Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURİYET 31 MART 1999 ÇARŞAMBl
KULTUR
J. D Salinger 30 yıl aradan sonra, 'kilitli odada sakladığı' yazdıklannı yayımlayacak mı?
15 ldtap yazdığı iddia edüiyorKüftür>ervisi - Dünyanm en önemli
yazarlanrlan biri olan ve son kitabı bun-
dan 30 yıönce yayımlanan J. D. Salin-
ger'ın 30 ıl içinde 15 kitap daha yazdı-
ğı iddia ecliyor. Yazann arkadaşlan Sa-
linger'm uzdığı kitaplan evinde kilitli
bir odada akladığını söylüyorlar.
Ülkemtde ve dünyada Gönülçelen
adlı kıtabvla tanınan Salinger 1965 yı-
lındayaymlanan ktsa öykülerinin ardın-
danbirsözükbileyayımlamadı. 196O'lı
yıllann orasından itibaren evine kapa-
nan ve dışaı çıkmamayı yeğleyen Salin-
ger'ın soıromanı Franny and Zooey ise
1961 yılınia yayımlandı.
Ancak ;azann New Hampshire'daki
evini ziyant eden arkadaşlan, Salinger" ın
son yıllarca yazdığı kitaplannı sakladı-
ğını keşfeti. Kitaplann hemen hepsinin
Franny anc Zooey adlı kitabm kahrama-
nı olan Gla»s Ailesi hakkında olduğu dü-
şünülüyor. Salinger'ın evine ilk kez gi-
ren üç kişi ?azann 'diğer kftaplan'nı an-
latıyorlar.
'Aceteyegetirmek istemiyorunT
Yazann ıcomşusu Jerry Burt. Salin-
ger'm bu ozel odasını şöyle anlatıyor:
"Açık oMugu bir günde kitaplannı sak-
ladığı o odadaydım. Bana 1 ? ya da 16 ki-
tap yazdığnı, ancak bunlann yayunla-
nıp yavunünmavacağını bilmedigini söy-
ledL""
Salıngerla ilk tanıştığında 12 yaşın-
da olan Barry Brown ise "SaHnger bü-
tfin çakşnulannı kilitli bir odada saklı-
yw. Bu ODiu ruh haMni göstermez mi" di-
azann evmı
ziyaret eden
arkadaşlan
Salinger'ın son
yıllarda yazdığı
kitaplannı
sakladığını
keşfetti. Kilitli bir
odada sakladığı
çalışmalann
hemen hepsinin
Franny and Zooey
adlı kitabm
kahramanı olan
Glass ailesi
hakkında olduğu
düşünülüyor.
yor.
Jonathan Schvvarz kız arkadaşı Su-
san' ın arabasının bozuk olduğu yalanıy-
la Salinger'ın evinde kaldığını anlatıyor
Susan da kitaplan gören tanıklar arasın-
da.
Salinger'ın evini düzenli olarak ziya-
ret eden GregHerriges, Salinger'la kitap-
lan hakkında kısa bir konuşma yapma im-
kânı bulmuş. Salinger. Herriges'e şun-
lan söylemiş: "Hergünçahşıyorum.Hâ-
lâ yuzryorum ve aceleye getirmek istemi-
vorum. Yazmamı engelleyetı kamuyla il-
gili şeyler."
1951 yılında yayımlanan Gönülçelen
adlı kitabıyla edebiyat dünyasının gün-
detninden düşmeyen ünlü yazar 1950'li
ve 196O'lı yıllann başlannda New Yor-
ker dergisinde yazdı.
1986 yılında yazann biyografisini ya-
zan Ian Hamilton Salinger'ın kitap yaz-
mayı bırakmadığını belirtiyor ve Salin-
ger' ın yeni yapıtlannm Glass Ailesi hak-
kında olduğunu öne sürûyor.
