Catalog

SAYFA CUMHURİYET 30 ARALIK 2000 CUMARTESİ 12 KULTUR [email protected] Yeıliııiıı adı, esldnm tadı..• CUMHUR CANBAZOĞLU Hem uluslararası müzik endüstrisi hem de Unkapanı son iki yıldır iyice köşeye sıkışmış durumda; çarkı en fazla döndüren popçulardan özgün iş- ler çıkmayınca albüm satışlan iyice düştû. Etnikçiler ve nostalji yapıtlan olmasa krizin boyutlan çok ciddi şe- kilde hıssedılecek; ancak 'şimdilik' albüm yelpazesini genişletmeyi başa- ran şirketler, döet albümleri ya da tür- ler arası yorumcu alışvenşi gibi yeni açılımlarla kazasız belasız yollanna de- vam edebiliyorlar. Bizim piyasa ile çokuluslu şirketle- rin 2000'de izledikleri rota üç aşağı beş yukan aynı; nostalji albümleriyle La- tin müziğinin üzerine giderek tiraj ya- kalamak. 1999'da türkûleri talan etmekten yo- rulan yapımcılar tüm güçlerini seç- melere, film müziklerine, konser ka- yıtlannı temizlemeye ve dekarma ça- lışmalara yönelttiler. Bu nedenle 2000 yılını müzikte best of dönemi diye eti- ketlendirmek yanlış olmaz. Kulaklar- da yer etmiş, uzun yıllardan imbikle sûzülerek bugüne ulaşmış, çok sevil- miş, söylenmiş, dinlenmiş parçalan ya özgün hallerinde ya da remix de- nilen orasını burasını düzeltme ope- rasyonuyla bir araya getirerek piyasa- yı hareketlendirdi Unkapanı. Eskl 45'Hkler temlzleniyor Bu yapıtlardan birkaç ömek vere- lim müzıkseverlere; Yavuz-Burç Plak- çılık, Cem Karaca 'bestoFlanna üçün- cü albümü eklerken Anadolu Pop'un en önemlı grubu MoğoDar da otuz yıl- hk serüvenlerinı Moğollar 1968-2000 adıyla değerlendirdiler ve klasikleri- ni yeniden yorumladılar. Bu arada, Banş Manço'nun Ingilizce yorumla- dığı hıtlerinden oluşan Banş Mancho adh yapıt 23 yıllık aradan sonra 2000'in son günlerinde yeniden piyasaya sü- rüldü. Bülent Ortaçgil'ın Eski Defterler'i ile Ajda Pekkan'ın Diva'sı, Modern FolkÛçKisü'nünMüziğimizdeBirDoğ- ru Nota Öyküsü, Esin Afşar'ın Aşık Vfeysel yapıtlanna genrdığı caz yorum- lanndan oluşan albüm de dıkkat çe- ken toplamalar arasındaydı. ADA Müzik 2000'de çok önemli bir çıkış yaparak Naim Dümenerin da- nışmanlığında 'Eski 45'Mkler' adıyla ilgınç bir sen başlattı. önce Ayten Alpman. ardından Hümeyra, Üç Hü- rel, Asu Maralman, Ali Rıza Binbo- ğa'nın sevilenleri bir arada toplanır- ken TimurSdçuk'un klasiklerine gel- di sıra. Neşet Ertaş'ın dev külllyatı Arşivcilerle koleksiyonculan mem- nun edecek bir uygulama daha başla- dı pazarda; daha önce eski parçalan- nı üç ayn toplama albümde değerlen- diren Ühan Irem, piyasada bulunama- yan yapıtlannı Bezginin Gizü Mek- tuplarv Bulutlara Köprü, Uçuk Mavi Pencere, DüşlerVe Ötesi adlanyla dört albümde değerlendirdi. Sezen Ak- su'nun üç eski albümü de 'kendi ira- desi dışında' plak şirketi tarafından Sezen Aksu Klasikleri adıyla yeniden basıldı... Bunlaryerli ömekler; çoku- luslu şirketler ise dünya piyasasında toplama