Catalog

SAYFA CUMHURİYET 4 MART 1995 CUMARTESİ EKONOMI/PARA RAPORU Halkbank, genç ve kadın girişimcilere, 3 yıl vade sonunda bir yıllık enflasyonun da gerisinde faiz uyguluyor îş kuratıa 'euflasyoıısıız kredi'HÜLYAGEİNÇ Halk Bankası, Turkıye'dekı yüksek faız ortamıyla bağdaşmayan duşuk faızlerle hal- kakredı dagıtıyor Ozellıklegenç gınşımcı- lerle, kadınlara yonelık olarak bu aydan ıtı- baren yaygınlaştırmaya başlanacak olan kre- dıler. 3 ya da 6 aylık taksıtlerle gen odenı- yor Istenırse, ılk yılkı gen odeme taksıtle- nne anapara ödemelen dahıl edılmeyıp sa- dece faız ödenebılıyor Halk Bankasf'ndan bu şekilde 400 mılyon lıralık en ust lımıtten kredı kullanan genç gınşımcılenn 3 aylık taksıtlen. anapara odemesız ıik yıl yaklaşık 43 mılyon lırayla başlıyor Anapara ıse ıkıncı yıldan ıtıbaren 5 taksıtte gen ödenebılıyor 400 mılyon lıralık Genç Gınşım- cı Kredısı'nde, ıkıncı yıl anapara ödemesının de dahıl edıldığı ılk tak- sıt 123 mıJyon lıraya kadar çıkıvor Ancak, faız mıktan vade ılerledıkçe azalıyor Buna karşm, anapara ve faız öde- melen 6 ayda bır bırlıkte yapılıyor Ancak her uç ayda bır faız ödemesı surüyor 6 ay- da bır anapara, 3'er ayda bır de faız odeme sıstemıne göre 400 mılyon lıra 3 yıl sonra toplam 741 mılyon lıra olarak gen ödenmış oluyor Dolayısıyla basıt bır faız hesabıyla üç yıl ıçın uygulanan vüzde 85 dolaymdakı faızın Türkıye'dekı bıryıllık enflasyonun da gensınde oldugu dıkkatı çekjyor Genç ve kadın gınşımcılere yıllık yüzde 40 faız ıle 1 yıl odemesız. toplam 3 yıl va- delı kredı veren Halk Bankası, bu konuda- kı burokrasıyı de azalfıyor Tıcan faalıyetler çerçevesınde kredılenn kapsamını genışleten Halk Bankası, Genç Gmşımcı Kredısı kullanmak ısteyenler ıçın "referans sistemini" uygulamaya soku>or Buna gore yenı duzenlemelerde kredı kul- lanmak ısteyen genç gınşımcmın meslekı kuruluştan onaylı sertıfıka sahıbı olma zo- runluluğu kaldınlıyor Artık gnşımcınm ış kurmak ıstedığı alanda faalıyet gösteren fır- malardan 'referans' getırmesı, kredı alması ıçın yeterlı olacak Genç gınşımct ıçın bır kolaylık daha ge- tiren banka askerlık terhıs belgesı ısteme- sınekarşın •askerliğin kredi vadesi- ni kapsayacak şekilde tecil edilmesi- ni' de yeterJı goru>or kadın ve genç gınşımcılere uzun vadeye yayılmış. duşuk faızlı kredı veren Halk Bankası, genç gınşımcı- ye 400 mıl>on lıra, ev kadınına da 200 mılyon lıralık kredı lımıtı kul- landınyor Kadın gınşımcının aldığı 200 mılvon lıralık kredı. 3 yıl ıçınde 370 mılyon lıra olarak gen odenıyor Ilk yıl faız ödeme- ve başlayacak olan kadın gınşımcıler de anapara odemelenne ıkıncı yılda geçebılı- yorlar Kadın ve genç gınşımcılere yaygın şejcıl- de kredı vermeyı ıstedıklennı behrten Halk Bankası Genel Müduru L'fuk Söyleroez, bu konudakı burokrasıyı azalttıklannı bıldırdı Halk Bankası'nın tıpık bır -"halk bankacıb- ğı" vapacağını söyleyen Ufuk Soylemez geçen yıl enflasyona karşın rekor duzeyde 400 milyon kredi (3 ayda bir faiz, 6 ayda bir anapara ödemeli) BİRİNCİ YIL İKİNCİ YIL ÜÇUNCÜ YIL TOPLAM Ilk taksıt Ikıncı taksrt Uçuncu taksıt Dorduncu taksrt Ilk taksrt Ikıncı taksıt Uçuncu taksrt Dorduncu taksrt Ilk taksıt Ikıncı taksıt Uçuncu taksıt Dorduncu taksrt ANA PARA (TL) 80.000 000 80 