Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 3 MAYIS 2000 ÇARŞAMBA
HABERLER
Isveç 'te ülkenin 4 büyükgazetesiyayımladığı ortak bildiriyle ırkçıhğa karşı tüm yurttaşları uyardı
Horüayanhastalık: NamnGÜRHANUÇKAN
/
sveç basın tarihinde 30 Kasım 1999'da öz-
gün bir şey oldu: Olkenin 4 büyük gazete-
si, günlük rekabeti bir yana bırakarak ortak
bir bildiri yayımladı. Gazetelerin şef redaktör-
lerinin imzaladığı bildiriyle birlik "Demokrasi-
ye karşı tehdit" başlığı altında geniş bir haben
virgülü virgülüne aynen gazetelerinde yayımla-
dılar. Konu, îsveç'te hortlayan ve artık cinayet-
ten de geri kalmayan yeni Nazileri ve eylemle-
rini teşhir etmekti. Gazeteler, 62 Nazist ve aşı-
n sağcı eylemcinin fotoğraflanna da yer verdi-
ler. Ortak bildiride, bu ortak eylemin nedeni ola-
rak şu satırlar yer alıyordu:
"Sendikacı Björn Söderberg'in ökhlrülmesi,
Nacka'daki gazeteci çifte ve Matanö'de poüslere
karşı düzenlenen bombab saldın ve Malexan-
der'da ild poüan öidûrûlmesi, doğnıdan doğru-
ya tophıma yöneKümişterör eylemkridir.Nazist
gnıplar, motosiklet çeteleri ve örgütiü çeteler, ar-
tık hedef olarak demokrasinin temel taşlannı
görmektedirler AdK makamton (savcdar ve po-
üslerX poütik erki (yerel ve ülke genetinde görev
yapan potftikacdar) ve denetleme görevini ya-
panlan (gazetecifcr ve köşe yazarian, tartışma-
cüar). Korkuyayıhnakta ve köksahnaktadır. Ad-
tiyede, tanıklar arasında, poütikada ve gazetere-
daksiyonlannda. Bu durum demokrasinin ze-
hirlenmesi ristdni içermektedir. (Kamu önünde)
tarüşmalann yok otanası veantidemokratikgüç-
ler hakkında araşbrma yapmanın sona ermesi
riski vanfar. („) Bizdörtbüyük gazeteolarak,suç
işkyen gruplann yaptıklarmı ve suçlulann kim-
ler okhığunu ifşa etmeye devam edeceğiz. Kor-
kunun, bizim sesimizi kısmasuıa izin venneyece-
îsveç'te görev başında olan 650 savcıya gön-
derilen ve bunlann yüzde 67'sinden yanıt alınan
oldukça yeni bir anket, şef redaktörlerin kaygı-
lanmakta haklı oldukJannı gösterdi: Savcılann
yüzde 37'si, tehdit edildiği için elindeki davanın
düşmesine karar vermiş, yüzde 32'si tehdide al-
dırmamış ve yüzde 31 'i bu konuda yanıt vermek-
ten kaçınmış.
Tarukların tehdit edıldığinı söyleyen savcıla-
nn oranı yüzde 79. Tamklannı bîçbirinin tehdit
edilmediğinı söyleyenlerin oranı ise yüzde 13.
Bu konuda "Bfflnuyorum" diyen savcılann ora-
nı ise yüzde 8.
Savcılann yüzde 59'u en az bir kez doğnıdan
doğruya tehdide uğramış.
Polislerin durumu da iyi degil. 1.000 polise gön-
derilen anket sorulanna polislerin yüzde 77'si ya-
nıt vermiş. Bunlardan yüzde 65'i şahsen, yüz-
de 25'i ailesi de dahil ohnak üzere tehdide he-
def ohnuş. îşyerinde tehdit edilen polislerin ora-
nı ise yüzde21. Her 10polisten9'uenaz bir kez
doğnıdan doğruya tehdit edilmiş. Son yıllarda
(aşın sağcı gruplardan ve çetelerden gelen) teh-
dıdin arttığını söyleyen polislerin oranı ise yüz-
de 94!
isveçteM Nazist örgütler
Jk -rationalsocialistikfroırt(NSF)(Nasyonal
l \ l Sosyalist Cephe) îsveç'tekien yaygınör-
JL Y güt ağına ve temsilciliğine sahip Nazist
bir örgüttür. 1994'te Karlskrona'da örgütün ye-
niden yapılanması sonucu etkisi de güçlenmiş-
tir. Uluslararası Nazist örgütlerin en tanınmış-
lanndan olan Blood & Honour (Kan ve Onur)
ile iletişim içindedir. tngıltere ağırlıkJı bu örgü-
tün îsveç'te Helsingborg kentinde temsilciliğı var-
dır. Hem kendi adını taşıyan, hem de Route 88
adlı bir dergi yayımlamaktadır.
