Catalog

f EYLÜL 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA dishab(g cumhuriyet.com.tr 11 Mısıp'da iıalk sandık başında • Dış Haberler Servisi - Mısır'da bugün 32 milyon kayıtlı seçmen ilk kez birden fazla adayın yanşacağı devlet başkanlığı seçımleri için sandık başına gidiyor. Seçimleri 24 yıldır iktidarda bulunan Hüsnü Mübarek'in kazanmasına kesin gözûyle bakıhyor. Karşısında 9 râkibi bulunan 77 yaşındaki Mübarek, yeniden seçilmesi durumunda 6 yıl daha devlet başkanlığı koltuğunda oturacak. Tıyatroda • DışHaberier Servisi- Mısır'da, bir kültür merkezinde riyatro gösterisi sırasında çıkan yangında en az 32 kişi öldü. Başkent Kahire'nin güneyindeki Beni Suef de bir kültür merkezinde meydana gelen yangın yaklaşık lOOkişininizledıği bir tiyatro göstensi sırasında çıktı. 37 kişinin yaralandığı yangırun bir tiyarro oyununun sergilendiği sırada. dekorun bir parçası olan raumu oyunculardan bınnin yanlışlıkla devirmesiyle ^aşladıgı belırtıldı. Kurtulanlar, yanguıın çıkmasıyla çıkışlara doğru koştuklannı ancak salonun 2 çıkış kapısrndan sadece birinin açık olması nedeniyle kargaşa çıktığını anlattılar. Olayın 2002'de bir tren vagonunda çıkan ve 350 kişınin öldüğü yangının ardından ülkede meydana gelen en büyük yangın olduğu kaydedildi. İspaiM17konut KlTDÜS(AA)-lsrail hükümeti, Batı Şeria'nın en büyük Yahudi yerleşim bırimlennden Ariel"de 117 yeni .onutun inşa edilmesine yönelik projeyi onayladı. îsrailli yetküiler, inşa karannın, birkaç ay önce gündeme gelen, "Ariel yerleşim birimine 3 bin yeni İconut eklenmesi" projesinin bir parçası olduğunu söylediler. Projenin, Filistin ıle Israil arasındaki sorunun çözümü için ortaya atılan ve Yahudi yerleşim birimlerinin genişletilmesine son verilmesini öngören "Yol Haritası" önerisine açık bir ihlal teşkil ettiği belirtiliyor. S. Anabistan'da operasyon • RtYAD(AA)- Suudi Arabistan'da son 3 günde güvenlik güçleriyle radikal militanlar arasındaki çatışmalarda 5 militan ve 4 güvenlik görevlisi öldü. Güvenlik kaynaklan, ülkenin doğusundaki Dammam'da önceki gece radikal militanlann saklandığından şüphelenilen bir villanın kuşatıldığını ve güvenlik güçlerinin villadaki 3 silahlı kişiyi öldürdüğünü duyurdu. Dün sabaha doğru şiddetlenen çatışmalarda 3 polis de öldü. Suudi Arabistan tçişleri Bakanlığı, çahşmaların ilk gününde 2 militanın ve 1 polisin ABD ordusunun Telafer'de yürüttüğü operasyonlara Şii Bedir Tugaylan ve Kürt peşmergeler de katıldı İkinciTürkmenkatliamıANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - ABD güçlerinin Irak'taki peşmerge ve Iran yan- lısı Şii Bedir Tugaylan ile birlikte gerçek- leştirdiği Telafer operasyonunda 102 Türk- menin yaşamını yitirdiği, 152 kişinin de yaralandığı öğrenildi. Turkmenlerin yoğun olarak yaşadığı ve direnişçüerin merkezi olarak bilinen kent- te, iletişimi kesmek için mahalleler arası- na *td örgü" çekildiği belirtiliyor. Şehir- deki Sünnilerin peşmerge kuvvetleri tara- fından kentın kuzeyindeki çöle sürüldüğü de ifade ediliyor. Direnişçüerin elindeki Telafer'de 6 gün önce başlayan ABD kuşatması sürüyor. ABD