Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
25NİSAN 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Kredi kartıcan
sonidi
••ISTANBUL(AA)-
Tükiye'de yılın iLk
V^iüTMasteıCard kredi
k^anlannın kullanımı
ynÜ2de 60.6 oranmda
amiarak 4.6 katnlyon
lra-ayı aştı. Bankalararası
K_art Merkezi'nrn
(BKM)birincı 3 aylık
konsolide istatistik
bilgılenne göre,
Visa.~MasterCard kredı
kartlannın tunstler de
dahıl olmak üzere yurtiçi
kullanımı 4 katnlyon 626
trilyon lira olarak
gerçekJeşti. 132.7 milyon
adet olarak gerçekleşen
işlem sayısında da geçen
yılın aynı dönemine göre
yüzde 10.3 artış görüldü.
Petpolde fiyat
düfüyor
• LONDRA(AA)-
Venezüella'daki
kanşıklıklara rağmen
ABD'nın petrol
stoklannın yeterliliğini
koruduğunun
açıklanması, uluslararası
piyasalarda petrol
fıyatlannı düşürdü.
Geçen hafta ABD petrol
stoklannda bır milyon
varilin altında küçûk bir
azalma olduğu bildirildi.
ABD'nin stok
durumunun beklenenden
çok daha iyi olduğunun
bildirilmesiyle vanl
fıyatı, Londra
pıyasasında 47 sent
gerileyerek 25.53 dolara
indi. Diğer gösterge
ABD hafif petrolünün
varil fiyatı da yine 47
sent düşüşle 26.15 dolar
oldu.
Tarişbank'ın
durumu
• lZMtR(AA)-Tariş
Genel Müdürü Ayhan
Özer, Tasarruf Mevduatı
Sıgorta Fonu'na (TMSF)
devredilen Tarişbank ile
ılgili olarak Danıştay'a
ıki yeni dava açtıklannı
bildirdi. Özer,
BDDK'nin Tarişbank'a
bır yönetim atadığını, bu
konuda hukuki
lereddütleri bulunduğunu
belırterek "Hem atanan
yeni yönetim ile ilgili
hem de bizden talep
edilen 55 trilyon lirahk
paranın iadesiyle ilgili
Danıştay'a iki yeni dava
açtık" dedi.
ISO'nun vergi
peformu ısrarı
• Ekonomi Servisi -
lstanbul Sanayi Odası
(İSO) Nisan Âyı Olağan
Meclis Toplantısı'nda
konuşan Yönetim Kurulu
Başkanı Tanıl Küçük,
Türkıye'deki
\ergilendirme ve vergi
toplama anlayışının
acılen gözden
geçirilmesi gerektiğini
kaydettı. Kapsamlı bir
\ergi reformu
yapılmasını isteyen
küçük, "Vergi. vatandaş
\e devlet arasında bir
mücadele ve sorun alanı
olmaktan çıkanlmahdır.
Bu anlamda yapılacak
reformla vatandaş ile
devlet arasındaki kaçıp
kovalamaca sona
erdirilmeli, bundan sonra
da "af' kelimesi lügattan
akanlmalıdır" diye
konuştu.
feviçne AB'ye
ireniyor
• CENEVRE(AA)-
Hükümeti oluşturan 4
jartiden birisi olan
muhafazakâr Isvıçre
HalkPartisi(SVP)
rizlilik yasalannın,
mayasa hükmü haline
jetirilmesi için harekete
jeçti. SVP düzenlediği
basın toplantısıyla,
ozlilik yasalannın
mayasaya dahil edilmesi
çin kampanya
teşlatacağını duyurdu ve
*AB bankacıhk sırn
vasalanndan elini
çeksin" derken hükümeti
de sonuçlannı
mlamadan AB ile
îörüşmelere başlamakla
aıçladı ve görüşmelere
îon \ ermeye çağırdı.
