Catalog

24 KASIM 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(« cumhuriyet.com.tr 15 KULE CANBAZI SUNAYAKIN Oyuncak ayı 100 yaşındaLavaş sonrası, Saraybosna mezarlığında gezinirken görürüz Akgün Ako- va'yı. Şair, çiçekler ve mumlarla örtülü mezarlar arasında yürürken yalnız değildir; savaşın ayıbını örtmek isteyen sis de ona yoldaş olur. Akgün Akova, taşında "Mario 1VIilanoviç" yazan mezann başın- da durur bir anlık... Geceleri uyku- ya dalmak için gözünü her kapatı- şında akJma gelecek bir görüntüy- le karşı karşıyadır. "1995'te do- ğup 1996'da ölen Mario yaşam- dan nasıl koptu bilmiyorum a- ma, tahtadan yapılmış mezarta- şına bir bezle iki oyuncağı bağ- lanmıştı: Küçük kahverengi ayı- sı ve beyaz tavşanı." Roosevelt ve yavru ayı Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt, Louisiana ve Missıssippi eyaletleri arasmdaki sınır sorununu çözmek için bir zi- yaret yapar bölgeye. Başkanın av merakını bilenler, şirin göriinmek için bir yavru ayı yakalarlar ve vur- ması için önüne atarlar. Bu olaya büyük tepki gösteren Roosevelt, yavru ayının ormana bırakılması- nı emreder. Başkanın ya\TU ayıyla olan öy- küsünü " VYashington Post" gaze- tesinin karikatüristi Clifford Berryman'ın köşesinden öğrenen Morris Michtom, oyuncak bir ayı yapmasını ister karısından. Mich- tom, eşi Rose'un elinden çıkan oyuncak ayıyı karikatürle birlikte Brooklyn'deki mağazasının vitri- nine koyar. Günler geçtikçe tüm kent oyuncak ayıdan başka bir şey konuşmaz olur. Michtom, kansına diktirdigi yeni bir ayıyı Beyaz Sa- ray'a gönderir ve başkandan isim babası olmasını ister. Böylelikle "Ayı Teddy" doğmuş olur. Evet, Roosevelt'in ön adı olan "Teddy" diye bilinen ilk oyuncak ayının 1902- 1903 yıllannda göz- lerini dünyaya açtığı söyleniyor. Yani "Teddy" günümüzde tam lOOyaşında!.. Oyuncak ayının doğuşuyla ilgili anlatılan bir diğer öykü Alman- ya'da geçiyor: Stuttgart'ta öğrenci olan Richard Steiff, hayvanat bah- çesindekd ayı kafesinin önünden ay- nlamaz. Genç adam ayılann hare- ketlerinden, davranışlanndan öyle- sine etkilenir ki, oyuncak yapımcı- sı olan yengesi Margarete'e açar sevdasını. Margarete yenge, bez- den yaptığı hayvanlar serisine oyuncak ayıyı da dahil eder. Ne var ki, "PB 55" kodunu taşıyan oyun- cak ayı sahlmak üzere gönderildi- ği Amerika'da ilgi görmez. 