Catalog

SAYFA CUMHURİYET 22 OCAK 1998 PERŞEMBE EKONOMI/PARA RAPORU BORSA VERİLERİ Endeksler Bıleşık Endeks Malı Endeks Sanayı Endeks Hızmetler End 3478 4462 2717 3811 3525 4529 2741 3908 Değişim (%) 1.32 1 50 0.85 2 55 3524 4514 2745 3970 Değişim (%) -0.03 -0.35 0.15 1 59 Işlem Hacmı 66 752.964.682.150 BORSA (1.SEANS) ziocwi898 İnutu dıı* ytal, )02 taraBw«s|6i 130OC ~" ' "'" " 1150C SAnsöuSart! 5 «!** '.'iu SAra» -9250 7 «m 19.500 BAItBnUYzm '925 9As*an T1.50C tıBUZU "2,30c E.6CC SfttafiTtSr. 121 945 ta 135DC ' B A U n s u c a 2125 5*rTÎB fâr f *° ^ -•-6-" -S 1» fiuMGftlU 6. iv'SitBHa 13 1)2G** g l İI§L s..! 45KawB}GaSr 24*00 14SMPA 7000 •' eior m gge- _*i-3IUu/to 74 itattvtiKy* '*5M«n»Ztrtjlti*ç 2.900 :*6Jeg«l«*5 "*" •80 ysTiS» ı ; > •57£ sfeBnnş = 4C «7m* "nareiift 35^ , j 44Vess XW' 253 âpKra 254 Tjnsa rooc 9111.375 6J0C '2.50C Itf -H m2333 24İ53 eaoo " ^ 3 0 110 % ya. 7600 7900 :900 £000 12500 : : ~ 3.360 3 * 7TJ0 £ 100 2.B50 2950 23750 24JJO0 2i u "i :;-f " I 3EJ 1l"50 '"25C 450C 4SX S,30C 3.30C 1*25 1JCC 13*5 115* 6-530 »303 • T a ; 3"focc 9850 1530OO '\250 553 DOC İ M 4$5 1«J5t Î.559 33D0C 34O00 53K 53Ç E20C "'24500 6"iğ 115ÛC 265X * 13J0C 64OO0 13007 1355C S580&2 '9r 1 S,50C 1J790O3 13606 -90C 1666GO3 1 S £ •1500 37SJJ0O 11"4C İ.2İ75 1768.8)0 2j75 •3SX 2 74! DOD 13537 2iOO 155JH) 21JC 1(900 5410 l'T 66ffl i '2531*4™ -» SJOO 156JBC 6.334 •OŞ)0592'!S- 1"« lîsoo ı.5a:Üoc 23S 7 75os-c"283oc e a : !'00 6900! ! " 5 63OC 63? 1 . 12 TC 234003 .... 3S5Î 'SOCC 3S5C 2.23C14J5 2SO00 313 £5" 29i' 7900 4İ3130C 7 İ . -L200 15SOO0 11S 2SCC 2861300 " & 23'"5" 250 300 23» *"JK 99 "*S "!i'2 •il 13İ3C 22BO] 13477 3TC ır6CD0 1699 27X SD03 219C 11» i »ÎÎSR Si İ•Ü75 1S2"5O! 1394 65» "95<!0C İ553 BORSA (2. SEANS) 210CAK19» Hisse Sene* kafianı; bpjnıs 327 V * - 32!i îZi. ••"OC J "5ll McBMm HanTasü tadFS SâOD E5CC 400C 046 L CflBcnMYapEnl 1525C 0e D62 ıBZ I59«alıre'â?"~ 2İ0C -60 Uare E5CC S ^ M T 650Ç 600ı 'X 2600 5.503 3»; "303 64Otaı BSCF I S 3 TKac-raEanıB î* 75C 4 '»a! B M i IÜİ(lltTM 421 _7W*FiiKir 47K 228; opıAFx»n 2903 — Tra<yaCan -2.503 TanüftHcörç 20X •>xc '•ooc rjoo £405 «70C 45C0CC 455000 escc s'Boo 3.BS 4.050 34503 35.000 IX m ••25 ••50 S50C 379 0«™ Vi Or 0K OBTsasDofcn 0S2D«5s EK • E S H T J W ':"5C 33300 rOrı Î5O3 '"JFaoo'ras 2950 M C f m ° » j a M ı : İ30C 3|Su>irxa66.IX£0OC '35 :Mİ»P«on 2630C 32İOC 33ÛDJ •42 -n 1« -,. 6J0O 651 7700 İSOO 1SGO3 16C000 yw 53OC I:JOO iıjsc 960C 970C •KOOC '35JX 1İ25C •S5DC "90! 6'03 £700 7300 1125C '3^5£ 11750 230C' ,İ US p •3.753 "500 25500 1J141CC 2605 '15630C 1JJB0 'Il"3aJ0C £200 : "500 353C T76İE0 3=S 4K.O0O m i « îâc 34g 54303 33500 34İCC 34ÛOJ •402" 6101 •1458 4*77 4453 •Ji 2.C75 16303 i'İ5C J3*2-X' SSOS S*63X 45C30C SOOO 6İ0C 232"OC 3J5C SM847 2Ar 24*-3T 13253 "ü*a*O7 2J*: ' '9* 000 '5JXC 46C0CO 'C5O3 99B00C 34S0 İ7H 1,1 4«7İ 1125 5*'M 10753C 263'« I3"t72 44j; 15-catK 4,31 "»; V'.SK "333 4J30'329"I]|X Ş103 389D0C 3 ; itiOC '•"53OC 'CJ30 57000 1336-5C 96J87 1 M ^ ,31 "333 12750 !4CC 59GC leüoc İTC 2790000 8786 41 >'££ ^ UOC 144İ0CCI 3636 ,s *â ıssjBajTjeî" 1 32^4" •475 3731*İ '453 1?47 6D5* 11T4 4 3SÛ IS-CHÎ.OOC 4J64 3B0C' 540OC 3 9 1 ; 36,003 6.036 XC 36.510 9*OOC ' 4 J X ?