Sverigedemokraterna (tsveç Demokratlan),
yasal olarak faaliyet gösteren bir partidir ve son
yerel seçimlerde 6 belediye meclisine temsilci
sokmayı başarmıştır. 1991 'de parlamento seçim-
Ierinde4.889oyalanbupartininoymiktan 1998
seçimlerinde 19.624'e çıkmıştır. Partinin ama-
cı, yüzde 4'lük barajı aşıp Riksdagen'e (parla-
mentoya) girmektir. Parti barajı yauıızca Skane
bölgesindeki Höör adlı yerleşim yerinde aşmış-
tır ama.. bu, ülke düzeyindeki barajı aşamadığı
için milletvekili çıkarmasına yardımcı olmamış-
tı. Isveç'in en güney ucundaki Skane bölgesi, en
az 16 Nazist ve aşın sağcı partiyle dikkat çek-
mektedir. Göçmenlere, eşcinsellere ve solcula-
ra karşı saldınlann da en çok görüldüğü bölge-
dir.
Anti-Afa, Nazistlerin düşmanlannı belgele-
yip kara listeye alması için kurulmuş bir örgüt-
tür. Polisleri, gazetecileri, savcılan, politikacı-
lan, düşünürleri ve sanatçüan fışler. Anti Afa'run
listeleri kendi yayın organında ve Internet'te yer
aür. Listelerde yer alan kişilerin "rahatsız edfl-
• Isveçli Naziler, Ingiltere'deki
Avrupa'nın en militan aşın sağcı
gruplannın polis tarafından etkisiz hale
getirilmesinden sonra önem kazandılar.
Isveçli gnıplar, özellikle iletişim ağı
kurmakta gösterdikleri 'başanyla' ün
kazandılar. Aşın sağ oluşumlar konusunda uzman olan
gazeteci Stieg Larsson, yabancı Nazilerin,
Iskandinavya'ya hayranlıkla baktıklannı söylüyor.
Larsson bunun nedenini ise "Iskandinav Nazilerin
şiddete olan yatkınlığı ve eğilimi" olarak açıklıyor.
• îsveç'te görev başında olan 650
savcıdan yüzde 67'sine uygulanan anketin
sonuçlan, ırkçı örgütlerin yargı üstünde
büyük etkisi olduğunu gösteriyor.
Savcılann yüzde 37'si, tehdit edildiği için
elindeki davanın düşmesine karar vermiş.
Tanıklann tehdit edildiğini söyleyen savcılann oranı
yüzde 79. Bin polis üzerinde yapılan anket sonuçlan da
Nazizm tehlikesinin büyüklüğüne işaret ediyor.
Anket sorulanna yanıt veren polislerden yüzde 65'i
tehditlere hedef ohnuş durumda bulunuyor.
Sııytşkyn NnTİkrinyakalanmaasnnınnnçnriimiinehh-katfcıria hnhınmııynr Haptfdfiyn ırkçıiarmtikam ahnakiyin arkariaşlarmıkııllanıynr.GartHyanlar,
polisler, savcılar kendilerine yönelen tehdkler karşısında çaresiz kalryorîar. Bu da ırkçılann uyguladıklan şiddetin artmasına neden oluyor.
meferi,uğrayıp habrtannın sorulması" için "ipuç-
lan" da bulunur.