adına ne varsa günü gûnüne bizim plakçı vitrinlenne ulaştırmaya büyük özen gösterdi. Best of, greatest hits, antlıology ya da konserlerden seçmeler adıyla nostalji tutkunlannı yıl boyunca hep sevindirdiler. Arşiv serisiyle büyük beğeni topla- yan Kalan Müzik ise halk müziği ve Türk musikisı kulvannda yine önem- li yapıtlara imza attı. Bunlar arasında Neşet Ertaş'ın 12 albümlük dev kül- liyatı. Feyzi Aslangfl'den PiyanoüeSaz Eserieri Ve Taksimler, Malatyah Fab- ri'den SanKurdde, CüneytOrhon'un Kemençe TaksimJeri, Geçmisten Gû- nümüze Tangolanmız, Dede Efendi- Hûzzam Ayini ve Dindışı Eserieri, Da- Soldan sağa: Mark Knopfler, Björk, Teoman, PJ. Harvey, Compay Segundo, Sabahat Akkiraz, Hümeyra, Kargo, Hamiyet Yüceses, Neşet Ertaş. ürküleri talan etmekten yorulan yapımcılar tüm güçlerini seçmelere, film müziklerine, konser kayıtlannı temizlemeye ve de karma çalışmalara yönelttiler. Bu nedenle 2000 yılını müzikte best of dönemi diye etiketlendirmek yanlış olmaz. Kulaklarda yer etmiş, uzun yıllardan imbikle sûzülerek bugüne ulaşmış, çok sevilmiş parçalan özgün hallerinde ya da remix denilen, orasını burasını düzeltme operasyonuyla bir araya getirerek piyasayı hareketlendirdi Unkapanı. vud Sularinın Bugün Bayram Günü Derler'i, Muharrem Ertaş'ın Kalkn Göç Eyledi albümlerinı çıkardı Ka- lan. Gelelim şu meşhur Latin rüzgânna; müzik dünyasında bir süredir bir Kü- ba modasıdır sürüp gidiyor. Kısa sü- re öncesine kadar bu minik adadan dünyaya yayılan ezgilerin çok azı Tür- kiye'ye uğrarken bir film her şeyi de- ğiştirdi ve VVim VVenders'in Buena Vista Social Club'ü önce 19. Ulusla- rarası tstanbul Film Festivali'nde, ar- dından da sinemalarda gösterilince müzik piyasası adeta Küba kaynaklı müziklere boğuldu. Küba rüzgârı Sonrası herkesçe malum; Kübalı sokak şarkıcılanndan oluşan Buena Vista Social Club ve Compay Segun- do orkestralannm yer aldığı konser- ler caz festivalinin en çok dolan kon- serleri oldu; müzikal anlamda çok güçlü işler çıkarmasalar da sempati- leri ve karizmalan sayesinde albüm- leri kapış kapış satıldı. Pekiyi yerli popçular 2000'i nasıl ge- çirdi? Bır kere popla arabeski kanştı- ranlann tiraj lannda büyük düşüşler yaşandı ve arabeskin devlen popa emaneten verdiklen dinleyicilenni ge- ri aldı. 'Asılpopçular'dan Teoman ise 17 adını verdıği üçüncü albümüyle popun en fazla talep gören isimlenn- den biriydi. İki ay önce dağılma kara- n veren Kargo ise bizce bu yılın en iyi yerli pop albümüne imza attı 2000'de: Sen Bir Meleksin. Yerli popta diğer öne çıkan yapıtlar arasında EzginmGünlûğû'nün 11. al- bümü Rüya, Edip Akbayram'ın Ük Gûnkü GibL Volkan Konak'ın Kara- deniz ezgılerinin diğer türlerle ortak özelliklerini inceleyen yapıtı Şimal Rüzgân, Grup Gündoğarken' in ozan müziğinin en güzel örneklerinden bı- rini verdiği tstanbul Atina tstanbul adh yapıtı, gıtar