70'li yıllann başmda henüz 18 yaşın-
dayken 12 ay boyunca Salinger'la yaşa-
dıklannı geçen yıl At Home in the \VorW
adlı kitapta toplayan Joyce Maynard ise
Salinger'ın Glass Ailesi hakkında bir-
kaç kitap daha yazdığını belirtiyor.
Harold Ober Associates'den Phyllis
\Yestbery ise Salinger'ın yayımlanma-
mış kitabı bulunup bulunmadığı konusun-
da bir açıklama yapmıyor; Salinger'la
düzenli olarak yaptıklan hakkında konuş-
tuklannı söylüyor.
Onlü yazar, yaprtlanntn hemen hepsin-
de gençleri ele alıyor. 80 yaşındaki ya-
zann mutsuz bir çocukluk geçirdiği söy-
lenemez. Ancak 25 yaşındayken Avru-
pa'da tkinci Dünya Savaşı sırasında Ame-
rikan ordusunda görev yapan Salinger"ın
sinir bozukluğu geçirdiğini belirtiyorlar.
Salinger'ı üzen başka bir olay da 16 ya-
şındaki kız arkadaşı Oona O'Neill'ın
C'harlieChaplin ıçin kendisiniterk etme-
si. Tiim bunlann ardından yaşadığı bir di-
ğer üzücü olay ise Franny and Zooey ad-
lı kitabı kötü yönde eleştiren Ian Hamil-
ton'ın yazdıklan oldu.
Salinger yaşamı boyunca hep kendi-
sinden çok genç bayanlarla birlikte oldu.
1954 yılında 34 yaşındayken henüz 19
yaşındaki Claire Dougias ile evlendi ve
iki çocuğu oldu. 1967 yılında ise boşan-
dı. Son 20 yıldır ise CoJeen O'NeiD ile bir-
likte yaşıyor.
Eğer Salinger gerçekten de yeni ki-
taplar yazdıysa. ölümünden sonra bu ki-
taplara ne olacak? Maynard ve Hamilton
yazann buna çoktan karar verdığini söy-
lüyor. Kitaplara zarar verilebilir ya da
dünyanm en önemli koleksiyonlanndan
biri olarak yayımlanabilir.
On altı yıldır süren Brugge'dekiCinema Novo'da,bu yıl Orta Asya ülkelerine ağırlık verildi
Sinema haritasındasınırsızbiryokuluk
GÜNGÖR GÜNER'İN SERGİSİ ARTtSAN'DA
Seramiğin uçsuz
bucaksız dünyasmda...
SAKİNEÇtL
11 Mart-3 Nisan tarihleri arasında Ar-
tisan Sanat Galerisi nde yer alan Gün-
gör Gûner'e ait seramik sergisi, günü-
müz seramik sanatının plastık sanat-
lar içindeki yerini gözler önüne sermek-
tediı.
Tasanmı, endüstri devriminin veri-
leri ile birleştirerek, form ve fonksiyon
arasındaki ilişkileri araştırarak, bir ta-
sanm felsefesi oluşturan Bauhaus eko-
lünde yetişmiş olan G. Güner'in bu
sergisinde, seramiğin geleneksel geç-
mişinden yola çıkıp, tüm aşamalan bi-
linçli bir şekilde başanyla kat etmiş, bu
başannın verdiği doyum-
la ve özgüvenle, daha
özgür denemelere doğ-
ru yol alan bir sanatçının
son dönem işlerini gör-
mekteyiz.
Pratik çalışmalarını
"Anadolu'da Yaşamak-
ta Olan İlkel Çömkkçi-
lik" adlı kitabıyla da pe-
kiştiren, Marmara Üni-
versitesi Güzel Sanatlar
Fakültesi Seramik-Cam
Bölümü Başkanı olan
Prof. Güngör Güner •'ge-
leneği >adsımakstnn ola-
bildiğince yeniliklere
açık" bir sanatçı.
