Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
24 TEMMUZ 1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
KTHY'de
beürsizlik
• LEFKOŞA(AA)-Kıbns
Türk Hava Yollan (KTHY)
Yönetim Kurulu
Başkanlığı'na atanan Sözer
Özel ıle Türk Hava Yollan
(THY) kontenjanından
yönetim kuruluna seçilen
Aytekin Bilgı. Vural Akgün
ve denetçi Nur Ezgü, dûn
KKTC'ye gittiler. Sözer
Özel, Ercan Havaalanı'nda
yaptığı açıklamada, yeni
yönetim kurulunun ilk
toplantısının önceki gûn
Istanbul'da, ikinci
toplantının da bugün
Lefkoşa'da
gerçekleştirileceğmi
bildirdi.
Yargıtay'ın
yorumu
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Yargıtay. silahlı
örgüte yardım ve yatakhk
ettikleri suçlamasıyla
yargılananlann, ışledikleri
suç bu eylemle sınırlı
kalmak İcaydıyla Pişmanlık
Yasası'ndan
yararlandınlması
gerektiğıne karar verdi.
laiklik yeminle
korunmaz1
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Kamu Emekçıleri
Sendikalan Konfederasyonu
(KESK) Merkez Yönetim
Kurulu (MYK) üyesi Hasan
Hayır, devlet personel
rejirninde yapılmak istenen
bıçımsel değişiklikle
laikliğin korunamayacağım
söyledi. Memurlann işe
başlarken etmelerini
öngören 'laiklik yemini'nın
kendilennı ıncıtmediğini
belirten Hayır, bunun
'takıyye yapan memurlar'
üretilmesine neden
olacağını söyledi.
Diyarbakıp'da bir
çete daha
• Yurt Haberleri Servisi-
Diyarbakır'ın Çınar
ılçesınde güvenlik güçlen
tarafından gerçekleştırilen
bir operasyonda, adam
kaçırma ve silahlı gasp
olaylanna kanştıklan öne
sürûlen bir PKJC itirafçısı ıle
3 geçicı köy korucusundan
oluşan 4 kişilik yeni bir çete
ortaya çıkanldı. Diyarbakır
Cumhuriyet Başsavcılığı
tarafından hazırlanan
iddıanamede, sanıklar
hakkında toplam 48 yıl
hapıscezası istendi.
Haller müdürüne
suç duyurusu
• İstanbul Haber Servisi -
Büyükşehır Belediyesi
Genel Sekreter Yardımcısı
Mesut Pektaş, Hesap Işleri
Daire Başkanı Nuriddin
Dönmez ve Haller Müdürü
Tuncer Arabul hakkında
soruşturma açılması istendi.
Bayrampaşa'dakı yaş meyve
ve sebze halinde kazanılmış
bak sahiplen için yaptınlan
yazıhaneleri boş tutan Hal
Müdürü Tuncer Arabul'un,
bu yazıhanelerden bazılannı
usulsüz bir biçimde
dağıtarak rant sağlanmasına
Oeden olduğu iddia edildi.
SeıuDkacıların ek
zam isteği
• İstanbul Haber Servisi -
Belediye lş Sendikası
Anadolu Yakası Şube
Başkanı Şaban Tören, Türk-
Iş'e bağlı sendikalann şube
başkanîan olarak bugün
Çalışma Bakanı Nami
Çağan'la görüşerek ek zam
isteyeceklerini belirtti.
Tören, SSK'nin
özerkleştırilmesi ile
Sendikalar Kanunu ve
çalışma yasalannın İLO
standartlaruıa
yükseltilmesinin de talepleri
arasında bulunduğunu
vurguladı.
Eğitûnci Su öldü
• İstanbul Haber Servisi -
Prof. Dr. Ahmet Mumcu'yla
birlikte hazırladığı Türkiye
CUmhuriyeti Inkılap Tarihi
ve Atatürkçülük kitabı halen
okullarda okutulan eğitimcı-
yazar Mükerrem Kamil Su,
dün 93 yaşında yaşamını
yitirdi. Basın şeref kartı
sahibi olan Su'nun. TRT
Ankara ve İstanbul
radyolannda oynanmış çok
sayıda da çocuk oyunu var.