000 000 80 000.000 80 000 000 80 000 000 400.000 000 FAİZ (TL) 40 888 889 40 888 889 40 888 889 40 444 444 32 355.556 32 355 556 24 533 333 24 533 333 16 000 000 16177 778 8 177 778 8177 778 325 222 222 VERGİ (TL) 2 044 444 2.044 444 2044 444 2 022 222 1 617 778 1 617 778 1 226.667 1 226 667 800 000 808 889 408 889 408 889 16 271.111 TOPLAM (TL) 42 933 333 42 933 333 42 933 333 122 466 667 33 973 333 113 973 333 25 760 000 105 760 000 16 800 000 96 986 667 88 586 667 88 586 667 741.093 333 kredı kullanımı olduğunu hatırlatarak, " 1993 sonunda 2.5trilyon lira olan kredi hac- mi, yüzde 200 büyüme ile 8.5 trilyon üraya ulaştr dedı 1994 yılı son aylannda sonuçlanan revız- von çalışmalannın Genç Gmşımcı ve Ev Kadını kredılennden yararlanan kışı sayısı- nı ve venJen toplam kredı mıktannı onemlı ölçude arttırdığını ıfade eden Soylemez, " Yıl sonunda kredi kullandının miktan 215 milyarliravaulaşnııştrdıyekorıuşru 24 Şu- bat 1995 tanhı ıtıbanyla 3321 kışıye 285 mılyar lıralık kredı kullandırdıklannı bıldı- ren Soylemez, Genç Gınşımcı ve Ev Kadı- nı kredılennde vadenın 2 yıldan 3 yila uza- tıldığım sovledı Daha öncekı uygulamalar- da tesıs kredısı tutannın en çok yuzde 50'sı kadar ışletmekredısı kullandırdıklannı ıfa- de eden Soylemez. yenı uygulamayla bırlık- te ışletme kredısı mıktannın da genel kredı lımıtı dahılınde arttınldığını açıkladı Ufuk Soylemez, Ev Kadını Kredısı 'nde 50 mılyon lıraya kadar, Genç Gınşımcı KrediM'nde 100 mılyon lıraya kadar ışletme kredısı kullandı- nlacağını bıldırdı Genç Gınşımcı Kredısrnın kapsamını genışlettıklennı vurgulayan Soylemez, malul ve gazılenn. Bakanlar Kurulu karanyla askerlık süresı uza- tılanlann, bedensel ozûrlule- nn ve ortakhk kurarak ımalat sanayııne yonelık faahyette bulunacaklann bu kapsamdan kredılendınlmesını sağladık- lannı açıkladı Tesıs kredısı kullanmak ıs- teyenlenn öncekı uygulama- ya gore satm aldıkJan malla- nn faturasının yüzde 70'ı ka- dar kredı kullanabıldığını anımsatan Soylemez, yenı du- zenlemelerdoğrultusunda ge- nel lımıt dahılınde kredının tamamının tesıs kredısı şekJınde de kullanılabıleceğını vur- guladı Ortaklık kurarak ımalat sanayııne yone- lık faahyette bulunacak gençlere kolaylık sağlayacaklannı anımsatan Soylemez, 2 mılyar lırayı aşmamak suretıyle en çok 5 or- tak ıçın ortak başına 400'er mılyon lıraya ka- dar kredı kullanma ımkânı tanındığını açık- ladı BARINGS SKANDALI Kumarbaz tehdit etti: 'Konuşurum' Ekonomi Servisi- Sın- gapur yetkılı- len, Banngs Bankası'nı yaklaşık 1 mılyar dolar zarara uğra- tan Nick Le- eson'ın Sın- gapur'a lade- sı ıçın resmı başvuru yap- mak uzere Frankfurt'a gelırken kumarbaz Leeson banka vetkılılennı tehdit edıp, "Ba- na sahip çıkmazlarsa konuşunım" dedı Bonn'dakı Sıngapurbuyükelçılığı yetkılı- len, Leeson'ın sahte evrak dûzenlemek su- çuyla ıadesının ıstendığını kaydederken. dıplomatlar ve hukukçular lade ışlemının karmaşık bır sureç olduğuna dıkkat çekıyor Buyukelçı Karl Spackle, "*Alman yargıç- lar Singapur'un iddiaiannı vetennce ikna edki bulmazsa, Leeson serbest kalabilir" de- dı Ingıltere'nın Leeson'ın ıadesi konusun- da resmı bırbaşvurusu olmadığını kavdeden Buyukelçı Spackle. "Eğer İngilterr'de baş- vurursa işler daha da