Catalog

Cumhuriyel k ı t a p I a r ı | ZELİŞ Necati Cumalı _ kitap kulübü Çağ Pazarta-na A Ş Turkocağı Cad No 39/41 ı34334ıCağaioğlu-lstanbul Tel VZftH01 96 Cumhuri7 7 . Y1L SAYI: 27382 / 250.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (7945-1991) Cumhuriyet k ı t a p I T r ı Bıçak Sırtındaki DÜNYA YE TÜRKİYE Erol Manisalı r mT CumhuriYet L ^ ^ kitap kulübü Çağ Pazanama A Ş TurnocağıCad No.39'41 l34334ıCaâaloğlu-'stanbul T& ,212(514 01 96 25 EYLÜL 2000 PA2ARTESİ U M H U R î Y T İ N K Ü U M î PUŞKİN DUBROVSKI MAÇA KIZI Rusçadan çeviren: Ataol Behramoğlu Rus yazın dilinin kurucusu sayılan, kısacık yaşamına (1799-1837) başyapıtlar sığdıran Puşkin, yalnızca birkaç roman yazdı; ama bugün, Gogol, Lermontov, Dostoyevski, Tolstoy gibi yazarlarla simgelenen büyük Rus romanmın temellerini onun attığı kabul ediliyor. "Maça Kızı" ve "Dubrovski", Puşkin'in bu "temel atan" birkaç romanından ikisi. • - - - — i ' DUBROVSKİ • MACA K.1Z1 L ~ ~ Gerçekle düşlemin iç içe girdiği bir öykü anlatırken Petersburg sosyetesini eleştiren "Maça Kızı", Rusya'nın kapitalizme geçiş dönemini yansıtır. Öykunün kahramanı, Dostoyevski'nin "Onda iblis ruhu var" dediği Hermann ise Rus yazınında "Suç ve Ceza"nın ünlü kahramanı Raskolnikov'un hazırlayıcısı, bir ön orneği sayılıyor. Kendisini çok ilgilendiren "halk ayaklanması" konusunu ilk kez işlediği; Rus halk tiplerine, onların yaşamlarına, konuşmalarına, göreneklerine duyduğu ilgi ve sevginin açıkça gorüldüğu "Dubrovski"deyse Puşkin, donemin Rus derebeylik duzenini ve ona uşaklık eden burokrasiyi, sevecenlikten de yoksun olmayan ince bir alaycılıkla sergiler. Yarın Cumhuriyet'le birlikte... ABD'ye yaptırım Türkiye'nin kozu ihaleler # Türkiye, ABD ile ilişkilerinde önemli yer tutan savunma ihalelerini sözde Ermeni soykınmı tasansının karar sürecinde yeniden gözden geçiriyor. Ankara'da 145 adet 4 milyar dolarlık saldın helikopteri ihalesinde Amerikan Bell firmasından vazgeçümesi gündeme gelirken 7 milyar dolarlık tank ihalesinde de ABD'li ABRAMS'ın rakibı Alman Leopard M'ler öne çıkmaya başladı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sözde Ermeni soykınmı tasansının ABD Temsıl- cıler Meclisi'nin alt komıtesinde kabul edil- mesının ardından Ankara, ABD'ye siyasi ve ekonomik yaptınmlar uygulamayı tartışıyor. Ekonomik yaptınmlann en önemli ayağını ise mılyarlarca dolarlık savunma ihaleleri oluştunıyor ABD ile ekonomik ilişkilerde sınırlamalara gıdebileceği işaretıni veren Ankara. ABD'li şirketlen, Ermeni iddiala- nna karşı etkin lobi çalışmalarına sevk B Arkası Sa. 8, Sü. 4 'de ABD Türklerden karşı kampanya # ABD'deki Türkler, Ermeni tasarısına karşı imza kampanyası başlattı. Türk-Amerikan Dernekleri Asamblesi, Türk-Amerikan Dernekleri Federasyonu ve Turkish Forum'un organize ettiği kampanyayla toplanan imzalar. Kongre'ye verilecek. Asamble, ABD'de yaşayan Türkleri. toplanan imzalann dışında. mektup ve telefonla