*CO3 2İ75 2,687000 1253 123OC '00**03 '2229 4444000 K.30C 24000 854-56 36*00 2129500 3 5 " = S 0 C 2fCCC 55330C 3653 73O0S W'd 7İ4 5S5C "23 a t :55û •t75C15SS3XC ! H İ •400C435330C '40! 2152 16İ94•£S r a £403 144401 . .. '1*6J)0t 5.046 4'5C ''93300 4206 """' •531000 3-86 :5öC L595 _... _H3K 2S'S5 7.9X 1304300 7860 2M 955J0O 2.-95 2J5C 12.B32J3O 287' 76O00 'zSÎ'81 1.941 6*03 1*5,000 87*9 55001!082 00O 56'2 •"503 '56CO0C '*53" 155XC -"83S 1574S3 53OC 2-65000 5'79 '•30c 359m itoe 9600 !71000 ' - £ •32İ0012"94'D4 132i*" •£253 135200C '3263 EOOO "4630C 6C"1 335" 3-S43O3 338* •0530 1474.000 10534 7330 132000 "5*3 473115.546 OOC 4*1» 56DCO -MDOC 56*3 {3CC J 415"0C 5İ91 3.7X İ442.30C 3.717 6XC S C f f l 59*" A •0253 3 "9367 10133 İ 3 ! M ^ 1325C *"01XC 2 2 g 5"2 X0 5 663 J455 ^ «« 32430C 421 2i86 16.829 133X 6363OC 6,10314,595213 8,173 •725 t*5«£0C 173* '050 "992.5İC 1İB9 £-00 r X C E2O8 TemizellMF'nin, hükümetinprogramı konıısunda ikna olabileceğini söyledi Siyasi irade sorgulanıyorANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Maliye Bakanı Zekemn TemizeJ. L'luslara- rası Para Fonu'nun (IMF), hükümetin hazırladığı prog- ramın ıçeriği konusunda ik- na olacağını. valnızca ''siya- si irade ve süreklilik"" kaygı- sı kalacağını belirttı. Sosyal güvenlik reformu konusun- da hem IMF'nin hem de kendilerinin *"tereddütleri" bulunduğunu belirten Temizel, çalı- şanlann vergi yükünün hafifletilmesi- ne yönelik fazla bir şey yapılamadığı- nı söyledi. Maliye Bakanı Temizel, IMF, özel- leştirmelerde Danıştay'ın denetiminin kaldınlmasına yönelik girişimler %e \ergi reformu konusunda Cumhuri- yet'in sorularını yanıtladı. Verilerin saydamlaştınlması nedeniyle IMF he- yetinin iğneyle kuyu kazmasına gerek kalmadığını, bütçenin yeterince açık olduğunu, 1997 sonuçlarıyla da önemli mevzi kazanıldığını belirten Temizel. vergi reformunun iyi oldu- irialiye Bakanı Zekeriya Temizel, vergi reformuyla çalışanlann vergi yükünün hafifletilmesine yönelik olarak pek fazla bir şey yapılamadığını belirtti. ğunu. ancak sosyal güvenlik konu- sunda IMF'nin olduğu gibi kendileri- nin de "tereddütleri'* buîunduğunu belirtirken "Sosyal gflvenlikte ne çıka- cak bilmiyoruz. Türkiye'nin koşullan nedenhle kabul görme açısından bi- raz zorlanacağız" dedi. IMF. emekli- !ık yaşının 50-55'in üzerine çıkanl- masinı ve yüksek pnm öngöriiyor. Temizel. mali sektör reformunun da IMF'yle görüşmelerde ele alındığinı kaydederken, sorunun "gerçekten bunlan vapacak siyasi irade ve sürek- lilik olup olmamasına" dayanacağını bildirdi "Progranun içeriği konusun- 'Kriz çıkabilir' FARUKATAAY ANKARA - Uluslararası Para Fo- nu (IMF) ile yapılan görüşmeler si- yasi irade eksikliği ve erken seçim baskısının gölgesinde geçerkcn, Türk yetkililerinin "Dış destek gel- mezse kriz çıkabilir'* <J»yerek IMF'yi anlaşma koşullannı yumuşatmaya zorladığı bildirildi. Bürokrasınin, enflasyonu 1.5 yılda yüzde ' 10'a indirmeyi öngören bir program üzennde çahştıgı, Devlet Bakanı Giineş Ta- ner'in de. Başbakan Mesut Yılmaz'a, "Seçime. 