Güngör Güner'e göre
"Sanaün bir ifade aracı
olınasnun yanı sıra sera-
miğin teknik dünyası da
uçsuz bucaksız bir olgu-
dur. Her değişik teknik.
sanatçının yorumlama
sınırtannın genişlemesi-
ne katkıda bulunabilir,
onu zenginleş.tirebilir.se-
ramikteki bu teknik olu-
şumlar, benimyoğun ola-
rak ilgi alanıma girer ve
ber yeni teknik, sanatçı
olma duyarlığımın eşli-
ğinde beni biryerlere alıp
götûrûr."
Türkiye'de ve Alman-
ya'da aldığı seramik sa-
nat eğitiminin yanı sıra
Numberg Üniversitesi
bünyesinde bulunan Re-
gensburg'da sermik mü-
hendisliği eğitimi de gören G. Güner,
seramik tekruklerine hâkim araştırma-
yı seven bir sanatçı. Konseptin genel-
de araştırmalann içinden doğduğunu
dile getiren G. Güner, yeni açılımlann
peşinde her zaman.
Güngör Güner'e ait kâğıtlı seramik
hamurundan (paper clay) yapılan ser-
mik panolar, seramik teknolojisiyle re-
sim sanatının doğal birbuluşması. Kâ-
ğıdın. klasik seramik hamurlarının
plastisitesine kattığı artı değerler sonu-
cu yanm santimi aşmayan kalınlığı ve
75x75 santime ulaşan boyutlan ile ol-
dukça hafif olan bu panolar, bu tekni-
ğin Türkiye'deki ilk örnekleri. Bu pa-
nolarda, seramik hamuruna katıIan kâ-
ğıdın pişirimi sırasında yanmasıyla
oluşan doku ve klasik sır reçetesine
katılan odun külünün bünyesindeki
potasyum sayesinde ortaya çıkan can-
lı renk tonlan aynı yüzeyde buluşu-
yor. Bu buluşma. teknik bilgi, doğaç-
lama, sanatçı kımliği ve duyarlılığının
sonucu.
Güngör Güner'in diğer çalışmalan
ise Iran'da katırlara takılan boncukla-
nn yapım tekniğınden yola çıkarak el-
de ettiği küllü sırlarla sırlanmış eser-
lerden ve cam hamuru (patede verre)
ile seramik hamurunu bütünleştirdiği
çahşmalardan oluşuyor. Geleneksel
Iran katır boncuklannın yapım tekni-
ğini geliştirip bunlan eserlerine yan-
VJFüngör Güner, seramik
tekniklerine hâkim araştırmayı seven
bir sanatçı. Konseptin, genelde
araştırmalann içinden doğduğunu
dile getiren Güner, geleneği
yadsımaksızın yeni açılımlann
peşinde her zaman.
sıtan G. Güner. bu tekniğin gizlerini
şöyle aktanyor: "Bünyesi silisten olu-
şan hamurdan hazırlanan boncuklar
kül, mermer tozu, kuartz, kömür tozu
ve bakır oksitten oluşan bir kanşım
içinde pişirilir. Bu pişme sırasında bon-
cuklann yüzeyinde sır (seramik boya-
sı) oluşur. Bu teknikle ortaya çıkan gi-
zemli maviler ve pembeler çok vurucu
ve etkileyiciydi. Bu renkleri seramik
çalışmalanma aktarabilmek için uzun
araştırmalara giriştim. Smisız dene-
meler sonucunda amacıma ulaşöm."
Ufacık bir boncuğun üzerindeki me-
nevişlerin, bir sanatçının gönlüne düş-
tüğünde ortaya çıkan sonuçlan gör-
mek için bugünlerde yolunuzu Arti-
san'a düşürmelisiniz.
GÖNÜL DÖNMEZr COLÎN
BRIGGE - Ferzan Özpetek 'Ha-
rem'i tamamlayadursun, 'Hamam'ın
konuk olmadığı ülke kalmıyor. Belçi-
ka'nın en romantik kenti Brugge'de
on altı yıldır süregelen, Afrika, Asya,
Latin Amerika ağırlıklı Cinema Novo
(Yeni Sinema) da 'hamam' sözcüğü-
nü Flamanca diline eklemeye kararlı bu
ilkbahar.
