Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SS7RT CUMHURİYET 18 EKİM 1999 PAZARTESİ
O L A Y L A R V E G O R U Ş L E R olay.gorus@cumhuriyetcom.tr
Küreselleşme ve Çalışma Yaşamı-1
Prof. Dr. Ahmet SALTIK Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi
Ç
alışma yaşamı giderek kar-
maşıklaşmakta ve sorun-
lan büyümektedir. Bu ya-
zıda. çalışma yaşamımızın
kimi sorunlanna akademik
bir pencereden bakılarak
tam koymaya ve kimi çözümler üret-
meye çalışacağım. Akademik pencere-
den görünen başlıklar şunlar:
1) tnsangücü yetiştirme, 2) Endüstri-
yel kuruluşîar ile işbirliği, eşgüdümlüça-
lışma, 3) Araştırma ve Geliştirme (AR-
GE) çahşmalan. 4) Uluslararası / ulu-
sal / yerel ış sağlığı / iş gûvenliği kurum-
lanyla ilişkiler, 5) Devlet / hükûmetle
ilişkiler.
lnsangücü yetiştirme
Önce hekimlerin mezuniyet öncesi
eğitimi.. Bu aşamada, sağlık sorunlan-
nın önemli bir bölümünün çalışma or-
tamından kaynaklanan sorunlar olduğu
bilincinin verilmesi kaçmılmaz, Meslek
hastalıklan ve iş kazalan en temel 2 alt-
başlık. Hekim adaylan. tıbbi öykü alır-
ken. herkese mutlaka "ne iş yaptıklan-
nı" sorma alışkanlığı edinmeli. Mezu-
niyet öncesi tıp eğitiminde yeterince
eğitim saati bu amaçla aynlmalı; öğ-
renciler, "sorun çözme" temelli bir çe-
kirdek eğitim almah. En az 1 işyeri zi-
yaret edilerek yerinde inceleme ve öğ-
renme ortamı/yaşantısı şansı tanınma-
lı. Olanak ölçüsünde meslek hastalıkla-
n hastaneleri ziyaret edilmeli. Fakat vA-
kede yalnızca 2-3 hastane variığı önem-
li sorun.-
Alanın temel bilgi-becerisinden yok-
sunluğa ya da savsaklamaya dayalı ha-
talı tıp uygulamalannın malpraktis yap-
tuımı olmalı.
Mezuniyet-üstü eğitimde ise, ülke-
mizde endüstri sağlığı ya da iş sağlığı ve-
ya benzer adlar altında tıpta uzmanlık
eğitimi bulunmuyor. Tababet Uzmanlık
Tüzüğü'ndebirdeğişiklikle, 4yıl süre-
li bir tıp uzmanlık alanı hızla tanımlan-
malı. Şimdiki yapı ile iç hastalıklan uz-
manlan ve halk sağlığı uzmanlan üst ya
da yan dal olarak 1-2 yıl çalışma ile iş
ve meslek hastalıRlan uamanı olabili-
yorlar. Ancak bu yol, yalnızca kâğıt üs-
tünde var; uygulamada yol kapalı. Bu
eğitimi verecek, Sağlık Bakanlığı'nca ka-
bul edilmiş bir birim yok ülkemizde.
Oysa üp fakültelerinde bu eğitim için po-
tansiyel var. SSK'nin meslek hastalık-
lan ve öteki eğitim hastaneleri ile de iş-
birliği yapılarak tıkanıklık açılabilır.
İş sağlığı alanında mezuniyet-üstü
eğitim, üniversitelerin sağlık bilimleri
enstitülerinde yûksek lisans (mastır) ya
da doktora (PhD) olarak olanaklı. An-
cak bu yeterli değil. Alanın uzmanlık dû-
zeyindeki yetkileri örneğin meslek has-
talıklannın tanı ve sağaltımı, ancak Ta-
babet Uzmanlık Tüzûğü'ne göre upta uz-
manlık eğitimi alan tıp doktorlannm
yetkisinde. Doktora, bilimsel ve akade-
mik yetki sağlıyor fakat tanı ve sağal-
tımla ilgili tıp uygulamalanna yasal yet-
ki vermiyor.
Alana özgü sürekli eğitim ya da hiz-
metiçi eğitimden söz etmek, temel eği-
tim ve belgeler (diploma, sertifika gi-
bi) söz konusu olmayınca boşlukta ka-
lıyor. Doktora ve yüksek lisans sahip-
lerinin sürekli eğitimleri kendilerine kal-
mış, kurumlaş(a)mamış durumda. Ulu-
sal yasal hekim örgütümüz Tûrk Tabip-
leri Birliği (TTB), işyeri hekimliği yap-
mak isteyen hekimlere, bir sertifika kur-
su koşulunu 12-13 yıldan beri sürdürü-
yor. Ekleyelim ki, TTB hekimlerin sü-
rekli tıp eğitimlerini kredilendiriyor.
