Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
9 A1AJJK 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
/ ekonomi(n cumhuriyet.com.tr 13
Sfera
zannında
çifis standart
• Eıonomi Servisi -
Türkye "de satılan yabancı
markı sigaralara ortalama
yüzd- 30 oranında zam
yapılrken Tekel'in
tamanen Türk tütünü ile
üretibn Maltepe ve
Samsın sigaralanna yüzde
85 cnannda fıyat artışı
yapnasının çokuluslu
sigan tekellerine
yarayıcağı savumüdu.
Tütüt Platformu Başkanı
Orhaı Özet, hangi nedene
dayatdığı anlaşılmayan ve
yüzde 100'e yaklaşan
Tekel zammının çokuluslu
şirketlerin Türkiye
piyasasını ele geçirmesine
neden olacağını söyledi.
Özet, fıyatlann makul
düzeye çekilmesi
gerektiğini vurguladı.
2000*11 yıHarda
Türkiye
• EkoDomi Servisi - tTO
tarafından hazırlanan
"Türkiye 2000: Global
Hedefler ve Stratejiler"
adlı araşürmada, 2000'li
yıllarda Türkiye'nin
küreselleşen dünya içinde
güçlü bir ülke konumuna
gelmesinin AB'ye üyelik,
Bakû-Ceyhan boru hattı,
mavi akıin, Kafkasya ve
Türk cumhuriyetleri ve G-
20'nin kurvıluşu gibi
fırsatlan iyi
değerlendirmesine bağlı
olduğu savunuldu.
Araştırmada, hükümetin
özel sektörün dış rekabet
gücünü detekleyici
tedbırler alması,
KOBl'lerin desteklenmesi,
teknoloji ve işgücü
kalitesinin yükseltimesi,
hizmetler sektörünün
geliştirilmesi, Türkiye'yi
küresel hedeflerine
ulastıracak stratejiler
olarak sıralandı.
Şekere
yüzde 17 zam
• ANKARA(AA)-
Türkiye Şeker Fabrikalan
(TÜRKŞEKER) şekere,
dünden geçerlik olmak
üzere ortalama yüzde 17
zam yaprı. Buna göre bir
kilogramlık kristal şekerin
fiyatı 285 bin liradan 334
bin liraya, bir kilogramlık
küp şekerin fiyatı da 310
bin liradan 363 bin liraya
çıkanldı.
Faiz vergisfne
son
• ANKARA(ANKA)-
Maliye Bakanı Sümer
Oral, deprem vergisıyle
ilgili olarak kamu
kâğıtlannın faiz gelirine
getirilen geriye doğru
verginin tekrar gündeme
gelmeyeceğini söyledi.
Hazine'nin, yüksek faizle
satılan kâğıtlann reel
getırisinin çok yüksek
olması nedeniyle geriye
doğru vergi koyduğunu
belirten Oral, tasannın gizli
tutulduğunu da ekledi.
Bursa'ya ikinci
tenmik santral
• BURSA (AA) -
Bursa'da, Orhaneli'den
sonra ikinci termik santral
Keles ilçesi yakınlannda
kurulacak. Yap-işlet-devret
(YtD) modeliyle yapılacak
santral için Devlet
Planlama Teşkilatı'nın
(DPT)onayı bekleniyor.
Enerji Bakanı Müşaviri
ErdemSaker, Keles
civanndaki kömürlerin
değerlendirilmesi için
bölgede termik santral
yapümasının planladığını
kaydetti.
Komıt alımında
tüketici bifinci
• Ekonomi Servisi -
Gelecek yüzyüın yapı
modellerinin tartışıldığı
"2000'e Girerken Yapı
Modelleri" panelinde
tüketicilerin otomotiv,
beyaz eşya alımında
bilinçli davranmalanna
karşrn konut alırlarken
araştuma yapmadıklan
bildirildi. Toplu konut
sorununun çözümünde
inşaat sayısının değil,
tüketici biJincinin ön plana
çıkanlması istendi.