11-21 Mart arasında gerçekleşen
festival, bu yıl tecimsel sinema alanında
önemli bir çıkış yapan Orta Asya ül-
kelerine öncelik sağlamış. Bu kış Pa-
ns'ın en beylik sinemalannda Kırgız
ya da Kazak filmleri izledik ki bu şim-
diye dek görülmemiş bir şeydı. Gerçi
bu fılmlere Fransızlar çekim öncesi
yatınm yaptıklanndan biraz damşıklı
dö\
r
üş, ama önemli olan filmlerin ar-
tistik düzeyi. lşte başanlı bir Kırgız
filmi: Beshkempir' (Evlatlık). Yüz
yıllık Kırgiz geleneklerine göre Tan-
n'nın çok çocukla kutsadığı aileler. bir
bebek daha geldi mı onu da çocuksuz
bir aileye verirlermış. Azate işte bu
çocuklardan biri. El bebek gül bebek
büyüyor her şeyden habersiz. Ama bir
gün veletin biri fisıldıyor kulağma kö-
tü haberi. Bir an içinde Azate'nin dün-
yası altüst oluyor. Arkadaşlan düşman
şimdi. Sevdiği kız ise çoktan bulmuş
başkasını. Çok derin bir kımlik arayı-
şı geçiriyor ergenlik çağının sorunla-
n içinde bunalan Azate. Sinematogra-
fi açısından da pek başanlı bir sıyah
beyaz film 'Beshkempir'.
Kırgız ve Kazak filmleri
Orta Asyalı yönetmenlerden Fran-
sa'da şu an en çok tanınan, Darecan
Omirbae%. Festival tüm uzun konulu
fîlmlerini gösteriyor. 1991 yapımı 'Ka-
irat', o yıllann politik ekonomik kar-
gaşasında yolunu şaşırmış gençlerin
öyküsü. Oniversiteye giriş sınavlann-
da bir kıza kopya verirken yakalanan
Kariat için otobüs şoforü olmaktan
başka bir seçim kalmıyor. Kız arkada-
şı da kentli bir oğlanın peşine düşüp git-
miş bile. Derken yok yere bir temiz
dövülüyor. Çoğunluk Robert Bresson'a
benzetilen anlatımı ile siyah beyaz bir
öykü yansıtmış perdeye Omirbaev. Bir
sonraki filmi 'Kardiogramma' (Kalp
Atışlan) da bir çobanın oğlu. 12 yaşın-
da Jasulan'ın kalmak zorunda olduğu
sanatoryumda -özellikle Rusça bilme-
diğinden- duyduğu yalnızlik acılannı
gençlik acılan ile iç içe örerek vermiş.
Ve Omirbaev'ın geçen Cannes Film
Festivali'ndedebüyük ilgi gören 'Ka-
Samira Makhmalbarın'Elma'sıİstanbul Film FestivalTndedegösterilecek.
Ö' filmi. Almati'de bir profesöre şo-
fbrlük yaparken, yeni zenginin birinin
arabasına çarpıp ödeyemediği onanm
parası nedeniyle mafyanın içine dü-
şen Marat'ın öyküsü, sanatı tamamıy-
la yerine oturmuş bir yönetmen geti-
riyor karşımıza.
Yine Kazakistan'dan Serik Aprimov.
sekiz yıl önce ilk filmi 'Son Durak'ı
gerçekleştirdiğinde, doğum yen Aksu-
at köylülerinin öylesine hışmına uğra-
mıştı ki kısa zamanda bir Kazak Sal-
nuuı Rüşdüolup çıkmıştı. Çünkü film
hiç sakınmadan veriyordu acınacak
yaşamını o yörenin. Bu kez üstüne ba-
sa basa 'Aksuaf adını vermiş filmine
Serik Aprimov ve geçen Berlin Film
Festivali'nde de bol alkış toplayan güç-
lü bir film kotarmış.