Ancak bu süreç henüz yaptınm ya da ka-
zanç anlamında normatif değil... Yani
kredi alanla almayanın pratikte bir far-
kı yok. Sağlık Bakanhğı ve YÖK, TTB
ile işbirliği yaparak, bu kredilerin kre-
dilendirilmesinin hukuksal normlannı
koyabilir, koymalı da.
Hekımdışı sağlık çahşanlan bakımın-
dan daha da sıkıntılıyız. Örneğin "iş
sağlığı hemşireteri"nin yetiştirilmesi ül-
kemizde gündemde değil. Hizmet-ön-
cesi ya da hizmetiçi bir kurs da söz ko-
nusu değil. Ulusal Hemşireler Birliği
Yasası'mn çıkması ilk adım olmalı. tş
psikotoglanveişfizyoterapistieridege-
reksinim duyulan alanlar. Meslek yük-
sekokullannda pek çok dalda ara insan-
gücü yetiştiriliyor. Bunlardan biri de iş
sağhğı teknikerteri olabilir. Hatta übbi
ve teknik olmak üzere 2 ayn dalda ye-
tiştirilebilirler. Hekimin bulunmadığı
yer ve zamanlarda ve de birlikte önem-
li bir boşluğu doldurabilirler.
EndüstiTı«l kuruluşîar ile işbirliği,eş-
güdümlü çalışma: Üniversite-sanayi iş-
birliği, popüler ve sık kullanılan bir kav-
ram. Ancak sağlık alanında şimdiye dek
ülkemizde somut örneklerini görmek
zor. Bu amaçla her şeyden önce tıp fa-
kültelerinde ve üniversitelerin öteki bi-
yomedikal bölümlerinde, uygun birim-
lerin oluşturulması gerekli. Örneğin tıp
fakülteleri halk sağlığı anabilim dalla-
n bünyesinde iş sağhğı bilim daDannın
örgütlenmesi gerek. Bu bilim dallan,
yukanda değindiğimiz üzere, insangü-
cü yetiştirmek için yüksek lisans ve dok-
tora eğitimlerinin yanı sıra, hizmet-ön-
cesi ve hizmetiçi sürekli eğitim desteği
de verebilirler. Gelişmiş tıp fakültelerin-
de, halk sağlığı anabilim dallan bünye-
sinde işsağhğıve meslekhastahklankü-
niği açdmalıdır. Bu birim ve yukanda
deginilen iş sağhğı bilim dallan, örgüt-
lenmedeki adımlar olup, endüstri ile iş-
birliği içinde yürütülecek işlemler ve
işlevler için görevlendirilebilirler. Anı-
lan 2 birim; endüstri işletmelerine da-
nışmanlık hizmetleri de üretebilir. Bu
bağlamda, biyomedikal bilimler kapsa-
mmda AR-GE çahşmalan, tanımlan-
mış bir örgtüsel yapı üzerinde yürütü-
lebilir. Her 2 birimin çalışmalannı bir-
biriyle eşgüdümlemek ve gerekli disip-
linleri bir araya getirmek üzere, üniver-
sitelerde endüstri sağhğı araşürma veuy-
gulama merkezleri kurulması bir başka
önerimizdir. Bu merkezlerde, ulusal öl-
çekteki planlama kuruluşlannrn belirle-
dığı öncelikler de dikkate alınarak, AR-
GE çahşmalan yüriitülür. Yalmz özel
kesime değil, kamu kesimi işletmeleri-
ne de AR-GE proje hizmeti verilebilir.
Finansman, merkez yapısı içinde dö-
nersermaye ile sağlanabilir. Var olan
mevzuat, bu yapılanmaya elverişlidir.
Ancak ülkemizde, yetersiz olan AR-GE
harcamalannın önemli bir bölümünün
(2/3'ü aşkın) hâlâ kamu kesimince kar-
şılanması bir sonmdur. Özel kesimin, ge-
lişmiş ülkelerde olduğu gibi AR-GE fi-
nansmanına daha fazla pay ayırması,
bu oranlann tersine dönmesi beklenir.
Buna bağlı olarak, AR-GE çalışanlan-
nın nitelik ve nicelik standartlanndaki
geriliğimizi de azaltabiliriz. Bir finans-
man aracı olarak, özel kesimin, ulusal
önceliklerle örtüşen AR-GE giderleri-
ne belirli vergi kolayhklan da düşünü-
lebitir. AR-GE projeleri bağlamında
üretilen bilginin teknolojiye uyarlan-
ması önemli birsorun alanıdır. Buamaç-
la Gebze ve Izmir'de kunılu yüksek tek-
noloji enstitüleri dikkate alınmalıdır.
Buluş veyeniliklerin patente bağlanma-
sı ve haklann korunması için ulusal
mevzuat yeterlidir.
Üniversite elemanlan başta olmak
üzere, öbürkamu kesimi çalışanlannın,
endüstri ile işbirliği bağlamında yan za-
manlı hizmet ya da danışmanlıkla sınır-
lı çalışma rejımıne sıcak bakılabilir. Bu-
nun için, küni mevzuat düzenlemeleri
gerekebilir. Deginilen alanlarda, var olan
pozitif hukuk yapılanması gözden ge-
çirilerek, eksik/yetersiz normlann üre-
tihnesi gerekecektir. Bu süreçte, ILO
(Uluslararası Çalışma Örgütü) normla-
n başta olmak üzere, Dünya Sağlık Ör-
gütü, ISO (Uluslararası Standartlar Ör-
gütü) ve BM Çevre Programı (UNEP)
önerileri/bildirileri dikkate alınmalıdır.