1999 sonbaharında enflasyonu yfizde 10'a indirerek gire- lim" önerisini götürdöğü öğrenildi. J ay sonrasını göremeyen ekonomi yönetimi 1.5 yıllık paket hazırlıyor. IMF görûşmelerini yürûten eko- nomi yönetimi, 3 ay sonrasını göre- memekten yakınıyor. IMF ile anlaş- ma yapılıp yapılmayacağını. hükü- metin kararlıhğının ve erken seçim oiup olmamasının beürleyeceğini vurgulayan yetkili, " B B IMF ile tek- nik olarak anlaşınz. Sorun siyasi ira- dede. kabul edip etmemek hfikntne- Ön bileceği jş* diye konuştu. Yetkili, RP'nin kapatılmasının hükümet üzerindeki erken seçim baskısını kaldırması durumunda, istikrar pa- ketinin uygulanması ortammtn do- ğabileceği değerlendirmesini yaptı. fstikrar programının, makro ön- lemler ve yapısal reformlann bütün- lüğü içınde ele almması gerektigini kaydeden yetkili. "Hedcflere ulaşıf- ması, progranun her bir unsurunun ne öiçiide gerçekleşeceğine bağh. Hfi- ~ " ^ ^ kümet Mectis'te azınhkta. Yasa gerektiren düzenle- meler Vfecüs'ten eksiksiz geçmeyebilir. Reformlar yetersiz kahrsa hedeflere ulaşılması zoriaşır" dedi. IMF'ye, "Destek verme- niz için mutlaka kriz çık- ması mı gerekiyor'' denil- diğini kaydeden yetkili, ekonominin daha kötüye gitmemesi için siyasi istikrann yanı sıra dış destege gereksinim olduğunu söyle- di. Hazine Mûsteşan Yener Dinçmen, hafta sonunda IMF ve Dünya Ban- kası heyetleriyle yapılan görüşme- lerde bellı bir noktaya gelinecegini belirterek görûşmeterde siyasi de- ğerlendirmelerc girilmediğini söyle- 'di. da tereddütJeri kalmavacak da, siyasi irade var mı, bi- razcık sorgulayacaklar gibi geliyor" diyen Temizel, hü- kümetin seçime dönük kay- gısı bulunmadığını ve çalış- malarda duraksama olmadı- ğını savundu. Zekeriya Temizel. ABD Ticaret Bakanı \Villiam Da- ley'in "Danjştay'ın ve imti- yaz sözleşmelerinin devre- den çıkarblarak uluslararası tahkimin getirilmesr ıstemıni açıkça bildirme- sine karşın, bu konunun gündeme gei- mediğini. böyle bir şeye ihtimal ver- mediğıni söyledi. Temizel, "Danış- tay'ı falan dcvreden çıkartmak, anaya- sal bir olay. O konularda çok titizler. kesinKkk Türkhe'ye müdahaie sayıla- bflecek hiçbir öneride buiunmuyorlar. Çok somut yanıtlar alacaklanndan onlar da eminler" dedi. Çalışana umut yok Maliye Bakanı Temizel. çalışanlara vergi oranlan ve özel ındirim tutarla- nyla "hasüat" sağlanmak istendiğini söyledi. Temizel. şöyle konuştu: "Esas olan, ücretülerin vergi içindeki payını düşiirmek, yani gelir dağılımını diizeltmek. Bö>lece vergi vermeyen kesimierden \ergi alarak, onlann ver- gi yiikünü azaltmak yerine gelûierini arörmak olmalı. Slogan asgari ücret vergj dışı kalsın değil, Asgari ücret vergisi ödendikten sonra haysiyetli bir konuma gelsin' olmalı. Yani milletin iicretini sefalet duzeyinde rutup. o in- sanlara vergi ödettirmeyerek toplunı- da söz söyleme hakkını elinden alma- nın manası yok kL" Temizel, sermaye kesiminin tepkisi nedeniyle Bakanlar Kurulu'nda da