Toplantıda konuşan eski
TOKİ Başkanı Yiğit
Gülöksüz, Imar yasası
Meclis'ten çıkmadanyedi
ilde 100 bine yakın yapun
ruhsatı verildiğini
hatırlatarak bu binalann
eski mevzuata göre yapılıp
denetleneceğini belirtti.
Tasanyla özerk bir Telekomünikasyon Kurumu kurulması öngörülüyor
Telekom Yasası Meclis'te• Türk Telekom'un
özelleştirilmesi için
kurumsal altyapının
oluşturulmasını amaçlayan
yasa tasansı dün TBMM
Başkanlığı'na gönderildi.
Tasan, devlet denetiminin
1 Ocak 2004'te son 5
bulmasını öngörüyor.
Ekonomi Servisi-Türkiye'nin en
çok kâr getiren kurumlan arasında
yer alan Türk Telekom'un satışına
ilişkin özelleştirme çalışmalanna
hız verildi.
Geçen yıl 500 trilyon kâr eden
kurumu "etkm, güvenilir ve verim-
H" hale getirmek adı altında devlet
denetiminden çıkarmak isteyen hü-
kümet, önümüzde hafta bütçe görüş-
melerinden önce tasanyı TBMM'den
geçirmeyi planlıyor. Türk Tele-
kom'un özeUeştirilmesi için kurum-
sal altyapınrn oluşturulmasını amaç-
layan yasa tasansı, dün TBMM Baş-
kanlığı'na gönderildi.
Telgraf ve Telefon Yasası Ulaştır-
ma Bakanlığı'nın Teşkılat ve Görev-
leri Hakkında Yasa ile Telsiz Yasa-
sı'nda Değişiklik Yapılmasuıa Da-
ir Yasa Tasansı ile Türk Telekom'un
statüsünün değiştirileceği bildiril-
di. Tasanda, telekomünikasyon hiz-
metlerinin özel sektör tarafından
yapılması öngörülürken, kamu hiz-
metlerinin görülüş usullerine uy-
gun bir yetkilendüme ile verilece-
ği savunuldu.
Stratejik öneme sahip telekomü-
nikasyon hizmetlerinde devlet dene-
T a s a r ı n e g e t i r i y o r ?
# Türk Telekom'un yamız ses iletiminı içeren denetim hak-
kı 2004 yılına kadar devam edecek. Diğer işletmecilerin ve ki-
şisel telekomünikasyon tesisleri sahiplerinin ara bağlantı ve ah-
yapıdan yararlanma ihtiyaçları, öncelikle Türk Telekom tarafın-
dan sağlanacak.
# TuricTetekom'ıuı,birişleönedv^«kişi^telekonıünikas-
yon tesfaj sahibinin altyaptdan yararlanma talebini karşılayama-
ması hafinde, ilgili isletmeci veya kişbel telekomünikasyon tesisi
sahibi, gerekli altyapt tesisini flgüi imtryaz sözkşmeâ ya da tele-
komünikasyon ruhsatı hükümleri dairesindefcendiimkânlan ile
knrabflecek veya bakanhk bn attyapmın kunılması konusonda
imtiyaz veya telekomönikasyon ruhsan verebSecek.
# Türk Telekom'un denetim hakkının sona ermesi üzerine,
Türk Telekom dışındaki sermaye şirketleri de kurum tarafından
uygun bulunması kaydıyla telekomünikasyon hizmetlennin yü-
rütülmesı ve altyapı ısjetimi için yetkilendirilecek. TürkTelekom 'un
görev sözleşmesinin hükümleri, denetim süresinin bıümınden son-
ra da geçerîiliğrni koruyacak.
timinin 1 Ocak 2004 yılında son
bulması öngörülüyor.
Yasa tasansıyla özerk bir Teleko-
münikasyon Kurumu kurulması ön-
görülüyor. Tasanya göre kurum,
özelleştirme sonrası telekomüni-
kasyon alanındaki işlem ve faali-
yetleri düzenleyecek.