Hem nakliye hem de akaryakıt navlununa ödediği mükerrer KDY Doğulu yatınmcıya haksızlık
Doğu'nun akaryakıtkâbusuOLCAYBÜYÜKTAŞ
Doğu'da yatırım yapan ve
yapmak isteyen yatınmcıla-
ra, toplumun hemen her kesi-
minden destek gelmesine kar-
şın yaşanan bir dizi eşitsizlik,
yatınmcının elini kolunu bağ-
lıyor. Zaten hammaddeyi Ba-
tı'dan getiren ve ürününü yi-
ne Batı'ya götürerek büyük
bir nakliye yükünü üstlenen
yatınmcı. akaryakıt navlunu-
na ödediği mükerrer KDV
yüzünden, ürün maliyetini
Batılı yatınmcının iki katına
çıkanyor.
Erzincan Ticaret Borsası ta-
rafından yapılan ve Forum der-
gisinde yer alan bir araştırma-
ya göre, söz konusu koşullar
nedeniyle tüketici ile girişimci-
nın cebüıden çıkan fark, yılda
• Hammaddesini Batı'dan getiren ve ürettiği ürünü yine Batı'ya götüren Doğulu
yatmmcının maruz kaldığı ek nakliyeye bir de navlun nedeniyle Batı'dan daha
pahalıya aldığı akaryakıt ekleniyor. Sonuçta Doğu'daki yatınmcı haksız rekabetle
boğuşurken tüketicinin satın aldığı ürüne ödediği bedel de daha fazla oluyor.
150 trilyon lirayı buluyor.
Doğu ile Batı illeri arasın-
daki fiyat farkının nedeninin
akaryakıt navlunu ve bunun
üzerinden yapılan mükerrer
KDV ödemeleri olduğu görü-
şünü destekleyen Gaziantep
Sanayi Odası Başkanı Nejat
Koçer, rafinerileri uzak olan
bölgelerdeki yatınmcıya özel
bir akaryakıt fiyatlandırması
ve vergilendirmesi yapılması
gerektiğini dile getirdi.
Petrol fiyatlannın zaten
dünya ile dengeli bir şekilde
yükselmediğini dile getiren
Koçer, bu duruma olumsuz
şartlann da eklenmesiyle Do-
ğu'da bir çıkmaza gırildığının
altını çizdı.
Üretim yapılamaz
Doğu'da yatıruncının teşvik
alması gerekirken navlun far-
kından ötürü çok daha maliyet-
li bir şekilde üretim yapmak
zorunda kaldığını söyleyen
Koçer, "Hammaddeyi Ba-
ü'dan abyor, ürünü yine Baa'ya
götürüyor, zaten üretim maH-
yetine ek bir nakliye nıaliyeti bi-
niyor. Doğulu yaünmcı haksc
bir rekabete zorlanıyor" diye
konuştu. Doğu'daki yatınmcı-
lardan akaryakıt vergilerinin
en az birkaç puan daha az alın-
ması gerektiğini savunan Ko-
çer, odalar ve borsalar olarak
akaryakıt düzenlemelerinin
yanı sıra 4323 sayılı Teşvik Ya-
sası'nın süresınin uzatılması
gerektiğini de sözlerine ekle-
di. tstanbul'da bile litre fiyatı 1
milyon lirayı bulan mazotla
hiçbir üreticinin üretım yapa-
mayacağmı belirten Türkiye
Akaryakıt Bayileri ve Gaz tş-
verenleri Sendikası Başkanı
Aüf Ketenci, zamanında ben-
zin ucuzken vergi almayan yet-
kililerin şimdi toplumun tüm
kesiminin canını yakan oran-
larda vergi aldığını vurguladı.
Akaryakıt navlununun üreti-
cı için cıddi bır sıkıntı olduğu
görüşünü paylaştığını dil geti-
ren Ketenci, "Ancak akaryakıt
navlununa bir düzenleme yap-
mak Doğu'daki üreticinin so-
rununu çözmeyecektir. Asıl so-
runu çözecek oİan. vergi düzen-
lemesidir'' dedı.