kuvvetlerinin, kentin 2 büyük semti- ni ele geçirdıği, "Saray, Hasanköy, Tema- nin, Kadisiye" 1 ve "Subaşı" semtlennde ise çatışmalann sürdüğü belirtiliyor. Kuşatma- ya 5 bin ABD askerinin yanı sıra 1500 Kürt • Telafer'de Türkmenleri hedef alan ikinci büyük saldında 102 Türkmenm yaşamını yitirdiği, ABD tarafından ele geçirilen hastanenin ise çok az sayıda yarahya hizmet verebildiği belirtildi. ABD daha önce de, Eylül 2004'te kentte büyük bir operasyon düzenlemişti. peşmerge ile 1500 Şii Bedir Tugayı aske- rinin katıldığı bildiriliyor. Çatışmalarda en büyük zaran ise kent nüfusunun büyük çoğünluğunu oluşturan Türkmenler görüyor. Özellikle peşmerge- lerin çok sayıdaki Türkmeni öldürdüğü kay- dediliyor. Diplomatik kaynaklardan edini- len bilgiye göre, ABD kuvvetlen tarafin- dan şehrin yüzde 60'lık kısmı boşaltıldı. Şii ile Sünni semtleri arasına ise geçiş olma- ması ve bilgi ahşverişi yapılmaması için di- kenli tel döşendi. Iraklı kaynaklar kentteki hastanenin ABD'nin eline geçtiğini belirtirken çok az sayıda kişinin tedavi edildiğini söylediler. Ağır yarah sayısımn 150'nin üzerınde ol- duğunu dıle getıren kaynaklar. "Hastalan- nuz ölüyorlar. ABD'liler hastanelere iste- diklerini alıyoriar. istediklerini ise alrruyor- lar" dediler. Peşmergeler tarafından ele geçinlen böl- gelerdeki 50 evın. içindekıler çıkanlm^k- sızın yıkıldığını ve bu operasyonda 9 kişi- nin binaların altında kalarak can \ erdiğini anlatan Türkmen kaynaklar, e\ leri > ıkılan- lann büyük çoğünluğunu Sünnı Turkmen- lerin oluşturduğunu söylediler. Bölgedeki Türkmen kaynaklan, Şııler içm şehrin ku- zeyinde bir çadırkent kurularak tahlıye ış- lemi gerçekleştinldığını \ urgularken Sün- ni Turkmenlerin ise şehrin kuzeyinde yer alan çöle sürüldüğünü bildiriyor. 'Kimyasal silah kullanıldı* Irak Türkleri Kültür ve Dayanışma Der- neği,ABD ordusunun Telafer operasyonun- da kimyasal süah kullandığını ve 500 Türk- meni öldürdüğünü öne sürdü. Dernek baş- kanı Mahmut Kasapoğlu, yaptığı yazılı açıklamada Telafer"e düzenlenen operasyo- nun, ABD askerlennin Irak'a gelişinden ben yapılan en büyük operasyon olduğu- nu söyledi ve ABD askerlerinin kimyasal silah kullandığını belirtti. Kasapoğlu, 500'ü aşkın Telaferli Türk- menin bu silahlardan etkilendiğini ve bo- ğularak öldüğünü ifade etti. Açıklamada, ABD ordusunun Irak'a gel- diğınden bu yana ilk kez operasyon yapma- dan önce bölgeyı tel örgü altına alnıdığı ardından önce hava saldınsı ve daha sonra datanklarlabölgeye girdiği belirtildi. Der- nek açıklamasında, operasyona Irak ve ABD hükümetleri güvenlik kuvvetlerinin yanı sıra peşmergelerin de katıldığı ifade edildi. Mahmut Kasapoğlu, "soykının'' ola- rak nitelendirdiği operasyona Türk kamu- oyu ve hükümetinin sessiz kaldığını belirt- ti. Kasapoğlu, konunun Türk yetkilileri ta- rafından ABD makarnlanna iletilmesini ve u bu insanlık ayıbı" operasyonlann dur- durulmasını istedi. ABD tarafından 4 Eylül 2004'te kente bir operasyon düzenlenmiş ve bu baskında çok sayıda Türkmen yaşamını yitirmişti. Araştırmaya göre Türkiye halkının Bush'u onaylamayan tavn 2005 