Uzmanlar uyanyor
Dünyadayapılan telekom özelleş-
tirmelerinin tekelleşmeye neden ol-
duğunu vurgulayan uzmanlar, "Ozd-
leştinne daha pahalı hizmeti, yaü-
nmlannriağılımınrlaeşitsizüğive iş-
sizliği getirikcek" açıklamasını yap-
tılar.
# TekkDmûıükasyon hizmetkri veya altyaps, ancak bakan-
hk ile yapılacak bir imtiyaz sözteşmesi ile yürütütecek. İsletmeci-
ler veya telekomünikasyon sektöründe yer alan gerçek ve tüzet-
IdşSer, yerii, yabancı veya uluslararası şirketlerte, sımr ötesi tek-
komünikasyonhizmetleridahiMetekomünikasyon aianuıda mev-
zuat hükümlerİBe uymak kaydryla her türifi ticari sözleşme ya-
pabüecek.
# Işletmeciler, teiekomünikasyon hizmetterinin yürütülmesi
ve altyapt işletmesi karphğmda alacaklan ücretieri Se ilgili mev-
zuan serbestçe betirievebüecek.
# Abonelere tahsis edilen numara ve hat kullanımı gibi inti-
fa ve kullanım hakkı, hiçbir şekilde haczedilemeyecek.
# Yasanmvfirâriöğeginliğitaı^teTûrkTekkom'damemur
veya sözieşıneti personei statüsünde çauşanlar. mevcut maü, sos-
yal ve emeklilik haklan sakta tntularak Özel hukuka tabi personei
starüsüne geçirilecekler. Yasanın Yayıırüanmasmdan rtibaren 90
gün içinde mevcutstatükrinde kalmak için başvurantar,diğer ku-
nüuşlara naidedaecekler.
Türk Telekom'un ocak ayı içinde ihalaye . ~4
çıkaracağı iki GSM ihalesüıe katılmak
isteyenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor. :
Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz dünya
çapındaki fırmalann adeta bırbirlerini
çiğneyerek ıhaleye katılmak üzere
kendilerine teklif getirdiğini öne sürerken
2000 yıhnın ocak aymda yapılacak ihale
için konsorsiyurnlar da oluşmaya başladı.
tki GSM ihalesüıe katılmak üzere
harekete geçen fırmalar arasında Koç'la birlikte ABD'li
SBC şirketi, Anadolu Grubu, Raks, Sabancı,
Doğan, Doğuş, lş Bankası ve Ihlas Grubu'nun
bulunduğu belirtılıyor. GSM ihalesıne, yabancı firmalardan
da talipler bulunduğu belirtilirken bunlar arasında
Fransız France Telekom, Telefonica ve Alman
Deutsche Telekom'un adı geçiyor.
OCAK'TA ÜRETİM
Balıkesir SEKA
yeniden devrede
COŞKUNYAMAN
BALIKESİR - Balıkesir SEKA'nın
2000 Ocak ayında üretime başlayacağı
açıklamdı. Selüloz-lş Sendikası Balıke-
sir Şubesi Başkanı Fehmi Ateş, Anka-
ra'da Balıkesir mılletvekilleri ve özelleş-
tirmeden sorumlu Devlet Bakanı Yüksel
Yalova ile görüşürken, fabrikamn önü-
müzdeki ocak
ayında üretune
başlaması ka-
rarlaştınldı.
Devlet Baka-
nı Yüksel Yalo-
va'nrn talimatıyla Balıkesir'e gelen SE-
KA Genel Müdürü Kurtcebe Gürkan,
fabrikada incelemelerde bulundu. Daha
sonra bir basın toplantısı düzenleyen Gür-
kan, işçilere yeniden üretime geçecekle-
ri müjdesini verirken, özelleştirmeye de
hazırlıklı olmalarını istedi.