1 milyon ürası vergi
Istanbul'da normal benzinin
1 litresinin fiyatı 1 milyon 336
bın lıra. Bu fıyat içindeki ATV
ve yüzde 18 oranındaki KDV
toplamı 951 bin lira. Söz konu-
su fiyatlar Doğu'ya doğru git-
tikçe navlunun etkisiyle 300
bin lira ile 500 bin lira arasın-
da artıyor.
4. PETROL ŞÛRASrNDA BAYİLER DAĞITIM PAYLARININ AZALTILMASINI PROTESTO ETTtLER:
Kredi kartıyla saüş yapmayacağız
• "Benzin pompa fiyatında
rafineri satış fiyatının payı
yalnızca yüzde 20.6. ATV'nin
payı yüzde 55.1, KDV yüzde
15.3, dağıtım ve bayi payı ise
yüzde 9. "Kurşunsuz benzin
fiyatlan Avrupa ortalamasının
yüzde 19 üzerinde" diyen
bayiler, akaryakıt dağıtım
paylarının düşürülmesine tepki
gösterdiler.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Petrol Şûrası, dağıtım paylannm düşü-
rülmesine tepkı gösteren bayilerin pro-
testosuyla başladı. Bayiler, hükümetin
19 Ocak 2001 'deki kararnameye göre
benzınde 10 cent, motorinde 7.5 cent
olması gereken dağıtım paylannın 5
Nisan 2002 tarihli kararnameyle ben-
zinde 9 cent'e, motorinde 7 cent'e dü-
şürülmesine tepki gösterdiler. Petrol
Urünleri tşverenleri Sendikası'nca
(PÜİS) düzenlenen 4. Petrol Şûrası,
dün Sheraton Oteli'nde başladı. PÜİS
Başkanı İsmail Aytemiz, bir istasyonun
500 milyar-1.5 trilyon liraya mal oldu-
ğunu, en az 150 milyar lira da işletme
sermayesine ihtiyaç duyduğunu anla-
tırken kâr paylannın brüt yüzde 5.5 dü-
zeyinde tutulmasını eleştirdi. Aytemiz,
sınır ticaretini akaryakıt sektörünün
"kanayan yarasT olarak tanımladı.
Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve
Gaz Şirketleri tşveren Sendikası Genel
Başkanı Aüf Ketenci, "Devletimiz 1
mflyon 360 bin liraya çıkardığı benzinin
içinde 4 bin lira buhıp bayisine vereme-
ŞÛRAYA YIUVIAZ KATILMADI - Başbakan Yarduncısı Mesut Yümaz'ın yerine ANAP Genel Başkan Yarduncısı Cen-
giz Anmkaya'nın kürsüye çıkması üzerine, şûra salonunda "Bankalan kurtarsınlar, biz acımızdan öletim", "Hükümet
istifa" sloganlan yükseldi. Bayilerin "yerden göğe kadar haklT olduklannı söyleyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Zeki Çakan, kâr payı sorununu Hazine, Başbakan ve yardımcüanna iktme sözü verdL
di" dedi. Ketenci, kâr paylannda oran-
sal bir belirleme istediklerini, dolar ıs-
temediklerini belirtirken "TL'yleonur-
lu yaşayacağınuz oransal bir para isti-
yoruz'' diye konuştu.
Ketenci'nın ardından programa göre
konuşma sırası gelen Mesut Yılmaz'ın
yerine Cengiz Alünkaya'nın kürsüye
çıkması, tepkileri arttırdı. Salondan,
"Nerede kendisi?", "Bizim topladığn
mız vergileıie bankalan kurtarsınlar".
"Bıçak kemiğe dayandı" sloganlan
yükseldi.
Akaryakıt Ana Dağıtım Şirketleri
Dernek Başkanı Fikret Oztürk, Avru-
pa ülkelerinden 7 kat daha fakir olma-
mıza karşın benzinin Türkiye'de daha
pahalıya sahldığına (1 dolardan fazla)
dikkat çekti. Öztürk, bayilerin kâr marj-
lannın düşürülmesi nedeniyle bundan
sonra kredi kartıyla satış yapamayacak-
lannı söyledi.