Ulusal-yerel kunıllar
Her şeyden önce bir ulusal iş sağhğı
vegüvenliği kurumu gereklidir. Bu bağ-
lamda, yeryüzünde çok sayıda ömek
vardır. Ulkemiz koşullanna uygun bir
model ve yapılanmanın kurulması çok
zor olmasa gerektir. Var olan yapı için-
de Çalışma Bakanlığı'na bağlı Anka-
ra'dakı tSGÜM (Işçi Sağlığı ve tşgüven-
liği Merkezi) bu anlamda yeterli değil-
dir. Batı'daki örneklerine benzer, kap-
samlı. özerk, katma bütçeli bir ulusal ens-
titûdür önerdiğimiz. Bu ulusal enstitu-
nün bölgesel örgütlenmeleri de olacak,
üniversiteler, devlet ve işverenle işkv-
sd -yapısal değil!- işbirliği şeması tanım-
lanacaktır. Yine, TTB tarafından yaşa-
ma geçirilmesine çahşılan iş sağlığı ens-
titüsü de, işbirliği yapılması gereken
kurumlardandır.
Çalışanlann, çalışma ortamlanndan
kaynaklanan sağlık zararlarmı bilme ve
korunma haklan vardır. Esas olarak sağ-
hkdoğuştan kazanıhnış birinsanhk hak-
kıdır ve bir bütündür. Dolayısıyla çalış-
ma ortamında da özenle korunup (pre-
vention) geliştınlmesi (promotion) ge-
reklidir. Bu bakımdan, 5O'den az sayı-
da işçi çalıştıran, dolayısıyla salt yasal
olarak sürekli işyeri hekimi bulundur-
mak zomnda olmayan işyerlerinde de ça-
lışanlann sağlık hizmeti alması için, iş-
yeri ortak sağuk birimleri mutlaka ku-
rulmalıdır. Bunun için, -yasal dayanak
sağlamakamacıyla-, Umumi Hıfzıssıh-
ha Yasası'mn 180. maddesi başta ol-
mak üzere, öteki mevzuatta gerekli de-
ğişiklikler yapılmalıdır.
İşyeri hekimlerinin ücretleri, işletme-
lerin işçi sayısı ve risk katsayılarına gö-
re yapacaklan ödemelerin toplandığı
ulusal bir havuzdan karşılanmahdır.
ILO'nun 158 Sayılı Sozleşmesi baş-
ta olmak üzere 155 ve 161 dahıl, çalış-
ma yaşamı uluslararası normlara kavuş-
turubnalıdır. Çalışanlann iş güvencesi
ile ilgili, yaşamsal önemdeki ILO 158
onanalı birkaç yıl olmuş fakat iç hu-
kukta buna koşut düzenlemeler hâlâ ya-
pılmamıştır.
Uluslararası tahkimin bile benimsen-
diği günümüz topludurumunda (kon-
jonktüründe), bu gidişle yapılacağa da
benzememektedir. ILOtavsiyekararla-
rmın TBMM'ce onanmasına gerek yok-
tur. Hükümetçe benimsenerek kolaylık-
la tüzük, yönetmelik, genelge vb. iç hu-
kuk metinlerine dönüştürülebilir ve ça-
lışma yaşamına kazandınlabilirler. Bu
bağlamda SSK Yasası'mn 11. madde-
sinde özne olarak tanımlanan "sigorta-
lının" deyimi "çahşanın" deyimiyie
değiştirilmelidir.
ARADABİR
Prof. Dr. tL HAN ÖZAY
îstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Hiille Diizeıd
"Hülle" Osmanlı-lslam düzeninde çok yaygın
uygulama alanı bulan bir "Aile Hukuku" kurumu idi.
Bilindiği gibi o düzende koca "Boş ol" dediği 2a-
man karısından boşanmış olurdu. Bu yolla üç de-
fa boşanan koca, aynı kadınla dördüncü defa ev-
lenmek isterse, kadının başından bir başka nikâh
geçmesi gerekirdi. Bu yüzden, kadın, bir yabancı
ile evlendirilerek bir geceyi onunla geçirir, ertesi gün
onun boşaması üzerine yeniden ilk eşiyle evlene-
bilirdi. Bir gecelik evliliğin geçerli olabilmesi için de
kaldıklan odada "ketb-i akur" yani "azgın köpek"
bulunmaması gerekirdi. Bu kural neden konulmuş-
tu bilmiyorum, ama herhalde irade dışı ve zorla bir
cinsel ilişki kurulmasın diye böyle öngörülmüştü.
Osmanlı düzeni son buldu ve yerine cumhuriye-
ti kurduk, ama kafa yapımız galiba hep aynı kaldı.
