Catalog

SAYFA CUMHURİYET 9 EYLÛL 1999 PERŞEMBE 10 D I Ş H A B E R L E R d'[email protected] Polonya, 1 Eylül 1939'da Almanya'nın taarruzuyla sarsıldı... Sanki her şey altın tepsi içinde sunulmuştu Hitler'e Biitı SAVAŞIN AYAK SESLERİ 1929 yıhnda başlayan dünya ekonomik buhranı 1920'lerde büyük devletlerinbaşar- dıklan ekonomik ve siyasal istikran bozdu ve bu ülkeleri millıyetçi ekonomi politika- lan benimsemeye yöneltti. Bu durum, özel- likle Avrupa'da HJtier'i adım adım iktida- ra getiren koşullann hazırlayıcısı ve yara- tıcısı oldu. Avrupa'da olaylar büyük bir hız- la gelişiyordu. 1935 yılının Mart ayında Hitler, Versay Antlaşması 'yla Almanya 'ya yükletilen silahsızlanma şartına uymayaca- ğını ve Almanya'nın bütünlüğünü koru- mak için mecburi askerlik sistemini yürür- lüğe koyduğunu dünya kamuoyuna açıkla- dı. Ekim 1935'tettalyaHabeşıstan'asaldır- dı. Almanya Mart 1936da daha önce Ver- say Antlaşması hükümJeri uyannca asker- den annmış bölge haline getirilen Rhine- land bölgesini işgal etti. Ardından Mart 1938'de Avusturya'yı işgal ettiler. Eylül 193 8 'de Münih Antlaşması sonucunda Sü- detlerin dört aşamada Almanya'ya teslim edilmesi kabul edildi. 1939 yılınm Mart ayında Çekoslovakya da Almanlar tarafın- dan tamamen işgal edilmişti. Nisan 1939'da Italyanlar Arnavutluk'a saldırdı.Bu arada Temmuz 1936 ve Mart 1939 tarihleri ara- smda cereyan etmekte olan Ispanya lç Sa- vaşı her an Avrupa'run geri kalan kısmına sıçrama tehlikesi gösteriyordu. Avrupa'da neredeyse üç senedir ilan edilmemiş bir sa- vaş hüküm sürüyordu. Asya ve Pasifık'te de olaylar benzer bir seyirizliyorda 1931-1932'de Japonlar Man- çurya'yı işgal etti. Temmuz 1937'de Pekin civannda Marco Polo Köprüsü yakınlann- daçıkan çatışma Japon-Çin Savaşı'nın baş- langıcını oluşturacaktı. Nanking Arahk 1937'de, Kantonda Ekim 1938'de işgal edi- lecekti. 1939 yılının sonunda Japonlar bü- tün limanlardâ dahil olmak üzereÇin'in ku- zeydoğusunu işgal etmişti. Südetler'in Almanya'ya iadesi karannın alındıgı Münıh Konferansı dışında tutulan Rusya, Hitler'e karşı Batı'nın en güçlü bir müttefiki olabileceği biranda çok becerik- siz ve sığ bir siyaset sonucu Almanya'nın karşısına sürülememişti. Batı adeta her şe- yi altın bir tepsi içinde Hitler'e sunuyor- du.Oysa Hitler çok geçmeden çok daha ze- ki ve stratejik davranıp Rusya ile saldır- mazlık paktı imzalayarak Batı "nın uygula- ması gereken siyasetı icra edecek ve en korktuğu rakibine karşı kendisini emniye- te alacaktı. Her ne kadar şimdilik de olsa. Tarihkr 23 Ağustos 1939'u gösterdiğinde •Na^PSovye'rPakti imzalanmıştı. Gizli mad-: dede Polonya'nın iki ülke arasında payla- şılması da vardı. Artık insanhk tarihinin göreceği en büyük felaket için son döneme- ce girilmişti. Kaderin garip bir cilvesi ola- cak, nasıl bir felakete doğru yol ahndığını ne Hitler ne Batı ne de Rusya biliyordu. Hitler'in önünde artık engel kalmamış- tı. Hem içteki muhaliflerinı bertaraf etmış hem de Baü 'ya karşı sürdürdüğü dolaylı kuv- vet stratejisinde başanlı olmuştu. Ancak düşündüğü topyekûn değil sınırlı bir savaş- tı. Duyduğu kuşkular baş döndürücü başa- rılar arasında kaybolup gitmişti. 