Catalog

C EKİM 2005 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA JvU.Li-1. LJ M\ kultur@cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCt Doğubayazıt'ta 120 uzman buluşarak 'Sarı Gelin'lerin efsanevi dağmı irdelediler Ağn Dağı Sempozyumu"Tarih bilinci tarafh siyasal ta- rih anlayışıvla değil. yaşanmışhğın ve yaratıcüığın gerçek belgelerine dayalı uygarlık ve sanat tarihiyle gelişebilir. (...) Doğubayazıt'taki bu ilki gerçekleştiren yerel, kamusal. sivil ve biümsel biriikteliğin, diğer tarihsel yerleşmelerimizin yöneti- cilerine de örnek olmasını diliyo- nız..." Bu dilekler, 13-14Eylül2003 gün- lerinde Doğubayazıt Kaymakamlı- ğı'nın ev sahiplıği ve öncülüğünde, ÇEKÜL'ün desteği ve Erzurum Atatürk Üniversitesinın bılimsel katkılanyla gerçekJeşen 'Doğubaya- zıt'ta Tarih, Kültür, Sanat Sem- pozyumu'nun sonuç bildirgesınde y- er almıştı. Değişik üruversıtelerden 40'a ya- kın uzmanın bıldınleri ve çok sayıda değerlendırme konuşmalanyla, 'Anadolu'da güneşi ilk karşılayan kent'ın 3 bın yıllık uygarlık serüve- ni irdelenerek aynı dileklere şu da ek- lenmişti: "Benzer bir buluşma Ağn Dağı için de gerçekleşmeli ve bilimin ışı- ğı, güneşin doğduğu yerdeki efsa- nevi geçmişi de aydınlatmah..." Uzmanlar çıkarması Işte bu 'söz' üzerine kollan sıvayan arkeolog Prof. Dr. Oktay Belli, Do- ğu Anadolu'daki 3 bin yıllık 'Urar- tu' uygarlığı araştırmalanna yenı bir 'görev' daha ekleyerek, bilim ve kül- tür insanlannı ilk kez Ağn Dağı ve NurTun Gemisi etrafında buluşrur- du. 35 yılı aşkın bir süredir 'kesinti- siz' sürdürdüğü Urartu araştırmala- nnda sayısız sabah birlikte uyandığı ve sayısız akşam birlikte uykuya çe- kıldiği görkemli Ağn Dağı için 120'den fazla yerli ve yabancı uzma- nı bir araya gerirdi. 7-11 Eylül 2005 tarihinde Ağn Va- liliği ve Doğubayazıt Kaymakamlı- ğı'nın ev sahıphğınde, Istanbul Üni- versitesi Avrasya Arkeoloji Enstitü- sü ile Erzurum Atatürk Universite- si'nin bılimsel desteklen ve ÇE- KÜL'ün katılımıyla Vali Kutlu Aktaş Konferans Salonu'nda gerçekleşen tshak Paşa tarafından 1698 tarihinde inşaatına başlanan Ishakpaşa Sarayı'nın yapımı yüz yıl devam etmiş olup torun tshak Paşa tarafından 1794 yılında tamamlanmıştır. bu büyük buluşma ıçuı Oktay Belli şunlan söylüyor: ''Doğubayazıt, tarihinde ilk kez bu kadar çok bilim insanını ağır- ladı. Bugüne değin Ağn Dağı ve Nuh'un Gemisi konusu ile gazete- ciler, dağcılar, misyonerler ve ast- ronotlar ilgilendiler. Ancak hep gerçekdışı \e abartılı görüşler ile- ri sürdüler. Bu sempozyuma katı- lan uzmanlar, ilk kez bu önemli ko- nuyu bılimsel verilerle ve öngörü- lerle tartıştılar. Sempozyum bu özelliği ile Doğubayazıt'ın tarihin- de bir dönüm noktasıdır..." çekingenHK ler agıldı Ağn Dağı, özellikle Nuh'un Ge- mısı öyküleriyle dünyanın en çok il- gi çeken efsanevi zenginliğimiz ol- masına rağmen, bugüne dek böylesi genış kapsamlı etkinhklere konu edılmemiş olmasının nedenı sıradan bir 'kültürel duyarsızhk' değil. 