deyince Türkiye'de us- ta unvanını hak eden ender sanatçılar- dan biri olan Doğan Canku'nun Do- ğa'nın Uyanışı adlı yeni projesi vardı. Pop dışındaki yapıtlardan Murat Ses'in Culduz'u (Yıldız) yine çok önemli bır projeydi. Albümün tuu ya- pısında, binyıl bağlamında, müzik yo- luyla farklı kültür girdileri yan yana getiriliyor, bütünün ahengi belirgınle- şiyordu. TuhıyhanUğurhı'nun Şefarin Gözyaşlan-Dûzce'ninGdzyaşlanisim- li çahşması, Kerem Görsev'in Novem- ber In St. Petersburg albümü (düzen- lemeler: Kamil Özler, orkestra: St. Pe- tersburg Fılarmoni Orkestrası), Yan- sımalar ın Serzeniş'ı dikkatçekerken yerli rockta aralannda Objektif, Ha- hıkLevent,TurgutBerk£S,tstasyon,PO- B Bebek' in de bulunduğubir avuç isim albüm çıkartabildi... TRT'nln zengin arşlvlnden Türk musikisi, albüm açısından ge- çen yılın en kısır dalıydı. Bu kulvara ne derece uyduğu tartışılır. Nostalji serisınin 10-11-12. albümleriyle Mu- azzez Ersoy piyasayı hareketlendirir- ken TRT, Arşivlerden Seçmeler adıy- la müthiş bır yapıt armağan etti sanat musikisi tutkunlanna. Aralannda Ah- met Üstûn, Ekrem Güyer, Radife Er- ten, Necmi Rıza Ahıskan, Perihan Al- tındağ Sözeri Safıye Ayla, Hamiyet Yüceses gibi ustalann yorumlanndan oluşan bu albümü TRT bürolannda bulmak olası. Türkiye'nin en köklü plak şirketle- rinden Odeon ise aynı anda Mustafa Sağyaşar, Yaşar Özel ve Nesrin Sipa- hi'nin en iyi yorumlannı çift kasetler- de değerlendirerek bizce yılın en iyi serisini çıkarttı. Tabii Equinox'un ABD'den ithal ettiği iki Mesut Cemil albümünü ve Yapı Kredi'nin Mflnir Nurettin'in yorumlanndan oluşan Üs- tat adlı yapıtı da atlamamalı... Saka. Lazutlar'a devam etti Halk müziğinde yılın flaş ismi biz- ce FuatSaka'ydı. Geçen yıl LazuÜar projesine ikincı albümünü ekleyen Sa- ka, bu topraklann müziğini evrensel platforma taşıma yolunda iyi bir pro- totip yarattı. Bu türün plakçıdaki birincısı Yavuz Bingöl ise beşinci çahşması Üşüdüm Biraz'da anonim yapıtlann yanında kendi bestelerini yayımlayarak piya- nonun yanına yaylılan da katarak id- dialı bir sound oluşturdu. BiroJ Topaloğlu'nun ikinci solo al- bümü Aravani, yurtdışında önemli iş- ler yapmaya başlayan Sabahat Akki- raz' ın Deü Derviş'i, Musa Eroğhı'nun ünlü Mihriban'ı yeniden yorumlaya- rak repertuvanna koyduğu Bir Nefes Anadolu'su. Bayram Bilge Tokel'in YanıkHavabr'ı, GnıpÇığ'ın YaylaÇi- çeği, Erkan Oğur-tsmail Hakkı De- mirdoğlu ikilisınin yeni albümü Ana- dolu Beşik' ı, OnurAkm' ın melodık ya- nı güçlenmiş soundunun yeni örneği Ey Hayat'ı. Ali Ekber Çİçek'in çok sevilen yapıtlanndan oluşan Yolumuz Gurbete Dûstü isimli albümü, Krnlır- mak'ın Göige'si, BeyoghıMetropol'ün halk müziğimizın seçkin yapıtlannın koroyla yorumundan oluşan Halimiz AhvaJimiz adlı serisi, Hasret Gûlte- kin'in Gece ile Gündüz Arasında al- bümü geçen yıldan geleceğe kalacak yapıtlardan