Beyaz Cüç müzlgl
C
ombat 18, merkezi îngiltere'de olan, an-
cak yeni Naziler ve bunlann heveslile-
ri arasında özgün bir yere sahip olan ırk-
çı ve çeteci bir örgüttür. Ingiliz polisi bu örgütü
çökertmek üzere olduğu için "çahşmalannı",
yani "beyaz gûç" (White Power) müzıği üretimi
ve ticaretini Bulgaristan dahil çeşitli ülkelere
kaydırmıştır. Irkçı ve faşizan ideallermaskesi al-
tında büyük paralann döndüğü bu ticarette bu
tür gnıp ve çetelerin birbirleriyle savaştığı da gö-
rülmektedir. îsveç'te "Beyaz Güç" konserleri
yasak değildir, ancak bu konserlerde "beHrii bir
etnikgnıba ve halka karşı kışkırrjcı sloganlar at-
mak" ve "yasayla yasak olan işaretler yapmak -
Hefl Hitier seiarnı gibi-" yasaktır. Bu tür konser-
ler CD, afış, kaset vs. satmak için çok yararlı bir
ortamdır.
Arista Brödrarskap (An Kardeşler), ağır suç-
lardan hüküm giymiş sabıkalılann aşın sağcı
örgütü. Aynı adda bir dergi çıkanr ve "savaş
esirieri'' için, yani cezaevindeki gangsterler, ban-
ka soygunculan ve goriller için para toplar.
Church of tbe Creator (Yaratanın Kilisesi)
merkezi ABD'de olan ve kendini açıkça ırkçı ve
beyaz ırkın üstünlüğünü savunan bir örgüt ola-
rak tanımlar. Isveç'teki temsücisi ve onun iliş-
kide bulunduğu kişiler bilinmektedir.
Info 14, Isveç'in ülkede en yoğun Nazist pro-
paganda yapan örgütüdür. Ülkenin en tanınmış
Nazilerinden RobertVesterhınd,ülkedeki diğer
benzer örgütlerle iletişımı sürdürür.
Ragnarrock, "BeyazGüç" müziğinden büyük
paralar kaldıran aşın sağcı bir çete. CD'ler, Tay-
land'dan Bulgaristan'a kadar geniş bir yelpaze
içinde, işgücünün ucuz, denetimin az olduğu ül-
kelerde basılır ve Isveç'e gümrük ödememek
için (ve denetlenmesinden sıynlmak için) elden
geldiğince kaçak olarak sokulur.
Nonfland (Kuzey ülkesi) da "BeyazGüç" mü-
ziğinden para kazanmak için kurulmuş ve Iskan-
dinav ırkını yücelten dergiciliği ve yabancı düş-
manlığını kışkırtan eylemleriyle gerçek yüzünü
gizlemeye çalışmaktadır.
HeDs Angeb dünyanın en büyük çetelerinden
olan bu "motosiklet kulübü"nün birçok ülkede
110 şubesi, 1.500 üyesi vardır. Merkezi ABD olan
bu grubun îsveç'te 5 şubesi, 80 üyesi vardır.
Üyelerinden bazılannın sabıka listesi uzundur,
ama yalnızca motosiklet aşkıyla üye olan sabı-
kasız üyeleri de vardır. Önceleri ezeli rakibi Ban-
didos'la didişen bu grup sonunda rakibiyle uz-
laşınca yeraltı faaliyetlerini daha rahat sürdür-
meye başlamıştır. Bu faaliyetler arasında uyuş-
turucu, silah ve kadın ticareti bulunmaktadır.
Rus ve Baltık mafyasıyla ilişkisi olduğu sanıl-
maktadır. Son zamanlarda polise, savcılara ve ta-
nıklara karşı tehditleri ve şiddet eylemleriyle
dikkat çekmektedir. Malmö'de bir davada tanık-
hk yapan bir şoforün öldürühnesi, yine Mal-
mö'de iki polisin bomba tuzağma düşürülüp ağır
yaralanmalan olaylannın sorumlusudur.
Bandidos adlı motosiklet kulübünün de mer-
kezi ABD'dir; îsveç'te 1994'te kuruldu. HeDsAn-
geb ile 1994-1997 yıllan arasındaki pazar kav-
gasında 11 kişi öldü, 96 kişi yaralandı. Halen îs-
veç'te çok az üyesi vardır.
İsveç'in örnek Nazilerl
1
/
sveçli Naziler, Ingiltere'deki Avrupa'nın en
militan aşın sağcı gruplann polis tarafın-
dan etkisiz hale getirilmesinden sonra
önem kazandılar. Isveçli gruplar, özellikle ile-
tişim ağı kurmakta gösterdikleri "başanyla'' ün
yapıyorlar.