lran'dan(Istanbul Film Festivali'nde
yanşacak olan) 'The May Lady', bel-
gesel film yapan bir kadının. oğlu, sev-
gilisi ve ataerkil ve tutucu gelenekle-
rin baskısı arasında kimliğini koruma
çabalannı veriyor. Iran'ın en önemli ka-
dın yönetmenı Rakshan Bani-Etemad
Hizbullah'ı yumuşak göştermek gibi
birtakım ödünler vermiş bu fılmde. lran
kadınlannın yalnızca bir kesimine -
kentsel. ortadirek aydın- ayna tutmuş
olması bir yana, sanatsal açıdan daha
önceki 'Mavi Yaşmakh' gibi filmle-
rinde gözlemlediğimiz yetenekler bu-
rada da geçerli.
tran'dan Mohsen MakhmalbaTın kı-
zı Samira MakhmaJbafın ilk filmi
'Elma', geçen Cannes Film Festiva-
li'nde belli nedenlerden büyük ilgi gör-
dü. Gerçi film endüstrisi ağzı ile ta-
ze' diyeceğimiz öğeler yok değildi bu
filmde, ama biraz babası yazmış, kızı
imza atmış bir yapıttı.
Kübalı Perez'in ödüllü filmi
Onca politik ve ekonomik sorun ara-
sında yine de başanlı filmleryapılıyor
Küba'da. Fernando Perez'in yeni fil-
mi 'Yaşam Islık Çalmakbr' şimdiden
Amerika'da Sundance, Avrupa'da Rot-
terdam gibi önemli festivallerde ödül-
lendi. Gerçek ile gerçeküstü arasında
-kimi kez sualtında- gidip gelen bu
film ile yönetmen ülkesini neden sev-
diğini anlatmaya çalışmış insanlara.
'Yaşam Islık Çalmaktır'da genç ve
ateşli bırdansçı. Giselle'de başrolü oy-
namasını sağlarsa bir daha seks yap-
mayacağma dair söz veriyor Tann'ya.
Ama az sonra karşısına dünyanın en gü-
zel erkeği çıkınca ne yapsın? Öte yan-
dan bir genç adam. "En iyi sevgi ana
sevgisidir" diye bir dövme yaptırmış
omzuna. Kolay mı çıkanp atması? He-
le annesinin adı Küba olunca? Bir or-
ta yaşlı kadm ne zaman seks sözcüğû-
nü duysa düşüp bayılıyor, gerçi her in-
sanın duyunca düşüp bayılabileceği
bir sözcük var. Bellekten kolay siline-
meyecek bir sahnede havada sözcük-
ler uçuşunca insanlar düşüp düşüp kal-
kıyor. Tüm bu iç içe öyküler. yönetme-
nin çok sevdiği sürrealist ressam Mag-
ritte'in bir tablosu gibi yansımış per-
deye.
Brugge kentinde Cinema Novo Fes-
tıvali'nin sunduğu sınırtanımazyolcu-
luk burada bitmiyor Japonya, Tayvan,
Çin, Singapur. Hindistan. Kolombiya,
Arjantin, Şili, Meksika. Senegal. Ma-
li, Lübnan...
Dünya Bankası'ndan kredi istemi
ANKARA(AA)-Kültür
Bakanhğı, yok olma tehli-
kesiyle karşı karşıya bulu-
nan doğa ve kültür varlıkla-
nnın kurtanlarak gelecek
kuşaklara aktarılabilmesi
için ilk kez dış kaynaklı kre-
di yoluna başvurdu. Bakan-
lık, önemli arkeolojik ve
SİT alanlannın korunması-
na yönelik projelerde kulla-
nılmak üzere Dünya Banka-
sı'ndan kredi istedı.
