine seçim kararı alınınca DSP’deki çözülme hızlandı. Hüsamettin Özkan istifa etti, Cem de kabineden ve DSP’den ayrıldı. DSP’den kopanlar Cem liderliğinde YTP’yi kurdu. Ancak, “İsmail CemHüsamettin ÖzkanKemal Derviş troykası’’ düşleri yaşama geçirilemedi. Derviş, uzun bir tereddüt döneminin ardından CHP’ye geçince YTP’li senaryolar bazılarının düşlerinde kaldı. YTP daha sonra CHP’ye katılma kararı aldı. Cem de, CHP lideri Baykal’ın danışmanı oldu. İsmail Cem’in Türkiye’nin siyaset sosyolojisi ve sosyal demokrasi üzerine birçok kitabı yayımlandı. Cem’in İngilizce yazılmış ve Almancaya da çevrilmiş “Turkey in the New Century” adlı bir dış siyaset çalışması ile sergilenmiş fotoğraflarından derlenen “Mevsimler” adlı iki fotoğraf kitabı da bulunuyor. Törenle CHP’ye katıldı. İlk tebriki Başbakan ve CHP lideri Ecevit’ten aldı. (20 Temmuz 1978) YTP’NİN KURULUŞU... 34 yaşında ‘en genç’ TRT genel müdürü. (1974) D 1991 seçimlerinde SHP’den İstanbul milletvekili seçilen Cem, İnönüBaykal çekişmesinde Baykal’ı destekledi. 1992’de CHP’ye geçti. Baykal ile CHP’nin Değişim Programı’nı hazırladı. Turgut Özal’ın ölümünden sonra Süleyman Demirel’e Çankaya yolu göründü. SHP, Demirel’e destek verirken Baykal, Cem’i cumhurbaşkanı adayı ilan etti. Cem, ilk iki turda 25, üçüncü turda 27 oy aldı. Baykal’la Cem’in arası 1995 seçimleri öncesinde açıldı. Cem, CHP’den ayrılarak DSP’ye geçti ve 1995 seçimlerinde Kayseri’den milletvekili seçildi. Cem, ANASOLD hükümetinde Dışişleri Bakanlığı’na geti Baykal’la Cem’in arası 1995 seçimleri öncesinde açıldı. rildi. Cem, bu dönemde bir taraftan AB ile ilişkiler konusunda adım atmaya çalışırken diğer yandan da TürkYunan ilişkilerini geliştirme çabasına girdi. Cem dönemin Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu ile kişisel dostluk kurup bunun ikili ilişkilere yansımasını sağlamaya çalıştı. Cem döneminde, Türkiye bir taraftan Afrika ve Latin Amerika’ya açılma politikalarını da uygulamaya koydu. İlk kez bir Türk diplomatın İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreterliği’ne aday olması ve seçim potasına girmesi yine Cem’in Dışişleri Ba İsmail Cem, dönemin Yunanistan Dışişleri Bakanı Y orgo Papandreu ile kişisel dostluk kurdu. Gün geldi Papandreu sirtaki oynadı, Cem alkışladı. İkilinin sıcak ilişkisi TürkYunan ilişkilerine de yansıdı. CUMHURİYET 07 K Erdal İnönü dukça ileri ve kötü durumdayken kullanılan tedavilerle iyi sonuçlar aldıklarını ve Cem’in de hastalığıyla çok dirayetli bir şekilde savaşım verdiğini söyledi. Tansan, “İsmail Cem’i, son 1 ay içinde hastalığının ilerlemesi nedeniyle kaybettik. Bu hastalık için gayet kaliteli ve iyi şekilde yaşadığını düşünüyorum. Dün geceden itibaren bilinci yavaş yavaş kapandı. Rahat ve huzurluydu. Ailesi yanındaydı’’ di ye konuştu. Cem’in son gününe dek bütün dünyayla ve memleket işleriyle ilgilendiğini ve son iki güne kadar her gün çalıştığını anlatan Sualp Tansan, son iki gün iyice halsizleştiğini ve çalışamaz hale geldiğini söyledi. ‘S Murat Karayalçın ? Akciğer kanseri teşhisiyle