1 Mayıs davası
• İSTANBUL (AA)-Türk-
Iş, DİSK ve KESK'in Şişli
Abide-i Hürriyet
Meydam'nda düzenlediği
miting sırasında olay
çıkaran 35 sanığm
yargılanmalanna devam
edildi. Şişli 1. Asliye Ceza
Mahkemesi'ndeki
dunışmada sanıklar Habib
Alev, Murat Doğan ve
Muğdet Koç, tutuklu
kaldıklan süre gözönüne
alınarak tahliye edildi.
Araştırma komisyonunun Mumcu cinayeti ile ilgili raporu Meclis'te görüşüldü
'Devlet töhmet altında'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Gaze-
temizyazanUğurMumcu'nun, devlet tara-
fından korunamadığı saptamasının yer aldı-
ğı TBMM Araştırma Komisyonu'nun rapo-
ru TBMM Genel Kurulu'nda ele alındı. Ko-
misyon Başkanı Ersönmez Yarbay, devletin
töhmet altında olduğunu söyledi.
TBMM Genel Kurulu'nda dün ele alınan
komisyon raporu üzerine ilk sözü, CHP adı-
na önerge sahibi ve komisyon üyesi Anka-
ra Millerv ekıli EşrefErdem aldı. Erdem, ko-
misyonun yetkilerinin kjsıtlı olmasından ya-
kınırken, cinayetin aydınlatılmasına yönelik
delıllere. 'devlet ve ticarct sun' kavramlan
ile getirilen yasal kısıtlama nedeniyle ulaşı-
lamadığını vurguladı. Erdem, cmayette uyuş-
turucu bağlantılı terör örgütlerın olabilece-
ğini söyledi. Diğer faili meçhullerin çözül-
mesinde Mumcu cınayetinin kilit olacağını
kaydeden Erdem. "Mumcu cinayeti aydın-
lanıncaya kadar bu olay Türkiye'nin ayıbtoJa-
rak kalacakur" dedi. DSP Grubu adına söz
alan komisyon üyesi Ahmet Pristina ise dev-
let içinde bazı odaklarla gizlı servislerin
Mumcu cinayetinde parmağı olabıleceği me-
sajını verdi. Mumcu soruşturmasının derin-
leştirilemediğini. delillerin toplanmasına
özen göstenlmedığıni vurgulayan Pnştina,
cinayet sonucu ekspertiz raporunun TRT'de
açıklanmasının 'devlet sun' kavramıyla çe-
lıştığine dikkat çekti. Mumcu'nun aracına yer-
leştirilen bombayla ilgili bilgi edinmek ıçin
örnek deney yapılmamasını da eleştiren Priş-
tına, -Bir maketi, bir bombayı, Mumcu'dan
esirgememeliydik"dıye konuştu.
ANAP adına söz alan komisyon üyesi Ma-
nisa Millervekili Tevfik Dikerde, otopsi son-
rası hazırlanan ekspertiz raporunda Mum-
cu'nun. 'sanşın mavi gözlü' diye tanımlan-
dığına dikkat çekti. Diker, soruşturmayı yü-
rüten dönemin Ankara DGM Başsavcısı
Nusret Demiral'ın komisyona bilgi vermeye
TliHıhhı 1/1 h i n Litnn
A N A P i s t a n b u l
"
K a d ı n
Komisyonu, 'Çocuk Haklan' Ueflgüibaşlarbğı
İU Uin #W*M//çalı§malarçerçe\esindeBakırköyÇocukveKadınTutukevfnelObinki-
tap bağışladı. ANAP İl Kadın Komisyonu Başkanı Sevgi Turanlı, Bakırköy Çocuk ve Kadın Tutukevi'ndeki 330 çocuk için toplanan ki-
taplan Tutukevi Müdürü Özen Korkinaz'a teslim etti. Turanlı, suç işlemiş çocuklann çocuk mahkemelerinde yargüanması gerektiğini be-
lirterek, *Ancak ne yaak ki Manisalı gençler başta olmak üzere İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki kentlerde çocuklar çocuk mahkeme-
lerinde yargılanmıyor" dedi Tutukevine konulan çocuklara hiçbir imkân tanınmadıgını söyleyen Turanlı, bu çocuklann uikunu genişlet-
mesineyardımcıolmakzorunda olunduğunu vurguladı.(Fotoğraf: IPEK YEZDANI)
gelmemesini, 'kamuoyunun vicdanına hava-
teettiğmi'kaydetti. Kormsyonun, soruşturma-
da ihmali bulunan kişilerle ilgili suç duyu-
rusunda bulunduğuna dikkat çeken Diker, bu
kişilerle ilgili soruşturmalann hemen başla-
nlmasını istedi. Cinayette, Islami terör örgüt-
lerinin parmağı olabileceğinı kaydeden Di-
ker, Türk kamuoyunun, cinayetin aydınlatı-
lamamasından rahatsızlık duyduğunu vurgu-
ladı. RP'li komisyon üyesi Fethullah Erbaş,
Uğur Mumcu cınayetinin ardmdan yapılan
törenlerin şeriat aleyhine gösterilere dönüş-
tüğünü anımsattı ve aradan geçen 4 yıla kar-
şın bir dava açılmadığını söyledi.