Kamuyatırımda
geriliyor
DİYARBAKIR(Cumhuriy«Bü-
rosu) - GAP bölgesinde özel sektör
yatınmlan artarken kamuyatinmia-
nnın payı her geçen gün düşüyor. In-
celemelere göre geçen vıl Diyarba-
kır'da sayılan 124 olanözel sektör ya-
tırırmna bu yıl
içinde 38 yeni te-
sisdahaeklenir-
ken sermaye ye-
tersizliğiveözel
nedenlerle 7 iş-
leime atû duruma düştüveya yatjnm
aşamasmdayken yanm kaldı.
Diyarbakır'da bir yıl içinde özel
sektöryannmlanna38yenitesisin ek-
lenmesini bölgenin ekonomisindeki
gelişmenm habercisi olarak değerien-
diren GAP-GİDEM Temsilcisi Nıır-
can Ath. kapanarak atıl duruma gi-
ren tesislerin birçoğunun pazar bu-
lamadığı için bu sonuçla karşılaştı-
ğım belirtti.
HESAP KABARIYOR
Zorunlu tasarruf
3.6katrilyon
Ekonomi Servisi - Çalışanlann tasarruf-
lanru teşvik hesabuıda bıriken tutar 3.6 kat-
rilyonu geçti.
Hazine Müsteşarlığrndan yapılan açık-
lamada, ekim sonu itıbanyle Çalışanlann
Tasarruflannı Teşvik Hesabı'na kümülatıf
bazda 3 katrüyon 603 trilyon liralık giriş ol-
duğu bildirildi. Bunun 1 katriryon68.9tril-
yonunun anapara, 2 katrilyon 534.1 trilyo-
nunun nema gelirinden oluşruğubelirtildi.
Söz konusu tutardan 768.6 trilyonun ana-
para, şahıs kesıntısi ve nema olarak hak sa-
hiplenne, 4.3 trilyonun iade olarak ilgıli
kurumlanu 10.8 trüyonun yatınm harcama-
lan ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na
ödendiği vurğulanan açıklamada, 2 katril-
yon 762.1 trilyon liranın ise vadeli hesap-
larda tutulduğu ve çeşitli tahvıl ile devlet
iç borçlanma senetleri alımıyla nemalan-
dınldığı ıfade edildi. Geri kalan 57.2 tril-
yon liralık bölümün ıse dönem sonu hesap
bakiyesi olarak ifade edıldiğı bildirildi.
SümerHolding'de
bloksaüş
Ekonomi
Servisi-Sümer
Holding, özel-
leştirmekapsa-
—. ^ _ ^ mındabulunan
I ^~*W • 21 iştirake ait
•^^ kamuhisseleri-
nin blok satışı yöntemiyle özelleştiril-
mesi içrn bugün ihaleye çıkıyor.
ÖzeUeştirme ldaresi Başkanlığı'ndan
(ÖlB) yapılan açıklamaya göre ihale
komisyonunca gerekli görülmesi ha-
linde ihale açık arrarma ile sonuçlan-
dınlacak. thaleye son teklif verme ta-
rihi 5 Ocak 2000 Çarşamba günü ola-
rak belirlendi. Sümer Holding tara-
fından hisseleri satışa çıkanlacak iş-
tirakler şöyle: "Çantaş, Beytaş, Etü-
daş,MetalKapakSana>iObitas Türk-
Suudi Yatınm Holding, Tungas. Pan-
car Ekicileri Birtiği, Yerteks. Mars
Tfcaret, Maksan, Oytaş, Dosan Kon-
serve,AııkaraHalkEkınekFabrikasL'
Tophntrva Devlet Bakanı Tunca Toskay ile Maüye Bakanı Sümer Oral da kaüldılar.