Aşın sağcılık ve yeni Nazizm konusunda uz-
man olan gazeteci Stieg Larsson bunu şöyle açık-
lıyor:
• Tarihte ilk kez yabancı Naziler, tskandinav-
ya'ya hayranlık ve hürmetle bakıyorlar. En hay-
ran olduİdan yön, Iskandinav Nazilerin şiddete
olan yatkınlığı ve eğilimi. Bu özelliğin bütün Av-
rupa'ya yayılmasını bekliyor, umut ediyorlar.
Örneğin Alman yeni Naziler, Isveçli benzerle-
riyle yakın ilişki içindeler.
• "Beyaz Güç" müziğinin en önemli bölümü
Iskandınavya'da üretiliyor. Bu "endûstri"nin yıl-
hk cirosu bihnmiyor, ama Nazist gruplann en
önemli finans kaynağı olduğu kesin. isveç'in en
disiplinli yapılanmaya sahip iki Nazist örgütü
Nasyonal Sosyalist Cephe ile An Kardeşler'in te-
mel finans kaynağı, ülkenin Beyaz Güç müziğin-
de en büyük üreticisi olan Ragnarrock. Ragnar-
rock'un sahibi, tanınmış Nazist Erik Bhıcher,
1997'den beri üç Kuzey ülkesinde birden (Isveç,
Norveç ve Danimarka) Nazist dergi Nordens
Framtid'ı (Kuzey'in Geleceğı) çıkarmaktadır.
• Dünyadaki aşın sağcılan ve benzerlerini
iletişim agında birbırlerine yaklaşûran en önem-
li araç Internet'tir. Nasyonal Sosyalist Cephe, ör-
neğin Japonya'daki aynı adı taşıyan partiyle iş-
birliğini bu sayede yapabilmektedir. Göteborg'da-
ki Internet butiğı Midgard'ın aracıhğıyla dün-
yaya "Beyaz Güç" müzıği satmaktadır. Aym şe-
kilde Skane bölgesınin Mörarp ilçesinde bulu-
nan OM Eagleadlı Internet butiğinden "CIA ka-
lemi" adı altında bir çeşit şiş, terörist el kitabı
ve Nazi marşlan edinmek mümkündür. "Chat"
sayfalannda Naziler birbirleriyle konuşmakta
ve ortak eylemler tasarlamaktalar.
Susturulan tanıklar,
sindlrllen yargıçlar
7
azımızın başuıda belirttiğimiz gibi her 4
savcıdan 3'ü, korkusundan dolayı susan
veya ifade değiştiren tanıklar görmüş. Her
10 savcıdan 6'sı da şahsen tehdit edilmiş. Upp-
sala'da görev yapan başsavcı Eva Lundström şu
yorumu yapıyor: "Tophım bu dunıma asla göz
yummayacağmı açıkça göstermezse,yakmda Na-
zfler'in vediğer çetelerin kanşttğı davalan vearaş-
nrmalan üstienecek savcı bulunamayacaknr."
Adı açıklanmayan bir savcı da bu konuda şun-
lan söylüyor: "Eskiden bu insanlar biralan de-
virir, sağa sola şişeleri nriaür ve bağınp çağmbk-
tan sonra evierine giderlerdL Şündi öyle örgütiü-
kr ki, kendi "güvenlikşefleri" bile var! Aralarm-
da polisleri, savcılan, gazetecileri, göçmenleriçok
usta bir şekilde fîşleyen; evferini, çocuklaruun git-
tilderi okuüan ve yııvaJan saptayan kişiler var."
Bir başka savcı anlatıyor "Bir MC (motosik-
let çeteleriyle Ugüi) davasında sav cıhk yapnktan
6 ay sonra bir gün kızımla bisiklete binivorduk.
Birden iki yanınuzda birer motosikletli, deri ce-
ket ve pantolonlu adam beürdL Bir şey söyleme-
den bir süre bizi ortalanna alarak yanınuzda git-
tiler. Sürekli olarak bana bakıvorlardı. Sessizlik-
leri, beni sürekli olarak denetim alünda tuttuk-
lannı anlatrvordu."