tartışma yaratan hisse senetleri alım- satım kazançlannın vergilendirilmesi ile stok bildirimine ilışkin olarak şu bilgileri verdi: ""Her türlü kazanç. kaynağı vergıye tabıdır' dedikten son- ra, hisse senederini dışanda bırakma- mak gereldr. Servet beyanı uygulama- sına inanmıyorum. Hep fiyaskoyia so- nuçlanır bu olay. Onun yerine harca- ma ve servet umuriannı izteyebileceği- niz çağdaş bir sistem kurarsınız. İn- sanlar belirii periyodlaıia servederin- deki artışları bildirecekler, aradaki farkı da sırtiistü yatan Maliye vergi- lendirecek. Böyle vergi kaçakçısına da asla ulaşılamaz. Ekonomik ve sosyal olaylarda vergi numarası kullanma zorunluluğu getiriyoruz." Borsada zayıf çıkış yaşandıEkonomi Servisi - Kamu- Iarla yönünü belırlemeye çalışan lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda dün zayıf bir çıkış yaşandı. Bı- leşik endeks 46 puan arta- rak 3523 puandan günü ta- mamlarken. >"ükselişin gü- \en vermedigini dile getiri- yorlar. Öte yandan bono ve tah- \ 11 piyasasında faizdeki düşüş dururken, TÜFE'li ihale kağıdı dün işlem gör- medi. Döviz piyasasında ise Merkez Bankası en iyi alıcı olarak gözlendi. Borsa. dün kamu ağırlık- lı bir gün.geçirirken. yapı- lan alımlann genele yayıl- madığı gözlendi. Endeks, çıkışın önemli bölümünü ilk seansta yaparken ikinci seansta 1 puanlık bir yük- seliş yaşandı. Yükselışın genele yayıl- madıgını ve kamularla sı- nırlı kaldığını belirten bor- sacılar endeksin bu hareke- tinin yükseliş için güven vermedigini dile getiriş'or- lar. Borsacılar, endeksin 3450-3550 aralığında sıkış- tığını. 12 aylık bilançolan iyi geleceği tahmin edilen hisse senetlerine doğru bir hareketin yapıldığını öne sürüyorlar. Bir borsacı iş- lemlerin ağırlıklı olarak 6- 7 kâğıtta olduğunu, güçlü Akbank'ta ücret uyuşmazlığı İSTANBUL (AA)- Akbank ile Banka ve Sigorta Işçi- leri Sendikası (BANKSIS) arasmda bir süredir devam eden toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde "ana ücret ko- nusundaki anlaşmazlık sonucu" uyuşmazlık sürecine girildiği bildirildi. BANKSfS Genel Başkanı Semih O»n. 7 bin 500 üye adına sürdürülen 8. dönem toplu iş sözleşmesi görüşmelerine ilişkin yaptıgı yazılı açıkla- mada, Akbank'ın önerdiği ücret artışının enflasyonun çok altında kaldığını söyledi. bir yükseliş için alımlann genele yayılması gerektıği- ni ifade ediyor. Faizde düşüş durdu Bono ve tafnıl piyasa- sında dün yapılan ihalenin ardından faizdeki düşüş durdu. Kısa vadede faizde gevşeme beklenmeyen pi- yasada 55 trilyon lira işlem gören 15 Temmuz tarihli bononun yıllık bileşik faizi yüzde 113 olarak gerçek- leşti. Bono ve tahvil piya- sasmdakı bir diğer gelışme ise formül karmaşası oldu- ğu için talep edilmeyen TÜFE'li kâğıtlann, formü- lün basitleştirilmesine kar- şın işlem görmernesi oldu. YATIRIM FONLARI Katılma Günlük belgesi adı ATtfFOfUR ş5rt»efcr i(SanİL|M%ı natv*4 ıpVvıra rwt(riA îp DtMv ftjjf v^ffn A T p t i n s ntBfY# feKFon tess A *o OâskETi i- j£rat- A ~ç» Zd&tr F Y)(V A " 0 Kjrna ^ vx> ^ r«> 'etati S« -_ ^ ' T p U e a S e k 1 7 v K>ATo3rta-tçSf