6 yıl bo- yunca yaklaşık 50 milyon insanın canma mal olan, bir o kadannın da sakat. ev siz, anasız-babasız ve yurtsuz kalmasma ne- den olan insanoğlunun karşılaştığı en bü- yük felaket, 2. Dünya Savaşı başlıyordu. Ak- îın ve duygunun yerini silahlar alıyordu. Bunun ne anlama geldiği çok geçmeden hem de çok acı bir biçimde öğrenilecekti. ... Ve savaş bajlıyor- Polonya Ilk kurban Tarih 1 Eylül 1939CumagünüsaatO4.45'i gösterirken,6ayönceÇekosJovakya'nın Al- manya tarafindan işgali sırasında bu tala- na iştirak eden Polonya Almanya'nın taar- ruzuyla sarsılıyordu. Sarsılan. önce Polon- ya, sonra Batı ve nihayet Dünya idi. Daha da çarpıcı olan olanı sarsmtının boyutlan- F üz ve açık bir araziye ve2bin kilometrelik bir cepheye sahip olan Polonya 'Yıldırım Savaşı' için biçilmiş bir kaftandı. 250 bin askerden oluşan 9'u zırhlı 60 Alman tümeni kısa sürede Polonya'nın yansını işgal etti. nın Almanya'nın Batı 'yı işgal tarihi olan 10 Mayıs 1940 gününe kadargeçen 9aylıksü- re içerisinde anlaşılamamış olmasıydı. Za- teıtbu dönem tarihe "Garip Savaş" olarak geçmiştir. Sarsmtının vahameti anlaşıldığın- da ise Batı için vakit çok geçti. Polonya'daki harekât, zırhlı birliklerle hava unsurlannın ilk defa müşterek olarak kullanıldığı bir taarruz olmuştur. Bu hare- kât daha sonra tarihe "YıMınm Savaşı" ola- rak geçecekti. îkinci Dünya Savaşı'nın baş- lamasıyla birlikte hareket ve manevTa un- surlannın ön plana çıktığı zırhlı birlikler dö- neminin başladığı ortaya çıkıyordu. Bu dö- nemden en çok yararlanan da Almanya ola- caktı. Düz ve açık bir araziye ve 2000 ki- lometrelik bir cepheye sahip olan Polonya "Yddınm Savaşı" için biçilmiş bir kaftan- dı. 250.000 askerden oluşan 9'u zırhlı 60 Alman tümeni Polonya'yı istilaya başla- mıştı. Daha atlı süvari bırliklerini kadrosun- da bulunduran Polonya Ordusu tam bir şaş- kınlık içerisindeydi. General Bock'un em- rinde bulunan Kuzey Ordu Grubu'na bağ- lı Kluge'nin komuta ettiği 4. Ordu ve Küch- ler'in komuta ettiği 3. Ordu kuzeyden ha- 1 arihte insanoğlunun karşılaştığı en büyük felaket olan tkinci Dünya Savaşı 1 Eylül 1939'da Almanya'nın Polonya'yı işgaliyle başlamıştı. 6 yıl 1 gün sonra 2 Eylül 1945'te resmen sona eren îkinci Dünya Savaşı'nın arkasında bıraktığı bilanço korkunçtu. 