Kültür Bakanı tstemihan
Talay, Rusya'nm, Lening-
rad'daki tarihi eserlerin ko-
runması ve onarımı için
Dünya Bankası'ndan 150
milyon dolar kredi aldığını
öğrenince böyle bir yola
başvurmaya karar verdik-
lerini açıkladı. tlk aşamada
Çatalhöyük, Nemrut, Pa-
mukkale, Kapadok>'a, Per-
ge ve Efes antık tiyatrolan,
Demredeki Noel Baba, Tar-
sus'taki St Paul ve Hatay'da-
ki St. Pierre kiliselerinin ko-
runması ve onarımının
amaçlandığını belirten Ta-
lay, Dünya Bankası yetkili-
lerinin konuyu değerlendir-
diklerini söyledi. Talay, Dün-
ya Bankası'ndan alınabile-
cek krediyı bütçe ve bakan-
lık dışı. uzun vadeli ve ucuz
bir kaynak olarak değerlen-
dirdi.
Bakanhk ve Dünya Ban-
kası uzmanlannın ortakla-
şa yaptıklan çahşmalar so-
nucunda bakanlığın istedi-
ği kredi miktarlan, Pamuk-
kale'nin kurtanlması pro-
jesi için 55 milyon dolar.
Çatalhöyük'ün kurtanlma-
sı projesi için 6 milyon 600
bin dolar, Nemrut ve Kapa-
dokya'ya 3 milyon dolar,
St. Paul, St. Pierre ve Noel
Baba kiliseleri için 2 milyon
395 bin dolar, Perge ve Efes
antik tiyatrolannın proje ha-
zırlığı için 60 bın dolar. plan-
laması için 15 milyon dolar,
anıtlann restorasyonu, kül-
türel miras alanlannın ve
turizmin geliştirilmesi, kül-
tür varUklannın envanteri
ıçin 250 bin dolar, bu çalış-
maiarda kapasıte oluşturul-
ması için 530 bin dolar, Tür-
kiye genelinde envanter ve
belgeleme için 1 milyon 100
bin dolar, konservasyon
merkezi oluşturulması için
1 milyon 150 bin dolar ola-
rak belirlendi. Kültür Ba-
kanlığı yetkililen, Dünya
Bankası'nm karannın hazi-
ran ayında netleşeceğini bil-
dirdiler.
DEFNE GÖLGESİ
TURGAY FİŞEKÇİ
Çılgın Pierrot
Onat Kutiar'ın Bahar Isyancıdır1
'ındaki bir cümle
durdurdu beni: "Çılgın Pierrot gibi yüreğime döşe-
diğim dinamitlerle umutsuz ve yalnız, öolaşıp duru-
yordum sokaklarda."
Kimdir Çılgın Pierrot?
Jean-Luc Godard'ın 1965'te yaptığı filmin adı ve
baş kahramanı.
Bu film üzerine birçok yazı okudum. Yine birçok
sinema eleştirmenince yüzyılımızın önemli filmlerin-
den biri sayıldığını gördüm.
Bu film yaplalı 34 yıl oldu. Ben de dünyayı tanıma-
ya başlayalı beri, yani 29 yıldır umutsuz bir bekleyiş
içinde bu filmi görme isteğiyle doluyum.
Film, Türkiye'de 1960'lann sonlannda bir kez Si-
nematek'te gösterilmiş. Bense Sinematek gösterile-
rini 1970'te, 15 yaşında izlemeye başladım.
Bugüne dek bu filmi görme olanağı bulamadım. Ne
yapsam?
AnaBritannica ansiklopedisinin "Gösterişten uzak,
yalın bir sinema diliyle ortaya koyduğu yapıtlan yo-
ğun psikolojik incelemeler içerir" diye tanıttığı yüz-
yılımızın büyükyönetmenlerinden Robert Bresson?..
Onun da tek bir filmini göremedim bugüne dek. Oy-
natıldı da, kaçırdığım için degil, Sinematek'in dışın-
da bir daha gösterilemediği için.
1965'te kurulan Sinematek'imiz, 1980'de kapat-
lınca yerine yenisi konamadı. 19 yıldır kültür dünya-
mız kaliteli filmlerin, sinema klasiklerinin görülebile-
ceği bir merkezden yoksun. Yıllardır tecimsel salon-
lara film dağrtanlar önümüze ne koyarlarsa onu yi-
yoruz.