'te de sürdü AB'ye verîlen destek azahyor • Türkiye halkı, geçen yıl yüzde 73'le AB'yi destekliyordu. Transatlantik Eğilimler Araştırmasrna göre bu yıl bu oran yüzde 63'edüştü. Dış Haberler Servisi - ABD'li ve Avrupalılann görüşlerinm yer aldığı "Transatianrik Eğüimler 2005 Araş- ürmasf, Türkiye halkının AB'ye olan desteğımn azaldığını ve ABD Baş- kanı George Bush'un politikalannı onaylamamayı da sürdürdüğünü or- taya koydu. Rapor, Bush'un 2005 yı- luıda gösterdiği tüm çabalara karşın ABD ve AB arasındaki ılişkilerin ge- lişme göstermediğini saptadı. Rapora göre, geçen >il yüzde 73'lük olan desteğe kıyasla bu yıl Türklenn AB'ye olan destekleri yüzde 63'e düş- tü. AB ülkelerinde Türkiye'nin üye- liğdne ihşkin artan direnç ve Avru- pa'dan Türkiye"ye yönelik eleştirile- rin Türk halkının AB'ye olan deste- ğini azalttığı belirtildi. AB üyeliği daha çok ekonomik ne- denlerle desteklenirken üyeliğin Or- tadoğu'da banş ve istikrara katkısı olacağına da inanıhyor. Rapora göre, Türkiye'nin AB üye- liğinin kötü bir fikir olduğunu düşü- nen Avrupalıların sayısı yüzde 9 ar- tarken (yüzde 29), çoğunluk (yüzde 42) Türkiye'nin AB üyeliğinin "neiyi ne de kötü" bir fikir olduğu görüşün- de. Bush'un politikalan eleştirUiyor Raporun bir başka ilgı çekici bul- gusu ise Türk halkının, araştırmanın yapıldığı ülkeler arasındaki en yük- sek oranla (yüzde 77) Başkan Bush'un uluslararası politikalannı onaylamı- yor oluşu.Rapor, ABD Başkanı'nın Avrupa'ya yönelik açılımlanna kar- şın Avrupa kamuoyunun ABD hak- kındaki görüşlerinin değişmediğini de ortaya koydu. Araştırmaya göre, hem ABD'liler hem de Avrupahlar ilişkilerin aynı düzeyde kaldığı görü- şünütaşıyor. Avrupalılann yüzde 55'i uluslararası güvenlik ve diplomatik ilişkılerkonulannda ABD'den dahaba- ğunsız bir yaklaşıma sıcak bakıyor. Washingtonmerkezli Marshall Fo- nu (German Marshall Fund of the United States) ve Italya'nın Torino kentinde yer alan Compagnia di San Paolo tarafından hazırlanıp Luso- American Foundarion (Portekiz) ve Fundacion BBVA (Ispanya) tarafın- dan desteklenen, ABD ile 10 Avrupa ülkesinde yaklaşık 11.000kişi üzerin- de gerçekleşririlen Transatlantik Eği- liınler 2005 Araştırması, ABD ve Av- rupa'da geniş çaptakibir kamuoyunun transatlantik ilişkilerle ilgili nabzını ölçmektedir. Katrina Bush 'u çarpti ABD'nin güneyini vuran Katrina kasırgasmdan en çok etitiknen New Orkans'ta aranıa kurtarma çahşmalan sürerken, ordu mühendisleri seUere neden olan baraj setkrinden birini tanıir etti. Ancak kentteki sulann tatnamen boşaltdmasınm ayiar süreceği beürtiliyor. Kent sakinkrinin çoğunun tahfiye edildiği bölgede güvenüği sağlamak için ulusal muhafizlar tanklarla devriye geziyor. Buarada felaketzedelere yardnnda hızh davranmamak. batta ırkçıhk yapnıakla suçlanan ABD Başkanı George Bush, siyasi yaşamındaki en zor dönemterinden birini geçiriyor. Irak'ta batağa saplanıkbğı yorumlannın giderek artmasıyla büükte ülkedeki savaş karşıtiannm bir numarah hedefi haline gelen Bush, bir yandan da Federal \üksek Mahkeme baş> r argıçhğı secimfcri için Demokratiaria savaşnna