5137 m. yüksekliğindeki bu yüce dağın aynı zamanda Ermeni kültürü ve inanışlan ıçindekı 'kutsaJ' yeri, ülkemizde yıllardır hep şu bilinen 'si- yasal çekingenlik'lerle karşılandı. Örneğin Ermenicedeki 'Ararat' adı- nı söylemek bıle bir dönem suç sayı- lırken, dağın Anadolu ile Kafkasya arasındakı ortak coğrafyanın ortak onur ve coşku kaynağı olduğu, dıle bile getinlmedı. Doğubayazıt'taki '1. Uluslarara- sı Ağn Dağı ve Nuh'un Gemisi Sempozyumu', işte bu çağdışı ko- şullanmalann da bilımın ve kültürel saygınlıklann güvencesi altında aşıl- ması yönündeki ilk büyük adım ol- masına rağmen, ülkemiz kamuoyu ve medyası hemen hiç ilgi göstermedı. Oysa 7-11 Eylül 2005 günlerinde 'Güneşin Doğduğu Yerde' 4 gün boyunca bır araya gelen arkeoioji, sanat tarihi, coğrafya, jeoloji, et- nografya, edebiyat, teoloji, spor, doğal çevre ve kültür varlıklan alanlanndan uzman katılımcılar, Anadolu'daki derin uygarlık birikim- leriyle bütünleşen görkemli coğraf- yanın da Türk-Ermenı kültürleri ara- sındaki tanhsel dostluğun tanığı ol- duğunu kanıtladılar. Ne var kı bu anlamlı buluşma, 'si- yasal' yorumlara dayanak oluştur- mak için değil, 'kültürel gerçek- lik'lere ışık tutmak amacıyla düzen- lendiğınden, tstanbul'daki gerilimli 'Ermeni Konferansı'na gösterilen ilgiden de yoksun kaldı... Oktay Belli, bu 'vefasızlık' karşı- sında da umudunu yıtırmeden diyor ki; "Bu sempozyum ile Türkiye, Ağn Dağı'nın etkilediği coğrafya- daki Gürcistan, Ermenistan, Rus- ya, Nahçıvan ve tran'a da ışık tu- tacak bir önderlik yapmış oluyor. Böyle bir etkinliğin ardından ina- nıyorum ki bölgede banşı ve dost- luğu daha da güçlendirecek kültür turizmi gelişecek ve doğu ile Ana- dolu arasında bir köprü görevini sürdüren Doğubayazıt, ticari ve kültürel açıdan da hak ettiği yeri alacaktır..." 'Urartu'nun da kaynaflı Sempozyumda hemen tüm yönle- riyle ele alınan Ağn Dağı, Kitabı Mu- kaddes'te (Tevrat'ta) 'r-r-t' olarak anı- lıyor. Daha sonraki dönemlerde veri- len 'Ararat' adının kökenı de bu... Sunulan bildirilerde, 'r-r-t'nin, MÖ 9. ve 6. yüzyıllar arasmda Do- ğu Anadolu merkez olmak üzere Transkafkasya ve Kuzeybatı Iran bölgesinde çok güçlü bir krallık ku- ran Urartu'nun 'fbranice' adı ol- duğu da anımsatıldı. Ermeniler 'Ma- sis' (yüksek dağ), Iranlılar 'Kuh-i Nuh', Araplar da 'Cebel-ül Haris' demişler. Türklerse 11. yüzyılda 'Anadolulu' olduklannda önce 'Ala Tav' (yüce dağ), zaman içinde de 'Eğir Dağ' ve 'Ağır Dağ' admı ver- mişler... 