Komisyon Başkanı Ersön-
mez Yarbay, hazırladıklan ra-
porun herkes tarafından okun-
ması gerektiğini söyledi. Yar-
bay, birçok bilginin kendile-
nne verilmediğini belırterek,
"Eğer bir >erde gizlilik var-
sa orada pislik vardır" dedi.
Yarbay. eski Ankara DGM
Başsavcısı Nusret Demiral'ın
yanı sıra istanbul Emniye-
ti'ndeki belge tahrifatı ile il-
gili olarak eski Emniyet Mü-
dürü, Ulaştırma Bakanı Nec-
det Menzir'in de komisyona
bilgı vermediğıne dikkat çek-
ti. Devletin töhmet altında
olduğunu kaydeden Ersön-
mez Yarbay, lçişleri Baka-
nı' nın bu olayın üzerinde dur-
ması gerektiğini söyledi.
Yarbay, komisyona bilgi
veren herkesin C-4 tipi pat-
layıcılann Türkiye'de yalnız-
ca askeri depolarda bulundu-
ğunu söylediklerini belirterek,
"Ancak Mumcucinayetinden
sonraaskeridepolarda hiçbir
tespitvaptlmadığıanlaşdmak-
tadır" dedi.
Adalet Bakanı Oltan Sun-
gurtu da hükümet adına yap-
tığı konuşmada, olayın sanık-
lan bulunamadığı için her-
hangi bir dava açılamadığını
söyledi.
74 yıl önce imzalanan antlaşma çeşitli etkinliklerle kutlanıyor
6
Lozan ruhu'nu yaşıyoruz
İstanbul Haber Servi-
si - Bağımsız Türkiye
Cumhuriyeti'nin temeli-
ni oluşturan Lozan Ant-
laşmasının 74. yıldönü-
mü İstanbul'da çeşitli et-
kinliklerle kutlanıyor
24 Temmuz 1923 yı-
lında kabul edilen Lozan
Antlaşması nedeniyle 199
sivil toplum kuruluşu bu-
gün ortak basın toplantı-
sı düzenliyor. Cumhuriye-
timizin temel ilkeleri olan
"demokratik, laik. sosyal
hukuk devleti^nı koru-
mak ve halkın demokra-
tik tepkilerini yansıtmak
amacıyla bir araya gelen
sivil toplum kuruluşlan-
nın toplantısı, saat
10.30'datTÜMaçkaMa-
den Fakültesi eski binasın-
da gerçekleştirilecek.
CHP İstanbul tl Örgü-
tü de Lozan Antlaşma-
sı'nın yıldönümünü İs-
met İnönü'nün Maçka'da-
ki anıtında törenle kutla-
yacak. CHP tstanbul tl
Başkanı Mehmet Ozpo-
lat, 11 Kadın Kolu Başka-
nı Muazzez Çelebi. ilçe
başkanîan ve kadın kuru-
lu üyelerinin katılacağı
tören saat 11 .OO'de başlayacak.