12 milyonu toplama kamplannda olmak üzere 28 milyonu sivil, 22 milyonu asker yaklaşık 50 milyon ölü... İnsanlığın en büyük felaketi II. DÜNYA SAVAŞI Bağrıaçık ijakat kalan insanlar, ruhen bir daha asla eski durumuna kavuşamayacak olanlar ve bunlann en yakınlan ve evîerini barklannı kaybeden milyonlar cabası... Ve en önemlisi bir daha eski durumuna dönemeyen, kendisini nükleer çağın içinde ve Soğuk Savaş'ın eşiğinde bulan ve halen bu dönemlerin sancılanyla boğuşan dünyamız... rekâta katılmıştı. Ingiltere ve Fransa'nın Almanya'ya savaş ilan ettiği 3 Eylül tari- hinde 4. Ordu Komutanı Kluge, Aşagı Vis- tül, 3. Ordu Komutanı Küchler ise Narevv Nehri'ne yaklaşıyordu. Yani Polonya'nın yansı işgal edilmişti. Güneyden taarruz eden General Rnnds- ted'e bağlı Güney Ordu Grubu'nun 3 or- dusundan biri olan ve General Reiche- nau'nun komutasındaki 10. Ordu'ya bağlı birlikler 8 Eylül'de Varşova eteklerindey- di. Fransa ve Ingiltere bu arada tam sefer- berlik ilan etmişlerdi. Ancak Almanya'ya batıdan saldırarak bu ülkeyi iki cepheli bir mutanı Brauchitsch istifasmı verdi, ama Hitler kabul etmedi. Hitler kararlıydı, ama bu sefer de iklim karşısına çıkıyordu. Yıl- başından sonra da havalar düzelmeyince Hitler kesin işgal tarihini belirledi: 10 Ocak 1940. fşte tam bu karann alındıgı gün es- rarengiz ve dramatik bir olay meydana gel- di. Bu olayın çok çeşitli öyküleri vardır. Belki de en açıklayıcı ve doğruya yakın şeklini Alman Hava Indirme BirlÜderi'nin kurucusu General Student'in günlügünden okuyalım: "_10Ocak'ta2'nciHavaRlosu'iKİanir- tibat subayı olarak görevtendirdiğim bir rinden ünlü savunma engeli Maginot Hat- tı'nıyaracaktı. Fransa'nın buradan taarTuza geçileceği aklırun ucuna dahi gelmiyordu. Ayru şekilde Alman Kara Kuvvetleri Komutanı Brauc- hitsch ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başka- nı Halder de Fransızlar gibi düşünüyordu. Manstein, Rundstedt'in onayını da ala- rak bu planı Kara Kuvvetleri Komutanlığı 'na gönderdi. Komutanlık planı reddetti. Planı hazırlarken Yıldınm Savaşı'nın 2.Dünya Savaşf ndaki en başanlı icracısı olan Gene- ral Guderian'ın da fikir ve desteğini almış olan Manstein, planı Hitler'e ulaştırmayı ve du: Bu ülkeleri Ingiltere ve Fransa'nın iş- gaiinden korumak. Bu nedenle gösterilen mukavemete acımasızca karşılık verecek- Ierini bildiriyorlardı. Hollanda'ya ilk taar- ruz hava indirme birlikleri tarafindan icra edilmişti. Tanklar ülkenin derinliklerine çok kolay bir şekilde ilerleme şansını bul- dular. Hollandalılann direnişini kırmak için Rotterdam kenti hava taarruzuyla harabe- ye çevrildi. Hollanda 15 Mayıs'ta resmen teslim oldu. Belçika'nın önemli bir niren- gi noktası olan Liege kenti Alman isrih- kâm ve paraşüt birlikleri tarafindan kolay- Iıkla ele geçti. Ingiltere ve Fransa Belci- Alman Hava Kuvvefleri'nin saldınlanna kahramanca karşı koyan Varşova, 5 Ekim'de teslim oldu. 6 Ekim'de Polonya'daki savaş sona ermişti. Sağdaki resim, Nazüerin