ücİHBSt Pyi DqC*iı A ?o Krne hn OstiOT A Tp Dtteiffi -~c y*yatı*T* A 'pjeûtttr Ffwıs A Tp Dotekâfi c x CJ S07U A ^pîaCpte" ^x*\M&fc A Tp Drtştffi Eniaıbv*tastS « o ^ Eri*ûs4 Dstesr^ DrTFirv "9(E A *o rjeâatft <*T tertATpSjSlirFon **S] ^ * p hİS» F» 1 Ala ^ T p <ama "tr AcaA'o-^seSffieol1 •toçfian HBK Rjn jtcd ' Tp DsteU^ ^<r Kortj; A ~p 5eww" <afc v a A *ıp *üma F *S Dsteen A "3KJ™BA TH>lWplwıA __ H* A"a Drtşw -in. 5e*wA pSgçter c û c r s v p DentPi£ Gedk A T p KarrnFar KflpU A ^pı ÛBğtttf' F Ttprak A Tp Öffitf Tsf^sr *i*r-î NutJİ-tr-1 k» iTo Hose foi ^raı-T-1 "30* * Tp Ğua For Sfraa * Deâsksi' ş - x ^gç**1 **x ha* SaraCto Fcr &3S * ^ 0 *&*& f~7l AâS AnnD KT'i'ia F "AJ6 Yfivr DÖSwı A * BTHFOUII ÎŞBOT DsÇ»?enFcr ts Bs*J*#vi n Eor ^ nemartıBTpDeUiBn rtctırt Sr o LM *3* ta "'" f * >£w «13341 171146 tm13» 11271 S4040S 12*806 7S9S33 124» 1C-3 1C3Ü • 1 2 " 1063913 132'4-B essfo 234İSS 2*C'2 r » <*05« •^656 290 '9349: '5S4F 6W4*î 2İ'42I 5İ31S 15ÛU1 4TB4 .''."•" '11» 2'ICS tw& 2'4C31 1 » 1 24095i 49SU •S*3! 9B960 m-sos 135S" am m~57311 S2292 5142' 26614 3*43! 23!» 24246 24615 2*092 32» 234S4 '*'£ •681! • ' » 11227 1(233 11445 34Ö55S9 5E"427 322014 ntıs-•«36495 3244S l'SGES Değ •w ('4 410 •at* •an 3J0 -OJ33 017 J62 OM -C-5 •£46 -[«2 ' 63 -SS-045 •M» •oa -014 0£2 •m -îâi • 0 1 * -0-0 •0 50 •ar -:6e •{43 ^so-tffi -DJ6 •Offi -ar •o« Î54 •C63 -CJ1 !12 -025 !33 J3* JO1 -066 -C3" ^30 " 1 -0^3 -001 -]"7 -32 •033 •02 •C35 -1145 -CJt -043 •024 -ar•0O4 •O1 " 0 " -C'2 •0İ4 [13 018 02 313 02» DJ2 91i 036 Katılma belgesi adı Sn*BTDKanF(r Ejbvk 6 T*p K m For VKBBTpUiFnı Hffi8 Tp DiMW FDR YKS8TpT»i Boo Rn YX55 T p VA M K^ı F *KV S TO- LJIot ~<x •^v = Tp TjıSı*5onc ^on. Vttf Taıri A ocrc Ryxj VMof Oa^iptaan For v£ÜS5V»' c Tp Kjrma Fon EtetH* 5 "p DftMt»" F f şıb»* B T p j e ^ e r Fnvs B To TaM-Bcrc Frvs BT p >âtten Fon ÂuFut-1 Znaforv-1 •Vı* 5 TD LJd -^r D arıA 6 Tn Deteker MX EnMMrtıOBMerFor SunerDeMcerFv 5ınerT -<**Bono=cn. K*rrra0Tp3(«(wC fervFon-2 TareFtrvi T»Fxr2 Tjttur* *aM v* Booc -3 Teteö E ''ç EVjEicF Fx AQ BT p T1 ™3cncc İ5MCE» 3TjVI-&fC K a ± « TÜ#W* &7t Fjı ftj*te E Tp DsSften Fy Wr^i^î BTpDsKF *B3e&a»ie ' Afeffrt--? MBfi^F-3 Şeker B Tp Ds&âtff' *tr gâprBsrp ft^rı^ 3e4ı£'DTtfw-3yc F •JDÖ S Tp begswı • ıcp* B^p S ^ w i Ala 6 Tn Orâfcer ^-n. TaatecTpuSsteı f BnnirB Tp Doiaai * A£h AJTTO ÖÖSto" Fı-r TAjB V'BRrİAgşM» B r Kfetox)B**?Tp r*^ 21 OCAK Günlük 2Û06851 O443D6 956660 29484C3 B124S3 36ST4 3D48B-3 1260151 11S5200 2C74* 21*29 6639634 •3166*; 99*6*9 STI'C 133£" 3232Tİ 580303 6431! 1S43T99 10t3«2 ''I5S26 2105471 •5314OS 1525256 139O46 353219 99081* •£•653" 52485* 'B9444 '59(35 149*5 147SG 903912 1006836 615S4G 1040*50 400325 49183 S27232 S E 3 ^ 4 8 3 ı*S46E 226060 •TO 2*435 lOTtt; 285189 3UO0C 9466C 1241S 61495 18811 65963 32513 '9694 :$?$? 