Catalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYETVAKFI tdına tLHAN SELÇUK Genel YayınYönetmeni: tbrahim Yıldız # Yazıişleri Müdürü: Salim Alpaslan # Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu#Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara Istiibarat: Cengiz Yıldınm • Ekonomi: Hasan Eriş • Kültür: Egemen Berköz 0 Spor: Ab- dülkadir Yücelman • Makaleler: Sami Ka- raören 9 Düzeltme: Abdullah Yazıcı 0 Bil- gi-Belge: Edibe Buğra • Yurt Haberleri: Meh- met Faraç 0 Avrupa Temsilcisi: Güray Öz Yayın Kurulu: Ilhan Selçuk (Baş- kan). Emre Kongar (Başkan Yardımcısı), Orhan Erinç, Hik- met Çetinkaya, Şükran Soner, tbrahim Yıidız. Orhan Bursalı, Mustafa Balbav. Hakan Kara. Ankara Temsilcisi: Mustafa Balbav Atatürk Bulvan No: 125. Kat:4. Bakanlıklar Tel: 4195020 ı? hatı. Faks: 4195027 • lzmır Temsilcisi: Serdar Kmk. H. Ziya Blv. 1352 S. 2 3 Tel: 4411220. Faks: 4418745 • AdanaTemsıkısi:ÇetinYiğenoğlu, lnönûCd. 119 S.Noıl 1. Tel: 363 12 11. Faks: 363 1215 AntaKa Temsilcisi: Ahme» Onıçoğlu Deroz Mah. Çelikbaş lş Meıkezi Kat 6 Tel: 0242 248lX)57 Faks: 2487517 # Idari ve Mali Işler: Bülent Yener • Satış: Fa- zilet Kuza • Cumhuriyet Reklam: 0 Genel Müdür: Özlem Ayden 0 Genel Müdür Yardım- cısı: Nazende Pal Tel: (0212i 251 98 74 - 75 »251 98 81 -82 Faks: (0212) 251 98 68 Rezer- vasyon: (212) 512 05 05 Faks: 212 513 84 63 YıyobyıaYaiGüııHabtr AjanaBasra ve Yaymcüıl A.Ş. Tiıta2ğıCad.3»41 Cajaloşkı.M534laanbul PK: 246-Sotarı34435la.Tel:ıû2I2i5120505(20hatı Faks I»2121513 8595 Yavpo süreSyıym - F y . .-„ .,., B»kj:MakezGaza£DCTEBasıiTiYçmnliSaawTK A5 FaBh Mak Hasan Basn Cad Samanka Kxml Isaribul Dı^mın:MatezDa4ııımPaz2itonaSaa\eTıc A.Ş wwvv cumhunye-. com'tr L *-* L U I - i U tmsak:4.53 Güneş: 6.25 Öfile: 13.11 tkindi: 16.49 Akşam: 19.45 Yatsı: 21.09 Seramiktek 2005 Fuarı açridı • Haber Merkezi - Seramik ve cam sektörünü bir araya getiren ve Türkiye'de kendi alanında tek organizasyon olan "Seramiktek 5. Uluslararası Seramik, Cam ve Teknolojileri Fuarı", Dünya Ticaret Merkezi'ndeaçıJdı. Türk Seramik Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polafın dün açıhşını yaptıgı ve 5 Eylül'e kadar açık kalacak fuarda yeni teknolojiler ve ürünler sergilenecek. Cam ve seramik sektörleri için hammadde, yardımcı madde, robot sistemleri, pişırme tesisleri, makine, teçhizat ve üretim bantlan içinde yer alan diğer aksesuvarlann sergilendiği fuara 19 ülkeden 157 fırma ve kurum katılıyor. Türk Seramik Derneği'nin desteklediği organızasyonun, seramik ve cam sektörünün büyümesıne katkıda bulunacağı belirriliyor. Islamiyette aşkf kapak oldu • BERLİN(AA)- Alman Stern dergisi, Islamiyette aşkı "tslam dünyasında aşk" başlığıyla kapak konusu yaptı. Haberde, Arap dünyasında gençlerin dini kurallara gittikçe daha az uyduklan, cinsellik konusunun bireysel özgürlüklerin ölçütü haline geldiğı görüşüne yer verildi. Gençlerin birbirlerini tanıma ımkânlannın cep telefonlan ve internet aracılığıyla arttığı ve eskisı gibi kontrol edilemediği belirtilen haberde, Suudı Arabistan ve Iran gjbi ülkelerde bile gençlerin ahlak polisine yakalanmadan flört etrne imkânlan bulduğu belirtildı. Haberde, Islamiyetin cinselliği