'Sarı Celin' de vardı... Handan Türkeli'nin yönettiği 'Bir Dağın Ağnsı' fihnının gösteril- diği; 'Nuh'un Aşure Sofrası'nın ku- rulduğu ve 'şiir akşamlan'nuı ger- çekleştiğı sempozyumdakı bıldınler- den bazılannın başlıklan ıse şöyle: 'Ağn Dağı Bölgesi'nin Urartu Krallığı Dönemi'ndeki Önemi'; 'Islam Coğrafyacılarından Günü- müze Ağn Dağı ve Çevresi'; 'Bi- zans Sanatı ve tkonografisinde Nuh'un Gemisi'; 'Tufan'dan Son- ra Nuh'un Sarhoşluğu'; 'Ararat Bölgesi Müziklerinin Formal Ya- pısı Üzerine Bir tnceleme'; 'Ağn ve Doğubayazıt'ta Ermeni Olayla- n've'SanGelin'... Sempozyumun kitabı çıktığında, bu 'gözden ırak' etkinliğin bilimsel sonuçlan ile Istanbul'daki Ermeni Konferansı'nın yankılan arasında bir 'kıyaslama' yapacak olanlar, ınanıyorum ki Doğubayazıt'a göste- rilen ılgısizlik karşısında başlannı öne eğecekler. KoçAllianz Fotoğraf Yanşması sonuçlandı Kültür Senisi - Bu yıl 12.sı düzenlenen Koç Allianz Fotoğraf Yanşması'nın sonuçlan açıklandı. Iki ayn dalda düzenlenen yanşmaya yaklaşık 2 bin 800 yapıt katıldı. Yanşmada dereceye giren yapıtlar ise 17-30 Aralık 2005 tarihleri arasında Koç Allianz Fotoğrafevi Galerisi'nde sergilenecek. Yanşmada siyah-beyaz dalında birincıliğie Suzan Çınar (Istanbul), ikıncılığe Adnan Sokoi (Istanbul), üçüncülüğe de Sadık Demiröz (Istanbul) değer görüldü. Renkli fotoğraf dalında ise bırinciligı Soner Çapoğlu (Ankara), ikıncilığı Ömer Yağlıdere (Bursa), üçüncülüğü de Salih Güler (Ankara) aldı. Seçici kurulu Sabancı Ünıversitesı Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesı öğretim üyesi Murat Germen, fotoğraf sanatçılan Ersin Alok, Güven Incirlioğlu, Laleper Aytek, tsa Çelik. Koç Allianz Murahhas Azası ve Genel Müdürü M. Kemal Olgaç ile Fotoğraf Dergisi Editörü Nadir Ede'den oluşan yanşmada, her ıki dalında binncıler 5000 YTL, ıkıncıler 3000 YTL, üçüncü olan yanşmacılar ise 2000 YTL ödül alacak. J O Z E L I S T A N B U L G U Z E L S A N A T L A R PIYANO •4-6^1 A.Ş " Y * Ş VE UZERI YETIŞldNLER GİTAR KLASK * FL\MENKO 4 POPl KEMAN VİYOLA ÇELLO ŞAN YAN FLÜT DAVUL BALE&DANS RESİM • UtZll l £ R£S1U BOLl MLHU\E ROIUJK PROCRAM1 ıcs nru çiLGimt OKESTUSISD* ÇilMA FUtSATl STÎDYOPA FİO\ 4 \E ÇUJŞMA OLASAĞI T.CVLE.B OZEL ISTOJBUL GUZEL SAP>ATLAR MgtıthıçcşmeCd. YavuzturkSk V 40 KADIKOY Tel 0216 414 4 990.91 ıstanbulguzelsanatlar com ISES-1885 ORTAOYUNCULAR www.ortaoyuncular.com 7 Eklm'den Başlayarak Ferhan Şensoy'un KIRALIKOYUNKENEF PENCERESINDEN DENİZ GOREN GÜLDÜRÜ Ferhan Sensoy Nefrın Tokyay - Rasım Oztekın Okan Bayulgen Ali Catalbas Etif Durdu - Ebru Soyuerden Özgü Namal T Cuma - Cumartesi 20.00. Pazar 15.00 ve 18.00 ' TURK KULTURUNE " HİZMET VAKFI TEL: 0212 ' 259 31 01 259 27 85 YILDIZ SARAYI - BEŞİKTAŞ MERKEZ 513 36 01 02-SULTANAHMET İTÜRKELSANATLARIVE İATÖLYE ÇALIŞMALARI PORSELEN SÜSLEME SCAK) PATCHWORK • TEZHİP RESİM • TAKİ • HAT İMOZAİK • MİNYATÜR Ferhan Şensoy FERHANGİ ŞEYLER 10 Ekim Pazartesi saat:20.00 ISTİKLAL CAD. N0:14O TEL: (0 212) 251 18 65-66 F*X (0 212) 244 43 27 Ferhan Şensoy FERHANGİ ŞEYLER 11 EkimSalı saat:20 30 Ü İ 11 EkimSa saat:20 30 AKATLAR KÜLTÜR MERKEZİ'inde Tel: 0212 351 93 84 tiycctrooyunevı U Eknnd«n 23 Ekım t kadar her gun haftaıcı u a t . 