Catalog

12 EKİM 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA 17 Tüpban ve ftezzap m Erzurum'daki Atatürk Üniversitesi'nin yeni rektörü Prof. Dr. Yaşar Sütbeyaz, üniversitedeki kız öğrencilerin türban eylemiyle ilgili çarpıcı acıklamalar yapıyor. Eylemdeki türbanlı öğrencilerin ailelerinin kendisine gelip "Kızım başını açıp derslere girmek istiyor, ama eylemin arkasındaki kişiler tarafından tehdrt ediliyor. Türbanını açanın yüzüne kezzap atılacağı söyteniyor" dediklerini anlatryor... Türban eylemlerinin belli odakfardan yönlendirildiği biliniyordu, şimdi bu eyiemlerin tehdrtfe, zorbalıkla düzenlendiği de ortaya çıktı. Ortaya çıkmakla kalmadı, "inanç özgürlüğü" diye nara atan, "özgüriük" denince mangalda kül bırakmayan şeriatçılann faşizan yûzleri de açığa çıkt. Şeriatçılar tarafından ağızlarına birer parmak bal sürülen sözüm ona solcular, liberal demokratlar, numaracı cumhuriyetçiler kendilerini yann kezzabın beklediğini anlamakta umanz geç kalmazlart T«fe 0.212J12 05 05 F*fcs: &212.512 44 »7 - Ekonomlk istikrar halkın desteğine bağlıymış..." "Kemeri ivice sıkı bağlanmış halkınr olay, basına ve televizyon ekranlanna yansı- dı... Istanbul'un göbeği Beyoğlu'nda; Be- yoğlu'nun dünya turizminde yeri olan Nevi- zade Sokağı'nda; Nevizade'deki 20 içkili lo- kanta (meyhane) sahibi kepenk kapattı... Esnaf, altı- na imzasını atıp bir de yazılı açıklama yaptı... Esnaf, Beyoğlu Belediye Başkanlığı'ndan şikâyet- çi... Beyoğlu'ndaki meyhanelere karşı Faziletli bele- diyenin tavn biliniyor ama bu kez durum farklı... Şi- kâyetin nedeni, esnafın iddiasına göre belediyenin "avanta" istemesi, alamayınca da anlamsız gerekçe- lerie meyhanelere kapama cezası verilmesi... Beyoğlu Belediyesi'nde başkan yardımcılanndan biri, Nevizade Sokağı'ndaki esnafı çağırmış, belediye olarak her gün 1250 kişiye yemek verdiklerini ve bu yemeğin parasını da kendilerinden alacaklannı söyle- miş. Once, ayda 10 milyar lira istemiş. Sonra 6 milyar liraya inmiş... Yerel seçimlere kadar, 40 ay boyunca, her ay bu paranın ödenmesi gerektiğini bildirmiş. öde- Nevizademe, belediyeye "bağış" olarak yapılacakmış. Esnaf, dışanya çıkanian masalann işgaliyesi olarak yılda 25 milyar lira ve sair vergilerı ödediklerini belir- terek, bu paranın "çok fazla olduğunu", her ay dük- kân başına 300 milyon lira ödeyemeyeceklerini söy- lemiş... Başkan yardımcısı, durumu arkadaşlanyla de- gerlendireceğini vetekrar görüşeceklerini bildirmiş. Es- naf da kendi arasında toplanmış ve böylesi bir ilişki- nin çirkin bir ilişki olmasına rağmen Türkiye'deki be- lediyelerin kaynak güçlüğü çektiği dikkate alınarak belediyeye bir miktar bağışta bulunma karan alınmış. Bir miktar bağış karan belediyeye iletilmiş, ancak yeni bir görüşme söz konusu olmadan Beyoğlu Be- lediyesi, verdiği üç günlük, dört günlük kapatma ce- zaiannı uygulamaya başlamış. Bunun üzerine Beyoğlu Belediye Başkanı ile görüş- me olanağı da bulamayan esnaf, sokağa çıkarak ke- penk kapatma eylemine geçmiş... Beyoğlu Belediye Başkanı ve yardımcısı, esnafın iddialarını reddedi- yor... Sonu kapama cezasıyla biten belediye denetim- lerinde haksız bir uygulama olmadığı söyleniyor... Peki durup dururken esnaf kendini niye sokağa at- tı? Politik bir bağlantısı olmayan esnaf, neden bele- diye ile