yasaklamadığına dikkat çekildi. Mozarfın başı çalındı • VİYANA(AA)- Avusturya'nın merkezindeki Salzburg'da bir mumya müzesinde sergilenen, dünyaca ünlü Avusturyalı klasik müzik bestecisi ve virtüözü Wolfgang Amadeus Mozart'ın heykelinin başının geçen hafta sonu çakndığı bildirildi. Kimliği henüz belirlenemeyen hırsızın, Mozart'ın perukalı başını çaldığını açıklayan müzenin yöneticisi Haytem El Vazzan, hırsızın 15 bin Avro değerindeki başı geri getirmesi halinde, hakkında hiçbir soruşturma açıhnasını istemeyeceği konusunda söz verdiğini açıkladı. Avusturya, gelecek yıl, Mozart'ın 250. doğum yılmı kutlayacak. Alman basınına görefelaketin baş suçlusu, Kyotoy yu imzalamayan ABD Başkanı ONARMAK YILLAR ALACAK Bushbölgede ABD Başkanı GeorgeBush, i'ılke tarihinin en bü- yük doğalfelaketlerinden biri olarak nitelendirdiği Katrina kasırgasının etküerinin ortadan kaldınlma- sının ytllar alacağım söyledL Bush, kasırga yüzün- den tatilini erken bitirdiği Teksas 'taki çift- üğinden AirForce One uçağtyla IVashing- ton 'a uçarkenLouisiana veMississippieya- letlerinin üzerindengeçerekkasırganınyol açtığızaranhavadaninceledLBush,Beyaz Saray'dayaptığı açıklamada, Katrina'nın yol açüğı olağanüstü zarann giderilmesi için büyük bir yeniden inşa kampanyası başlatdacağım söyledL Kurtarma çabalan dtşında Bush, Körfez bölgesindeki petrol tesislerinde ağır hasar meydana gelmesi üzerinesıçrayan benzinfîyatlannın makul düzeye inmesi içinyeni önlemler alacakla- nnı kaydetti. Bush,ABD halkını enerjikul- lanımında tasarrufa çağırdu Deniz sevryesinin altında inşa editaniş olan kenti korumak iizere kurulan bentierden selkrin sızması üzerine, büyük lasmı. metrelerce yüksek- likteki sular altında kalan New Orleans'taki Superdome stadyumuna sığınanlann ve binalann damlarmda mahsur kalan on binlerce kişinin tahnyesi sürüyor. Stadyumdaki 25 bin kişi dün otobüslerle Teksas'taki Astrodome Stadyumuna taşınryor. (Fotoğraflar: REUTERS, AP) Katrina,Bush'a dersolsunDış Haberler Servisi - ABD'nin Meksika Körfezi kı- yılannı vuran Katrina kasır- gasının binlerce kişinin ölü- müne yol açtjğı sandıyor. ABD tarihinin en büyük maddi yı- kımına yol açtığı belirtilen ka- sırganın Bush'u da vurduğu yorumu yapılıyor. New Orle- ans Belediye Başkam Ray Na- gin, sadece bu kentte binlerce kişinin boğularak ölmüş ola- bileceğini söyledi. Cok sayıda cesedin sularda, diğerlerinın tavan aralannda olduğunu be- hrten Nagin, kaç ceset olduğu sorusuna "En azyüzlerce'' ce- vabım verdi, ancak binlerce olabileceğini de ifade ettı. EN BÜYÜK AFET Binlerce kişinin yaşamını yitirdiği tahmininın doğru çık- ması durumunda Katrina'nın, 1906'daki San Francisco dep- reminden bu yana ABD'yi vu- ran en büyük afet olacağı be- lirriliyor. San Francisco depre- minde, farklı kayıtlara göre 500 ile 6 bin arasuıda insan öl- mûştü. Kentte temiz su ve gı- dabulunmazken nehirlere dö- nen sokaklarda yüzen cesetler ve suya kanşan zehirli madde- ler yüzünden salgın hastalık- lann ortaya çıkmasının an me- selesi olduğu kaydediliyor. New Orleans'ta elektrik ve sulan kesik dunımdaki hasta- nelerde bulunan 2 bin hastanın tahliyesi için ambulans servis- lerinin yoğun çaba harcadıkla- n, hastalar arasuıda