kanşacak" dedı Leeson'ın merkezı Londra'da bulunan Kıgnsley Napıer hukuk burosuna başvurdu- gu da bıldınldı Napıer ın ortaklanndan Stephen PoBard, Leeson'ın kendılennı Frankfurt'tan arayarak lngıltere'ye donmek ıstedıgını kaydeftı Şırket/n davayı ustlendı- ğı ve Leeson'ın lngıltere'ye dönebılmesı ıçın yetkılılere başvuracağı da belırtıldı Ingılız gazetesı The Sun'da Leeson'ın şu ıfadelenneyervenldı "Eğerbana sahipçık- maztarsa, herkesin ismini tek tek açıkJayıp suçtı pa>laşmaJannı sağtayacağun." Bu arada, Banngs ın, Leeson'ın "yüksek rbktaşryan faaliyederi" hakkında malıyecı- ler tarafından geçen agustos ayında uyanl- dıgı ılen suruldu FınancialTımes gazetesın- deyeralan haberde. bankanın Sıngapurşu- besınde yürûtulen ışlemler ve Leeson hak- kında uyan nıtelığınde 24 sayfalık bır rapor hazırlandığı belırtıldı Yüzde 150 enflasyon, rüzgârdan nem kapan borsa ve altyapı eksikliği ürkütüyor Bu piyasa Türkiye için 'çılgmhk'Ekonomi Servisi- Batışı ıle tum dunyayı kanştıran Banngs Bankası'nın sonunu ge- tıren "vadeB«şlernlerprvasasuun" en son uy- gulanabıleceğı ülke Turkıye , Futures pıyasalan olarak bılınen vadelı ışlemler borsalan bıryanı ıle rısk korunmasına dönuk olmakla beraber dığer \onu ıle "spekülatif pivasalar'olması nedenı ıle son gunlerde tum dunvada tartışılıyor Turkıye'de Başbakan Tansu Çıl- ler'ın talımatıyla oncelıkle mal pıya- salannda kurulmak ıstenen futures pıyasalar başta TOBB olmak uzere bır çok meslekı kurum tarafından kendıne destek buluyor Ancak, ağustosta Jzmır Tıcaret Odası na bağlı olarak pamukla başlanması planlanan sozkonusu sıstemın ışleyebılme- sı ıçın Turkı>e'de altyapı oluşturulamadı Neden Türkiyede uygulanamaz? • Dovi2 kurlan da dahıl olmak üzere fi- yatlann kamu tarafından sunı olarak aynı duzeyde tutulduğu bır ortamda futures pı- yasalan ışlerhk bulamıyor • Futures borsalann ışlemesı ıçın Turkı- ye'de gereklı kanunı yapı bulunmuyor • Spekulatıf pıyasalar oldugu ıçın güçlü bır denettm mekanızması bulunması gere- kıyor • Endeks futures borsalannın ışlerltk ka- zanrnası ıçın dervnlığı olan bır borsaya ge- rek var • Sıstenun ışleyebılmeM ıçın saglıklı bır endekse ıhtıyaç bulunuyor Gelışmış Batı ülkelennde futures pıyasa- lannın tanhı yaklaşık yüzellı yıl öncesıne gıtmesıne karşılık Türİcıye'de konu henuz bır nıvet aşamasında Bunun nedenlen ara- sında Turkıye'de "devletçi uvgulamalann ağır basması vefinanspfy'asaJannın hayiigeç geüşmiş olnıası" yatı>or Futures tıpı borsa- ların temel koşulu fiyatlann pıyasada ser- bestçe oluştuğu bır yapının bulunması Oy- sa Türkiye gıbı " döviz kurian dahil fiyatia- nn kamu tarafından belirienip suni olarak aynı düze>de funılduğu" bır ortamda vade- lı ışlemlerden soz etmek mumkun değıl Ote yandan Türkıye'nın en buyuk handı- kaplanndan bın de yuksek enflasyon Çün- kü yüksek enflasyon ortammda endeks fu- tures pıyasalannın ışleyışı ıle ılgılı ornek bulunmuyor Turkıye gıbı kronık enflasyo- nun oldugu ülkeler de futures pıyasalar ış- lerlık kazanabılmış değıl Denetımı zorolan vadelı ışlemlerpıyasa- sı Turkıye gıbı nsk duze> 1 yuksek ulkeler- de daha tehlıkelı sonuçlar vermeye de mu- saıt Denetım yetennce yapılmadığı takdır- de spekülasyonun pıyasalann ana fonksıj o- nu olan nsk