TÜSL4D ilan destekveeieştiri
Ekonomi Servisi-Türk Sanayicileri ve îşadam-
lan Derneğı (TÜSÎAD) "geriye dönük" faiz ver-
gisine tepki göstermekle birlikte hükümetinuygu-
ladığı ekonomik programa tam destek verdi. TÜ-
SİAD Yüksek Istişare Konseyi Başkanı Bülent
EczaobaşL kamuoyunda "deprem vergisi'' ile il-
gili olarak, hükümetin faızlerden 1.5 katrilyon
bekledığini belirterek "Bu vwgi, hukukun ve eko-
nonıininükeleriaçısuıdanbircoksakathktasHrıak-
tadır. Öncelikle bu verginin. yürüriükte bulunma-
dığı döneme ilişkin getirler üzerinden alınması.yer-
li ve yabancı yadnmcılar açtsından güven sarsm
olmuştur. De\let, verdiği sözü tutmamtşür. Üstelik
birikünlerini devlete kullandıran yannmcüar, ha-
vadan. vergisiz para kazanan in<^"^"* dunununa
düsüıülınüştür" dedi. TÜSlAD'ın Yüksek Istişa-
re Konseyi toplantısı, Ankara Hilton Oteli'nde
başladı.
Eczacıbaşı ile Yücaoğlu'nun da aralannda bu-
lunduğuTÜSİAD heyen daha sonra Başbakan Bü-
fent Ecevit tarafindan kabul edildi. Basına kapah
olarak gerçekleşen kabul, yaklaşık 1 saat sürdü. Ka-
bulden sonra açıklama yapan Yücaoğlu, "hüküme-
tin 2000yıhprogrammmoJuşmasındakiönceBkkr"
konusuna odaklandıklannı kaydetti. Yücaoğlu,
Türkiye'nin öncehkleri listesini yenileyerek, "2000
yıhgündemi" adı altrnda, Başbakan Ecevitile Dev-
let Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçe-
B'ye takdim ettiklerini, Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'e de sunacaklannı söyledi.
Özefleştirme,
koaüsyonu böldü
Kim ne dlyor?
MHP: ÖÎB lağvedilsin.
DSP: Ulusal çıkarlara
aykın özelleştirme.
FP: Özelleştirme
kapsamına alınan KİT
zarar ediyor.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
-ÖzeUeştirme İdaresi Başkanhğı, fa-
aliyetlerinin incelendiği TBMM
KİT Komisyonu'nda, özelleştirme
politücaları konusunda sert eleştiri-
ler dile getirildı. MHP'li Nidai S«-
\«n, ÖlB'nin lağveddmesinı önerir-
ken, özelleştüme kapsamına alınan
kuruluşlann zarar ettirildiğini söy-
ledi. DSP'liTahsinBorav Bayıak,ulu-
sal çıkarlara aykın özelleştirme ya-
pıküğını beUrtirken, FP'li Ilyas Ars-
lan, bugüne kadar özelleşnrilen bir-
çokkurumunkapandığına, özelleş-
tinnelerin ardından işsizUk oranla-
nnın arttığına dikkat çekti.
TBMM KİT Komisyonu'nda dün
ÖıB'nin 1995,1996 ve 1997yüıfa-
aliyetleri ele alındı. Özelleştirmeden
sorumlu Devlet Bakanı Yüksel Ya-
lova, 2000 yıh programı konusun-
da bilgi verdi. Yalova, yüın birinci
çeyreğınde DenızNakliyat, ORÜS,
Ankara ve Güven Sigorta, Asil Çe-
lık, EBAŞ, KBt, TAKSAN, TUR-
BAN ve Türkiye Zirai Donatun Ku-
rumu (TZDK) ışletmeleri; 2. çey-
reğınde Petrol Ofısi, TÜPRAŞ'ın
halka arzı, PETKİM-Yanmca tesis-
leri, ÎSDEMİR, SEKA, Sümer Hol-
ding, Trabzon Limam ve TÜMO-
SAN: 3. çeyreginde TÜGSAŞ, İG-
SAŞ, Ataköy Marina ve Otel ile
THY; yıhn son çeyreginde de ER-
DEMİR, TÜPRAŞ-Blok, PETKtM-
Blok halka arz iştirakleri ile Ataköy
Turizm'in özelleştirileceğini bildi-
rerek bu satışlardan 5.2 milyar do-
lar beklediklerini dile getirdi.