Kongre üyelerine tepkide bulunmaya çağırdı. • 10. Sayfada Milosevic zorda Yugoslavya'da seçim heyecanı • Yeni bir devlet başkanı. yeni bir parlamento ve Sırbistan'da yeni belediyelerin belirleneceği seçimlerin sonuçlan, ülkenin ve Balkanlar'ın geleceği açısından yaşamsal önem taşıyor. # Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'in koltuğunu kaybetmesini uman Batılı gözlemciler ve ülkedeki muhalefet, Miloşeviç'in seçimleri kazanmak için her yola başvurabileceğini savunuyor. • //. Sayfada Hükümet, devlete trilyonlarca lira gelir getiren KİT'i satılığa çıkardı TEKEL vuımıraı# 1999'da devlete vergi. fon ve diğer yükümlülüklennden toplam 817 rnlyon liralık katkı sağlayan TEKEL'in 2000 yılındakı katkısının 1 katrilyon 748 trılyon liraya ulaşacağı beklenıyor. Toplam 5 mılyon kışıyı ilgilendiren ve 1999yjh hasılatı 1 katnlyon 108 trilyon lira olan TEKEL'in 20Ö0 yılı hasılatının da 2 katnlyon 200 trilyon liraya ulaşacağı tahmın ediliyor. BANU SALMAN ANKARA - Hükümet. geçen yıl tek başına devlete 817 tril- yon liralık gelır getiren TE- KEL" i satışaçıkanyor. TEKEL, 1999 yılında devlete vergi, fon ve diğer yükümlülüklennden toplam 817 tnlyon liralık katkı sağladı. TEKEL'in 2000 yılında sağlayacağı katkının da 1 katril- Varlığı katrilyon # Satılması için yasa tasansı hazırlanan TEKEL'in varlık ve kaynaklan 1 katrilyon 356 trilyon liraya ulaşıyor. Destekleme faaliyetiyle 600 bin tütün, 200 bin üzüm, anason ve arpa üreticisi aileyi kapsayan TEKEL'in ürünlerini yurtiçinde pazarlayan 170 bin bayi bulunuyor. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-BakanlarKurulu'na sunulan rapora göre, TEKEL'in gayn sa- fi yurtiçi hasıla içindeki payı yüzde 1.5, bütçe içindeki payı da yüzde 4.5. dışsatımı 150 milyon dolar, dışalımı da 217 milyon do- lar düzeyinde bulunuyor. TE- KEL'in ülke dışsatım gelirleri içindeki payı ise yüzde 1 -2 düze- yinde. TEKEL, yaprak tütün des- • Arkası Sa. 8, Sü. 4 'te yon 748 tnlyon liraya ulaşması beklenıyor. Toplam 5 milyon kişıyı ilgilendiren TEKEL'in 1999 yılı hasılatı 1 katrilyon 108 tnlyon lira ve 2000 yılında da 2 katnlyon 200 tnlyon lira hasılata ulaşacağı tahmın edili- yor. Türk-Iş Genel Sekreten. Tek Gıda-tş Sendikasfnın Genel Başkanı Hüseyin Karakoç, hü- kümetin TEKEL'i yabancı ve yerli özel sektöre satışıyla Tür- kiye'de tütün sektörünün çöker- tileceğını, 450 bin tütün üretici- sinın yok olacağını bildırdı. Bir sigara paketi 500 bin liraya sa- tılıyorsa bunun 300 bin lirasırun devlete vergi ve fon olarak dön- düğüne, TEKEL'in özelleştinl- mesiyle bu gelirin yok olacağı- na dikkat çeken Karakoç, çoku- luslu şırketlenn, iyı bir pazar olan Türkiye'yı ele geçirmek is- tediklerini söyledi. Karakoç, hükümetın çıkar- mayı planladıgı yasa tasansıy- la, Özelleştırme tdaresı'ne TE- KEL'i vermeden Devlet Bakan- lığı nezdinde anonım şirketlere dönüştürerek satmayı planla- dığına dikkat çektı. Bu tasany- la "pek çok