1961 Anayasası yapılırken Rektör Sıddık Sami
Onar başkanlığındaki îstanbul Bilim Komisyonu ön-
tasarısında cumhurbaşkanının, o zaman Cumhu-
riyet Senatosu da bulunduğu için Türkiye Büyük
Millet Meclisi tarafından, fakat dışandan da seçi-
lebilmesi öngörülmüştü. Kurucu Meclis'te bunu
değiştirdiler. Hatta "Onar, kendisini cumhurbaşka-
nı seçtirmek için anayasaya böyle birhüküm koy-
durmak istedi" diye dedikodu da yaptılar. Ne var
ki, eğer yanılmıyorsam, tüm 1961 Anayasası dö-
neminde "Gürter-Korutürk" olayı dışındacumhur-
başkanlan hep Meclis dışındah ve asker kökenli ol-
du. Korutürk de seçildiği sırada senatör olmasına
karşın asker kökenli, yani büyükelçilik de yapmış
bir emekli amiral idi.
Usül, bir asker kişinin görevinden çekilmesi, ay-
nı anda kontenjan senatöherinden birinin de isti-
fa etmesi, cumhurbaşkanının eski "asker kişi'yi
senatör olarak ataması, onun daha sonra cum-
hurbaşkpnı seçilmesi üzerine boşalan senatörlü-
ğe de yine görevinden çekilmiş bulunanın atanma-
sı şeklinde işliyordu. Onlar ermiş muradına biz çı-
kalım kerevetine.
Sadece bir olayda, galiba kısa süre önce ölen
eski Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur'un
müdahalesiyle Faruk Gürler cumhurbaşkanlığına
seçilemedi ve bu arada genelkurmay başkanlığın-
dan da olduğu için kısa süre sonra söylentiye gö-
re kahnndan öldü.
Tarih tekerrürden ibarettirdenilir, ama Akrf de "Hiç
tekerrûr eder miydi, ders alınsaydı" diye eklemiş;
doğru söze ne denir.
1961 Anayasası ve cumhurbaşkanlığı seçimi tar-
tışmalannın üzerinden neredeyse kırk yıla varan
bir süre geçti, biz yine aşağı yukan aynı konulan
tartışıp duruyoruz.
Genel düzenleyici işlemler, bu arada onlar için-
de en önemlisi sayılan anayasanın soyut ve "gay-
ri şahsi" yani "kişilikdışı" hükümler öngörmesi ve
içermesi gerekir. Ancak bizde anayasa da dahil
tüm genel düzenlemeler hep ısmariama, yani bel-
li bir kişi ya da grup gözetilerek yapılagelmiştir.
Onun için de akıp giden zamana direnemez, ça-
bucak yıpranır ve değiştirilir.
1982 Anayasası'nı yaptıranlann başındaki zatın
kendisini General de Gaulle olarak gördüğü ya da
başkalannın ona o nazarla baktığı, dolayısıyla Fran-
sız Anayasası'nın model alındığı söylenmiştir. Ka-
nımca bu da yanlış değildir. Şimdi de cumhurbaş-
kanının görev süresinln anayasa değişikliğiyle uza-
tılması, yüksek öğrenim görmüş olma koşulunun
kaldınlması veya doğrudan oyla seçilmesi gibi bir-
birinden çok farklı önerilerin tek ortak noktası, bu
konudayetkili olsun olmasın herkesin kafasında bir
"aday kişi"rim bulunması ve her kaftanın onun için
biçilmesine çalışılmasıdır.
Cumhuriyet, Osmanlı devieti gibi sadeceyedi yüz-
yıl değil, ilelebet payidar olacaktır, ama galiba ye-
di yüzyıllık bu hülleci kafayla.
YOK Başkanı için Uçlü Kararname...
,jnede
Doç. Dr. Şükran ŞAHİN
on günlerde garip bir konu tartı-
şıhyor; daha doğrusu giderek tar-
tışılmıyor, dayatılıyor. "YÖKbaş-
kanı üçlü kararname ile atanma-
ayatmasıgariptir, (hatta) va-
him ve de trajiktir. Üçlü kararna-,
aın imzasınm da btdtmması is-,_
tenmektedir. Başbakan, yani bir siyasal parti"
başkanımn, üniversite yönetimi üzerinde yet-
kin olması trajiktir. Üniversitede özerkliğin ol-
madığı, olması gerektiği yıllardır vurgulanır-
ken, şayet bu görüş yasalasırsa, şu anda var olan
özerklik kınntılan bile, tümüyle ortadan kal-
kacaktır.
Ne gariptir, ülkede YÖK Yasası'ndan hoş-
nut, neredeyse hiçbir kesim bulunmamakta-
dır. Öğretim üyesi YÖK'ten şikâyetçidir, öğ-
renci YÖK'ten şikâyetçidir; hemen her siya-
sal iktidar, işbaşına gelir gelmez YÖK Yasa-
sı'nı değiştirme girişiminde bulunmaktadır.