TÜPRAŞ Genel Müdürü Hüsamettin
Danış, 2000 yılında petrol ürünlerine
6.7 milyar dolar, 2001 'de ise 5.2 milyar
dolar ödeyen Türkiye'nin 2OO2'de 5
milyar dolar ödemesinin planlandığını
bildirdi. "2010'da petrol ürünlerine öde-
necekmeblağın lOnüryardolayındaola-
büeceğidüşünülnıekte''diyen Danış, 13
Nisan 2002 itibanyla kurşunsuz benzin
pompa fiyatında rafineri satış fiyatının
payının yalnızca yüzde 20.6 olduğunu,
yüzde 55. l'ininATY yüzde 15.3"ünün
KDV, yüzde 9'unun da dağıtım ve bayi
payı olduğunu bildirdi.
Kurşunsuz benzin fiyatlannın Avru-
pa ortalamasının yüzde 19 üzerinde ol-
duğuna dikkat çekti.
Şûrada tüketici göz ardı edfldi
• Petrol Şûrası'na konuşmacı
olarak davet edilmeyen
TÜKODER Başkanı Mehmet
Sevim, en çok tüketiciyi
ilgilendiren bir konuda
tüketicinin temsil edilmemesini
eksiklik olarak yorumladı.
Ekonomi Servisi - Petrol Urünleri
Işverenleri Sendikası taraftndan
düzenlenen ve üreticisinden
dağıtıcısına, bakanından bürokratma
kadar pek çok ilgilinin çağnldığı şûrada
tüketici unutuldu. Konuşmacı olarak
değil, yahıız davetli olarak çağnldıklan
için şûraya katılmadıklannı söyleyen
Tüketiciyi Koruma Derneği Başkam
(TÜKODER) Mehmet Sevim, tüketiciyi
çok yakından ve yakıcı bir şekilde
ilgilendiren bir konuda, tüketicinin
temsil edilmemesini 'ciddi bir eksiklik'
olarak yorumladı. Benzine yapılan tüm
zamlann temel tüketim ürünlerine
birebir yansıdığını ve bu nedenle en
çok tüketiciyi ilgilendirmesi gereken
Petrol Şûrası 'nın, dağıtımdaki kâr
paylan gibi konuların ele alındığı
meslek içi bir toplantıya dönüşeceğini
savunan Mehmet Sevim, "şûra gibi
iddiab bir toplannnın 'Körler sağırlar
birbirini ağırlar' havasında geçmemesi
gerektiğini'' söyledi.
Boykot hazırlığı
Vergilerin gelire göre ahnmast
gerektiğini ve artık tüketicinin fatura
ödeyecek halinin kalmadığını dile
getiren Sevim, başta akaryakıt ve
doğalgazdan alınan özel tüketim vergisi
(ÖTV) olmak üzere bir dizi konuda
tükericinm tepkisini göstermeye
yönelik bir kampanya hazırhğında
olduklaruu anlattı. Belli günler benzin
almamak ya da trafiğe çıkmamak gibi
sınırlı boykotlann da olacağı
kampanya, Türkiye genelinde
42 kentte yapılacak.
POAŞ GENEL MÜDÜRÜ TUNCER:
Altın hissenin anlamı
Sokak arasındaki benzin
pompalanna savaş
Ekonomi Servisi - Semt dernekleri, sivil toplum
örgütleri sokak aralanndakı benzin istasyonlarmm
kapatıhnası için yeni bir mücadeleye hazırlanıyorlar.