çatışma noktasına geldi? Bir miktar bağış yapmaya da razı olan esnaf böyle bir "senaryo"yu ne- den yazdı? Denetimler bir sokakta mı yapıldı? Kasım- paşa'nın arka sokaklanndaki lokantalar çok mu düz- gün? Birkaç meyhaneye ceza verildi diye aynı sokak- taki herkes neden isyan etti? Esnaf, "avanta" iddiala- nnın altına imzasını attığına göre bıçak kemiğe mi da- yandı? Bu ve benzeri sorulann yanıtlannı verebilecek bir ki- şi var Görevlendireceği müfettişlerle iddialan araştı- racak olan Içişleri Bakanı Sadettin Tantan... SESSİZ SEDASIZ (!) NURİKURTCEBE Yüksek Yerillm Hatt [email protected] üTOPya yuvarlaktır; kimin kazanacağı belli olmaz! EcevitJep uçakta bulmaca çözerken! Gazete haberterine bakılırsa Başba- kan BOIent Ecevit ve eşi Rahşan Ecevtt, uçakta giderken vakit geçir- mek için Türk Hava Yollan'nın dergi- sindeki bulmacayı çözmüşler... Yazar GüneJ Arbntaş, "öyle bul- macayı babam da çözer. Ben onlara bir bilmece sorayim, bakalım bilebi- lecekler mi" diyor "Ecevitler uçakta giderken altlann- daki otobanda bir gözü görmeyen toplam sekiz sürücü otomobil kulla- nıyordu. Kendi ülkesinde bir gözü gör- meyenlere sürücü belgesi verilmedi- ği için bu sekiz sürücüden hangisinin sürücü belgesi yoktu? a) Alman b) Ingiliz c) Isveçli d) Da- nimarkalı e) Hollandalı f) Avustratyaiı g) Kıbnslı h) Türk." Günel AJtıntaş'ın bilmecesine bir/ katkı da bizden: "Bir gözü görmeyenlere Alman- ya, Ingiltere, Isveç, Danimarka, Hol- landa, Avustralya, Kıbrıs'ta sürücü belgesi verilmekte, Türkiye'de ise' verilmemektedir. Bu durumda en çok trafik kazasının olduğu ülke hangisi- dir? a) Almanya b) Ingiltere c) Isveç d) Danimarka e) Hollanda f) Avustralya g) Kıbns h) Türkiye." Her iki sorunun doğru yanıtı tabii ki h şıklannda... Günel Altıntaş, çocukluğunda bir kaza sonucu sağ gözünü yitirmiş; yıl- lardır, bir gözü görmeyenlere sürücü belgesi verilmesi için çabalıyor ve oto- mobil kullanıyor! Işçi Örgütleri Nereye? Dr. Sabiha ÇAYCI Hukukçu Ülkemizde siyasal iktidar- lann son yıllarda enflasyonla mücadele kapsamında aldık- ları ekonomik, sosyaJ ve ma- li konulardaki tasarruf tedbir- lerinin ve çalışma yaşamında- ki uygulamaların, enflasyon karşısında ezilen çalışan kit- lenin çıkarları aleyhine oldu- ğu gerçeği bilinmektedir. 12 Eylül sonrasının getirdiği ya- sal düzenlemelere koşut ola- rak siyasal iktidarların izle- dikleri politikaların doğal so- nucu alınmış ve çalışan ke- simlerin ekonomik durumla- n hızla kötüye gitmiştir. Tüm dünyada küreselleşme sürecinde işçi sınıfının örgüt- lü gücünü zayrflatabilmek için kapitalist ülkeler tarafından onaylanan küresel politikalar oluşturulmaya başlanmıştır. Küreselleşmenin sendika- lara getirdiği en büyük so- runlardan birisi fabrikaJarda topluca çalışan işçiler yerine dağınık ve ortaya çıkan yeni tür işlerde çalışanlara ulaşa- bilmek ve örgütlenebilmek sorunudur. Sendikalann di- ğer bir sorunu ise aynı işye- rinde çalışanların birbirinden çok farklı statülerde çalışır ol- malarıdır. Küreselleşme ile daha çok gelişen ileri teknolojinin yer- leşmesi ve bilişim çağına gi- rilmesi ile birbirinden farkjı ol- mayan kol işçilerinin, ekono- mik olarak artık "katma değe- ri" olmadığı kabul edilmekte- dir. Işverenlerfabrikakapıla- nndaki işçiler ile içerde çalı- şan işçiler arasında