Öğretim üyesi özerklik istemektedir, öğrenci
özgürlük istemektedir, ne var ki siyasal iktidar-
lar, bu özgürlük ve özerklik isteklerinin tersi-
ni amaçlamaktadır. Sankı iktidarlar, başka bir
ülke insanınm oylan ile seçilip yönetime gel-
mektedir de, istekler böylesine taban tabana zıt
olabilmektedir. Batı'da, neredeyse yüz yıl ön-
ce, üniversite siyasal otoritenin denetimi dışı-
na çıkabilmiş ve özerkliğmi kazanmışken, biz-
deki bu tam tersi girişimm hiçbir çağdaş, akıl-
cı, bilimsel gerekçesi yoktur. Bilimsel özgür-
lüğün olmadığı yerde, bilimsel ilerlemeden,
bilgi üretiminden, eleştirel akılcılıktan söz et-
mek olanaklı değildir. Siyasal yetkenin (otori-
tenin), bu ülkenin bilim insamna güvenmeye-
rek, üniversiteyi denetim altına almaya kalkış-
masının, çağdaş, demokratik hiçbir açıklama-
sı bulunmamaktadır. tlginç olansa; ne Af Ya-
sası ne de, Sosyal Güvenlik Yasası'na gösteri-
len tepkiye benzer tepkilerin, YÖK başkanı-
mn üçlü kararname ile atanabilmesi için yapıl-
ması düşünülen yasa değişikliğine gösterilme-
mesidir. Öğretim üyeleri demekleri ve öğretim
elemanlan sendikalanndan, bugüne kadar bu
konuda tek bir görüş hemen neredeyse bildi-
rilmemiştir. Üniversite tam bir tevekkülle yaz-
gısını beklemektedir, ama bilimde "kaderâtt-
ğm" yeri hiç mi hiç bulunmamaktadır Hemen
herkes bu uygulamayı. YÖK başkanımn kim-
onu bağlarmıs. gibi s
Oysa YÖK başkanı kimliği arkasına sı,
rak yapılacak değişiklikler, üniversiteyi orta-
çağ karanlığına geri götürmek olacaktır. YÖK
başkanına duyulan olumlu ya da olumsuz duy-
gulanmızı biryana bırakarak, kunımun olum-
luluk ve olumsuzluklannı bütün açıklığı ile or-
taya serip, bir bilimci kimliği ile olumlu nok-
talardan hareketle, olumsuzluklann nasıl gıde-
rilebileceğine çözüm aramak gerekmektedir.
Aslında çok doğru, çok demokratik bir he-
def olan, ünrversiteye girişte bilgjyi ölçen sınav
sisteminin kaldınlması bir yana bırakılarak,
tek sınava geçiş döneminde yaşanan tüm olum-
sıızluklar, üniversiteyi siyasal otoritenin dene-
timine alma hedefınde kullanılan birkalkan ola-
rak sürekli gündemde tutulmaktadır. Bilginin
alınıp satılabılir bir meta olduğu ve üstelik pa-
halı bir meta olduğu bir çağda, bilgiye dayaü
sınav sistemi, demokratikleşmenin temel ko-
şulu olan fırsat eşitliğini de bütünüyle ortadan
kaldıran bir sistemdi. Eski sınav sisteminde
maddi olanaklan yeterli olmayan ve bu paha-
lı bilgiye ulaşamayan yetenekli, akıllı gençle-
rin ûniversiteye girme şansı hemen hiç bulun-
mamaktaydı. Ne var ki soruna bu boyutu ile ba-
kıhııayıp, ûniversiteye girişte tek smav yapıl-
masma takıhp kalındı. Bir değil, birden fazla
smav, üç sınav, beş sınav, ne gerekiyorsa yapıl-
sın, yeter ki gençlerin yetenek ve becerilerini
ölçsûn diye bakılmadı konuya. Tek sınava ge-
çiş dönemi sancılı oldu; tamam, kabul, ama "bu
geçiş nasd yumuşatihr" diye bakılmadı yine
konuya. Arkasmdan "YÖK başkanını değişti-
rivereliın'' denildi ve hemen arkasından da *de-
ğiştiriv^relim, ama yenisini de üçlü kararname
ile atayahm" dayatması, yani asıl amaç ekle-
niverdi.
Aslında bunun arkasına sığınılarak yapıl-
mak istenenleT, üniversiteyi bütünüyle siyasal
iktidann denetimine almaya yöneliktir. Şayet
bu gerçekleşirse, bugün antidemokratik buldu-
ğumuz ve değişmesini ısrarla savunduğumuz
YÖK Yasası'nın antidemokratik maddelerine
bir yenisi daha eklenecektir.