Atatürkçü Düşünce Derneği
(ADD) Kocaeli Şube Başkanı Er-
tuğrul Kazancı ise yaptığı yazılı
açıklamada. "MondrosMütareke-
si'nin ve SevrAndaşması'mn alçal-
tünuş ruh yapısından. maddesel
ve manevi boyunduruktan kurtu-
luşunun temelinin Lozan'da İsmet
Paşa'mn atüğı imzayla gerçekleş-
tigini'' belirtti. Günümüzde de Lo-
zan Antiaşması'na gölge düşür-
meye çalışanlann bulunduğuna
dikkat çeken Kazancı, bu kişile-
rin kasıtlı düşünce üretenler oldu-
Tasarıya göre sorumlıı müdürlerin cezaları 3 yıl ertelenecek
Basın affi haftaya yasalaşacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Mesut Yıbnaz hü-
kümeti, basında sansürün kaldınlışının yıldönümünde
baskı ve sansür sorunıma karşı mücadele eden basın ku-
ruluşlanna sürpriz yaptı. Sorumlu müdür sıfatıyla iş-
lenen suçlara ilişkin dava ve cezalann 3 yıl ertelenme-
sine ilişkin yasa tasansı TBMM'ye sunuldu. Tasannın,
gelecek hafta yasalaşması bekleniyor. Basından so-
rumlu Devlet Bakanı Cavit Kavak. dün yaptığı yazılı
açıklamada, 12 Temmuz 1997 tarihine kadar işlenen suç-
lar nedeniyle sorumlu müdür sıfatıyla mahküm edilmiş
bulunanlann kesinleşmiş cezalarının infazının ertele-
neceğini bildirdi. Kavak, aynı tarihe kadar işlenmiş
suçlar dolayısıyla sorumlu yazıişleri müdürü sıfatıyla
başlatılacak takibat veya açılmış davalann da hükme
bağlanmasmın erteleneceğini kaydetti. Kavak, hakla-
nnda cezanın, takibatın ya da kamu davasının devamı-
nın ertelenmesine karar verilmiş olan sorumlu müdür-
lerin, 3 yıllık süre içerisinde "işlenmiş kasıtlı bir curüm-
den dolayı sorumlu müdür sıfatıyla mahkûm edilmele-
ri*' durumunda ertelemenin kendiliğinden düşeceğini
kaydetti.
Kavak, ertelemenin kendiliğinden düşmesı duru-
munda da ertelenen cezalann da aynen çektirileceğini,
ertelenen takibat veya davaya da kahnan yerden devam
edilerek gereken hükrnün verileceğini söyledi. Devlet
Bakanı Kavak. tasannın amacını şöyle açıkladr. "Ta-
sannın amacı 12 Temmuz 1997'ye kadar işlenmiş suç-
lar nedeniyle 5680 sa> ılı Basın Kanunu'nun 16. madde-
sive özellikle bu maddenin 2. nkrasındaki hüküm ve di-
ğer mevzuat hükümleri gereğinceve sorumlu müdürsı-
faüyia mahkûm edilmiş bulunan sorumlu müdürierin
kesinleşmiş cezalanmn infazuu ertelemek ve aynı tari-
he kadar işlenmiş suçlar dolayısıyla ve sorumlu müdür
srfatı nedeniyle gûişilecek takibatın veya açılmış dava-
lann hükme bağianmasının crtdenmesini sağlamaktır.
Böylece bir kere sorumlu müdürler haklonda bu sıfat-
lan nedeniyle verilmiş ve kesinleşmiş cezalann infaa he-
nüz tamamlanmamış isecezanın geri katan kBmının çek-
tirilmesi ve infazma başlanmamış olan her türlü ceza-
nın gerçekleştirilmesi ertelenecektir. Yayım tarihinde
kanununbirrtkisinmolnıa\acağıaçıknıf'Tasan, DTP'run
grup kurmasmın ardmdan komisyonlardaki dengenin
iktidar lehine dönmesiyle TBMM Adalet Komisyo-
nu'nda görüşülecek.
Tasannın daha sonra TBMM Genel Kurulu'nda ele
alınarak yasalaşması bekleniyor. Sorumlu müdür sıfa-
tıyla aldığı cezalar nedeniyle halen hapiste bulunan
Işık Yurtçu'yu sağlık sorunlan nedeniyle affetmesi
gündemde olan Cumhurbaşkanı Süleyman Demird'in
de yasayı onaylaması bekleniyor.
ğunu kaydetti. ADD Kocaeli Şu-
besi ve Saraybahçe Belediyesi'nin
Inönü Vakfı'nın katkısıyla düzen-
ledikleri "Lozan'm 74. Yıldöoü-
mü" sergisi de saat 18.30'da Sa-
nat Sokağı'nda açılacak.