27 Mayıs'ta bir basın toplantısı ile eylem planını
açıklayacak olan sivil toplum kuruluşları
yıllardır verdikleri hukuk mücadelesinde bugüne kadar
bir sonuç alamadılar. Özellikle kent içinde sokak
aralannda faaliyet gösteren benzin istasyonlarmm
başta deprem ve yangm ohnak üzere
birçok tehlikeye açık olduğu belirtiliyor.
kalmamtştı
BANUSALMAN
ANKAR\ - POAŞ
Genel Müdürü Ertuğ-
rul Tuncer, altın hisse-
nin kaldınlmasına yö-
nelik ÖYK karannın
çıktığını bildirdi. PO-
AŞ'm yüzde 51'inin
blok sahşı sırasında ulu-
sal güvenlikkaygılany-
la oluşturulan yönetim-
de veto yetkisine sahıp
imtiyazlı hissenin kal-
dınhnası, Iş Bankası-
Doğan Holding ortak-
lığının şirketteki payla-
nnı yabancılar dahıl
başka birilerine satışı-
nın da önünün açıldığı
yorumlanna neden ol-
du.
Uğur Bayar'ı Özel-
leştirme Idaresi Baş-
kanlığı'ndan istifaya
götüren ÖYK toplantı-
sında bürokratlar dışa-
nya çıkanldıktan sonra
POAŞ'ta altın hissenin
kaldınhnasına yönelik
karann imzaya açıldığı
öğrenildi.
Petrol Şûrası'nda ga-
zetecilerin sorulannı
yarutlayan POAŞ Genel
Müdürü Tuncer, altın
hissenin POAŞ'ın Do-
ğu ve Güneydoğu'daki
faaliyetten çekilmeme-
si için getirildığini, za-
ten böyle bir şeyin söz
konusu olmayacağını.
çok fazla manası kal-
mayan altın hissenin
ÖYKkaranylakaldınl-
dığuıı söyledi. Tuncer,
altın hissenin çıkmasın-
dan sonra yeni bir ola-
ğanüstü genel kurulla
yönetim yapısuun yeni-
den belirlenmesı gerek-
tiğini bildirdi.
Tuncer"in karann çık-
tığı açıklamasına kar-
şın, Resmi Gazete'de al-
tın hissenin kaldınhna-
sına yönelik karar he-
nüz yayımlanmadı. As-
keri boru hatlanyla ilgi-
li ayn bir yasal düzenle-
me yapılmış olmasma
rağmen, POAŞTa bu
boru hatlannın fıziken
bağlantılı olduğu ve
bunun aynlmasının
mümkün olmadığma
dikkat çekilerek altın
hissenin kaldınlması-
nın "sakmcah*' olduğu
belirtiliyor. Şon yapılan
yüzde 16Tık haÛca arz-
dan sonra yüzde
25.8'lik kamu payı ko-
runuyor fakat POAŞ
üzerinde devlet söz sa-
hibi olamayacak.
Petrol-Iş Sendikası
Genel Başkanı Mnstafa
Öztaşkm, "Zaten ka-
nıuya yatınm yapma
yasağı getirilmişti. Şim-
di denetieme de kakhrı-
hyor" dedi. Öztaşkın,
imtiyazın alelacele kal-
dınlmasının arkasında
başka nedenler de bulu-
nabileceğine dikkat çe-
kerken "Bir ortaklık
arayışı olabilir mi? Za-
ten kamu denetiminin
bir engeü mi vardı Id?
tstedikleri politikalan
uygulayabiliyoıiardı''
diye konuştu.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Dört Duvap
Balkon kenartannda çiçek yetıştırenler bilırler. Bahar
geldiğinde toprağı havalandırıp, gübre koyup sulama-
ya başladınız mı, bıryıl öncesınin dökulen tohumlann-
dan filizlerfışkırmaya başlar istemediğıniz kadar. Sağ-
lıklı büyümeien için fazlalannı dağıtmak zorunda kalır-
sınız. Doğanın canlanışını, günler içinde fılizlerin büyü-
yüp çiçeklenmesıni ızlemenin doyumu olmaz.