Polonya'da uyguladığı ve gfttikçe sıradanlaşan vahşetinin ulaşûğı boyutlan gösteriyor. savaşa siirüklemeleri gerekirdi. Bunu yapa- madılar. Işte tam bu sırada 17 Eylül tarihın- de Rusya doğu sınınndan Polonya'ya gir- mişti. Alman Hava Kuvvetleri'nin ( Luft- vvaffe) saldınlanna kahramanca karşı ko- yan Varşova 5 Ekim'e kadar teslim olma- dı. 6 Ekim'de Polonya'daki savaş sona er- mişti. Dünya'nın şaşkın bakışlan arasında Alman Ordulan 5 hafta gibi inanılmaz bir sürede koskoca Polonya'nın yansmdan faz- lasını işgal etmişti. Diğer yansmda ise Rusya vardı artık. YakJaşık bir buçuk yı1 sonra tarihin en kan- Iı hesaplaşmasına girişecek olan iki büyük düşman geçici dost olarak a>TU ülkeyi pay- laşnuşlardı. İlk istilanın askeri açıdan çok önemli bir yanı vardı. Yeni muharebe anlayışı çerçevesinde zırhlı birlik ve hava kuvvetleri işbirliğiyle muharebe eden bir ordu, geleneksel anla- yışla ve hâlâ atlı süvari birliklerine baglı, harekât ve manevra unsurlanndan yoksun bir ordu karşısında ezici bir üstunlük sağ- lamıştı. Savaşın iki gözdesi daha belli ol- muştu: Tanklar ve uçaklar. Savassız geçen bir savaş dönemi - Carlp sava?' Polonya'nın istilasının ardmdan ge- çen 6 aylık aldatıcı sessizlik dönemi Amerikan basmının icadıyla "GaripSa- vaş" adım almıştır. Gerçekten budönem garip bir dönem olmuştur. Çünkü ne Fransa ne Ingiltere Almanya ile savaş- mıştı. Ancak bu dönemin perde arkası, savaşın gelecektekı gidişatını etkileyen ve yönlendiren olaylarla dopdolu geç- miştir. Hitler Polonya zaferinden son- ra Fransa'yı işgal etmek istiyordu. As- kerler böyle bir girişimin dünya sava- şına yol açacagını sövieyerek Hitler'i bu karanndan vazgeçirmeye çalışıyorlar- dı. Bunda başanlı olamadılar. Tarih ken- di kozasını örmeye devam ediyordu. Hitler'in Fransa'yı işgal için belirledi- ği tarih 12 Kasım'dı. Önce hava muha- lefeti, daha sonra da çeşitli nedenlerle ertelemelerbirbirinı izledi. Askerler iş- galin iptali için ısrarla Hitler'i ikna et- meye çalıştılarsa da başanlı olamadılar. Bunun üzerine Kara Kuvvetleri Ko- binbaşLtaarruzplanınınbazı noktalanmgö- rüşmek üzereMünster'den Bonn'a uçacak- ü. Taarmzun bürün planlan da yanında>- dL Hava soğuk ve rüzgârb olduğundan ha- vada yolunu ka>betti ve Belçika'ya zorun- luinişyapb. Bu ha\ati planlann türnünü yok etmeyi başaramadı. Taarruz planlannuı çokönemü kısımlan Bdçikalılann eünegeç- ti. HoUanda'da Lahey'de (Den Haag) bulu- nan Alman Hava Ataşesi aynı gece Belçika Krafa'mn HoOanda Kraficesi'yie çok uzun bir telefon konuşması vapögını Ahnanya'ya büdirdi.'' Bu olaydan sonra Hitlerplanı değiştirdi. Ilk plan 1914 yıhnda hazırlanan ve Birin- ci Dünya Savaşı'nda kullanılan "SchKef- fen" planıydı ve çok aşikâr bir plandı. Bu plana göre taarruz Belçika'ya yapılacaktı. 