29«< 61702 30486 «5451 1*321} 32520 2"'"5 22060 •8361 18130 19574 1*200 13726 14462 •J95 '2166 •SBS* 1998 Değ. L2S C13 519 [30 or -306 -3JC 0'9 •016 [2" T 019 018 Jİ3 317 -C32 C43 £33 [66 [19 [16 •]<* IX •or 3.24 8'6 026 «J1 [01 02 DZ1 »a 017 -oa0"9 0'6 020 [19[21 020 156 019 52i 01 C2* £19 12 :x]60 318 32; 3K 020 01 0*9 »18 113 0D2 3.31 381 S'3 306 03C 025 C21 C'i •005 023 319 026 &45 coe tu [ l ! [43 MERKEZ BANKASI KURLARI 22 OCAK 1998 CİNSİ 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturva Şılini 1 Belçıka Franaı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Fın Markkası 1 1 1 1 1 1 -lollanda Flonnı ngılız Sterlinı rlanda Lırası spanyol Pezetası sveç Kronu sviçre Franaı 100 Ifalyan üretı 1 Japon Yenı 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Luksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekız Eskudosu 1 S. Arabıstan Rıyalı 1 Avrupa Para Birımı DÖVİZ AUŞ 214,380 117,120 142,580 16,657 5,665 30,720 34,921 38,291 103,730 348,440 294,690 1,376 26,442 143,330 11,836 1,676 148,820 694.920 5,665 28,313 1,140 57,329 230,170 SATIŞ 215.410 117,680 143,510 16,722 5,701 30,871 35,121 38,874 104,370 350,260 296,170 1,388 26,717 144,250 11.966 1,687 149.490 704,070 5,701 28,504 1,150 57.432 232,210 EFEKTİF AUŞ 214,120 116,830 140,800 16,615 5,651 30,606 34,834 38,149 103,470 347,570 292,480 1,369 26.344 142,970 11,777 1,634 145,130 677.690 5.525 28,208 1,126 56,612 BOLGESEL PAZARLAR (1. SEANS) Oncekı ItoeSenedı l u p m ; 00' AsianÇranto 8" 000 mummtm \m nâB ffsa HMGotor!^ 52.303 005 HatStgati 7600 K h m * 1CS ItirıııMFİraalll 4İM Bujun*u tm 85 MC S.7N UM 52000 7,300 t.es tm Bl/gwıte râksek 3600C !*K 13.M 52000 ;«o 1175 4.358 İSTANBUL ALTIN BORSASI Kapanış Fıyatı İI ons Toplam Işlem Sayts: Toplam Işiem Mıktan 2 MERKEZ BANKASI Emısyon /*76 tnlyon 491 mılyarTL Interbank faelen 70 00-80.0C 1 GunlukRepo%79 40 6Gun!ukRepo %80 39 30 Gunluk RetX3 %70 00-80 00 n/Graın 024 000 5 60 Bugünkû Iştaıı k W Uett S6D0O 56000 S7H 1.M 1275» tvm 523OC 20OC 7300 9 X 0 ii75 uma 4£t 14M SAHŞ 215,690 117,970 145,300 16,764 5,715 30,988 35,209 39,022 104.630 351,140 298,390 1,395 26,819 144,610 12.026 1,691 149,860 721,810 5,715 28,612 1,164 58.150 21KJVI1M «(ort Fıyatı 35İ17 )7N 12.TH 52O0O -355 'JSI 4)21 21 OCAK 1998 [)olar 292 00 1 10 DÜNYA BORSALARI Altının Onsu: Dolar-Mark Paritesr Dolar-Yen Pantesı Steriın-Dolar Pantesı: Ham Petrol(varıl)- 291.15$ 1 8302 127.88 16275 15 24$ EKONOMİYE BAKIŞ TANER BERKSOY Asya Dersleri Asya krizini ızlıyorum. Karmaşık süreçler içerdiğini sez- dığım bu bölgesel pjatlamının nedenlerini anlamaya, taşıdı- ğı dersleri öğrenmeye çalışıyorum. Bu pek de kolay olmu- yor doğrusu. Asya krizinde ilk tepkiler günlük olay akışının taşıdığı bil- gilere dayalı alışılmış kalıplara oturtulmuş, sığ ve yüzeysel açıklamalar oldu. Bir süre olayın özünden çok sureti konu- şuldu. Daha sonra şablona sıkıştırılmış degerlendirmeler, analizden çok niyet beyan eden sloganlarla süslenmiş açıklamalar kapladı ortalığı. Kalkan îoz bulutunda olayın özünü kavramak pek mümkün olmadı. işin aslını. yıllannı o bölgede geçirmiş profesyonellerin, ilgisini o ülkelere odaklamış araştırmacıların analizleri dev- reye girince gördük. • • • Asya krizinin ilk vurgunun döviz ve menkul piyasalannda ortaya çıkmış olması