20.00 Cumartesi - Pızar s u t : 15r00 I5M2 KAT , Tanabası Bulvan No 120-122 Beyoğlu Rerer/asyon D212 25i 96 96 /www Iryatroayunevı cofn mndlE|nH)(f0212) 478 0 60Ö ADOI ÖZEl ETÜT MÛZİK KURSU Genef Sanat Yöoetrrveri Dogar Carkul Klasik Gitar - Flamenco Gitar Piyano - Keman - Şan Sımrlı sayıdski kontenjanlanmu için toyıtlanmız deram etmektedir. (0216)326 1143Koşuyolu ww» etutmuzık com ilanlanruz için 0212 293 89 78 www.perareklarn.corn.tr İlanlarınız İçin (0212)293 89 78 perareklam@perareklam.com.tr perareklam@superonline.com www.perareklam.com.tr > 1 AKBANK 15, Cazfestivali Bugün Ranger 21.30 Davul Öncüliiğünde Ornette 19.00 ilhan Erşahifl's İstanbu! Sessions BABYLON BILETSAT15N0KTALARI> ISTANBUL A<ro --Sa"ai . t -^www aKbanKsanat con >Cerpat Resıt Rey I212J ziö ûö b3> öaoylon 12121 292 73 68 >Bıletıx 1216] 556 98 00 -> www bıletıı com Or^anıasyon www pozıt? 1 ıifo f212î 33i 01 00 AKBANK SANATB Aya irinVdeM açıhş konseri Patrkia Barber Quartet'ten Akbank Caz Festivali başladı Kültür Servisi - Akbank 15. Caz Festi- vali önceki akşam Aya îrini Müzesı'nde Patricia Barber Quartet'in özel davetlı- ler için verdiği konserle başladı. Dün ak- şam yıne aynı yerde yinelenen konserde Barber'a gitarda Neal Alger, basta Micha- el Arnopol, davulda Eric Montzka eşlik ettı. Sanat ve iş dünyasından birçok ünlü- nün katıldığı açıhş konserine ilgi büyüktü. Aya trini'nin büyülü ortammda yapılan konserde Grammy Ödüllü topluluk, birbı- rinden güzel parçalan seslendirerek izleyi- cilere bir caz şöleni yaşattı. Glenn Miller Orkestrasrndan Floyd 'Shim' Barber'ın kızı olan Patricia Barber, son on yılda yayımladığı yenilik- çi, cesur albümleri ve başanlı dünya tur- neleriyle caz dûnya- sının vazgeçilmezle- rinden biri olmayı başardı. Ruhunun derinliklerinden ge- len saf bir ıshğı andı- ran vokalleri, mo- dern caz müziğinde çığn- açan şarkılan ve olağanüstü piya- no tekniğiyle Barber, unutulmaz bir sahne gösterisi sunuyor. Guggenheim Fellovvship kapsamında ödül kazanan ilk şarkı yazan olan ve uluslara- rası Down Beat Critics Poll 'En lyi Ka- dın Vokalist' ödülü sahibi Barber, eleştir- menler tarafından günümüzün Cole Por- ter'ı sayılıyor. Barber, 2002 yılında yayım- lanan ve dünya çapında büyük başan ka- zanan 'Verse' adlı albümünün ardından son albümü 'A Fortnight in France'ı 2004 yılında yayunladı. Yerli ve yabancı bırçok topluluğun katılacağı 'Akbank 15. Caz Festivali' 15 Ekim'e kadar süresek. ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Bir 'Türk Tiyatrosu' Ne Zaman Olur? (3) Yukarıdaki başlıkla ikı haftadır gündeme getirmeye çalıştığımız noktalardan yola çıkarak, bir kez daha: "Bir Türk Tiyatrosu' nezaman olur" diye sorduğumuzda, ve- rilebilecek en kısa yanıtlardan biri şudur: Bu toplumda- ki tiyatro uygulamasında, ancak toplumun -tüm artılan ve eksikleriyle, yetkınlikleri ve yozlaşmalanyla, tüm olan- ları ve olması gerekenleriyle- kültürel kimliğini tartışma konusu yapan, dolayısıyla da içinde yaşadığımız ve ya- şamakta olduğumuz iklimlerin kültür diliyle konuşabi- len bir tiyatro yapma eğilimi ağırlık kazandığı gün, bir Türk tiyatrosunun ya da Türkiye'ye özgü bir tiyatronun da varlığından söz edilebilecektir. Geçen haftaki yazımda: "...yönetmeniyle, oyuncu- suyla vb. tiyatro sanatçılannın tümü, kendi kültüherinin edebiyatıyla, düşünme biçimleriyle, toplumsal gelişme süreçleriyle sürekli haşır neşir olduktan sonradır ki ge- rek kendi kültüherini, gerekse o kültürden kaynaklanma kimlikleriyeterince çözümleyebılecek ve yöresel-evren- sel sentezinin harcına katabıleceklerdir.." tarzında bir saptamada bulunduktan sonra, Prof.Dr. Sevda Şe- ner'in şu sözlerine yer vermiştim: "Özellikle ülkemizde iki ayn tür sanat binkiminden yola çıkılarak yeni bir şey- ler üretilmeye çalışıldığında geleneksel sanatlanmızın özellikleriile Batı sanatının ayıncı nitelikleri arasındakı ay- nmı ve benzeıiikleh görmek, bu iki kaynaktan birarada nasıl yarahanılabileceğini düşünmek, bu yolda deney- leryapmak gerekmiştir..." Türkiye'de bu deneylerin yoğunlaştığı dönemler, Tan- zimat dönemi ile Cumhuriyetin kuruluşunu izleyen ilk onyıllann çerçevesini çizdigi dönemlerdir. Aynı dönem- lerde -elbette değişik yönelimlerte ve yöntemlerle olmak üzere-, imparatorluğun ve ardından da yeni Cumhuri- yetin kültürel kimliğini araştırma çabalannın yoğunlaş- mış olması, bir rastlantı değildir toplumsal-kültürel kim- lik araştırmalan, tiyatronun buralann kültür dilini konuş- ma çabalanna da doğrudan kaynaklık etmiştir. Cumhuriyetin kuruluş yıllannın heyecanının sönme- ye yüz tutmasından, özellikle de, Demokrat Parti'nin ik- tidarda bulunduğu ellili yıllardan başlayarak, Türkiye Cumhurıyeti'nın Türkiye Cumhuriyeti kimliğiyle çağdaş uygarlığı yakalama hedefinin yerine, kökten yanlış bir yönelimin, 'Küçük Amerika' olma hedefinin geçirilme- sinin ardından taklitçi Batılılaşma eğilimi, tüm alanlara olduğu gibi sanata da olumsuz damgasını vurmuş, bu damgadan tiyatromuz da payını almıştır. Tiyatro eğiti- mi veren kurumlarda, tiyatro sanatının evrenselliğinden dem vurularak bu sanatın yöresel-geleneksel kültürler- le göbek bağının yapay biçimde kesilmesi, ülkemizde tiyatro bağlamında ağırlıklı olarak Batı tiyatrosunun bi- çimlerinı Batı'nın içerikleriyle birlikte almak ve öğret- mek, fakat örneğin Anadolu kültürüne yönelik araştır- malan tiyatronun zorunlu ilgi alanlarının dışında bırak- mak gibi, ancak taklide yol açabilecek bır tiyatro uygu- lamasının ortaya çıkması sonucunu doğurmuştur. Günümüz Türk tiyatrosunun ve o tiyatronun sanatçı- lannın gündeminde, genele damgasını doğal olarak vu- ramayacak