1914 'te olduğu gibi Somme Nehri'nde dur- durulması işten bile degildi. A Ordu Grubu Komutanı General Runds- tedt'in Kurmay Başkanı Manstein'in ha- arladığı yeni plana göre dağlık ve orman- lık bölge olan Ardennes bölgesinden zırh- lı birlikler taarruza geçecek ve Sedan üze- kabul ettirmeyi başardı. Batı'yı inanılmaz bir hızla işgal eden Hitler'in başansının ar- dmda bu yeni plan olacaktı. Hitlefi durdurmak mtimkün deflll- Batının işgali 10 Mayıs 1940'ta savaşın gidişatı ve in- sanlann kaderi tamamen değişiyordu. Dün- yayı sarsan dram. Alman Generali Gude- rian'ın "Planzerbirlflderi''nin Sedan'da Me- use'yi geçtiği an başlamıştı. 10 Mayıs 1940'ta, yani Alman ordula- nnın Batı'ya taarruz ettiği gün tngiltere'de başbakan değişiyordu. Chamberiain'ın ye- rine îkinci Dünya Savaşı' nın hâkün karak- terlerinden Churchill geçiyordu. "Garip Savaş" döneminde olup biteni nispeten uzaktan seyreden Batı artık etiyle kemiğiy- le savaşın içindeydi. Hitler'in tarafsızlıkla- nna saygı göstereceğini bekleyen Benelüks ülkeleri Hollanda, Belçika ve Lüksemburg 10 Mayıs 1940 saat 03.00'te Alman birlik- lerinin taarnızuyla dehşete düştü. Alman- ya'nın Benelüks ülkelerini işgal için ileri sür- düğü gerekçeye kendilen bile inanmıyor- • Hitler'in Halkı Aydınîatma ve p ^ (Volksâufklarang und Propoganda) Bakanj Goebbels... Başta radyo olmak üzere iletişim araçlannı kullanarak, halkı avcunun içine almıştı. 1938'den sonra Yahudilere yönelik kundaklama eylemlerini de Goebbels yÖnetti. ka'ya takviye birlikler gönderdiler. Bu bir- likler sayıca üstündüler, ama hareket ve ateş kabiliyeti yönünden Alman birlikleriyle ba- şetmeleri imkânsızdı. 28 Mayıs'ta Belçika Kralı III. Leopold Müttefıklere haber ver- meden Almanlara teslim oldu. Ingiliz bir- likleri tecritedilecekleri Dunkerque'e doğ- ru çekilmeye zorlaruyordu. Benelüks ülkeleriyle aynı anda Fransa'ya da taarruz eden Hitler, önceden hazırlan- mış savunma hatlanna taamız etmenin ya- rarsızlığını biliyordu. Birliklerini Manstein planı uyannca doğrudan Maginot Hattı'na değil de hiç kimsenin beklemediği Belçi- ka'nın dağlık ve ormanlık Ardennes bölge- sine sürecekti. Böylelikle Abbeville'de Manş Denizi'ne ulaşacak ve Belçika'da bulunan Ingiliz ve Fransız birliklerini tecrit edecek- ti. Mekanize piyade birliklerinin takip etti- ği tanklar, Stuka bombardıman uçaklannın eşliğinde Ardennes bölgesinde yıldınm hı- zıyla ilerlemeye başladılar. Ve hiçbir dire- nişle karşılaşmadılar. Batı'nın işgali için Al- manya'nın tahsis ettiği birlikler General Rundstedt ve General Bock'un komu- tası amnda bulunan A ve B Ordu Grup- lan'na bağlı 75 tümenden oluşuyordu. Asıl hareket kabiliyetini sağlayan zırh- lı birlikler ve hava kuvvetleri Yıldınm Savaşı'nın ana unsurlannı teşkil edi- yordu. Yıldınm Savaşı'nı îkinci Dün- ya Savaşı'nda en başanlı icra eden