DSP'li Ahmet GüzeL idarenin
özelleştirmede ıstenenbaşanyı sağ-
layamadığtna dikkati çekerek "OZEI-
leştirme IdaresL, icindekilerie bir-
liktebenân döküpyaküsa ne yapar-
sınızdiye sorulsa sokaktaki vatan-
daştan 'Üzülmem' diyenler ço-
ğunruktaçjkar" dedi. Eleştirileri ya-
nıtlayan Yalova, kendisinin de
ÖtB'nin özerkleştirilmesinden ya-
naolduğunukaydederek''Haydibi-
n MerkezBankası,Rekabet Knru-
lu haline getirin" dıye konuştu.
Enflasyon hedefine KDV 'dopingi'ANKARA (ANKA) - KDV oranlannda
yapılan artış, yıllık enflasyon
hedeflerinde önemli oranda sapmaya
yol açacak. Son yülann aralık aylan
ortalamasında yüzde 4 dolayında
gerçekleşen toptan eşya fiyat endeksi
(TEFE) aröşınm, 2 puanhk KDV
artınmına bağlı olarak bu yıl aynı ayda
yüzde 6 dolayında gerçekleşmesi
bekleniyor. Bu da TEFE'de yıl sonu
enflasyonunun yüzde 60-65 aralığında
gerçekleşmesi anlamına geliyor.
Tüketici fiyat endeksinde (TUFE) arauk
ayı artışmm ise "en az yüzde 6" olacağı
belirtiliyor. •_•-..
Yılm ilİc 11 ayındaki
TEFE artişrnın yüzde
52.5 olduğu dikkate
almdığmda, aralık
ayında yüzde 6'hk bir
artışla TEFE'de yıl sonu
enflasyonunun yüzde
61-62 düzeyinde
gerçekleşeceği hesaplandı. Yılbaşı-
yılsonu itibanyla 1999 TEFE artışı,
hükümetin IMF ile imzaladığı yakın
izleme anlaşması çerçevesinde yüzde
50-55 olarak öngörülmüştü.
2000 yılı programı
kapsamında ise 1999
yılı TEFE artışı yüzde
57, yıllık ortalama
artış da yüzde 52.2
olarak tahmin
edilmişti.
Araük ayında TÜFE
artışrmn yüzde 6
çıkması durumunda, yıllık (yılbaşı-
yılsonu) enflasyon yüzde 70'e
yaklaşacak.
Ancak yaklaşık 1.5 yıldır TÜFE'deki
ayhk artışlann TEFE'ye göre daha
yüksek düzeylerde seyrettiği dikkate
alındığında, aralık ayı TÜFE artışının
yüzde 6'nm üzerinde çıkması güçlü
olasılık olarak değerlendiriliyor. Bu da
yıllık TÜFE artışının yüzde 70'in de
üzerinde gerçekleşmesi olasılığmı
güçlendiriyor.
Hükümet yetkiüleri de enflasyon
hedeflerinde 10 puan dolaymda brr
sapma olacağını kabul ederken, bunu
depremin yol açtığı finansman
gereksinimlerinin karşılanması
amacıyla getirilen düzenlemelere
bağlıyorlar.
İŞÇİNİNEVRENİNDEIV
ŞÜKRAN SONER
Kavramların İçini
Boşaltmak
Medya çağında en başanlı yapılan iş; kavramla-
n, içlerini boşaltarak kullanmak, kitleleri uyutmak.
Herkes bir şeye takar ya, ben de uzun bir zaman-
dan bu yana, günümüzde "sivil toplum kuaıluşla-
n" ile "çoğulcu-katıhma demokmsi" kavramlan-
nın içlerinin boşaltılarak kullanılmasına takmış bu-
lunuyorum. Boşuna değil elbet.