başlangıçtakı kargaşada önemli rol oynadı. Son dönemde açık ekonomilere musallat olan spekülasyon kökenli döviz krizlerinden bir yenisinin As- ya'da boy gösterdiğı düşünüldü. Önceki yıllarda Ingiltere ve Italya gibi ülkelerde ulusal paralan devalüasyona zorla- yan, bizi de ziyaret ettikten sonra Meksika'ya uğrayan dö- viz krizinin şimdi de Asya kaplanlannı vurduğuna kanaat getirildi. Görüntü gerçekten de böyleydi. Önce küçük kaplanlar- dan başlayan devalüasyon zınciri en büyük kaplan G.Ko- re'ye kadar ulaştı. Devrede yine yabancı yatınmcılar ve spekülatörier vardı. Tipık bir sıcak para krizi görüntüsü çık- tı ortaya. Küreselleşmenin acı sonuçlanndan birisinin ya- şandtğına karar verildi. • • • Sonradan kazın ayağının pek de böyle olmadığı anlaşıl- dı. Ezberlenmiş knz şablonunun bu ülkelerin koşullanna uymadığı, bölgedeki sarsıntının bazı özgül sorunlardan kaynaklanmış olabıleceği görüldü. Spekülasyon saldınlannın ateşlediği döviz krizleri gene)- likle ekonomidekı dengesızliklerin gizlenip mali göstergele- re yansıtılmaması hevesinden kaynaklanıyor. Ya gevşek para politikasının kışkırttığı yüksek enflasyon nedeniyle ulusal paranın aşınarak mevcut döviz kurunu taşıyamama- sı; ya da döviz kurunu taşryabılmek için tavana fırlatılan fa- iz oranının sürdürülebilir olmaması bir noktada döviz kuru- nu değişmeye zortuyor. Her iki halde de döviz kurunun değişmesi ve ulusal pa- ranın genellikle yüksek dozda devalüe edilmesı gündeme geliyor. Bu olasılıktan ürken yerlı ve yabancı yatınmcılarla bunu kazanca çevirmeye soyunan spekülatörier ulusal pa- radan kaçmaya başlayınca döviz ve menkul piyasalannda krizın tetiği çekiliyor. Test edilmiş ve kabullenilmış olan kriz şablonu bu. Ne var ki Asya krizinin aktörleri olan kaplanlarda, özellik- le de G.Kore'de bu şablonu geçerti kılabilecek özelliklerin çogu yok. Bu ekonomilerin de iç ve dış dengeleri bozuk. Ama genellikle bunun ölçeği bir altüst olmayı gerektırecek boyutta değil. Ömeğın çogunda kamu açık değil fazla veri- yor. Dış ödemeler açığı en yüksek Tayland'da ve 1996'da 14 milyar dolar duzeyinde. Döviz rezervlerı yüksek. Örne- ğin aynı tanhte Tayland'da rezerv 28 milyar dolar. Enflas- yon oranlan bizimkinin yanında cuce bile sayılmaz. Kısa- cası, alışılmış türde bir krizı ateşleyebilecek dengesizilkler bu ekonomilerde yok. • • • Bu durumda Asya krizinin nedenlerini başka yerde ara- mak gerekiyor. işin uzmanlan bu ekonomilerde finans kesi- minin esnekliğini ve tepkiselliğinı yrtirmiş olmasının temel neden olduğunu soylüyoriar. Esneklıği kaybolmuş, fiyat tepkısı sınırlanmış pıyasalar- dan binsı döviz piyasası. Asya kaplanlarında döviz kuru dolara bağlanmış ve çok dar bir alanda hareket edebilecek ölçüde sabitlenmiş. Dolar değerinı korurken veya yitınrken bu kur s'ıstemi pek fazla sorun yaratmıyor. Ancak bir yılı aşkın bir sûredir dolar değer kazanıyor. Bu süreç ulusal paralann aşırı değerienmesine ve döviz kurunun taşınamaz hale gelmesine yol açmış. Esas esneklıği kaybolmuş piyasa banka kesimi. Genel- likle finans kesiminin patronluğunu