tedavi gören İsmail Cem (67) dün sabah 09.50’de yaşamını yitirdi. Cem, yarın Teşvikiye Camisi’nde kılınacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek. kızı İpek Cem Taha, Türkiye’nin en önemli liderlerinden birini kaybettiğini belirterek, “Son ana kadar yazmayı sürdürdü, öldüğünde elinde hâlâ mürekkep izleri vardı” dedi. Taha, babasının antibiyotik tedavisi gördüğünü anımsatarak “Esasen kendindeydi. Bilgisayarı ile oynuyordu. Kitabı ile çalışıyordu” diye konuştu. İsmail Cem’in ölümünün ardından çok sayıda siyasetçi ve yakın dostu hastaneye geldi. Aralarında CHP İl Başkanı Şinasi Öktem, Beşiktaş Belediye Başkanı İsmail Ünal, Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül’ün de bulunduğu pek çok kişi hastaneye gelerek Cem’in ailesine taziye ziyaretinde bulundu. Öte yandan CHP Genel Başkanı Deniz Baykal da CHP’li milletvekilleri ve belediye başkanlarıyla birlikte Cem’in Bebek’teki evine giderek ailesine başsağlığı diledi. Baykal “Onun bir yakın dostu, arkadaşı olmaktan onur, mutluluk duyuyorum” dedi. A. Necdet Sezer ği fili tepeye taşıyan minicik bir farenin karikatürü varmış. Üzerinde İngilizce “Büyük başarı için tebrikler” yazıyormuş. Kartın kapağını çevirince sırada taşınacak 4 fil daha olduğu görülüyormuş ve altında da “Başarılarınızın devamı dileğiyle...” notu varmış. İpek Cem, karta “Hadi yine iyisin. Çok tebrikler” sözcüklerini eklemiş. Cem’in bu karttan esinlenerek yazdığı dizeler de şöyle: “Çok ileri bir tarihte/Çok yaşlı olarak/Sessizce ayrılmalıyım/Kimseye pek gözükmeden/Ve kimseyi rahatsız etmeden./ Masamın üzerinde/Dünden kalan işler/Tamamlanmamış yazılar/Okunmayı bekleyen kitaplar/Ve anılar ve umutlar. Filleri kuyruğundan çekerek/Tepeleri aşırtmaktı görevim/Günler bitti filler tükenmedi/Ben elimden geleni yaptım/ Gerisini siz tamamlayın./Boşa geçmedi hayatım/Daha fazlası olabilirdi ama/ ‘Buna da şükür’ demeliyim/İşte sevgili dostlar/ Ben böyle veda etmeliyim.” Aydınlık düşünceli bir dost ANKARA/İSTANBUL (Cumhuriyet) Eski Dışişleri Bakanlarından İsmail Cem’in ölümü Türkiye’de büyük üzüntü yarattı. Başta Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer olmak üzere, Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığı ile Cem’in siyaset arkadaşları, eski bakanlar birer mesaj yayımlayıp üzüntülerini dile getirdiler. Cumhurbaşkanı Sezer mesajında, “Siyasetçi, gazeteciyazar ve bürokrat kimliğiyle önemli hizmetlerde bulunan İsmail Cem, çok yönlü kişiliği, uzlaşmacı tavrı ve demokratik duruşuyla ulusumuzun beğenisini ve saygısını kazanmıştır” dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da mesajında Cem’in vefatının, siyaset dünyası için önemli bir kayıp olduğunu belirtti. Dışişleri Bakanlığı, “Sayın Cem’in dış politikamıza ve Bakanlığımıza yaptığı değerli hizmetler ve katkılar unutulmayacaktır” açıklaması yaptı. Deniz Baykal (CHP Genel Başkanı) Türkiye’nin sosyal ve demokratik dönüşümüne katkı veren seçkin bir siyaset adamı ve aydınlık düşünceli fedakâr, güvenilir bir dost olarak hem yaşamımda hem de partimizin