Her iki kavram, yeni dünya düzeni, tek ideoloji-
nin simge kavramlan olarak kullanılmakta, küresel
ideolojinin amaç ve sonuçlannın bu kavramlarda
toplandığı öne sürülmekte. Oysa bugüne kadarki
gelişmelere, düzenin uygulamasının sonuçlarına
baktığımızda, insanlığın bu iki temel hak kavram-
lanndan da ne kadar çok uzaklaşmakta olduğu
ortaya çıkmakta.
İki gündür Harp Akademileri Komutanlığı'nın dü-
zenlediği "21. yüzyılın ilk çeyreginde Türkiye'nin
genel vizyonu, politikası ve stratejisi ne olmalıdır"
sorusuna yanıt arayan toplantıyı, tartışmalan izlt-
yorum. Askerlerle sivillerin, uzman kişilerin Türki-
ye'nin odağında olduğu en yaşamsal sorunlar üze-
rinde, sansürsüz, olabildiğince bilimsel yaklaşım-
larla tartışmalannın yaran bir yana... Konular ve
sorunlar, yaşamın her alanına yönelik gelişmeler bir-
likte ele alındığında, tek tek cümlelerle anlatılama-
yacak kimi önemli sentezler ortaya çıkıyor.
örneğin, küresel sistemi anlatan bir uzman, hak-
lı olarak çoğulcu-katılımcı demokrasi ile piyasa
ekonomisini, etik, uluslararası kurallan ilişkilendi-
riyor. Ama sonuçlanna bakarken de, düzenin zen-
gin kuzey ve yoksul güneyi yaratmış olduğu ger-
çeğini yok sayamıyor. Dahası, zengin kuzey ve
yoksul güney kavramlannın sadece coğrafi dağı-
lım değil, üç büyük ekonomik ittifak ve hatta zen-
gin kuzey ülkelerinin içinde olduğunun da altını
çizmek gereğini duyuyor.
Şimdi biz bir küçük yazıya yansıtılamayacak iki
günlük tartışmalann dışına çıkalım; bütün toplan-
tılarda, bütün söylemlerde yer alan. sözünü ettiği-
miz iki kavrama ilişkin sadece gelişmelere baka-
lım...
Küresel ideolojinin malı imiş gibi kullanılan ço-
ğulcu-katılımcı demokrasi, piyasa ekonomisintn
kurallan nerelerde, kimler için geçerli?
Refleks olarak "Çoğulcu-katılımcı demokrasi
ancak gelişmiş ülkeler, zengin kuzeyde var" diye-
ceksiniz. Yoksul ülkelerde olmadığı kesin de, zen-
gin kuzey ülkelerinde ne kadan ile var? Gelişiyor
mu? Yoksa içi boşaltılıp güdükleşiyor mu?
Çağımızda silahtan daha etkili hale gelen med-
yanın tek ideoloji, tek süper güç ve dünya tekelle-
rinin emrine girmesi sonrası, insanlar ne kadan ile
kendi akıllannı kullanabiliyor, kendi çıkaıiannın ger-
çeğine ulaşabiliyor, bilincine vanyorlar? Ideolojile-
rin, çıkarlann çatışması temelinde siyasi partilerin,
demokratik örgütlerin varlığı ile ancak geçerli ço-
ğulcu-katılımcı demokrasi nerede var? Demokra-
sinin beşiği Batı'da biçimsel anlamda evet, ama ya
içerik anlamında bugün hangi düzeyde? Düşün-
ceieiin sınırsız tartışılabildiğini, insan haklan kav-
ramının geçerliliği olduğunu tabii ki yadsımıyoruz.
Siz sosyal demokrat partilerin bile eşitlikten söz
etmeyi reddettikleri, sosyal devletten vazgeçilmek
üzere sürekli yeni adımlann atıldığı, gelir dağılımı-
nin giderek çarpıklaştığı bir gidişten kaygı duymu-
yor musunuz? Çoğulcu-katılımcı demokrasi, siya-
sal seçeneklerin hepsi de tek ideolojinin çizdiği sı-
nırlar içinde, merkez sağın biraz daha sağda oldu-
ğu bir gerçeklikte geçerli olabilir mi?