Bir polis anlatıyor: "Oğhım bir gün yuvadan
evegektiğinde, etinde bir kutu çikolatavardL De-
ri ceketinin sutında kuru kafa resmi olan bir
adamın bu kutuyu verdiğini ve 'Babana selam
söyle' dediğini söyledL"
Bir başka polis yazıyor: "Eğer tehdit kişinin
ailesine yönelikse, devietin çıkan ile ailenin çıka-
n arasında terdhte bulunmak güç otmuyor. Ba-
zenbaaşeyleri'görmemekte' yarar oluyor, eğer
aOemin iyDiği söz konusuv sa."
Cezalandırılan görevlller
Tk 7"azilerinveçeteüyelerinincezalandınl-
ı \ l masıyla da iş birmiyor. Bu kişilerin ilk
J. V intikam alacakJan kimselerin başında
savcılar, yargıçlar ve gardıyanlar geliyor. Bir
buzhokeyi oyuncusunu "eşcinsel olduğu içm"
64 bıçak darbesiyle öldüren ve halen Kumla Ha-
pishanesi'nde 8 yılhk cezasını çekmekte olan Mi-
itri Letato adh Nazi, kafasını taktığı bir gardiya-
nın ve ailesınin "özgürlüğe kavuşmasmdan he-
men sonrayeryüzünden wk olacağını" dışanda-
ki bir arkadaşına gönderdığı mektupta açıkça
yazmıştı. (Lehto'nun cinayetinden sonra Nazi-
ler arasında homoseksüellerden nefret etmele-
rinin sembolü "64" rakamı oldu. Yerde yatan, sa-
vunmasız birinin başı üzerinde postallı ayakla-
n birleştirerek zıplamanın sembolü de "Soma-
10i çekmek" olarak ağızlanna yerleşti. (Somali-
11 bir gencin dazlaklar tarafından bu şekilde ağır
yaralanması olayından sonra.)
Yarın: Almanya'da ırkçılık
Avrupa'dafdırkçıgnıplannm örgüûenmesiAvrupa'da Nazist gruplardan bilgi ye
iletişim ağını en geniş tutanı,
merkezı Ingiltere'de olan Blood &
Honour. Bu örgütün şu ülkelerde
kardeş örgütlere sahip olduğu
büiniyor tsveç, Norveç, Danimarka,
Finlandiya, Çek Cumhuriyeti,
Sırbistan ve Yunanistan.
Yabancı düşmanlığı yaparak ve
-popülist olmaya özen göstererck—
parlamentoya giren ve girmeye
çalışan partilerin ülkelere göre
dağıhmı şöyle:
Danimarka: Danimarka Halk Partisi,
parlamentoda 13 sandalyeye sahip.
Ingütere: Britanya Ulusal Partisi, son
seçimlerde büyük yenilgiye uğradı.
Hollanda: Merkez Demokratlar'ı,
son seçimlerde parlamentodakt 3
sandalyesini de kaybettı.
Belçika: Flaman Vlaam'ın Bloku:
Temsilci Kamarası'nda 11 yeri var.
Yeni Cephe de 2 yere sahip. Her iki
parti de eyalet hükümetlerinde temsil
ediliyor.
Fransa: Le Pen'in Ulusal Cephesi
parlamentoda ve yerel yönetimlerde
sandalye sahibi. Ulusal Hareket adh
aynlıkçı grubun kopmasından sonra
geriledi.
Isviçre: Christoph Blocher'in
liderliğınde Isviçre Halk Partisi,
parlamento seçimlerinde oylann
yüzde 23'ünü alarak en büyük parti
haline geldi. Almanca konuşulan
kantonlarda bu oran daha da fazla.
ttarya: Lega Nord ve MSI Flamma
Tricolore hızla gerilemekte.
tsveç: Isveç demokratlan, yerel
yönetimlere 6 üye sokmayı başardı,
parlamentoda temsil edilmiyor.
Fmlandh^: Ulusal Vatanseverlik
tttıfakı: Parlamentoda ve belediye
meclislerinde yer ahnıyor.
Abnanya: Alman Halk Bıriığı
Partisi, DVU, Sachsen-Anhalt
bölgesindeki yerel seçimlerde
oylann yüzde 13'ünü aldı.
Avusfurya: Jörg Haider'in
liderliğinde Özgürlük Partisi, FPÖ,
parlamento seçimlerinde oylann
yüzde 27'sini alarak ülkenin ikinci
büyük partisi oldu ve halen
koalisyon hükümetinde yer alıyor.