birkaçıydı. Mark Knopfler den albüm Yerli sinemayla müzik şirketlerinin flörtü 2000'de daha da ilerledi. Abu- zer Kadayıf, Dar Alanda Kısa Paslaş- malar, Oyunbozan, Kahpe Bizans, Gü- le Güle, Asansör, Güneşe Yolculuk, Salkım Hanımın Taneleri ve TV dizi- si Yılan Hikâyesi'nin müzikleri al- büm halınde tüketiciye ulaştı. Yabancı müziğe gelince; bizce şe- ref tablosu Mark Knopfler' ın dört yıl- lık aradan sonra yayımladığı ikinci solo albümü Saiüng To Philadelp- hia'dan, NigelKenned^'-JazColeman'ın ortak projesi Rkkrs On The Strom-The Doors Concerto ve B^. King ile Eric Clapton ışbırlığınden dogmuş Riding Whîı The Kings adlı yapıtlardan olu- şuyor. Bunun dışında yıl boyu perfor- manslan inip çıkanlara şöyle bir göz atıldığında i yükselenler', Oneadlı al- bümüyle Beatks, şıddeti kullanan Emi- nem, 2000'in en büyük sürpnzi kabul edilen Moby, kalbe direkt yönelen so- unda sahip Parachutes albümüyle Coldplay, klas bir albüm Lover's Rock'la sekız yıl sonra geri dönen Sa- de, 36 dakikalık albümü Sdmasongs'la Björk, Punishing Kiss'le rock dünya- sınm aykın adamlannın bestelerini yorumlamaya kalkışan Ute Lemper, 19. yapıtı Metamorpboses'la Jean Mic- hel Jarre, Stories From The City Sto- ries, From The Sea adını verdiği 'en iyi albümü'yle PJ. Harvey ve The VValTın 'canlı' yorumuyla Pink Floyd'du. Inişe geçenlerden, ulusla- rarası listelerde yeni albümleri Fore- ver'la ilk 50'de bile bannamayan Spi- ce Girls, single çahşmalanyla bekle- diklerini bulamayan Britney Spears ve BackstreetBoys, son çahşması Mu- sic'le kaliteyi yükseltince listelerde aşağılara düşen Madonna, son yapıtı SoundLoaded'la beklediğini bulama- yan Ricky Martin, listelerin altlanna çöken Radiohead ve U2 de 2000'ın mağluplan arasındaydı. Ege'nin ild yakası müzflde birleşti Yunan popunun en ünlü ismi Haris Aleriou, depremzedeler yaranna Türkiye'de ve Atina'da Sezen Aksu ile konserlere çıktı. Son dönemde Ege'ninflciya- kasında yaşanan banş ve kar- deşlik ortamı, 2000 yılı boyun- ca sanat alanında en çok müzi- ğe yansıdı. Yıllardıruzaktan birbirlerinin şarkılannı dinleyen, birbirlerinin albümlerinden parçalar transfer eden Türkler ve Yunanlar bir sü- redir bu ürünleri kendi plakçı- lannda da bulabiliyorlar. İki ülkede de faaliyet göste- ren çokuluslu müzik şirketleri listelenndeki albümleri Türki- ye'de ve Yunanıstan'da yayım- layıp bu sıcak havaya büyük katkı yapıyorlar. Rağbet gören yapıtlar genellikle pop ürünle- rine benzeyen albümler. Daha önce komşumuzdaki popçulardan yalnız Omegavi- bes'in (Nereden nereye, bu yıl grubun parçalan 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerinde de kullanıldı) albümleri yayımla- nırken bir yıldır Vassilis Saleas, Haris Ale\iou. Mando, George Dalaras, Yannis Soulasgibi ısım- lerin, Anna Vissi (Re adh çahşrnasıyla şu anda Türkiye'de liste başı) gibi yeni popçulann