19O3'te, Leipzıg kentinde düzenlenen fuar- da, Amerikalı bir tüccar üç bin adet satın almaya karar verince, Ayı Ted- dy'nin yıldızı parlamaya başlar. Oyuncak a>Tnın, Roosevelt'in kızı- nın düğününde, süs amacıyla masa- lara konulmasından sonra "Ted- dy" adını aldığı da, dilden dile an- latılarak günümüze dek ulaşır. Aman ha!.. Sakın ola ki, buraya kadar adı çok geçen ABD başka- nını yufka yüreklı, insancıl bir adam sanmayın. Yazılannda, söy- levlerinde "güçlü ırklar"dan bah- seden ve "hükmetmek için dün- yaya gelmiş savaşçı ırkları" sü- rekli olarak öven Roosevelt, belki inanmayacaksınız ama Nobel Ba- nş Ödülü'nü kazanmıştır. Hem de. şu sözleri yumurtladıktan birkaç yıl sonra: "Barışın hiçbir zaferi ulu savaş zaferi kadar yüce ola- maz." 'En lyl yol arkada$ım' Savaşta öldürülen Mario Mila- noviç'in mezanndaki oyuncak ayı, "Teddy" olarak anılmaktan utanç duyduğunu haykınr Akgün Ako- va 'ya, ama şair bunu duyamaz... Duyamaz çünkü, gözyaşlanna bo- ğulmuş bir şekilde hızlı adımlarla uzaklaşmaktadırmezarlıktan. Bir- inci Dünya Savaşı'nda öldürülen birçok Alman askerin yanında bu- lunan oyuncak ayılar da haykınr aynı sözü: "Teddy diye anılmak- tan utanç duyuyoruz!" Oyuncak ayıyla bir virrinde kar- şılaştığımda, siperlerinde üst üste yığılı ölü askerler gelir gözümün önüne. Yolculuk sırasında, elınde oyuncak ayı tutan bir çocuk gördü- ğümde ise Virginia Woolf u anım- sanm. Ünlü yazar, "en iyi yol ar- kadaşım" diye tanıtmıştı oyuncak ayısını. Ne de James Dean gibi bir otomobilim var Önüme çıkan ilk kamyona vuracağım Ahmet Erhan'dır, James De- an 'in son yolculuğuna yukardaki dızelerle öykünen şair. îkı dize ara- sına iyi bakın; kamyon altına gir- miş Porsche'un arka koltuğunda oyuncak bir ayı göreceksiniz. Ja- mes Dean, oyuncak ayısıyla bir- likte çıkmıştır son yolculuğuna!.. Yumuşahcı reklamından, Borus- sia Dortmund futbol takımı taraf- tarlannın ellerine kadar yaşamın birçok alanında görürüz oyuncak ayıyı. Doktorlar, psıkolojik olarak yıpranmış çocuklann bu oyuncağa sıkı sıkıya sanldıklannı, daha çok sahip çıktıklannı söylüyorlar. Los Angeles polisi de bu yüzden olsa gerek, otomobillerinde birer oyun- cak ayı gezdiriyorlar. Kimi ülke- lerde, çocuklara cinsel tacizde bu- lunduğu tespit edilenlerin, tuzak kurmakta kullanabilecekleri şüp- hesiyle oyuncak ayı sahibi olmala- n yasaktır. Şükran Güngör'ün son filmi olan "Büyük Adam Küçük Aşk"daki çocuk oyuncu Dilan Erçetin'i film setinde oyuncakJar armağan ederek oyalarlar. Yakın- lan operasyonda öldürülen "He- jar" adlı bir Kürt kızını oynayan altı yaşındaki Dilan, "En çok han- gi oyuncağını sevdin?" sorusuna şu yanıtı verir: "Küçük ayıcığı- mı." Aşlyan'da bir mezartaşı Aşiyan mezarlığında üç şairin kabri birkaç adım ötededir birbi- rinden: Orhan Veli, Turgut Uyar ve Onat Kutlar . Üç şair mezannın çok yakının- da oyuncak ayı şeklinde yontulmuş bir mezartaşı vardır. Mezartaşın- da, altı yaşında ölen bir erkek ço- cuğun adı okunur: Emre lyimen 28.6.88-26.7.94 Mezarlık bekçilerinden, oyuna, oyuncakJara doyamadan