sakıncaü dunım" oluşacağını behrten Karakoç bu sakıncaları şöyle sıraladı: - Bir paket sigara 500 bin lira- ya satılıvor. Bunun 300 bin üra- sı vergi olarak dev letin kasasına giriyor. Bunlar özelleşince dev- letin kasasına giren miktar aza- lacak. - Desteklemeler kaldınlacak. TEKEL. desteklemeleri kendi bünyesinden yapıyordu. Tütün ekıcılenn. son derece zor duru- ma gireceğı apaçık ortada. Ya- bancı şirketlere venldığınde de sıgaralar belkı aynı ısimle, 2000, Tokat ismıyle üretilecek ama yüzde 100 Türk rütünü kul- lanılmayacak. Yüzde 70 Vırgı- nia, yüzde 15 Burley. yüzde 15 Türk tütünü kullanılacak. Böy- lece yabancı tütüne kayış orta- U Arkası Sa. 8, Sü. l'de Küreselleşmenin pekiştirdiği gelir dağılımındaki adaletsizlik, tehlikeli boyutlarda Uçuruın gklerek büyüyorBOZUk gelir dağllimi Dünya Bankası'nın "Dünya Kalkınma Göstergeleri 2000" raporu hem ülkeler arasındaki hem de ülkelerin kendi içlerindeki gelir dağılımında inanılmaz uçurumlan gözler önüne senyor. En düşük gelirli yüzde 10 ile en yüksek gelirli yüzde 10 arasındaki gelir farkı Sierra Leone'de 87 katı buluyor. Türkiye'de en yüksek gelirli yüzde 10 ile en düşük gelirli yüzde 10 arasındaki gelir farkı ise 14 kata ulaşıyor. Araştırmaya dahil 104 ülke arasında en adaletli gelir dağılımı Slovakya. Belarus, Avusturya, Japonya ve Iskandinav ülkelerinde görülürken Türkiye. ABD'ye benzer bir gelir dağılımı ile 70. sırada yer alıyor. • 13. Sayfada 'YOkSUİUn b o r t u n u Siiln' Uluslararası Para Fonu'nun ve Dünya Bankası'nın Prag toplantılan yoğun protestolar arasında sürüyor. Binlerce eylemci dün düzenledikleri "sahte" cenaze merasimi ile borç batağındaki ülkelerde her yıl 7 milyon çocuğun açlık ve bakımsızlıktan ölmesini protesto etti. Jubilee 2000 adını verdikleri bu gösteri ile hepsi baştan aşağı siyahlara bürünmüş olan protestocular "yoksul ülkelerin borçlannın acil olarak silinmesini" istediklerini tekrarladılar. IMF'nin 24 üyelı karar komitesi bir araya gelerek petrol fiyatlan ve Avrupa Ortak Para Birimi'nin ıstikrarsızlığı konulannı görüştüler. • 13. Sayfada Yeşiller'de isyan bayrağı • Birlık 90,'Yeşiller Partisi'nde SPD-Yeşiller koalisyonunun politikasından memnun olmayan kesim örgütleniyor. Muhaliflerin kurduğu Basis Grün isimli derneğin ilk toplantısı. 68'lilerin tarihsel buluşma yeri Club Voltaire'de yapıldı. FRANKFURT (Cumhuriyet Bürosu) - SPD-Yeşıller koalısyon hükümetınin poli- tikalannı, Yeşiller Partisi'nin temel ilkele- rinden uzaklaşma olarak değerlendiren ve partinin bundan önceki kongrelerinde özel- likle Dışişleri Bakanı Joschka Fischer'ın tutumunu sert bir şekılde eleştiren sol ka- nat üyeleri bir demek çatısı altmda örgüt- lendiler. Basis Grün adı verilen dernek, SPD-Yeşil koalisyonunun inısıyatıfı ile Al- manya'nın Yugoslavya sorununda aldığı tu- tumu eleştıriyor ve partinin banş yanlısı, r \ Arkası Sa. 8, Sü. 4'de Prag'da İMF \ı Düma Bankası karşıü protestolara bilim