bir fark görmediğinden, tüm ülkeler- de çok büyük boyutlara va- ran işsizliğin, çalışan işçinin hak talebinde bulunmasını, dolaylı olarak sendikal hare- keti olumsuz yönde etkile- mektedir. Hergün gelişen hizmet sek- törü ise tamamen insana da- yandığından kaliteyi insan un- suru yaratmakta ve bu sek- törde "katma değer" taşı- yanlar iş bulma şansına sa- hip olabilmektedirler. Sendikal hareketin belki de en büyük eksikliği, işçinin be- densel faaliyeti ile üretime ilişkin zihinsel faaliyet süreci- ni sorgulamamış olmasıdır ki, bu eksiklik bugün çok hisse- dilmektedir ve evrensel bir sorundur. Sendikalar ülkemizde de uygulanan yeni yönetim tek- nikleri ve yeni iş organizas- yonlan nedeni ile bir yandan üye sayılannı, diğer yandan da etkinlik dereceterini önem- li ölçüde yitirmeye başlamış- lardır. Ülkemizde işsizlik çok bü- yük boyutlardadır. Dünya Bankası'nın 1997 verilerine göre ülkemizde imalat sana- yi yüzde 4.5 artarken istih- dam yüzde 1.5 artmıştır. Di- ğer etmenlerin de varlığı ne- deni ile istihdam aynı oranda artmayabilir. Genel olarak nüfus yüzde 2 oranında artarken isgücü nüfusunun yüzde 3 arttığı gö- rüldüğünde, bugün ekono- mimize katkıda bulunmayan işgücünün süratle artması- nın nedeni kolayca anlaşıl- maktadır. Türkiye'nin sanayi politika- sı ihracata dönük oluşturul- duğundan, tekstil sektörünü de öne çıkarmıştır. Tekstil ile hizmetler sektörü özellikle teşvik edildi. Bu iki sektörde oluşan binlerce küçük işlet- mede on binlerce sigortasız, sendikasız ve hiçbir güven- cesi bulunmayan kayıt dışı istihdamın ortaya çıkmasına neden oldu. 20 yılda kayrt dışı ekonomi- nin yüzde 45'e ulaşması uy- gulanan bu politikanın sonu- cudur. Kayrt dışı istihdamın en az 5 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Bugün taşeronlaşmanın ana üretim birimlerine kadar girdiği görülmektedir. Teknolojik gelişmelerin ve yeni yönetim tekniklerinin en belirgin etkileh finans ve ban- kacılık sektöründe görülmek- tedir. 24 saat bankacılık slo- ganı ile binlerce emekçi es- nek çalışmanın en acımasız koşullarında çalıştırılmakta- dır. Evde çalışma ve tele-ça- lışma (bilgisayar, faks ve in- ternet teknolojisi ile çaJışmak) gibi a-tipik çalışma tarzlann- da bir yükselme görülmek- tedir. Çoğunlukla kayıt dışı istih- damın egemen olduğu a-ti- pik çalışma koşullarında bu- İunan emekçilerin örgütlen- mesinin hukuksal açıdan da mümkün olmadığı açıktr. Ço- cuklar ve göçmen işçiler de giderek artan oranlarda kayıt dışı sektörde istihdam edil- mektedir. Yabancı sermaye ülkemiz- deki fabrikalarını kapatarak üretimini emeğin daha ucuz olduğu Doğu Avrupa'daki es- ki sosyalist ülkelere kaydır- maktadır. Bu süreçte işçileri büyük işletmelerde toplayan ve sa- nayi ağırlıklı bir kapitalist sı- nıf oluşturan sanayi deyri- minden çok farklı, emekçiler adına endişe verici bir siste- min oluşmakta olduğuna ta- nık oluyoruz. Avrupa Sosyal Demokrat Partisi (PES) de bu gidişe bir çözüm aramak amacıyla 1999 Avrupa Seçim Bildirgesi'nde amaçlarının başında "Emeği odak noktasıyapacağız" he- defıne yer vererek AB toplu- luğunun, sosyal açıdan zayıf durumda ofanlannı, küresel- leşmenin çaresiz-korumasız durumda bıraktığı ekonomi- yi reddetme karan almıştır. Dünyadaki ve ülkemizdeki çalışma yaşamında büyük olumsuz gelişmeler karşısın- da, ülkemizin emekçi örgüt- lerinin dünya emekçi örgüt- leri ile sorunlanna ortak çö- zümler bulmasının kaçınıl- maz olduğu görülmektedir. KİM KİME DUM DUMA BEHIÇAK [email protected] l ÇtZGÎLİK KÂMtL MASARACI • . . • i : ı \ • •-• 7 <WV- HARBİ SEMİH POROY [email protected] TARtHTE BUGÜN MÜMTAZARIKAN 12Ekim İLKADIM.. , { FBrrİ.tÛIUtCU8ATTV*OİOk£g£XAtVfm UtAÇL & Ü YU.