yapıtlan, toplama Yunan müzi- ği albümleri de vitrinlerde gö- rühneye başlandı. Özellikle toplama pop albüm- leri haftalarca en fazla satanlar sıralamasının zirvesindeki ye- rini korudu. Bunlann arasında, Angela Di- mitriou'nun kendi adını taşı- yan albümü en fazla ilgi topla- yan çahşmaydı. Tipik Akdeniz sound'u ile oryantal ezgileri bir araya getiren ve Margheritas adlı videokliple tanıtılan albüm Türkiye'de bir aydan fazla lis- telerin en üst sırasında kal- dı.Albümünü kanal kanal gezerek tanıtan Dimirriou'nun Türkiye'deki pazarı birden genişleyince eski yapıtlan da bizim vitrinlerde görülmeye başlandı. Universal ise müzikseverle- re hoş bir sürpriz yaparak Yu- nanistan'ın ünlü seslerinden Elefteria Arvanitald'nin en iyi- lerinin toplandığı The Very Best Of 1989/1998 albümünü ya- yunladı. Sertab Erener'in düet yap- tığı Mando da yılın son günle- rinde Türkiye piyasasına bır best of albümüyle katıldı. Bu arada Yeni Dünya Müzik de pop dışındaki türlerden Yu- nan ürünlerini ithal ederek al- ternatifmüzikleri sevenlere ge- niş bir yelpaze sundu. Şirketin Yunan albümleri arasında HacMaklS'in, Mikis Theodorakis'ın yapıtlan, Eiena Karandiou'nun film müzikleri dikat çekiyor. Bir de işin konser yanı var tabii. Yunan popunun en güçlü yorumculanndan Haris Alexi- ou, Türkiye'ye gehp depremze- deler yaranna Sezen Aksu'yla konsere çıktı; ardından aynı konser Atina'da tekrar edildi. Aynca Türkmüzikseverlere iki gece 'solo' olarak da seslendi Alexiou. Plak şirketleri ise sanatçının albümlerinin önemli bir bölümünü ithal ederek önemli boşluğu doldurdu. YILIN ALBÜMÜ Ortaçgil'e saygılarla 'Ulkemizdc sonzamanlarda müzikkonusunda ak- ça kullarulan özgün sözcüğünün. sadece onun müzi- ğiiçin kullanılması gerektiğini düşünüyorum. Ortaç- gil evrensel bir kent ozanıdır. Naif, ama gerçekçi şar- küan. bu sektör için yeterince ticari değiL ancak sa- nat adına bir kazanımdırJ Bu sözler Leman Sam'ın, Bülent Ortaçgü'e Saygı albümü için kaleme alınmış, onun çızgısını ve söyleminı en iyi özetleyen yorum- lardan biri. ADA Müzik, uzun süredir Bülent Ortaçgü'e bir say- gı albümü armağan etmek için kollan sıvamış ve çe- şitli türlerden müzikçilerden, 'usta'nın bestelerini kendilerine göre yorumlamalannı istemişti. Proje aşağı yukan iki yılda tamamlandı ve çift CD-kaset- lik albüm, Bülent Ortaçgil İçin Söylenmiş Bülent Or- taçgil Şarkılan adıyla haziranda yayımlandı. Projede yer alan 22 solist ve grubun Ortaçgü'in kla- siklerine kendi tatlannı katmalan müzikseverlerin de ılgisinı çekti ve albüm 'usta'nın alışık olmadığı ti- rajlarda seyrederek Ortaçgil adını listelerin üst sıra- lanna yerleştirdi. SezenAksu'dan Mirkelam'a. AyşegolAMmç'ten Le- man Sam'a, Gündoğarken'den Teoman a, Yıkbztb- rahimova'dan Haluk Levent'e, Nükhet Ruacan'dan ZuhalOlca> a, Gürol Ağu-baş'tan Erkan Oğur'adek bır grup sanatçının