ko- mutanlann başında gelen General Gu- derian 13Mayıs'ta Meuse Nehri'nigeç- mişti ve ertesi günü Sedan'da köprüba- şı tesis edilmişti. Gece yansına doğru Sedan ve St. Menges arasındaki köprü tamamlanmış ve Glaire'e ulaşılmıştı. Öğleden sonra, Guderian'm 19'uncu PanzerKolordusu'na bağlı olan üç pan- zertümeninin hepsi nehri geçmişti. Ge- cikmiş Fransız karşı taarruzunu püs- kürttükten sonrabupanzertümenleri ani- den batıya döndü. Ertesi akşanı son sa- \unma hattını da aşt ve Manş Denizi'ne dayandı. Ancak o gece Guderian'ın önünde çok zorlu bir engel olacaktı, ama bu engei Müttefikler değildı. Pan- zerGrup Karargâhı'ndan gelen emre gö- re Guderian'ın taarruzu durdurması ve köprübaşmı sağlamlaştırması emredı- liyordu. Guderian'ın bu emre uyabilmesi ola- naksızdı, çünkü bu emir şu ana kadar taar- ruz sonucunda elde edilen baskın ve sürp- riz etkisini tamamen ortadan kaldıracaktı. Guderian, Panzer Grup Komutanı General Kleist'le yaptığı telefon konuşmasından sonra, taarruzadevam etmek için24 saatizin almışö. Izin verilmesinden sonra Guderian'ın 3 panzer tümeni Reinhardt'ın 2 tümeni ve Hoth'un 2 tümeniyle Dinant yakmlannda buluştu. Bu harekât, Fransız savunmasının çöküşünü hızlandırmıştı. Hız, Almanya'yı bile şaşırttı 16 Mayıs gecesi Almanlar, planladıkla- nndan 75 kilometre dahabatıya. Oise Neh- ri'ne ulaştı. Burada bir kez daha durdurul- dular ve yine düşman tarafindan değil, üst- leri tarafindan. Alman Yüksek Komutanlı- ğı, birliklerin Meuse'e bu denli kolaylıkla ulaşmalanna hayret etmişlerdi ve hâlâ çok güçlü bir karşı taarruz bekliyorlardı. Hitler de bu kaygılan paylaşıyordu. Birliklerinin ilerlemesini iki gün durdurmuştu. Guderi- an ve zırhJı biriikleri Alman Ordusu'nu pe- şinden sürüklemiş ve böyle yapmakla mo- dern savaş tarihinin en kati ve kesin zafer- lerinden birisini inanılmayacak kadar kısa bir sürede kazanmıştı. Almanlan da asıl hayrete düşüren buydu. 1940 yılında Ingiliz Yurtdışı Sefer Kuv- vetleri'nin kurtuluşu ve tahliyesi tamamen Hitler'in kişisel müdahalesi sayesinde olmuş- tu. Hitler'in tanklan kuzeye yönelip ve tn- giliz Ordusu'nun lojistik birlikleriyle irti- batlannı kesince, Ingiliz Yurtdışı Sefer Kuv- vetleri'nin bir kısmını son kaçış noktası olan Dunkerque'e kadar kovatadı. KuvvetleT'in çok büyük bir bölümü Dun- kerque Limanı'ndan kilometrelerce uzak- taydılar. Işte. bu aşamada Hitler inanılmaz birşekilde tanklanna üç günlük duremri ver- ütler'in 1940 yılında tngiltere'ye tahliyesini 'tesadüfen' kolaylaştırdığı yakîaşık 338 bin asker, 4 yıl sonra, Almanya'nın sonunu getirmek üzere Normandiya kıyılanna ayak basacaktı. di. Bu emriyle bütün tngiliz Yurtdışı Sefer Kuvvetleri'ni imhadan kurtardı. Böylece, Ingiliz birlikleri ülkelerine kaçabilecek ve muharebeye hazırlık yapıp tekrar harekât alanlanna dönebilecekti. Hitlerbunaolanak sağlamıştı. Başlangıçta, Ingiliz Yurtdışı Sefer Kuv- vetleri'nin çok küçük bir bölümünün kur- tanlabileceği sanılıyordu. Deniz Kuvvetle- ri'nin, tahliye harekâtı komutanma verdiği talimata göre iki gün içerisinde 45.000 as- kerin tahliye edilmesi gerekiyordu. Bu sü- reden sonra. Alman birlikleri kıyıya vara- cağından tahliye mümkün olamayacaktı. 