üstlenmiş olan banka- lar sıstemi bu ülkelerde tam bir koruma altına alınarak ol- madık riskleri kolayca üstlenebilecek, mali aktifleri ıstedik- leri gibi şişirerek adeta bir sunı teneffüs ortammda kolayca yaşayabilecek kurumlar haline getirilmış. Fon tahsisine egemen olan bankalann böylesine gerçeklerden uzak bir yaşamı sürdürmelen mali sıstemin kaynak dağılımını etkin- likten uzak biçımde yapmaları ve tüm sistemi risk altına sokmalan sonucunu dogurmuş. Bir dönem yerii ve yabancı yatınmcılara tatlı kâriar dağı- tan finans kesimi, oluşan yapay balonda yaşama olanağını yitirince kriz kaçınılmaz olmuş, balon patlamış. • • • Gelelim olayın ders faslına. Bırinci ders, dışa açık piyasa ekonomisi olmaya heveslenenlerin yanm yamalak bir dev- let güdümlemesıne soyununca başlanna bu tür işlerin ge- leceği dersidir. Ikincı ders ise bu tür ekonomilerin operas- yon merke2i olan finans ve özellikle banka kesiminin kay- nak tahsis iştevini çarpıtacak bu süreçte etkınliktenni boza- cak güdümlemelerle sadece sahte cennetler yaratılabıle- ceği, gerçeğe dönmenın de acı getireceği öğretisidir. Üçüncü ders genel bir derstir. Piyasa ekonomileri tepki es- nekliğı ve fiyat oynaklığı üzerine inşa edilmek zorundadır. Bunun getirdiği sayısız sorun vardır ama tersine davran- mak ani çöküntülere davetıye çıkanr. Piyasa ekonomisine heveslenenlerin bu Asya derslerinı iyi bellemeleri gerekir diye düşünüyorum. ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 1.8305 1.5011 12.882 37.787 6.9778 6.1334 5.5412 2.0640 155.14 8.0627 1.4933 1800.15 127.71 1.4410 37.787 7.5571 187.33 3.7507 1 Kuveyt D.: 1 Sterlin: 11rlanda L. 1ECU: 1 SDR: 1 SDR: Alman Markı Avustralya Dolan Avusturva Şilini Belçika Franoı Danımarka Kronu Fransız Frangı fin Markkası lollanda Florini spanyol Pezetası sveç Kronu sviçre Frangı talyan Liretı Japon Yeni Kanada Dolan Luksemburg Frangı Norveç Kronu Portekız Eskudosu S. Arabistan Riyali 3.2685 ABD Dolan 1.6260 ABD Dolan 1.3749 ABD Dolan 1.0780 ABD Dolan 1 3419 ABD Doları 289.060 TL. SERBEST DÖVİZ CİNSİ AUŞ SATIŞ ABO Dolan 215500 216000 AJmanMarto 117500 117900 Isvıçre Frangı 143600 144500 Franse Frangı 35000 35250 Hollanda Flonnı 104000 104600 Ingdız Sterlını 349500 352500 S.Arab Rıyalı 57200 58200 Avusturya Şılınt 16650 16750 100ttal Liretı 11925 12025 ALTIN CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhunyet 13200000 13450000 Fieşat 14200000 15150000 24 ayaraltın 2010000 2030000 22 ayar bılezık 1805000 1995000 BOLGESEL PAZARLAR (2. SEANS) v **m Öncdo Supmkû Supmkû Bupinkü İşlem Htsse SencA 001 AsarÇmentD Hra* * * * 95«1 54300 86000 34000 156,000 85538 3T0 mtm NlSntaU 0D£ HakSıgorta sm 007 Yap Kred Finansai K. 9.2OC 11751 730C 0 1.075 1025 4950 4750 9400 0 1,075 9«0 2HC 1 İ « U.S3.1SI ».M 23.N 5 0 1.050 7 «,000 Î.30C 12.» S4.K3 C «E8 4750 4750 2 0 » 4750 GOZALTIPAZARI t\KHM Dncekı Bugünfcû Btıguıtkü Bueünkû Ijleıtı HısscSenedı 11500 16J00 943 •550 aar 1075C '5 "53 £33 •50C 11750 15750 340 •EOJ 11000 15750 ex 1503 0 Uıti 1SJK0 L22S.M 570000 Fıyıh 11'73 1575C 830 '533