gözlerini yaşama yuman Emre'nin Avru- pa'da öldüğünü ve ailesinin isteği üzerine Aşiyan'a defhedildigini öğrendim. Ziyaretçisi olup olma- dığını sordugumda, bekçinin ver- diği yanıt bir yumruk gibi oturdu boğazıma, konuşamadım: "Kimse uğramaz yanına!.." •Son Sürgün' imha edilecek Kültür Servisi - Sırp yazar Dragan Babic'in, Mustafa Balel'inçevirisiyle 1999yılında Aynn- tı Yayınları tarafından yayımlanan 'Son Sür- gün 1 adlı romanının 'imhasına ve müsaderesi- ne' (TCK 427/2), yaymcı Ömer Faruk ve çevir- men Balel'in ise ağır para cezası ile cezalandı- nlmasına (TCK 426'1) karar verildi. Ayrıntı Yayınlan'run yeni başladığı; asilerin, kaybedenlerin, hayalperestlerin, beyaz zencile- rin, aşağı tırmananlann ve yola çıkmaktan çekin- meyenlenn sesini duyurmayı amaçladığı' Yeral- tı Edebiyat Dizisi'nde 2001 yılında ikinci bası- mı yapılan kitabın, 2. fstanbul Asliye Ceza Mahkemesi'nin 'Türk halkının ar ve hayâ duygularını bozduğu' gerekçesiyle verdiği im- ha karannı Ömer Faruk şu sözlerle değerlendir- di: "Kitap inıhası, Hitler Almanyası'nı ve 12 Eylül askeri darbesini hatırlatmaktadır. Pro- testo ediyoruz. Hayatımızı karartan yasakçı zihniyete teslim olmayacağız." Son günlerde, düşünceyi dile getirme özgür- lüğüne karşı 21. yüzyılda, insanlığa yakışmayan engeller ve yasaîdar yaşadıgımıza dikkat çeken Türkiye Yazarlar Sendikası ise karan, "Nazi Almanyası'nın kitap yakma yüz karasını anımsatacak kitap 'imha' kararları bile veri- lebilmektedir. Ayrıntı Yayınlan'ndan çıkan 'Son Sürgün' kitabı için imha karan verildi. Pencere Yayınlan sahibi Muzaffer Erdoğdu için de 'Savaşa Mektuplar' adlı kitabı nede- niyle 1 yıl 1 av 10 gün hapis ve 1 milyar 111 milyon ağır para cezası verilmiştir. TYS Ge- nel Saymanı şair - yazar Güngör Gençay'ın i- ki kitabı hakİunda da dava açılarak, yazann 9 yıla kadar hapsi istenmektedir. Türkiye Ya- zarlar Sendikası olarak böylesi olayların utancını duyuyoruz. Herkesi ve ilgili kurum- ları bu konuda duyarh olmaya çağırıyoruz" sözleriyle eleştirdi. KÜITVH • SiMAT www.perareklam.com.tr • (0212) 293 89 78 dpa r t AÜ ÇELEBİ - AVNİIİFİJ - B. RAHMİ EYÜBOĞLU CEIİLE HİKMET - CEMAL TOLLU - CEVAT DEREÜ dHATBURAK-rBH»M^DURAN-FİKI«TMUAllA HALE ASAF - HALİL PAŞA - HALİT NACİ HAMİT GÖRELE - HİKMET ONAT - HOCA AÜ RTZA İBRAHİM ÇAIU - İZZET ZİYA - MEHMET AÜ LAGA MELEK CELAL SOFU - NACİ KALMUKOĞLU NAMIK İSMAİL - NAZMİ ZİYA - NEDİM GÜNSÜR NEJAD MELİH DEVRİM - NURULLAH BERK SABRİ BERKEL - SAMÎ YETİK - SELİM TURAN ŞEREF AKDİK - ŞEVKET DAĞ - VKİH BEREKETOĞLU 22 KASIM - 27 ARALIK 2002 Abdi ipekçı Cad. 48/5 Tejvıkiye • İSTANBUL Tel: [0212) 241 65 35 Fax: (0212) 246 67 6a e-raail: dpart9allery@yah00.com gençsanat "İLK BULUŞMA" altan çelem doğan paksoy hakan gürsoytrak mahir güven mustafa pancar serdar şencan şahin paksoy yasemin şenel yavuz tanyeli 23 KASIM - 20 ARALIK 2002 Rûştiye Sok. 49/1 Kızıltoprak - İSTANBUL Tel: 0216.347 68 20 Fax: 0212.246 67 68 s~->* A 1 CIO İ İlanlarınız İçin «t&^ ^? v r 7 / A L C I \ l ^ ^ '^stfP (0212)293 89 78 ^dr ^ V ^ 5 perareklam@perareklam.com.fr " *^ H l£ ^ • perareklam@superonline.com O t l l ' v v ^ ' l www.perareklam.com.rr BEYOĞLU AKADEMİLİLER GRUBU RESİM SERGİ5İ Pemra AKSOY Emine BAĞDAT Alişan DERİN Öznur ERKEY Hüseyin ERGÜL Nedret GÜL Işıl GÜLEÇYÜZ 27 KASIM - 03 Seher GÜNEY Serdar ÖZYURT Evren SUNGUR Dilek ŞENOL Erte UYAR Sırriye ÜNSAL Gülnur ÜNVER ARALIK 2002 Ziyaret sootien 10.00- 20.00 Deniı Müresi Sanıt Gılerisi Dolmabahçe Cd. Akaretler-BEŞİKTAŞ Galeri Gınşi: Barbaros Hayrettınpaja iskelesı yanıdır- Tel: (0212) 261 00 40 GALERİ ve SERGİ İianlannu İçin (0212)293 89 78 perarekkınn#perareklam.com.tr perareklam@superonline.com www.perareklam.com.tr ayatı Değiştirme Etkinlikleri BORUSANKültür e nat T * 0212 292 06 55 Faks. 0212 2S2 45 91 wwr bonjsansanatcom 26 kasım 2002 Salı anat galerisi 18:30 Yıldız Teknık Unıversrtesı Müzık ve Sahne Sanatlan Bölümü Duysal Tasanm Programı öğrencı Sunumu: Gülçın Özkişi- Bora Keskiner-Yeşım Peköz 17 ekinı - 30 kasım 2002 "Fetiş: Düşleyen Insan" Küratör: Michele Thursz Heyket, baskı, lotoğraf, anımasyon Natalie Bookchın Jose Carlos Casado Claudıa Hart Kelly Heaton Micheal Rees YucefMertıı Borusan KünCr ve Sanat Merfcezı Mûzık Kutuptıanea pazar hanç her gün 1000-19 00 saatlen arasında tüm müzıksevariann htzmetındedıt Borusar Istanbul Filarmonı Ofcestrası konseder dışmdakı hef tudu sanat atkıplığındon Oc r et&(z faydalanaCKlıt^tnız Siyah Beyaz fotoğraf dalında C. Çolak birinci oldu. Anadolu'yu yaşatan aileler • Kültür Servisi - Koç Allianz'ın bu yıl dokuzuncusunu düzenlediği Anadolu-Türkiye'nin Aileleri başlıklı fotoğraf yanşması sonuçlandı. Siyah-beyaz ve renkli oimak üzere iki ayn dalda yapılan yanşmanın konusu bugünün Türkiye'si, Türkiye'nin aileleri, bu ülkenin gerçek gücünü ıçinde barındıranlar. Memleketin her köşesinden, köyünden. kentinden aileler olarak özetlenen yanşmaya Türkiye'nin dört bir yanından 1422 fotoğraf katıldı. Yanşmanın seçici kurulu Şakir Eczacıbaşı. Ergun Çağatay, Nuri Bilge Ceylan, Engın Özendes, Merih Akoğul, İskoçya Milli Portre Başküratörü Sarah Stevenson ve Koç Allianz Genel Müdürü M.Kemal Olgaç"tan oluşuyor. 