Oysa bitim insanı özgür ve özerk olmalıdır.
dunÜ4^4§pr, arJHBS^^itgiyi rjıtlur. T^-
tidara düşense, onuıtözgürce bilgi üretmesine
olanak sağlayacak ortam yaratmak ve buldu-
ğubilgileri alarak, üUee yaranna bir faydaya dö-
nüştürmektir. Ulusal Inovasyon (bilimin bir
yarara dönüşmesi) sisteminin oluşturulmasının
gerekliliği ısrarla vurgulanırken ve bu konuda
raporlar, öneriler geliştirilirken, üniversiteyi
siyasal plaftorma çekecek bu uygulamayı an-
lamak olanaklı değildir. Son deprem felaketi,
bilim insamnın hazırladığı raporlan, belgelik-
lere (arşivlere) tüaştmnanın yanlışlığını yete-
ri kadar göstermemiş midir? Siyasal iktidann
esas ilgilenmesi gereken budur, bilim insanın-
dan alabildiğince çok bilgi ahp, bunu ülke ya-
ranna kullanmaktır. Tersi durumda bir başkan
gider, bir başkan gelir, yine bir başkan gider,
bir başkan gelir ve son depremde yaşanana
benzer felaketler de yaşanmaya devam eder.
Bugün üniversitede, sağduyulu gerçek bi-
lim insanlannın sayısı sanıldığından çok daha
fazladır. Üniversitede, yok mudur onu bunu
karalayan, entrika çeviren, elleri cebinde hiç-
bir iş yapmadan dolaşıp ahkâm keserek onun
bunun araşnrmasım düzeysizce eleştiren, hat-
ta çamur atan, senaryolar düzenleyerek gerçek
bilimcileri yıldırmaya çalışan bilim insanı kı-
lığındakiler? Elbette vardır. Ancak bunlar gö-
ründüğü kadar çok değildir. Bir kova suya ka-
ülan bir damla kan, nasıl bir kova suyun ren-
gini değişrirebiliyorsa, bunlar da o kadar az-
dır. Ama yerçekimi yasasına karşı gelmek ola-
naksızdır ve bu bir damla kan dibe çökecektir,
sabırla, zamanla su pınl pınl olacaktır. Bugün
üniversite hâlâ ayaktaysa ve bilgi üretimi yük-
selen bir grafik gösteriyorsa, işte bu sağdu-
yulu bilim adamlanmn varlığındandır. Yeter ki
onlar da özgürlükleri yok eden uygulamalarla
küstürülmesin.
Türkiye Yo , Yapı, înşaat İşçileri Serdikası'nın
İLAN
8-9-10 Ekim 1999 tarihlerinde yapılan 6
zorunlu organlanna seçilenlerle ilgili Çankaya 2 Nolu Seçim Kunılu Başkanlığı
ADI VE SOYADI
BAYRAM ALÎ MERAL
FÎKRHTBARIN
NUHÎ ÇELEBİ
TEVFÜCÖZCEIİK
TURGUT AYÇİÇEK
HÜSEYİN BAYKAL
KENAN ÖZSÜER
FAHRETTİN İNAN
KEMALYTLMAZ
CEVATÇALIK
İHSANKALI
E.SERAP BAHAR
HÜSEYİN BALABAN
ZEKİ EKİCİ
R5ITKIBOYUER
BAHRİ BOZLU
ÜNVANI
GENEL BAŞKAN
GENEL BAŞKAN YRD.
GENEL BAŞKAN YRD.
GENEL SEKRETER
GENEL MALİ SKR.
GENEL TEŞK.SKR.
GENEL EĞtTtM SKR.
GENEL MEVZUAT SKR
DEN. KUR. ASİL ÜYE
DEN. KUR. ASÎL ÜYE
DEN. KUR. ASÎL ÜYE
DİS. KUR. ASİL ÜYE
DtS. KUR. AStL ÜYE
DİS. KUR. ASİL ÜYE
DİS. KUR. ASİL ÜYE
DİS. KUR. ASİL ÜYE
. Olağan Genel Kurulu'nda Sendika
'ndan alınan seçim sonuçları aşağıdadır.
YÖNETİM KURULU ASİL ÜYELERİ
BABAADI
MUSTAFA
MUSTAFA
RECEP
ALİRTZA
MASUM
KEMAL
CEMÎL
OSMAN
DOĞUM YERİA'ARİHİ
ERZURUM-1941
TRABZON-1942
PİRLEPE-1952
TORUL-1945
VAN-1939
SXENT-1951
MARDİN-1947
ALACAATLI-1949
MESLEK/SANATI
TEKNİSYEN
BÜRO GÖREV.
AMB. GÖREV.
ARŞT.TEKN.
KONT.TEKN.
LAB.TEKN.
ŞOFÖR
POMPACI
DENETLEME KURULü ASİL ÜYELERİ
YUSUF
CAFER
MAHMUT
SARAYCIK-1950
ÇARŞAMBA-1952
MALATYA-1954
EÖT.TEKN.
ANBARGÖRV.
ÎŞ. MAK. OPR.
DİSİPLİN KURULU ASİL ÜYELERİ
M. VECDİ
OSMAN
H.MEHMET
İXANİ
OSMAN
2821 Sayılı Kanunun 9. maddesi uyannca ilan olunur.
KOZAN-1953
MAÇKA-1963
SİVAS-1963
BURSA-1955
DANAQU-1953
işçî
İŞL.TEKN.