Kurtuluş Savaşı'ndaki zaferin
ardından yapılan Mudanya Müta-
rekesi'nde. kalıcı bir banş yapıl-
masına karar verildi. Isviçre'nin
Lozan kentindeki 13. yüzyıldan
kalma Uşi Şatosu'nda yapılan Lo-
zan Konferansı; 21 Kasım 1922 ta-
rihinde başladı. Türkive, İngOte-
re, İtalva, Japonya, Yunanistan,
Romanya ile Sırp-Hırvat-Sloven
devletlerinin katıldığı konferans
8 ay sürdü. Antlaşma, 6 Haziran
1924 yılında yürürlüğe girdi. Tür-
kiye'nin Misak-ı Milli ilkeleri çer-
çevesinde bağımsız bir devlet ola-
rak tanınmasını sağlayan Lozan
Antlaşması, Sevr'in yerinı aldı.
Konferansta şu konularda anlaşma
sağlandı:
Doğu Trakya sının Meriç Irma-
ğı oldu. lmroz ve Bozcaada Tür-
kiye'ye verildi. Istanbul'da yaşa-
yan Rumlarla Batı Trakya'da ya-
şayan Türkler dışında Türkiye'de-
ki bütün Rumlarla Yunanistan"de-
ki Türklerdeğiştirilecek. Onikiada
Italya'ya bırakıldı. Boğazlar'dan
serbest geçiş kabul edildi. ancak
savaş gemilerine kısıtlama geti-
rildi. Çanakkale ve İstanbul bo-
ğazlannın kıyıdan başlayarak 15-
20 kilometrelik bir şerit boyunca
askerden anndınlmasına karar ve-
nldi.
Konferansın 23 Nisan 1932 ta-
rihinde başlayan ikinci bölümün-
de, kapitülasyonlar bütünüyle kal-
dınldı. Aynca Türkiye'nin kabo-
taj hakkı kabul edildi.
Başbakan Mesut Yılmaz, İçişleri Bakanı Başesgioğlu'na talimat verdi
6
Göktepe'nin samkları getirilsin'
ANKARA / İSTANBUL (Cumhuriyet) - Baş-
bakan Mesut Yılmaz. gazeteci Metin Gökte-
pe'yi döverek öldürmekten yargılanan ve hak-
lannda tutuklama karan verilen polis memurla-
nnın duruşmaya getirilmesi için lçişleri Baka-
nı Murat Başesgioğju'na talimat verdi. Gökte-
pe'nin katili sanık polislerin yargılandığı dava
bugün Afyon Ağır Ceza Mahkemesi'nde de-
vam edecek. Gazeteciler ve yazarlar basında
sansürün kaldınlışının yıldönümüne rastlayan bu-
gün, basına yönelik engelleme v e baskılann son
bulması yönündeki istemlerini yineleyecekler.
Metin Göktepe sanıklannın mahkemeye ge-
tirilmeleri ve gazeteciler ile basın üzenndekı kı-
sıtlamalann kaldırılması amacıyla hazırlanan
55O'yi aşkın imzalı bildiri dün Başbakan Yılmaz'a
verildi. Bir grup gazeteci, Yılmaz'ı ziyaret ede-
rek. bildiride yer alan isteklerini ve basına yö-
nelik fiili bazı sınırlamalan dile getirdiler.
Basın mensuplannm yalnızca görüntü alma-
lanna izin venlen görüşmeye katılan gazeteci-
ler. Yılmaz'ın lçişleri Bakanı Başesgioğlu'nu gö-
riişme sırasında telefonla aradığını ve Metin
Göktepe davasında haklannda tutuklama kara-
n verilen polis memurlannın duruşmaya getiril-
mesi talimatını verdiğini bildirdiler.
Bakan Murat Başesgıoğlu, Polisevi'nde dün
bir grup gazeteci ile yaptığı sohbet toplantısı
sırasında Afyon Valisi AhmetCteyurfu telefonla
arayarak duruşma nedeniyle her türlü güvenlik
önleminin alınması talimatını verdi.