hazırianıyor. Bush'un önündeki en örtemli sorunlardan biri de Katrina'nm ülke ekonomisint \erdigi zarar. Bölgedeki maddj hasann 100 milyar dolan geçebileceği beürtilrvor. (Fotoğraf: AP) IISS, Tahran'ın silahlanma çalışmalanyla ilgili yeni rapor çıkardı 'îran'ın daha birkaç yılı var'Dış Haberler Servisi - Iran'ın, nükleer silah kapasitesine sahip olabıhnek için hâlâ birkaç yıla ıhtiyacı bulunduğu öne sürüldü. tngiltere'nin en güçlü düşünce kuruluşlanndan biri olan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) raporunda tran'ın nükleer, kimyasal, biyolojik ve uzun menzilli fuze çahşmalannrn geldiği nokta konusunda tahminlerde bulunuldu. Raporda Iran'm Şahap-3 füzeleriyle Türkiye'nin büyük bir bölümünü vurabıleceği de dıle getirildı. Enstıtü, tran'rn bir Kuzey Kore füzesinin farklı bir versiyonu olan Şahap-3 fuzesinın menzilini geliştirme çabalannda olduğunu ifade etti. Raporda aynca îran'ın Türkiye'nin büyük bölümünün yanı srra Israü'i ve Rusya'nın güney kesimlerını de \oırabıleceğı belirtildi. Raporda, Iran'uı şimdiye kadar AB ve ABD'den gelen baskılar karşısında silahlanma faalıyetlen konusunda bazı geçici suırrlamalara gittiği, ancak bunun fazla uzun sürmeyebıleceği görüşü \-urgulandi. tran'm gerçek bir nükleer kapasiteye sahip ohnası ihtimalinin hâlâ yıllarla ifade edilebilecek uzaklıkta bulunduğunu belirten yazarlar, bu ülkenin önünde iki önemli teknik zorluk bulunduğunu. bunlardan birincisinin uygun yakıtı üretmek, ikmcısinin ise fonksiyonel savaş başlığı yapabilmek olduğunu kaydetti. Televizyon düellosunda Ekim 1980'de Reagan'm Carter'a söylediği sözler tekrarlandı Angela Merkel, Reagan'ı taldit ettiFRANKFÜKT (Cumhuri- yet Bûrosu)- Seçimlere iki haf- ta kala Başbakan Gerhard Schröder ile televizyonda tar- tışan Hıristiyan demokratlann başbakan adayı Angela Mer- kd'in. eski ABD başkanlann- dan RonaklReagan' ı taklit et- tigi ıleri sürüldü. CDU Genel Başkanı Mer- kel'in, tartışmanın sonunda tullandığı sözcükler ve hitap Kiriminin Rpaoan'in 198OVİP iktidara gehneden önce döne- min başkam Jimmy Carter ile televizyondaki "düeDosunu" bitirirken yaptığı konuşmayı hatırlattığına dikkat çekildi. Reagan, 28 Ekim 1980'de- ki bu ünlü tartışmada, "Karar vermeden öncekendinizebirso- rarsanız, bence i\i olur: Şim- diki durumunuz4yıl önceyegö- re daha rru iv i? Gidip dükkân- lardan bir şe\1er ahnak4yü ön- ceve <wirp rlaha mı knJav'* IIL- kedeki işsizükdahamı yüksek, yoksadaha mı düşük? Anıeri- ka dün>ada önceye göre daha mı çoksaygı görüyor? 4 yıl ön- ceki kadar güçlü olduğumuz- dan emin miyiz?" diye konuş- muştu. Reagan, o seçimde Car- ter'ı geride bırakmıştı. Bitiş cümlesi bile aynı "Spiegel Oıüme"ın haberine göre, Merkel de benzer sözler- lp sprtnpnf «nnılar Merkel, "Ulkemiz SPD-Ye- şiller iktidan aldığı yedi yıl ön- cesine göredaha mı iyi durum- da? Büyüme daha mı yüksek? tşsizlik daha nıı düşük? Daha mı az bürokrasimiz var?" di- ye sordu. Merkel, habere göre, Re- agan'ın sadece sorulannı ve sorma biçiminı değıl, bitiş cümlelerinı de yineledi. Re- agan, "Eğer bu sorulanevetdi- ceğinizin çok açık