BAK. İŞÇİSİ
İŞÇİ
TEKNİSYEN
İKAMETGAH ADRESİ
Reşit Galip Cd. 45/6 GOP/ANKARA
Yüdızevler 4. Cd 19,sok Çankaya/ANKARA
Seçil Sitcsi No:354 D.33 YMahiANKARA
Turgut Reis Cd. Tuncer Sk. 12/7 ANKARA
Mesa Koru Sit. Nergiz Bl/7 ÜXöy/ANKARA
Seçi! Sit. No:354 D:13Y.Mah7ANKARA
Mesa Koru Sit. Nergiz Bl/53 ÜXöy/ANKARA
8. Cd. 84. Sk. No:8/A Blk Emek-ANKARA
Şevket Mh. DrBes.Ömer Cd. 22/15 ANKARA
Reşadiye Mh. Civan Sk. No:I3 SAMSUN
CengizTopel Cd. Kamar AptKaC7MALATYA
Bayındırlık Loj. B Blk No:10 K.MARAŞ
İnönü Mh. 30'lar Apt. Blk:D9 TRABZON
Diriliş Mh. Atakent St. A/1B1. No:15 SİVAS
Umurbey Mh. Sakaldöken Cd. 56/7 BURSA
Namık Kemal Mh. 45kXo:3 Seyhan/ADANA
TÜRKİYE YOL-tŞ SENDİKASI
YÖNETİM KURULU
CUMHURİYET^TEN
OKURLARA
ORHANERİNÇ
Öngören ve
Baykurfun Ardından
Eğitim, sanat ve iletişim dallarının çok önemli ve
değerli iki insanını sonsuzluğa uğurladık.
Ancak başanlan ya kavim-kabile ilişkileri ya da
reyting sağlamalan açısından değerlendiren med-
ya çoğunluğu bu önemli kayıplan neredeyse gör-
mezden geldi.
önce şair ve roman yazan, eğitimci Fakir Bay-
kurt, ardından da iletişim uzmanı ve çeşitli sanat
dallanna hem yorumcu hem de kuramcı olarak kat-
kıda bulunan Mahmut Tali Öngören aramızdan
ayrıldılar.
Biz Cumhuriyetçiler için Öngören'in özelliklerin-
den biri de "Mercekle Bakınca" köşemizin yaza-
n olmasıydı.
Yaşamının son günlerinde de şaşmaz birdisip-
linin saygı ve övgüyle anılacak örneklerini gördük.
Almanya'ya tedaviye giderken yaptığı gibi son
hastaneye yatışı öncesinde de üç haftalık yazısı-
nı bırakmış, tedavi uzarsa hastanede yazacakla-
nnı ulaştıracağını da vurgulamıştı.
Ama olmadı. Türkiye'de televizyonun yayına
başlamasını TRTTelevizyon Daire Başkanı olarak
gerçekleştiren öngören, sadece bu yolda harca-
dığı emeklerle "anıtadam "olmaya hak kazanmtş-
tı. Ama o bununla yetinmedi. TRTde ve çeşitli
üniversitelerin iletişim fakültelerinde yetiştirdiği
binlerce öğrenciye televizyonculuğun ne olup ne
olmadığını, özellikle de özel çıkarlar için kullanıl-
maması gerektiğini öğretti.
En büyük başarılanndan biri de, başardıklannı
kullanmayı düşünmeyerekalçakgönüllü bir yaşa-
mı yeğlemesiydi.
Aynı değeriendimneyi Fakir Baykurt için yap-
mak da olası.
Reşat Enis Aygen'in Toprak Kokusu (1944) ro-
manıyla öne çıkan ve "Köy Romanı" olarak nite-
lendirilen akımın Mahmut Makal'la birlikte en
önemli kişilerinden biri oldu.
Başanlannda kuşkusuz Köy Enstitülerinde öğ-
renim görmüş ve köy çocuklarına öğretmenlik
yapmış olmasının da payı vardı.
Dallannın önde gelen bu önemli kişilerini aynı gün
toprağa verdik. Reytingleri olmadığını kestirmiş ol-
malılar ki politikacılarımız ve bakanlar cenaze tö-
renlerine katılma gereksinimini duymadılar.
Ancak izlediğimiz öğrenci ve ardıllannın sözle-
riyle davranışlan, etkilerinin süreceğine olan kanı-
mızı pekiştirdi.
Acılanmıza tek teselli de bu oldu.
•
önümüzdeki pazartesiye kadar gönlünüzce bir
hafta geçirmeniz dileği ve saygılanmızla.
oerinc@cumhuriyetcom.tr
SİNCAN1. İCRA DAÜIESİ'NDEN
GAYRİMENKÜLÜN AÇIK
AKTTIRMAÎLANI
DosyaNo: 1998/1813
Satılmasına karar verilen gayrimenkulün cinsi, kıymeti,
adedi, evsafı:
Ttpu kaydı: Sincan Dağ mevkü 1117 ada 19 parsel, 194
m2 miktarlı kargir ev cinsinde, tapu kaydında başka bilgi
yoktur.
tmar durumu: Sincan l nolu gecekondu önleme bölge-
sinde. 775 sayılı yasaya tabi blok inşaat tarzında 1 kat, saçak
seviyesi 3.50 m. yola mesafe 5.00 m, insaat cephesi 8.00 ra,
derinliği 9 m, yan bahçe mesafesi 3.00 m. şekiınde ünara mü-
saittir.