DtSK Genel Sekreteri Kemal Dajsal da yap-
tığı açıklamada, davanın sonuna kadar takipçi-
sı olacaklannı belirtti. Basın özgürlüğü ile dü-
şünce ve ifade özgürlüğü üzenndeki fiili sansü-
rün sürdüğünü anımsatan Daysal, Türkiye'nin
cezaevlerindeki gazeteci bakımından dünyanın
en üst sıralannda yer alan bir ülke olduğunu ifa-
de etti.
Türkiye Yazarlar Sendikası'ndan yapılan yazılı
açıklamada, bugün Afyon'da yapılacak
duruşmaya sendikadan İkinci Ba^kan Feyza
Hepçilingirler. Iüğrul Keskin. \eysel Çolak.
Namıkkıı\ıın»cu,HafilİbrahinıOzcarve\lansur
Baltacı'nın gözlemci olarak katılacağı bildirildı.
Mumcu cinayeti
Suikastta
Susutiuk
halkası
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Gazetemiz yazan
Uğur Mumcu'nun katledil-
mesinin üzerinden 54 ay geç-
mesine karşın cinayet soruş-
turmasında kayda değer bir
gelişme sağlanamadı.
Mumcu'nun 24 Ocak
1993 'te katledilmesinden bu
yana 5 başbakan, 7 tçışleri
bakanı, 6 Adalet bakanı gö-
rev aldı.
Sonişturmayı ilk aşamada
savcı olarak yürüten Ankara
2 No'lu Devlet Güvenlik
Mahkemesi Yedek Yargıcı
Binbaşı Ülkü Coşkun, "Bu
olayı deviet>apmıştır. sK'asi ik-
tidaristerseişçözülür" yolun-
daki sözlen üzenne uğradı-
ğı soruşturma sonunda Ada-
let Bakanlığı'nın istemine
karşın cezalandırümadı. Ada-
let Bakanlığı müfettişlerinin
DYP-CHP hükümeti döne-
minde hazırladıklan ve so-
ruşturmanın 'savsaklandığı'
tespitini içeren rapor, Milli
Savunma Bakanlığı'nda rafa
kaldınldı. Adalet Bakanlığı
raporunda istenen disiplin ce-
zasının Coşkun hakkında uy-
gulanması için Mumcu aile-
si. Milli Savunma Bakanlı-
ğı'na karşı dava açtı. Bakan-
lık. Askeri ldare Mahkeme-
si'nde görülen da\^>a gönder-
diği savunmasına 'gizlilik'
kaydı koydu.
Mumcu ailesi, aynca lçiş-
leri Bakanlığı'na. suikastta
'ağır hizmet kusuru' bulun-
duğu gerekçesiyle açüğı mad-
di ve manevi tazminat dava-
sını kazandı. REFAHYOL
hükümeti döneminde Mum-
cu cinayetini araştırmak üze-
re TBMM'de bir komisyon
kuruldu. Komisyonun hazır-
ladığı raporda, olayla bağlan-
tılı olabiîecekleri kuşkusu bu-
lunan Islami Hareket Örgü-
tü (İHÖ) elemanlannın gözal-
tına alınmasına ilişkin tuta-
naklarda tahrifat yapıldığına
da işaret edildi.
Eski MÎT Kontr-Terör Da-
iresi Başkanı Mehmet Ey-
mür'ün önceki gün Susurluk
davasında verdiği ifade ise,
suikastın Susurluk skandalı ile
bağlantısı açısından oldukça
çarpıcı bir ipucunu ortaya çı-
kardı. Eymür, Susurluk'taki
trafık kazasında ölen ülkücü
AbduUah Çatfa ile ilgili ola-
rak Uğur Mumcu ile görüş-
meler yaptığını açıkladı. Es-
ki MİT Kontr-Terör Dairesi
Başkanı'nın bu açıklamala-
n, Susurluk'ta ortaya çıkan
devlet ıçı yasadışı örgütlen-
me ıle Mumcu cinayeti ara-
sındaki bağlantıları kuş-
kulann odağına yerleştirdi.
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Sevr ve LozanNe garip bir kader bu? Senelerce önce, "Artık her
yıl aynı şeyi yazmayayım" diye 24 temmuzlarda Lo-
zan'la ilgili bir şeyler yazmama karan almıştım. Oysa
ki bugün, Lozan'la ilgili bir şeyler yazmak ve Lozan'ı
savunmak zorunda bırakıldık. Ne kadar garip ve ne
kadar acı bir kader bu...