O dedıklerımı yapalı bir ayı geçti. Her gün sularken
uç vermeye başlayan filızleri hevesle incelıyor, hangı çi-
çeğe ait olduğunu tahmin etmeye çalışıyorum. Bir son-
raki gün filızın yennde bır çukur buluyorum. Birkaç gün
sonra bır başka filiz uç veriyor. Sonrasında yine çukur-
lar. Galiba çiçekliklerin toprağının içinde ne suni gübre
ne de tohum kaldı. Hepsıni aç kuşlar yıyor. Ve bu, ilk
kez bu yıl oluyor.
Çevremden dostlaıia konuşurken benzer durumla
karşılaşan birçok kişinin olduğunu öğrendim. Üzerinde
kara kara düşunmeye koyuldum. Bir yılda kuş sayısın-
da patlama olamayacağına göre... Sorun ekonomik kriz
bağlantılı.. insanlann camlannın kenanna kuşlar için es-
kisi kadar yıyecek ekmek koyamamalan ile mi ilgili?
Haydı bu çiçeklerin filizlerinın kuşlar tarafından yen-
mesı ışını fazlaca abarttım diyelim. Geçen gece, krizi
tartışmak üzere TGRTde "Şahin'in Gözü" başlıklı prog-
ramda bır grup konuşmacı ve tartışmacı bir araya gel-
di. Inanın siyasi partılerden ve basından konuşmacıla-
nn, ne söylediklerinin, krizden çıkış yolu arayışlannın hiç-
bir anlamı yoktu. Tartışmacıların kendi yaşamlanndan
ekranataşıdıklan gerçekler konuşmalan, sözlen anlam-
sız kılryordu.
Program başlarken daha once haberlere yansıtılmış
bir jenenk verildi. 1 mılyarı bıraz geçen hacız borcu uğ-
runa kendinı yakan Mustafa Şekeryapan'ın öyküsüy-
du. Tartışmacılar arasından, karanlıkta giderek daha
seslı hıçkırıklar gelmeye başladı. Şekeryapan'ın kansı
ve oğlu tartışmacılar arasındaydılar..
Aılenin geçim kaynağı şekerci dukkânının olmazsa ol-
maz buzdolabını, hacızde avukata kaptırmamak üzere
kendini yakan babanın sargılar içindeki ağır yanık be-
deni için şimdı de her gün 500 mılyonun üstünde bir
ilaç parası bulunması gerekiyordu. Çaresız anne hacız-
den vazgeçmeyen avukata beddualar yağdırarak acı-
sını hafıfletmeye çalışıyordu. Oğlu babasının uğruna
kendini yaktığı dükkânlannın kapanmaması için gerek-
lı bir iki mılyann üstüne eklenen tedavi masraflan için
nasıl para bulabıleceklerinin derdine düşmüş, yardım
istiyordu.
Türkiye'nin her yerinde birebir öylesıne benzer dram-
lar vardı kı... Birebir yardımlarla ışın altından nasıl kal-
kılacak ki... Yine de bır ıkı mılyariık borç üzerinden or-
taya çıkmış bır aile dramının ağırlığı o kadar gerçekti ki
Asiye'yi kurtanr gibi kurtuluş projeleri öne çıktı. Konuş-
macı olarak geimiş belediye başkanı hacze konu olan
buzdolabının borcunu ödemeyi üstlendi. İlaç parası
yardımı için ızleyıcılere seslenildı..
Sözlenn anlamsız kaldığı knzden çıkış yolu tartışma-
lannın arasında, derken söz arkalardan bir kadına ve-
rildi. Ailenin aylık gelirinin 80 milyon, ev kıralannın 100
milyon olduğunu vurgulayarak söze girdi. Tabii 6 aydır
kira ödemediklen ıçın hafta içinde iki çocuklan ile bir-
lıkte sokağa atılmışlar. Bu arada kendisinin yapamaya-
cağını soyleyerek durumlannı. çaresızlıği anlatan şıınni
kızının okumasını ıstedi. Çok güzel bır genç kız, çok du-
yariı bir sesle annesınin şıirini okumaya başladı. Ama
hıçkınklarla yüzünü kapatıp yanda bıraktı...