az sayıda istısnanın dışında, biraz yukanda Sevda Şener'in sözünü ettiği türden bir araştırma yö- nelimi bulunmamaktadır. Bu ülkedeki tiyatro uygulama- sında, tiyatro ile toplum arasındaki ilişkinin yeterince ku- rulamamış oluşunun nedenini biraz olsun o toplumun kültürünü ve kültürel kimliğini araştırmamakta aramak gibi bir düşünce söz konusu değildir; bu bağlamda bir araştırma gereksinimi ne tiyatro eğitimi veren kurumlar- da ne de ödenekli tiyatrolarda vardır. Yirmi yıla yakın bir süre Istanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları bünyesinde, özellikle Ayia Algan, Beklan Algan ve Erol Keskin gibi çok değerli sanatçıların yönlendirmeleriyle çalışmış olan Tryatro Araştırmalan Laboratuvan'nın birkaç yıl önce - kapı kilitlerinin değiştirilmesi gibi çok nazik(!) bir üslupla - vartığına son verilmış olması, bu ül- kenin tiyatrosunun 'araştırma' düşüncesinden ne kadar uzak olduğunun en çarpıcı örneklerinden biridir. özetle belirtmemiz gerekirse, ülkemizde eğitimde ve uygulamada, kendi kültürel kımlığimize yönelik olarak, araştırmacı tiyatro ve tiyatrocu kavramlan somutlaştı- nlmadan, kendi toplumuyla göbek bağını koruyabilmiş bir 'Türk Tiyatrosu'nüan söz etmek, hazin bir yanılsa- ma olmanın ötesine geçemeyecektir. e-posta: acem20 . hotmail.com ahmetcemal ı superonline.com Cumartesi Şir'm yeni sayısı • Kültür Senisi - Enver Topaloğlu'nun hazırladığı, e-posta adreslerine göndenlen ve internet sitesi www.yitikulke.com adresınden de arşivine ulaşılabilen Cumartesi Şür dergisinin yenı sayısı yayımlandı. Ağustos ve eylül sayılan birlikte yayımlanan derginin ağırlıklı konusu 25. yılı nedeniyle 12 Eylül. Askeri darbenin olumsuz havasını, toplum üzenndeki etkisini yansıtan şıirleriyle Edıp Cansever, Turgut Uyar, Ali Duran Topuz, En\er Topaloğlu, Metin Sefa, Levent Karataş ve Halide Yıldııım Cumartesi Şiir'in 8-9. sayısında yer alan şairler. (cumartesisiir@gmail.com) Elmadag Meyhanesi'nde canlı müzik! Bu Cuma ve her Cuma saat 21:00'den itibaren Türk Musıkîsi Devlet Konservatuan'ndan Ayşe Sagyaşar, Dr. Atilla Ovalı ve arkadaşlannın oluşturdugu Ehlikeyf, sevilen eski şarkılar, fesıl ve günümüz popüler parçaJanndan seçme ömekJer sunuyor. elmadag Rezervasyon içinr (0212) 241 03 20 - 23 Cumhuriy» Cad. Pak Apt 6A^ EJmadag (EHvan Oteil yanı) www.cumok.org ISTANBUL CUMOK ÇAGRISI 8-16 EKİM 2005 TÜYAP KİTAP FUARI'NDA CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ STANDI'NDA AKTİF GÖREVDEYİZ. HEM KİTAP KULÜBÜ'NE YARDIMCIOLUYORUZ, HEM DE YENİ CUMOKLARU\ BULUŞUYORUZ. STANDIMIZA CUMHURİYET OKURU\RINI MUTLAKA BEKLİYOR, AYDINLANMANIN, ULUSAL BAĞIMSIZLIĞIN BAYRAĞINIYÜKSELTEN, EMEĞI SAVUNAN GAZETEMİZİ DESTEKLEMEYE SİZLERİ DE ÇAĞIRIYORUZ. 533 438 50 22 - 532 201 00 52 - 532 281 54 54 532 550 89 37 - 535 636 5911 - 216 368 33 56 e-posta: istanbul < cumok.org HT