385 fotoğrafın katıldığı siyah-beyaz dalında Gülnaz Çolak. Özer Kanburoğlu ve Saffet Vatansever; 650 renkli baskı ve 87 dianın katıldığı renkli dalında ise M. Salih Güler. Orhan Yayla, Fatih Özenbaş ödül kazandılar. Aynca Yusuf Danyerli başan ve Hünkar Sibel Görel ise juri özel ödülüne değer görüldü. Yanşmanın ödül töreni 12 Aralık Perşembe günü saat 19.00'da Koç Allianz Oditoryumu'nda yapılacak. Aynı gün ödül kazanan, sergilenmeye değer görülen eserler de Oditoryum'da izleyicilere sunulacak. Yanşma sergisi daha sonra 14-28 Aralık tarihleri arasında Fotoğrafevı Koç Allianz Sanat Galensi'nde yer alacak. (0 216 556 60 80) I 8ORUSAN HOLCMG KURUUJŞUDUR Deneuve ve IUUkovvich ktanbuTda • Kültür Servisi - Portekizli yönermen Manuel Olivera tarafından çekilecek olan 'Um Filme Falado' filminin bir bölümü Istanbul'da geçecek. Bir tarih profesörünün başından geçen ilginç olaylann anlatıldığı filmde; John Malkowich, Catherine Deneuve. Irene Papas ve Stefania Sandrelli rol alacak. Istanbul çekimlerinin bir hafta sürmesi planlanan filmde Karaköy, Ayasofya, Sultanahmet gibi tarihi mekânlar plato olarak kullanılacak. Fiknin taşıma ve ulaştırma sponsorluğunu Türkiye'nin tanıtunına yapacağı katkı nedeniyle Ulustrans üstleniyor. 'Gönlümdeki Köşk Olmasa' • Kültür Servisi - Danimarkalı yönermen Elizabeth Rygard tarafından yönetilen ve Türk oyunculann rol aldığı bir Danimarka - Turkıye - Izlanda ortak yapımı olan 'Gönlümdeki Köşk Olmasa'nın Istanbul'daki ilk gösterimi 27 Kasım Çarşamba akşamı saat 20.00'de Istanbul Bilgi Ûniversitesi Kuştepe Kampusu'nda yapılacak. 39. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde Behlül Dal Jüri Özel Ödülü'nü alan; filmin müziklerini yapan ve başrol oyunculanndan olan Mazlum Çimen'e 'En tyi Müzik', Bora Akkaş'a ise 'En iyi Çocuk Oyuncu' ödüllerini kazandıran filmin senaryosu Yüksel Işık ve Rygard tarafından yazılrnış. Türkiye'deki ortak yapımcılığını Ömer Kavur'un üstlendıği filmin teknik ekibi Danimarkalı, 30'a yakın oyuncusu ise Türkiye'den. Âşık Veysel'in yaşam felsefesinden izler taşıyan ve onun 'Güzellığin On Para Etmez' türküsünden yola çıkılarak adlandınlan filmin diğer oyunculan Şebnem Köstem, Büşra Bora, Menderes Samancılar. Tomris Inceer, Serra Yıhnaz, Hikmet Karagöz, Selçuk Uluergüven, Âşık Kul Hasan, Levent Yılmaz. Nurettın Şen, Hülya Savaş ve Süeda Çil. BUGÜN • BEŞtKTAŞ SABANCI LİSESt'nde 11.00'de 'Akbank Karagöz Kukla Tiyatrosu' gösterisi. (0 212 252 35 03)) • KOCAMLSTAFAPAŞA ÇEV'RE TtYATROSU'nda 11.00'de 'Akbank Çocuk Tiyatrosu' gösterisi. (0 212 252 35 03) • MUAMMER KARACA TtYATROSU'nda 1 l.'de Hüseyin Goncagül'den 'Çocuk Oyunu.' (0 212 252 44 56) • AVCILAR BELEDİYESİ BARIŞ MANÇO KÜLTÜR MERKEZt'nde Avcılar Belediye Tiyatrosu'ndan 'Kel Şarkıcı' adlı oyun. (0 212 509 90 55) • TARIK ZAFER TUNAYA KÜLTÜR MERKEZt'nde 'Aşkın Gücü' adlı filmin gösterimi. (0 212 293 12 70)