O arada anne oturduğu yerden yere düştü. Kızı çığ-
lıklarla üzenne kapandı. Sinir krizi kaynaklı bır bayılma
durumu vardı galiba. Anne kaskatı kucakta dışanya ta-
şındı. Programa k*sa bir ara verildi. Doktorlarbaşınagit-
ti. Program başladığında kızı annesını dışarda bırakıp
yerine oturmuştu. Konuşmak, daha doğrusu bir türku
okumak istediğıni söyledi. Gerçekten duyarlı, temız bir
ses, ağrt havasında "dörtduvariçinde, sıkıştım kaldım"
diye hepimize sesleniyordu... Tabii yine hıçkınklarla yüz
kapandı ve ağrt türkü yanda kaldı. Bir başka aile dramı
ile yine altüst olmuştuk..
Doğrusu aile dramı kadar, ekranda görünerek bir yar-
dım beklentisi, umudu, anne ve genç kız özelinde bel-
ki de genç kızın güzelliği ve sesine bağlı bır gelecek,
keşfedilme, aile için kurtuluş arayışı iç yaralayıcıydı.
Sağ lıberal gazeteci dost arada, "Yeni Anadolu'dan
geldım. Her tarafböyle, bu kadar mı çöktük, göçtük.."
diye söylenıyordu..
Yaşadıklanmız yetmemış gibi, yine arkalardan varoş-
larda tıyatro yapan genç topluluktan bır genç söz aldı.
Babasının eski atölyesinde, varoşlann gençlennden,
berberden.çıraktanoluşan bır tiyatrotopluluğu ile ken-
di dünyalanna seslenmeye çalışıyorlarmış... "Değerie-
nmizi çaldılar" diye konuşmasına başladı. Toplum ola-
rak nasıl kirtetildiğimizden, nasıl umutsuz kurtarıcı bek-
lediğimizden yakındı. Kurtuluş Savaşı'nı, yokluk içinde
var edişimızı, ayakta duruşumuzu nasıl da unutmuştuk.
Onurumuza ne olmuştu. lşsizlik, düşük ücretler, borç
çıkmazında yerlerde sürünüyorduk. Türkiye'nin önce-
liklerını göremiyor, havanda su dövüyorduk..
Sözlerin anlamsızlaştığı bır ortamda, sözlerinı dinle-
tebilmek umudu ile teatral konuşması ile yuksek sesle
kendi doğrulannı anlatmaya çalışıyordu ama, gerçek-
lerin karabasanında kımselerde sözlen dınleyecek, al-
gılayacak hal kalmamıştı. Ortama bir tek ağladığı için
tamamlayamadığı, güzel kızın güzel sesi ile söylediği
"dört duvararasında sıkıştım kaldım" ağrt türküsü uyu-
yordu...
soner@cumhuriyetcom.tr
Hazar zirvesînden
sonuç çıkmadı
AŞKABAT(AA)-Ha-
zar denizinin statüsünün
belirlenmesi ve çevre
sorununun ele alındığı
Hazar zirvesi. ikinci ve
son oturumu ile "sonuç-
suz"tamamlandı. Kaza-
kistan Devlet Başkanı
Nursultan Nazarbayev,
"Hazar konusunda,
beklediğimizden daha
fazla sorun bulunduğu-
nu gördük" dedi.
Hazar denizine kıyısı
bulunan ülke ve devlet
başkanlanndan Azer-
baycan Cumhurbaşkanı
Havdar Alivev, Rusya
Devlet Başkanı Vladi-
mir Putin, Kazakistan
Devlet Başkanı Nursul-
tan Nazarbayev, Türk-
menistan Cumhurbaş-
kar.; »aparmurat Türk-
menbaşı ve Iran Cum-
hurbaşkanı Muhammet
Hatemi'nin katıldığı zir-
veden sonuç alınamadı.
Zirvede liderler, tek
ortak fikir olarak "Ha-
zardenizinin statüsünün
bir an önce belirlenmesi
ve Hazar denizinin banş
ve istikrar denia yapü-
ması"1
görüşünde birleş-
tiler.