28 Mayıs gecesi tngiltere'ye 25.000 asker ayak bastı. Almanlann gecikmesi. öngörü- len tahliye süresini uzatrığmdan, lngilizler büyük bir felaketten kurtulmuş oluyorlar- dı. 30 Mayıs'a kadar. geri çekilme sırasın- da tecrit edilen çok küçük çapta birliklerin dışında 126.000 asker tahliye edilmiş ve diğerleri de Dunkerque köprübaşına ulaş- mışlardı. Almanlar firsatı kaçırmışlardı. DunHergue'ten tahliye 2 Haziran gecesi, Ingiliz artçı birlikleri de kurtarma araçlanna bindirildi ve Ingiliz Yurtdışı Sefer Kuvvetleri'nin tahliyesi ta- mamlanmış oldu. 224 bin asker sağ olarak Ingiltere'ye ulaştı. Sadece 2 bin asker batan gemilerde kayboldu. Büvük çoğunluğunu Fransızlarm oluşturduğu 95 bin Müttefik asker de tahliye edilmişti. Ertesi gece de, gi- derek artan ağır koşullara rağmen 26 bin de Fransız askeri kurtan]dı. Harekâtın sona er- diği 4 Haziran sabahına kadar toplam 338 bin Ingiliz ve Müttefik askeri fngiltere'ye tahliye edilmişti. Bu harekâtınplanlamaaşa- masında yapılan tahminlerle karşılaştınldı- ğında kurtânlan asker sayısı muazzam bir başanydı. Bu mükemmel oaşannm sahibı In- giliz Deniz Kuvvetleri'ydi. Hitler, 24 Mayıs'ta Kleist'ın panzer bir- liklerine dur emri vermemiş olsaydı. tngi- liz Yurtdışı Sefer Kuvvetleri'nin, bırakın tahh'ye edilmesini, muharebe etmesi bile olanaksız hale gelebilirdi. Ingiltere'ye tah- liye edilen yaklaşık 338 bin asker tam 4 yıl sonra bu sefer Almanya'nın sonunu getir- mek üzere Normandiya kıyılanna çıkacaktı. Almanlar 14 Haziran'da Paris'e girdiğin- de. diğer birlikleri de kanatlardan ilerleme- lerinedevam ediyorlardı. 16 Haziran'daRho- ne vadisine ulaştılar. Bu arada Fransız Or- dulan Başkomutanı \Viwgand,mütareke için hükümete baskılannı arttınyordu ve bu fik- ri komutanlarcadadestekleniyordu. Churc- hill bu ateşkes karannı değiştirmek için son bir girişimde bulundu. Ama bu girişim so- nuçsuz kaldı. Başbakan Reynaud istifa et- ti. Mareşal Petain yeni Kabine'yi kurdu ve mütareke isteği 16 Haziran gecesi Hitler'e iletildi. Hitler'in koşullan Fransız elçisine 20 Haziran günü, tarihin garip bircilvesi ola- rak, Almanlann 1918 mütarekesini imzala- dığı Compiegne ormanlanndaki aynı va- gonda iletildi. Mütareke görüşmeleri sürer- ken Almanlar Loire hattını geçtiler. 22 Ha- ziran'da Almanlann koşullan kabul edildi. Ateşkes, 25 Haziran gece yansı saat 01.35'te yürürlüğe girdi ve bunu Italya ile yapılan mütareke izledi. SÜRECEK