Gençliğimızde birtakım "kalemler", Ulusal Kurtu-
luş Savaşımının kazanımlannın Lozan'da yıtırildiğini
yazarlar ve onlan yanrtlamaya çalışırdık. Örneğin Ka-
dir Mısırtıoğlu'nun 'Lozan Zafermi Hezimet mi?" baş-
lıklı bir kitabı vardı ve (bence) ipe sapa gelmez bir di-
zi iddia sergılemışti. Ancak temel motifi, İsmet Pa-
şa'nın Lozan'da Ingılızlerın etkısine girdıği ve alabi-
leceğimiz bazı şeylerı alamadığımız idi. Tabii bu ara-
da Atatürk de, İsmet Paşa'mn arkasında olduğu için
eleştiri oklarından nasıbine düşenı alıyordu.
Zaten o zamanlar Atatürk'ü doğrudan eleştırmeye
ve suçlamaya cesaret edemezlerdi. Hele hakaret et-
mek ve-küçük düşürmek akıllannın ucundan bıle ge-
çemezdi. Düşünseler korkudan dudakları uçuklardı.
Dilleri şimdılerde uzadı. Ve bu konuda doğrusu, "söz-
de aydın" kimi süper zekâlı yazarlanmızın da büyük
katkılan oldu.
Bugünlerde Lozan'ı eleştırenler, Lozan'da "sözde
yitirdiklenmizi" değıl, Lozan'daki "sözde haksız ka-
zanımlarımızı" gündeme getırıyorlar. Ve özellikle
Sevr'deki "Özerk Kürdistan" umudunun Lozan'la bir-
likte sona ermesınin hesabını sormak istiyorlar. Lo-
zan'da Türkiye'deki Kürt kökenli insanlara ıftanet edil-
diğini ilerı sürüyorlar. Lozan'a giden heyetin "Türk ve
Kürt halklannın temsilcisi" sıfatını taşıdığı doğrudur.
Ve zaten bu heyet Lozan'da Türkiye'deki tüm etnik
gruplan temsil etmiştir. Lazlan da, Çerkezleri de, Gür-
cüleri de...
Sevr Antlaşması bir devletin tümüyle ortadan kal-
dınldığı ve Türklenn "Avrupa 'dan sürüldüğü" bir ant-
laşma idı. 1. Dünya Savaşı'nın "savaş suÇlusu" ola-
rak sayılabilecek Almanya'ya bile böylesine ağır bir
anlaşma dayatılmamıştt.
Fakat Mustafa Kemal'in önderliğınde birleşen ve
"imkânsızı mümkün kılan" ve "olmazı gerçekleşti-
ren" Türk halkının azım, irade ve direnci bu antlaş-
mayı tarıhin çöp sepetıne atıverdı.
Lozan'ın bir zafer ya da hezimet olduğu konusun-
da karar verebilmek için, olayları o günlerin koşullan
içinde düşünmek ve Lozan'ın "alternatifi" olan Sevr
ıle karşılaştırmak gerekir.
Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı, yenılmez sanılan em-
peryalizmın ilk kez yenilgiyi tatmasıyla sonuçlanmış-
tı. ingılız emperyalızmının "azg/n"temsilcı vesözcü-
sü Winston Churchill, "Aman Türklere ödün verme-
ye//m"dıyeyırtınıyordu, "bugün vereceğımızbırödü-
nün faturası, yann karşımıza Kalküta'da çıkar." Lo-
zan barış görüşmeleri ışte böyle bir atmosfer içinde
geçiyordu.
Lozan'da en çok tartışılan konu; ne Boğazlar ko-
nusu oldu, ne sınırlar konusu oldu. Lozan'da en çok
tartışılan ve toplantılann yarıda kalmasına neden olan
konu, "kapitülasyonlar" ve "akçalı konular" oldu. Bu-
nun da elbette bir nedenı vardı. Osmanlı imparator-
luğu 1. Dünya Savaşı'na gırdiğı gün, kapitülasyonla-
n kaldıımış ve bunu tüm dünyaya ılan etmiştı. Ancak
Sevr Antlaşması kapitülasyonları, koşullan ağırlaştı-
nlmış bir biçimde gerı getırmışti.