ağır du- rumda bebeklerin olduğu da belirriliyor. KüRESEL ISINMA Mississippi, Louisiana, Ala- bama ve Florida eyaletlerinde hâlâ 2-3 milyon insana elekt- rik verilemediği belirtilirken bölgede telefon hatlan da devre dışı kaldı. Bölge- deki yerel televizyon ve gazeteler ise merkezleri- ni terk ederek yayınlannı web siteleri üzerinden sürdürmeye çalışıyor. Ancak kasırganın küresel ısınmanın etküerinin en yoğun bissedildiği böl- gelerde meydana gelmiş olması yüzünden, Kyo- to Protokolü'nü imzalamamış olan Bush, şimdi- den eleştirilere hedef olmaya başladı. Alman ba- Yardım helikopterine ates ABD'de Kathna kasırgasının vurduğu New Orleans kentindeki tahliye operasyonuna katılan askeri helikopterlere ateş açıldığı bildirildi. Yerel hükümet sözcüsü Gloria Roemer, Superdome Stadyumu'ndaki 20 binden fazla kişinin New Orleans'tan Houston'daki Astrodome'a otobüslerle taşınması operasyonunun, Chinook helikopterlerine ateş açıldığının haber verilmesi üzerine askıya alındığını söyledi. Tahliye çalışmalan durdu. Kasırga dehşeti, 18 aybk bebeğiyle objektife takılan Shetia Dkon'm yüzünden okunuyor. sınında dün yayımlanan haberlerde u Katrina ka- sırgası, küresel ısmmaya aldumayan ABD'ye ders olsun" yorumu ön plana çıktı. Medya yorumcu- lan, küresel ısınma ve Kyoto Sözleşmesi konusun- da inatçı tutumundan dolayı bütün suçun ABD Baş- kanı Bush'a aıt olduğunu, Katrina'yı küresel ısın- ma yüzünden dünyayı bekleyen çevre terörünün bir sembolü olarak gördüklerini söylediler. Nen Orleans'ta yağ- maolaylangiderekar- üyor. Yağmacüar ara- lannda kuyumculann ve elektronik cihaz sa- tan mağazalann dayer aldığıdükkâtüanhedef ahyor. Birpolis memu- ru yağmacüar tarafin- dan vurularak ağarya- ralandı FoxNews tele- vizyonu, yağmacüarla polis arasında banyer- lerde silahh çaüşmalar çıktığını ve yağmacıla- nn kentte bazı binalan ateşe verdiğini duyur- du.Bazıdükkânsahip- lerinin, işyerlerinin ba- pnda süahla oturduğu ve bir dükkân sahibi- nin "Yağmalarsan vu- rurum " yazüı pankart taşıdığı haberleri veril- di Yağmaalara karp 1500 kişilik polis gücü görevlendirildi. Kurtarma çalışmala- rına 21 bin askerin yanı sıra savaşgemile- ri ve bir hastane gemi- si de katılıyor. ABDge- nelinden bölgeye yar- dım gönderilmeye de- vam edüiyor. Felaket- zedelereyardım kapsa- mında \BC Universal tarafından bir konser düzenlenecek. ABD 'nin önde gelen ilaç, gıda ve petrol fir- malanmn da milyon- larca dolar değerinde malzemeyifelaket böl- gesinde kullanılmak üzere Amerikan Kızıl- haçı'nabağışladığtbil- dirildl Bireysel ve şir- ketbağışlannın mikta- nnın 1 mifyar dolara * ulaşması bekleniyor. SÖYLEŞİ ATTİLÂ ILHAN ... Gazi, Lausanne'dan 'Memnun' muydu?..." Çin de Talim tayfununu bekliyor PEKİN(AA)-Asya'daönceTayvanAda- sı'ru vuran ve kuzeybatıya doğru ilerleyen Talim tayfunu yüzün- den Çin'de yaklaşık 600 bin kişi güvenli yerlere nakledıldi. Yeni Çin Haber Ajansı'nınbildirdiği- ne göre, Fujian eyale- tinde en yüksek alarm düzeyi olan "siyah alarm" ilan edilirken yetkililer, tayfunun toprak kayması, sel ve diğer hasarlara yol açabileceği uyansın- da bulundu. Fujian eyaletinde orta şiddet- te rüzgânn ve yoğun yağışın etkisini gös- termeye başladığı