Ya sivil toplum örgütleri kavramına yüklenen içi
boşaltılmış büyük güç? Bizi en çok Türkiye ilgilen-
diriyor. Ama genelde siyasi partiler toplumun bü-
yük çoğunluğunun, giderek kural dışına itilen, yok-
sullaşan, işsiz kalan çoğunluğun çıkarlannı savun-
maktan kopuyorlar. Giderek daha ağıriıklı, hepsi bir-
den, bir yandan tekellerin çıkarlannı savunmayı
tek geçerli ölçü alıyorlar. Diğer yandan, başta eği-
tim, sağlık, çalışma hakkı, en temel insan haklan-
nı yeterli kullanamayan, horlanan, kural dışına iti-
len kitlelerin yaşamak için sığındıklan alt-kimlikle-
rini oy aracı olarak sonuna kadar sömürüyorlar.
Din, ırk, mezhep, çete ilişkilerinin alabildiğine sö-
mürüldüğü, kirienen siyasal partilere beslenen
umutlar yok oluyor.
Çoğulcu-katılımcı demokrasinin olmazsa olmaz
en temel sivil toplum kurumlan olan siyasal parti-
lerin içi boşaltılıp, kitlelerin sorunlannın çözümün-
de umut olmaktan çıktıklan süreçte, umutlar sivil
toplum kuoımlanna yönlendiriliyor. Arada, emek için
en anlamlı, en işlevsel sendikalar da eritilmiş ola-
rak, atlanarak, hatta çıkara dayalı, anlamlı demok-
ratik örgütlenmeler, meslek kuruluşlan da güdük
hale konarak, umutlarsivil toplum örgütlerine pom-
palanıyor.
Onların arasında tarikatlar bile var. Sendikayı
unutun, sigortalı olamamış, evde en ağır koşullar-
da en ucuza çalıştınlan Ümraniyeli kadınlann ku-
racakları kooperatifler bile umut olabiliyor.
Elbette Ümraniye'de, evde çalışan kadınlar ara-
lannda örgütlenebilirlerse, belki saat başı çalışma
ücretlerini biraz yükseltebilir, ürünlerini pazarlaya-
bilirler. Ama emeğin çıkar örgütü sendikayı "işlevi
b'ıtti" diye eriten, sermaye örgütlerini tek söz sahi-
bi, etkili kılan, siyasal partilerin sadece sermaye çı-
karlanna hizmet etmelerini geçerli kılan, kirteten bir
gelişme, katılımcı-demokrasi olabilir mi?
Kumoş yanşmosında
Osmanlı esintisi
Ekonomi Servisi - Türk
Tekstil Vakfı, tekstil
ürünlerinde katma
değeri yükseltecek
tasanmlan sektöre
kazandumak amacıyla
"Kumaş desenleri
yanşmasr düzenliyor.
"3. binyüda Osmanh
esini" temalı
yanşmaya, amatör ve
profesyonel tüm tekstil
tasanmcılan, 31 Mart
2000 tarihine kadar
katılabilecekler.
Türk Tekstil Vakfı
Yönetim Kurulu üyesi
Prof. Dr. lnciTezcan,
tekstilde dünya
pazannda gittikçe
yoğunlaşan bir rekabetin
yaşandığını ifade ederek
"Rekabet sadece kalite
ve fiyarta değil. Pazara
özgun ve moda
yaratacak ürünler
sunmak gerekiyor' diye
konuştu.
Türkiye'de tekstil
sektörünün plansız
yatınmlarla kötüye
gittiğine işaret eden
Türk Tekstil Vakfı
Yönetim Kurulu üyesi
LütfıPakerde "Tekstil
ürünlerini satamıyoroz
ve pahahyız. Çin ve
Doğu Avrupa ülketeri De
rekabet edebilmek için
katma değeri yüksek
ürünler üretilmeli. Bu
yanşma da sektordeki
geüşimin önünü açacak*'
diye konuştu.