Azınlıklara verilen "imtlyazlara" ek olarak, yabancı
ülke uyruklularının "idari, hukuki ve mali konularda-
ki" tüm ayncahklan da aynı "gayrimüslim azınlıklan"
kapsıyordu. Yani gayrimüslim azınlıkların "cemaat
ayncalıklanna'ek olarak, kapitülasyonlardan yararlan-
malan da sağlanıyordu.
Lozan'da tartışılan akçalı işler arasında Fransa ıle
gerginlıklere yol açan Osmanlı borçlannın getırdiği
kımi pürüzler vardı. Özellikle Osmanlı borçlannın "öcfe-
me paritesi" konusu bir türlü çözülemiyordu. Fakat
"iplerin kopmasının" nedeni kapitülasyonlar oldu.
Gerek Ingıltere ve gerekse Fransa, kapitülasyon-
lann Sevr'de düzenlendiğı biçımiyle sürmesinden ya-
naydılar. En azından eskısı gibı sürmesinı ıstıyorlar-
dı. Fakat ismet Paşa'mn buna yanaşmaya niyetı yok-
tu. "Hertün'ü fedakârlığıyaptım"diyordu, "Fakatül-
kemin ekonomik olarak esaretıne ımza atmamı bek-
lemesinler." Ve bavullannı topladığı gibi geri dönüyor-
du.
Bugün nerelerde olduğumuz tartışılabilır ama, o
günlerin Türkiye'si "ekonomik esareti" kabul etmiyor
ve Lozan'da bunu "çatırçatır" alıyordu.
Sadece ekonomik bağımsızlık mı?
Sevr'deki "Bağımsız Ermenistan" hayalı de topra-
ğa gömülüyor ve Musul hariç olmak üzere Mısak-ı Mil-
li sınırlanna ulaşılıyordu (Musul ayrı bir dramdırama,
yazacak yerim yok).
Trakya sınınmız bugünkü sınır olarak belirleniyor-
du. Oysaki Sevr, Trakya'yı ve izmir ve "havalisini" Yu-
nanistan'a bırakmıştı.
Lozan'ın görkemi, bir köşe yazısımn sınırlannı çok
aşar. Fakat sadece şu kadannı söyleyelim ki 1. Dün-
ya Savaşı'na son veren antlaşmalar içinde, hâlâ yü-
rürlükte olan tek antlaşma Lozan'dır. Aynı şekilde 1.
Dünya Savaşı sonrası çizilen "sınıriar" arasında hâlâ
geçerlı olan sınırlar sadece Türkiye Cumhuriyeti'nin
sınırlandır.
Sadece bu örnekler bile Lozan'ın nasıl "gerçekçi
ve akılcı" bir antlaşma olduğunu göstermeye yeter.
Ötesi "/af'tır.
TCC odulleri bugün veriliyor
'Basm özgürlüğü
demokrasidir'
Haber Merkezi - Bası-
na sansürün kaldınlışının
89. yıldönümü bugün kut-
lanıyor. Türkiye Gazete-
ciler Cemiyeti (TGC) ta-
rafından her yıl verilen
geleneksel "BasmÖzgür-
lüğü Ödülü" bugün Dol-
mabahçe Sarayı'nda dü-
zenlenecek törenle sahip-
lerine verilecek.
1996 TGC ödüllerine
"kurum" olarak "basın
özgürlüğünden yana tu-
tumu" nedeniyle "Cum-
hurbaşkanuğı". kişi ola-
rak basın özgürlüğünün
savunulmasına katkıla-
nndan dolayı gazetemiz
Genel Yayın Yönetmeni
Orhan Erinç \e "basın
özgürlüğündc var olan
eksiklikler yüzünden
mağdur olanlar arasın-
da simge haline gelen;
kendi özgürlüğü pahası-
na basın özgürlüğü mü-
cadelesine katkıda buhın-
ması" nedeniyle, halen
Saray Cezaevi'nde bulu-
nan IşıkYurtçu değer gö-
rülmüştü.
Meta Ek 15 marka 1506209 sicil no'lu yazar kasa
levhasım kaybettim. Hükümsüzdür.
TEVHİDE CENGİZ
Ehliyetimi, pasomu, öğrenci kimliğimi kaybettim.
Hükümsüzdür.
HALtL BAŞKURT
Gazi kimliğimi kaybettim Hükümsüzdür.
HIÜ1R Y1LDIZ