adamlarından çiftçilere, anarşistlere kadar geıuş bir kesim katıhyor. Siyah nıaskeli 500 anarşist de önceki gün G-8 maliye bakanları toplantıiannı protesto etti CHP'desonhafta Günay: Aday değilim • CHP'de kurultay öncesi kulisler hız kazandı; Hasan Fehmi Güneş liderliğindeki sol kanat Anadolu turunda... Ertuğrul Günay aday olmayacağını açıkladı. Sefa Sirmen'in bugün, DenizBaykaFınise yann adaylıklannı açıklamalan beklenıyor. • 4. Sayfada Yön tartışması 'CHP, CHP olmalı' • CHP PM üyesi Prof. DT. Yakup Kepenek, CHP'nin içi boş parti kavgalan nedeniyle siyasette etkili olamadığıru, halkın çığlığına gerekli yanıtı veremediğini kaydetti. •Prof. Dr. Alpaslan Işıklı, "Bugün CHP için gerekli olan CHP olmaktır" diye konuştu. ?[ KANSTnun haberi 4. Sayfada MHP Tavrımız değişmedi' • Kongre öncesinde il başkanlannı toplayan Devlet Bahçeli. son gelişmeleri değerlendirirken 312. maddedeki tavırlannda değişiklik olmadığını vurguladı ve "Aynmcılık tohumlan ekmek yasal hale getirilemez" dedi. • MHP'nm, HADEP ile dirsek teması içinde olduğu yönündeki iddialara da tepki gösteren Bahçeli. "Diyarbakjr, Türkiye Cumhuriyeti'nin bir ilidir. Anayasa ve yasalara saygıh her kurum ve kuruluş. hükümetimizin ve bizim muhatabımızdır" dedı. • 5. Sayfada Universite adaylanna 'yeni tercih' şansı • ÖSYM'nin 2000-ÖSS sonuçlanna göre yaptığı merkezı yerleştirmede herhangi bir yükseköğretim programını kazanamayan veya açıköğretime yerleşen adaylar. ''ek kontenjan" için başvurabilecekler. Adaylar başvuru formlannı ÖSYM sınav merkezi yöneticiierinden alacaklar. • 8. Sayfada Sempozyumda haremlik-selamlık # İstanbul İlim ve Kültür Vakfı'nın, Atatürk'ten "Deccal" diye bahseden Nur tarikatımn kurucusu "Said-i Nursi" adına düzenlediği sempozyum dün başladı. Yabancı katıhmcılann dışında tümü çarşaflı ya da türbanlı olan kadınlarla, çoğu sakallı ve takkeli erkek izleyiciler "haremlik-selamlık" şeklinde salona alındılar. Sempozyuma çok sayıda milletvekili de katıldı. • 7. Sayfada 'Avrupa'da aydınlar artık yeraltmda' HÜJVÜTOZAN FRANKFURT / CENEVTIE - Bir süre önce Isviçre'de aydın kalmadığını açıklayan Cenev- re Üniversitesi profesörü, sos- yolog Jean Ziegier, Cumhuri- yet gazetesine yaptığı açıkla- mada, aynı şeyin Almanya ve Avrupa'nın diğer ülkeleri için de geçerli olduğunu söyledi. Sosyal hareketin ölümünden sonra aydın hareketinin yeni- den doğamadığını açıklayan Zıegler. "Sosyal hareket öldü. Mülkiyet rasyonalitesi tarahn- dan katledildi. Biz vanz, ama yeramndayız" dedi. • Arkası Sa. 8, Sü. 6'da GUNDEM MUSTAFA BALBAY AB ile 'Volkan'ik İlişkiler! Avrupa Birliği Genel Sekretertiği'ne Volkan Vural'ın, Genel Sekreter Yardımcılığı'na da Volkan Bozkır'ın ge- tirilmesinin ardından, hükümette de AB'ye uyum konu- sunda karşılıklı patlama belirtileri ortaya çıkınca, bize de bu durumu başlığa taşımak düştü... Bugün konuyu iki açıdan ele alalım: - Hükümetin AB'ye uyumu... U Arkası Sa. 8, Sü. 8'de