olduğunu düşünüyorum. Ama eğer baş- ka kanıdaysanız, o zaman si- ze bir başka seçim öneriyo- rum" derken Merkel, u Eğer tüm bu sorulan evet dh eyanrt- larsanız. seçim karannızı gali- ba yapmış bulunuyorsunuz. Ama eğer kuşkunuz varsa, bu işlerin böyle sürmesuü istemi- yorsanız, o zaman CDU ve CSU'hı bir tercihiniz var" di- HŞBAKAN'IN REKORU 2.5 yılda 5 ziyaret FIRATKOZOK ANKARA - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan. 12-16 Eylül 'de ABD 'de düzen- lenecek BM'nin "Bin Yü ZirvesFne ka- tılacak. Bu geziyle birlikte Erdoğan, 2.5 yıllık başbakanlığı boyunca beşinci, top- lamda da altıncı kez ABD'yi ziyaret ede- cek ve yeni bir rekor kıracak. Bu yıl ne- redeyse her iki ayda bir ABD'ye giden Erdoğan, başbakanlığı süresince toplam 19 gününü bu ülkede geçirdi. 12-16 Eylül'de New York'taki "BM BinYıl Zirvesi''nde Ispanya Başbakanı Jo- se Luis Rodriguez Zapatero ve BM Ge- nel Sekreteri Kofi Annan'la da bir araya gelecek olan Erdoğan'ın gündeminde, "medennetler irtifakT olacak. Cumhuriyet"in araştırmasına göre, AKP'nin iktidara gelmesinin arduıdan başbakanlığı öncesinde ABD'yi bir kez ziyaret eden Erdoğan, başbakan olduk- tan sonra ilk ziyaretini 25-30 Ocak 2004'te gerçekleştirdi. Erdoğan, gezisinde ABD finans çevreleriyle kahvaltıda bir araya gelmişü. Başbakan'm ikinci ABD "seferi" 8-12 Haziran 2004 tarihleri arasında yapıldı. Erdoğan. önce ABD'nin Georgia eyaletin- dekı Sea Island'da yapılan G-8 zirvesine, arduıdan da oğlu Bilal Erdoğan ın yüksek lisans mezuniyet törenine katılmıştı. Erdoğan 6-11 Haziran 2005 "tekı ABD ge- zisinde ABD Başkanı Bush ile görüştü. Iş çe\xeleriyle bir araya gelen Erdoğan ayn- ca, ABD Başkan Yardımcısı DickCheney ve Dünya Bankası Başkanı Paul Wblfowitz ile de ayn ayn görüşmüştü. Erdoğan, BM Genel Sekreteri Kofi Annan ile de yemek- li çahşma görüşmesi yapmıştı. Erdoğan son gezisini de 5-10 Temmuz arasmda gerçekleştirmişti. Erdoğan, dün- yanın en b^'ük 250 şirketinin üst düzey yöneticilerinin katılımıyla duzenlenen Sun Valley Konferansı'na onur konuğu olarak katılmıştı. AKİSTAN-İSRAİL 'Zaten gizlice görüşüyorduk' • Pakistan İsrail ile yıllardır gizli diplomatik temaslan olduğunu, İstanbul'daki toplantıyla bunun basına açıklandığını itiraf etti. İSLAMABAD (AA) - Pakistan Dışişle- ri Bakanı Hurşid Mahmud Kasuri, ülke- siyle tsraü'inyıllardır gizli diplomatik te- mas sürdürdüğünü, İstanbul'daki son gö- rüşmeyle bunu kamuoyuna açıkladıklan- m söyledi. Dışişleri Bakam Kasun, Pakis- tan devlet televizyonuna yaptığı açıklama- da, "On yıllardan beri kuüslerde temaslar vardı ve şimdi pek çok şey basuıda ortaya çıkü" diye konuştu. tki ülke arasuıdaki temaslan kamuoyu- na açıklamanın zamanımn geldiğini dü- şündüklerini söyleyen Kasuri, kendileri- ni teşvik eden başlıca nedenüı Filistin ile israil arasmdaki banş sürecinde bir rol oy- nayabileceklerini düşünmeleri olduğunu kaydetti. Kasuri, "Taraflardan birisiyle görûş- nıeye hazır değilseniz hiçbir rol oynan- maz" diye konuştu. Pakistan'da Irigiliz- ce yayımlanan The News gazetesi de iki ülkenin 10 yıldan fazla süredir gizli temas