bildirildi. NewOrleans'takdea<kkferartıkbirnehirgörünümünde. Dört Türk, afet bölgesinde mahsur Dış Haberler Servisi - Katrina kasırgasında, şu ana kadar herhangi bir Türk'ün öldüğüne dair bir bilgi bulunmadığı belirtilirken bir Türk işada- muun ailesı ile birükte Luisi- ana'da mahsur kaldığj bildi- rildi. AA'ya bilgi veren res- mi Türk yetkilileri ve Türk- Amerikan Dernekleri Asamblesi (ATAA) Başkam Vural Cengiz, bölgede iş sa- hibi olan Türklerin ev ve iş- yerlerinin ise kasırgadan za- rar gördüğü belirtildi. Işık Şirketler Grubu Yönetim Ku- rulu Başkanı Mehmet Akif Işık, eşi ve 2 çocuğuyla bir- lücte sokağa çıkma yasağı ne- deniyle Luisiana'dan ayrılamıyor. Işık ve aile- sinin sağlık durumlan iyi. (Çağnşım/4.... Lausanne 'kah- ramanrve 'antlaşması', bizimçocuk- luğumuzun, 'medâr-ı iftihân' idi; 29 Ekim yaklaştı mı, Fatma Hoca'nım. okulumuzun karşısındaki KSK'nin o zamanki antrenman stadında, hepi- miziçimenler üzerine dağıtıp, Inkılâp Dersleri'yapardı: Ne kadar mağrurve müftehir idik! Kendi hesatnma, ben; Gâzi'nin La- usanne sonuçlanndan tam anlamıy- la memnun olup olmadığını, ancak 'Kurtuluş Tarihi'mızı kurcalamaya başladığım sıralarda (1950li yillar) sondum; iki şey beni kuşkulandınyor- du: a/ Konferans sonuçlan içinde, onu tatmin etmeyecek koşular bu- lunmasını: Meselâ mı, bilir misiniz ki, anlaşmaya rağmen, kapitülas- yonlar, Türkiye'de 1928 yıiına ka- dar, 'muteber* sayılıp uygulanmış- br. b/ Lausanne sonuçlan, Gâzi'nin o kadar önem verip uğruna savaş- Hğı 'MisâkH MilEEşasian'na tam ce- vap vermemişti: Örnek mi, mese- lâ Hatay, meselâ Musul sınır dışın- da bırakılmıştir. Sonralan, Gâzi dönemindeki Tür- kiye Dış Polifkası'nı öğfBndikçe (bkz. Tevfik Rüştü Aras, Kaynak Yayınla- n) liseden itibaren bize okutulanlann, gerçeği -asıl gerçeği- içermedikleri- ni anladım. Gâzi, kidia edildiği gibi, Batlı ve Batı'dan yana bir Ikter as- la olmamışt; tam terstne, hem ül- kesinin savunma stratejisini, Bafya karsı örgütlemiş; yörese) aniaşma- lan bu marrtık ve ihtiyaç çevresin- de yaparak, Sovyetier'le birlikte, Ingitere'nin önüne bir Kemafst/Ko- münist savunma duvan çekmişti. Peki, -özet olarak- bu ne demek- tir?..) Elle tutulur dört kantt? (Tesbit/25. "... 1/Musul Sorunu. Mustafa Kemal Paşa, Misâk-ı Mil- lîçerçevesinde, Süleymaniye, Ker- kük ve Musul vilâyetlerini, Türkiye Cumhuriyeti sınırlan içinde ele alıyor- du; Inglizter, tersine!. Lausanne'da uz- laşmaya vanlamadı; iş Haliç Korrfe- ransı'na ertelendi; sonuç yok. çün- kü Türkiye direniyon Londra soru- nu, Milletler Cemiyeti'ne götürüp Ankara aleyhine kararçıkartıyor, Tür- kiye bu 'karan' tanımıyor, bunun üzerine Londra'dan bir ültimatom: Ya bu araziyi teslim edersiniz ya da savaşınz. Ankara'nın cevabı nedir, bilin bakalım: 'Savaşınz!' Evet, açıkça savaşılmadı ama, In- telligence Service mâruf metotla- nyla, Anadolu'ya karşı iki isyan örgüt- ledi: Şeyh Sait ve Hakkâri (Nastû- ri) isyanlan. Bu kadar mı, hayır: Gâ- zi'ye muhalif, Osmanlıcılar'ın ve h- tihatçılar'ın el ele verdiği, Terakki- perver Fırka muhalefeti de, bu yüz- dendir, dönemin Ingiliz gazetele- rine böyle bir göz atmak bunu an- lamaya yeter. 