- Ş g LJyeN CCMEVİZU'ÛBNİzd KDLOA48, SOHUHbi içrmSitiE Kmsu$iL4a$nj UÇESİ om üç SEMİ PBNİ2Cİ c SO MM0M GÖeOÜ. O SABAH, KOLÛMB, HİNDİS- TAN SANbtgl 70P&&A AMK gASTT. 8AHM44 ADMAt/N&AN 'SAAISAWADOZ*PU BUflASJ-. Yoşam, kalbin iki vuruşu arasındaki zamandır. Kalbinizi koruyun. TÜRKKALPVAKFI 19 Mayıs Cd. No: 8 Şışü/İSTANBUL Tel: (0212) 212 07 07 (pbx)10Hat Faks:(0212)2126835 Türkiye Gazeteciler Omiyeti'nin yayınladığı günlük Bizim Gazete Ülke sorunlanna ilişkin raporianyla, araştırmalanyla, köşe yazılanyla, tarafstz haberleriyte sivil toplumlann gazetesı. Düzenli okumak için abone olun. Tel: 0.212. 511 08 75 DÜZ ÇİZGİ UMlT ZlLELİ Ultımatomun süresi pazartesı gecesi saat21 .OO'de doldu... Israil Başbakanı Ehud Barak ne demışti: - 48 saatte ya çatışmalar biter, ya barış süreci!.. Barış sürecinin en azından bir başka bahara kal- dığı doğru... Sağcı Likud Partisi lideri Şaron'un Müs- lümanlann kutsal mekânı Haremüşşerıf'i gayet bilınç- li bir şekilde "kirtetmesi"', buna karşılık Filıstinli gös- tencılerin Hz. Yusuf'un mezarını tahrip ettiklerı id- diası ve çoğu çocuk yüzü aşkın ınsanın kanı, Orta- doğu'da zaten hiçbirzaman tam anlamıyla "gerçek- leşmemiş" barışı olanaksız kılıyor!.. Israil'de Şaron ve yandaşları, diğer tarafta Hizbul- lah ve destekçileri, daha geri planda da savaşlaria beslenen karanlığın temsilcileri ellerıni ovuşturuyor!.. - Toprak uğruna, vatan uğruna, petrol uğruna bu- güne dek dökülen kanlara daha çok kan eklenece- ği degörülüyor... - Ne yazık ki gerçek bu!.. ••• Peki ya savaş?.. Bu satırların yazıldığı önceki gün tüm dünyada medyanın bırinci haberi Ortadoğu'dakı korkulu bek- leyiş üzerıneydi. Gazete manşetlerı de sankı sözleş- mişçesine aynı doğrultuda atılmıştı: - Savaş rüzgârlan!.. Dünyanın önemli başkentlerinden yığınla özel tem- silci, diğer bir anlatımla "arabulucu" Ortadoğu'ya akın ediyor, ABD Başkanı Clinton vakit geçırmeksi- zin Mısır'ın Şarm-el Şeyh kentinde kendısinın de ka- tılacağı bir zirve istiyor. Kısacası, tüm bölgeyi içine alacak bir kanlı savaşın korkulu bekleyişi sürüyor... Ama ben böyle bir savaşın çıkacağına ınanmıyo- rum!.. Dünyanın gözleri önünde devam eden sokak ça- tışmalan ve karşılıklı savrulan tehditferin arka planı- na bakıldığında, Ortadoğu'yu 30 yıl önce kan gölü- ne çeviren Arap-lsrail savaşmın bir benzennın yaşan- ması hiç olası görünmüyor!.. Bu defa yaşananlar; sır- tını ABD'ye yaslamış küçücük bir ülkenin gözü ka- ra güç gösterisine karşı Arap dünyasının uzun yıllar- dır biriktirdığı öfkeyi kusması ve olaylann kontrolden çıkmasından ibaret!.. öncelikle, Başbakan Barak'ın Suriye, Lübnan ve özellikle Filistin Yönetimi'ni hedef alarak verdiği 48 saatlik ultımatomun hiçbir işe yaramayacağı başın- dan belliydi!.. Barak, gösterilerin ve çatışmaların de- netimden çıktığını, Arafat'ın bile bu yeni "intıfada"yı önlemeye gücünün yetmeyeceğını bal gıbı bılıyor- du. Iktidara "banşı gerçekleştırme" sözüyle gelen ay- nı Barak, isteseydi çatışmaların ilk kıvılcımını çakan Şaron'un gösterismi de engelleyebılırdi. Ama yapa- madı!.. Çünkü Israil'deki siyasi çalkantılar Barak'ı sağcı Şaron'la koalisyon arayışına dek sürükledi... Böyle olunca da başbakanlığı kaybetmek istemeyen Ehud Barak, şahinleşmeyi tercıh etti!.. Arafat'a gelince; kontrolü dışında gelişen kanlı olaylann vardığı bu noktada en zor pozisyondaki li- der o.. Israil'in istediği önlemleri almaya gücü yet- mediği gibi, bu yönde bir adım atmaya kalksa baş- ta kendi haikı olmak üzere tüm Arap dünyasının şim- şekleriniüstüneçekeceğinibiliyor!.. Diğeryandan Is- rail'in kendi yönetimindeki topraklara yapacağı bir saldınnın felakete yol açacağını da görüyor.. - Bir başka deyışle; ıkı lıder bir ipte oynuyor!.. ••• Düğümü yine başta ABD olmak ûzere Batı çöze- cek!.. Çünkü tüm Ortadoğu'yu içine alacak bir savaş hiç işlerine gelmez!.. Tam tersine Irak müdahalesin- den sonra Arap yarımadasını tam anlamıyla kontro- lü altına alan ABD'nin çıkarlarına zarar venr!.. Batılı ağabeylerin Arap dostlarıyla olan "heranlamda" ikı- li ilişkilerini de bozar!.. Bu "çok yaşamsal" neden- lerden ötürü öyle büyük bir savaş beklemeyin!.. - Peki ne olur?.. En kötü şartlarda bölgedeki lokal çatışmalar bir sü- re daha devam eder. Sonra dıplomatık gırışımler çer- çevesınde olaylar durulur. Durum her zamankı gibi "normale" döner!.. Barış görüşmeleri rafa kaldınla- bilır. Karşılıklı kin ve nefretin bilenmesi dönemi ise sürer. ölenlerde öldüğüyle kalır!.. Bana sorarsanız; bir süre sonra Filistin devleti de kurulur, üç dinin kutsal kenti, Yeruşalayim ve Kudüs adlarıyla, iki devletin başkentlerı olarak ıkıye de bö- lünür!.. Adına banş denilen bir antlaşma bile imza- lanır... - Huzur ve güven anlaşması ise asla!.. E-posta: uzileli(S ixir.com Faks:(0212)287 4241 BULMACA SEDÂT YAŞAYAN SOL&LVSAĞA: 1/ Cemal Sü- reya'nınbirşi- ır kitabı. 2/ Kutsal olduğu 3 için dokunul- maması gere- ken şey... Ha- 5 vadan elde edı- lerekışıkaraç- lannda kulla- rulan asal gaz- 8 lar smıfından g element. 3/ ts- panyollann sevinç ün- lemi...Birhaberaıan- 1 sının simgesi... Ital- ya'dabirova. 4/Uçan 3 avlan çekmek ama- 4 cıyla bir ağaç dahna 5 bağlanan içi doldurul- muş kuş. 5/ Sanayi. 6/ Iskambildebirkâğıt... "Kazma ile döğme- yince — verdi / Be- 1 2 3 4 5 6 7 8 nimsadıkyârimkaratopraktır" (Âşık Veysel)... Bir nota. II Hazır, mevcut... Romatizma ağnsı_. 8/ Er- zincan'ın Kemaliye ilçesinin eski adı... "Ölûr ise — ölûr, canlar ölesi değil" (Yunus Emre). 9/ Ke- restelik bir ağaç cinsi... Amerika zencilerinin kul- landığı, gitara benzer müzik aracı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Thomas More'un, ideal toplura örgütlenmesini konu alan ünlü yapıh... Yan memnunluk belirten bir ûnlem. II Başörtüsü olarak kullanılan bir tür ipek- li dokuma... Eski Türklerde ölülerin ardından dü- zenlenen yuğ törenlerinde söylenen ağıt. 3/ Sonsuz, ölûmsüz... Duvar içinde bırakılan oyuk bölüm. 4/ Eski dilde yüz, çehre... Benzerlerinden üstün. 5/ Süs için yanağa sürûlen kırmızı boya. 6/ lyılik, yar- dım... Uzaklıkişareti. 7/Birsorusözü... "—Ayak- ta Değildi": Arif Damar'ın şiir kitabı... Giysi ko- lu. 8/ Doğu Anadolu'da bir dağ ve geçit... Beddua. 9/ AJışılmışa aykın olan.