Fiili durumu: Sincan Ulubatlı Hasan Mahallesi Gelincik
Sokak 59 no'lu yerde bulunan 3. sınıf 2 oda 1 salon ve müş-
temilatı bulunan yapının detaylı bilgısi ekli bilirkişi raporun-
da mevcuttur.
Kıymeti: 4.250.000.000.- liradır.
S«tış şartian: 1- Satış, 3/12/1999 günü saat 10.00'dan
10.30'a kadar Sincan 1. lcra Müdürlüğü odasında açık artnr-
ma suretiyle yapüacaktır. Bu arttırmada tahmin edilen kıy-
metin yüzde 75'ini ve rüçhanlı alacaklılar varsa alacaldan
mecmuunu ve satış masraflannı geçmek şartı ile ihale olunur.
Böyle bir bedelle alıcı çıkmazsa, en çok arttıranın taahhûdü
baki kalmak şartıyla 13/12/1999 günü aynı yerde aynı saat-
lerde ıkınci arttırmaya çıkanlacaktır. Bu arttırmada da bu
miktar elde edilememişse gayrimenkul en çok artüranın ta-
ahbüdû saklı kalmak üzere arttırma ilanında gösterilen mûd-
det sonunda en çok arttırana ihale edilecekrir. Şu kadar kj art-
hrma bedelinin malın tahmin edilen kıymetinin yüzde 40'ını
bulması ve satış isteyenin alacağına rüçharu olan alacaklann
toplamuıdan fazla oknası ve bundan başkaparaya çe\ inne ve
paylaştırma masraflannı geçmesi lazımdır. Böyle fazla be-
delle ahcı çıkmazsa satış tâlebi düşecektir.
2- Artünnaya iştirak edeceklerin, tahmin edilen kıymetin
yüzde 20'si nispetinde pey akçesi veya bu miktar kadar milli
bir bankanın teminat mektubunu vermelen lazımdır. Satış,
peşin para ıledir, alıcı istediğinde 20 günü geçmemek üzere
mehil verilebilir. Tellaliye resmi, ihale pulu, tapu harç ve
masraflan alıcıya aittir. Birikmiş vergiler satış bedelinden
ödenir. Yüzde 1 KDV alıcıya aittir.
3- Ipotek sahibi alacakhlarla diğer ilgililerin (*) bu gayri-
menkul üzerindeki haklarını hususiyle faiz ve masrafa dair
olan iddialannı dayanağı belgeleri iîe on beş gün içinde da-
iremize bildirmeleri lazımdır. Aksi takdirde haklan tapu sici-
li ile sabit olmadıkça paylaşmadan hariç bırakılacaklardır.
4- thaleye katılıp daha sonra ihale bedelini yatırmamak su-
retiyle ihalenin feshine sebep olan tüm ahcılar ve kefılleri,
tekhf ettikleri bedel ile son ihale bedeli arasmdaki farktan ve
diğer zararlardan ve aynca temerrüt faizinden müteselsüen
mesul olacaklardır. ihale farkı ve temerrüt faizi aynca hükme
hacet kalmaksızın daıremızce tahsil olunacak, bu fark, varsa
öncelikle teminat bedelinden alınacaktıı. Temerriit faizi yüz-
de 5O'dir.
5- Şartname. ilan tarihinden itıbaren herkesin görebilmesi
için dairede açık olup masrafı verildiği takdirde isteyen abcı-
ya bir ömeği gönderilebihr.
6- Sanşa iştirak edenlerin şartnameyi görmüş ve mündere-
catını kabul etmiş sayılacaklan, başkaca bilgi almak isteyen-
lerin 98/1813 sayılı dosya numarasıyla müdürlüğümüze baş-
vurmalan ilan olunur. 7/10/1999
(*) Ügililer tabirine irtifak hakkı sahipleri de dahildir.
Basın: 49469
TİREBOLU ASLİYE HUKUK
HÂKİMUĞl'NDEN
DosyaNo: 1998/39
Davacı Murat Yılcbrım vekili tarafından davahlar
Necdet Dunnuş ve Mehmet Öztürk aleyhine mahke-
memize açılan tazminat davasvnın yargılamasmda da-
valı Necdet Durmuş'a dava dilekçesi ve duruşma günü
adresinin tespit edilememesi sebebiyle tebliğ edileme-
miştir. Davalı Necdet Durmuş'un Tirebolu Asliye Hu-
kuk Mahkemesi'nin 1998/39 sayılı davasının
18.11.1999 gün 9.50'deki duruşmasında bizzat veya
vekili marifetiyle temsil olunması, aksi takdirde yoklu-
ğunda yargılamaya devam olunup karar verileceği ila-
nen tebliğ olunur. Basın: 49201