'serbest teşebbüs- çü' bu fırkayı ve liderlerini, yere gö- ğe koyamamışlardır... Şimdi siz, Mustafa Kemal, Lausanne'dan memnundu diyebilir misiniz? 2/ Boğazlar Sorunu: Gâzi. besbei- li Moskova ile mutabık kalarak, Kon- ferans'taÇiçerin'in önerdiği çözümü, benimsemişti; Ismet Paşa da, önce öyie davranıyordu, sonra Lord Cur- zon'un tuzağına düşerek. Boğaziar'ın -deyim yerindeyse- Türk olmasından vazgeçti. Gazi, bu sonuçtan mem- nun olsaydı, yillar sonra yeniden so- runu gündemegetirip, MontreuxAn- laşması'yla, öngördüğü sonucu sağ- layabilirmiydi? Düşünemezdi bile! Bu da gösterir ki, Gâzi gerçekte, -muh- temelen Moskova ile mutâbık ka- larak- Doğu Akdeniz yöresinde, An- kara'nın başrolde olacağı, bir pro- jeksiyon yapmışt; onu gerçekleş- tirmek peşinde idi. 3/ Hatay Meselesi: Bunun hem en reddedilemez kanıt, hem deen be- lirgin görüntüsü, Hatay Meselesi'dir Ankara bu defa da 'Misâk-ı MillTye dayanarak, Hatay'ın Türklüğünü ileri sürüyor ve Türkiye smırlan için- de bulunmasını talep ediyordu; Fransa ise aksini! Mustafa Kemal Paşa, Başvekil Ismet Paşa'nın bu konudadavranışını.gevşekveyeter- siz buluyor; rahatça silâhlı eylem- den, gerekirse Suriye'ye girebile- ceğinden söz ediyordu. 'Kukta' Su- riye Hükümeti'nin Dışışleri Bakanı'na şunlan soylediği müsellemdin "- ... Fransızlar size özgürlük verecek- lerini söytemişterdi, sözlerini tutma- dılar, bunu gerçekleştirmek için, gerekirse biz Suriye'ye girer, bu vesileyle bunu sağlar ve çıkanz" (bkz. Hasan Rıza Soyak, Hatıralar) Binizi kalbtnize koyup söyleyiniz, siz böyle bir devletbaşkanının, Lausan- ne'daki sonuçlaria tatmin olduğunu söyleyebilir misiniz? Lâftır. 4/ Filistin: O kadar lâftır ki, o yıllar- da Mustafa Kemal Paşa, Fransa direnmeyi sürdürürse, cumhurbaş- kanlığından aynlıp, gizlice Hatay'a geçerek; ona katılacak arkadaş- lanyla birlikte, ecnebiye karşı ge- rilla savaşı yapmayı düşünüyordu (bkz. Fahrettin Attay, On Yıl Savaş) Yavaş yavaş. meydana çıkıyor ki, Fı- istin Meselesi de onu yeterince meş- gul etmiş, 'Kutsal Topraklar' için, icap ederse Türkiye'nin savaşabile- ceğini, açıkça imâ etmiştir...) Aralarındakl uyusmazlık kesln ve açık... (Tesbit/ 26 "... Söz dönüp dola- şıp aynı yere geliyor a/ Gâzi yeni CHP tüzük ve prog- ramı (1935) dolayısyla, iç politika; Hatay dolayısıyla da dış politikada, Ismet Paşa ile epeydir ihtilâf halin- dedir Bunun reddedilemez kanıtı, onu basbakanlıktan uzaklaştrma- sı değil mi? b/ Lausanne'a gelince, o bunu, kafasındaki Türkiye'nin gelecek projeksiyonu açısından, aşılması zorunlu bir aşama olarak kabul et- mişti; nihai bir sonuç olarak değil! Aslında o, koşullar elverdikçe, o projeksiyonu gerçekleştirmenin yollannı anyor ve buluyordu... c/ Yıllarca ileri sürüldüğünün ak- sine, iki liderin iç politikada oldu- ğu kadar, dış politikada da uyuşa- madıklarını; Gâzi'nin vefatını mü- teâkip -handiyse emr-i vâki ola- rak- Başkanhğa seçiten Inönü'nün, sadece 144 gün sonra, Londra ile -üstelik- bir 'ittifak' anlaşması im- zalaması açıkça gösterir. O günden bugüne yaşadığımız başansızlıklar, hayal kınklıklan ve çaresizlikler; o imzanın, kaçınıl- maz bir sonucu sayılamaz mı? Karar sizin!..) e-mail:tilahan isnct.nettr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 1988