yaşamında özel bir yere sahip olmuştur ve hep sahip olacaktır. Zeki Sezer (DSP Genel Başkanı) Türk milleti bir sevgili evladını yitirdi, biz çok değerli bir arkadaşımızı, dostumuzu yitirdik. Erkan Mumcu (Anavatan Partisi Genel Başkanı) Aynı hükümetlerde beraber çalışma fırsatını bulmuştuk. Cem’in vefatı, Türkiye için büyük bir kayıp olmuştur. Murat Karayalçın (SHP Genel Başkanı) Cem’in başarılı çalışmaları her zaman beğeni ile anımsanacaktır. Süleyman Demirel (9. Cumhurbaşkanı) Milletimiz değerli bir evladını kaybetti. Rauf Denktaş (KKTC’nin ilk Cumhurbaşkanı) Büyük bir vatan evladını kaybettik. Prof. Dr. Erdal İnönü (Eski Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı): Türkiye için, sosyal demokrasi için büyük bir kayıp. Cem hem iç hem de dış barışa önemli katkılar sağladı. Her şeyden önce bir düşünür, bir yazardı. Türkiye’nin Atatürk’ten beri takip ettiği “Yurtta barış dünyada barış” yolunu en iyi uygulayanlardan birisiydi. Hüsamettin Özkan (Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı): Eğitimi, deneyimi ve entelektüel birikimi ile ülkemize ve ülkemizin siyasi yaşamına bugüne kadar çok değerli katkılar sunan sevgili arkadaşım İsmail Cem, sağlığı elverse idi, bugünlerde çok ihtiyacımız olan siyasetin niteliğinin yükseltilmesine daha fazla katkı sunabilecekti. Tansu Çiller (Eski Başbakan) Kendisinin çabalarını takdirle izledim. Bir büyük kayıp, hem siyaset adına, hem de ülke adına. Devlet Bahçeli (MHP lideri) Türk siyasi hayatına çok büyük katkıları oldu. Fikri Sağlar (Eski Kültür Bakanı) Eleştirilerini zevkle izler, dersler çıkarırdık. Hikmet Çetin (Eski Dışişleri Bakanı) Türkiye bir fikir adamını kaybetti. Altan Öymen (Gazeteciyazar ve eski CHP genel başkanlarından) Türkiye’ye büyük hizmetleri olan Cem’in bıraktığı eserlerin unutulmaması gerekir. Hikmet Uluğbay (Eski Devlet Bakanı) Dışişleri Bakanlığı sırasında Türkiye’nin dünyada saygınlığını artıran bir devlet adamıydı. Orhan Birgit (Eski Turizm Bakanı, gazeteci) Aramızdan çok zamansız ayrıldı. Ercan Karakaş (Eski Kültür Bakanı ve SODEV Onursal Başkanı) Daima diyaloğu savunarak dünya barışına katkıda bulunacak çalışmalar yaptı. Süleyman Çelebi (DİSK Genel Başkanı) Bir siyasetçi olarak sol ve sosyal demokrasi adına yeni fikirler üretti ve dünyadaki tartışmaların Türkiye’ye taşınmasını sağladı. Türkiye Barolar Birliği Düşünsel birikimini ülkesi ve halkı için kullandı. Ross Wilson (ABD Büyükelçisi) Vatansever bir Türk, değerli bir devlet adamı ve ABD’nin dostuydu. AB Genel Sekreterliği Genel Sekreterliğimizin kurulmasını sağlayan Cem’in sonsuzluğa geçişini derin üzüntüyle öğrendik. Murat Yalçıntaş (İTO Yönetim Kurulu Başkanı) Özellikle dış politikada harcadığı büyük emekle her zaman hatırlanacaktır. Türkiye Gazeteciler Sendikası Dürüst kişiliği, barışçı ve diyaloğa açık yönüyle hem Türk basınının hem de siyaset dünyasının unutulmaz kişiliklerindendi. Erol Tuncer (Sosyal Demokrasi Derneği) Cem’in, Türk kültürünün ve sosyal demokrat düşüncenin gelişip yaygınlaşmasına önemli katkıları oldu.