Amedeus, GugukKuşu, Ha/rgibifilmlerieABD'de
ünlenen Milos Forman'ın Çekoslovakya'da çektiği
önceki filmleri ne oldu?
Nerede Maça Ası (1963), BirSanşının AşMan (1965),
Koşun Itfaıyeciler (1969)?..
Sinematek'in yayın organı "Yeni Sinema" dergisi-
nin Ocak 1968 tarihli 14. sayısına bakıyorum. Kapak
içinde şöyle bir duyuru var: "22-27 Ocak Yeni Çe-
koslovak Sineması haftasında gösterilecek Milos
Forman'ın Bir Sanşının Aşklan'nın senaryosu 20
Ocak'ta çıkıyor."
Yıl 1968. Film gösteriliyor. Senaryosu basıltyor. Ay-
lık, son derece kapsamlı, bugüne dek daha iyisi ger-
çekleştirilemeyen bir sinema dergisi çıkıyor Derginin
yazı kurulu: Onat Kutlar, Hüseyin Baş, Giovanni
Scognamillo, Jak Şalom.
Aynı hafta içinde gösterilen öteki fılmler arasında
Jan Nemec'in Gecenin Elmaslan da var.
Jan Nemec diye bir yönetmen hiç yaşamadı mı?
Nerede filmleri?
örnekler uzatılabilir.
Geçmişin değerli sinema yaprtlannın bugünün ku-
şaklanna aktanlamıyor oluşu, tıpkı, Totetoy'un, Stend-
hal'in. Raubert'in kitaplannın basılıp satalmamasıy-
la eşdeğeriidir.
Bugün ülkemizde çok sayıda üniversitenin sinema
bölümleri var. Buralarda okuyan öğrenciler film sey-
retmeden yetişiyorlar.
Bu yoksulluğun hepimizi ilgilendirecek sonuçlan el-
bette ortaya çıkacak.
Televizyonda sinema eleştirisi yapan kimi genç ar-
kadaşiann beğenileri, tectmsel sinema ürüntertyte
öylesine koşullanmış ki ABD sinemasının kendi için-
den çıkan aykın bir ses olan, şu sıralar sinemalarda
gösterilen Ince Kırmızı Hat filmini bile beğenmeme
hakkını görebiliyorlar kendilerinde.
Bu yazıyı, "Yeni Sinema" dergisinin Şubat 1968 ta-
rihli sayısından bir haberle bıtirmek istiyorum.
"Skolimovski'nin son filmi Eller Yukan'mn Polon-
ya'da gösterilmesine izin verildi Küller ve El-
mas'tan bu yana Polonya'da çevrilmiş en büyük film
olarak adlandınlıyor."
Haftanın sorusu: Skolimovski kimdir, Bler Yukan
nedir?
Kadın Oyunları ve ÖykütePi
Yamşması'
• Kültür Servisi - Kadının Sosyal Hayatını Araştırma
ve tnceleme Derneğı (KASAİD). 1999 yıh içinde
'Kadın Oyunlan ve Öyküleri Yanşması' başlıklı bir
yanşma düzenliyor. Her yazar, daha önce ödül
almamış, profesyonel topluluklarca oynanmamış ve
yayımlanmamış 1 eseriyle yanşmaya katılabilecek;
çeviri ve uyarlama oyunlar yanşmaya alınmayacak.
Yanşmanın değerlendirme kurulu Devlet Tiyatrolan,
üniversitelerin ilgili bölümleri, TRT Drama
Müdürlüğü, Edebiyatçılar Demeği, Tiyatro, Opera ve
Bale Çalışmalan Vakfı (TOBAV) ve KASAlD'in
temsilcilerinden oluşacak. Son başvuru tarihi 25
Haziran. (Aynntılı bilgi için 0312 440 42 04.)
K Ü L T Ü R » Ç İ Z İ K
K Â M İ L M A S A R A C I