ürettiği bu sıra dışı albüm, bizce 2000'in en nitelikli ve ilginç albümüydü. En sıradışı ve özgün yonım ise Bulutsuzluk Özle- mi'nin Normal'iydi. (Light albümünden). YILIN SARKISI Elbette Candan Erçetm 2000'ın başında yayımladığı Elbette adlı üçün- cü solo albümüyle tam yedi ay listelerin en üst sı- ralannda dolaşmayı başaran Candan Erçetin, ge- çen yıl popta tartışmasız en başanlı isimdi. Üç yıl aradan sonra çıkardığı albümü için ilk ay- larda klipli tanıtım yenne kulaktan kulağa geçen bil- gilendtrmeyi seçen Erçetin, buna rağmen uzun sü- re '1 numara'da kaldı. Biz, bu albümden, sözleri Candan Erçetin'e, bes- tesi AkmErtübey'e ve düzenlemesı de AlperErinç'e ait Elbette'yi yılın parçası olarak seçtik. Türk po- punun Balkanlar'a doğru gelişen etnik arayışlan- nın en iyi örneklerinden biri olan parça, yerli pop- taki yozlaşmaya karşı durabilen birkaç isimden bi- ri haline gelen Erçetin'in zirvedekı yerini biraz da- ha sağlamlaştırmasını sağladı. Albüm, Topkapı Müzik etiketi taşıyor. YILIN '1 NUMARALARI Yavuz Bingöl zirvede 2000 yılının liderlerini saptamak için bir döküm yapıldığında bu sezon zirvenin az sayıda albüm ta- rafından paylaşıldığı, albümlerin kalitesinde belli bir düşüş yaşandığı görülüyor. tşte sonuçlar: Yerli popta geçen yılın tartışmasız liste lideri Candan Erçetin oldu. Ünlü şarkıcı, Elbette albü- müyle 17 hafta '1 numara'da kalarak kolay kolay ulaşılamayacak bir başanya imza attı. Yedi hafta birinciliğini koruyan Sezen Aksu, De- liveren'le Erçetin'i izledi. Sezen Aksu, kendi ira- desi dışında yayımlanmış Klasikler adlı toplama- sıyla da yeni yüa hder gi- riyor. Popun genç ismi HandeYener ise Senden tbaret'le 4 hafta zirvede kaldı. Türk sanat musi- kisinde 2000'in lideri, Ah Bu Şarkılar'la Emel Sayın oldu. Emel Sa- ym'ı, Alaturka 2000'le BülentErsoy izledi. Ge- çen yülarda zirveden hiç inmeyen Muazzez Er- soy ise Nostalji serisinin 7-8-9 numarah albümüy- le sekiz hafta 1 numara oldu. Yıl sonunda aynı se- rinin 10-11-12 No'lu albümünü yayımlayan yo- rumcu, beş haftadn- da bu yapıtıyla zirvede. Halk müziğinde 2000 yılı yine hareketliydi ve bol albüm yayımlandı. Bu kulvarda da listelerin değiş- mez ismi Yavuz Bingöl, en fazla yapıtı satılan yo- rumcuydu. Yavuz Bingöl yılı iki albümle kapata. Bunlardan Sitemdir. 18 hafta, Üşüdüm Biraz da do- kuz hafta 1 numara oldu. Bingöl, Üşüdüm Biraz'la liderliğini 2001 'e taşıyor. Bu daldaki diğer başanlı albüm de, Grup Yo- rum'un 15 yıllık müzikal serüvenini özetleyen Seç- meler adh yapıtıydı. Sekiz hafta listenin en üst sı- rasında kalan bu çalışma hâlâ ilk üçte seyrediyor. Yabancı müzikte ise toplama albümler plakçılann yüzünü güldürürken bu dalın lideri, dokuz Grammy- lı albümü Supernatural'le Santana'ydı. 11 hafta lıder olan Santana'yı Crush'la BonJovi (sekiz hafta), al- tı hafta lıderlık ile Angela Dimitriou izledi.