korumayı tehlıkeye düşurecek şekilde ön plana çıkacağı son Banngs ome- gı ıle de ortaya çıkmış durumda Turkıye'de mal pıyasalanna yonelık vade- lı ışlemler borsası kurulması duşünülse de gundemde olan bır dığer vadelı ışlem pıya- sası da "endeks futures pryasalarT Ancak futures pıyasalannın ana koşullanndan bın kontratlann ustune yazıldığı spot pıyasala- nn ışlem hacmı olarak dennlığe sahip olma- sı IMKB ıse henüz boyle bır dennlığe ka- vuşmuş değıl Saglıklı bır endeks de dığer bırşart Endeksın 1994'teçızdığı zıkzaklar hatııianırsa Turkıye'de henuz saglıklı bır en- deksın oluşmadığı da ortada Yasal bir çerçeve getirme zorunluluğu Banngs batmadan çok önce ortaya çıktı : ~? Vadelî işlemlerin vadesi doldu mu?Ekonomi Servisi- Vadelı ışlemlenn geç- tığımız yıllarda buyuk bır patlama goster- mesı, şırketlenn do\ ız kuru ve faız oranla- nndakı dalgalanmalardan cıddı yaralar al- masma bağlanıjor Sozgelımı Mazda'nın 1993*94 bılançosundakı 65 mılyar yenîık kaybının yalnızca dovız dalgalanmalanna bağlı oldugu açıklan- mıştı Dovız kurla- nndakı dalgalanma- lar. pek çok şırket ta- ratından, faızoranla- nndakı dalgalanma- lardan da daha onemlı kabul edılı- yor ' Ozellıkle 1994 yı- lı ıçensınde buyuk bır patlama gösteren "vaideJi ışlemler'', nsk oğesınden ayn tutulamayacak malı pı- yasalarda, yatınmcının "istediği kuman" oynaması ıçın olanak tarunması mantığına dayanıyor Öte yandan vadeh ışlemler tar- tışmasını guncel hale getıren Banngs ola- yından once. 1994'ün vadelı ışlemler pıya- sası ıçın kotu bır yıl olduğuna dıkkat çekıl- mıştı Mılyonlarca dolarhk kayıplar (Proc- ter & Gamble), batan yatınm fonlan (Askm Capıtal Management), ıflasın eşığınden do- nen firmalar (Metallgesellschaft), yuksek malıyetlı davalar (yıne Procter & Gamble), 1994 vadelı ışlemler pı- yasasındangenye İcalanlar arasinda yerahyor Her gun yuz mılyonlarca do- lar, sterlın, Alman Markı ya da eşdeğer kâğıt parçalannın el de- ğıştırdığı vadelı ışlemlerpıyasasında, bılgı- sayar tuşuna bır dokunuşla gerçekleşıyor alım satım ışlemlen Aracılann hem geç- mıştekı hem "geleeekteki'' fıyat değışımle- nnı sureklı bılgısayarekranlannda takıp et- melen gerekıyor -Vadelı ışlemler pıya sasını sıze kısaca anlatayım Once kurşunu şarjöre koyu- vorsunuz Uçurumun kenannda surdurulen bu ya- şam, Banngs olaymdan çok önce Wall Stre- et gıbı uluslararası borslarda tedırgmlık ya- ratmayabaşlamıştı Ancak, getınlecekya- sal duzenlemelenn pı- yasayı olumsuz etkıle- yeceğınden duyulan korku, ışlemlenn du- zenh olarak rapor edıl- mesı, ışlemlen yuruten şırketlenn yeterlı ser- mayeye sahip olduğunu kanıtlaması gıbı ön- lemlenn yeterlı gorul- mesıne yol açtı Yıne de, vadelı ış- lemler pıyasasında oy- nayanlann uyması ge- reken uluslararası stan- dartlar belırleme çaba- lan devam edıyor Bu da çok kolay gıbı go- runmuyor Zıra Banngs olayma kadar Japonya, ısrarla onlemlenn sıkılaştmlması gerektığı ustunde dururken, ABD ve Ingıltere, ulus- lararası sermaye akışına çok fazla mudaha- le edılmemesı gerektığını savunuyordu MBMEZBMK/UIKURÜIRI 4 MART 1995 CİNSİ 1 ABD Doları 1 Alman Markı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 ftalyan üretı 1 Japon Yenı 1 Kanada Dolan 1 Norveç Kronu 1 Sterlın J^^rabıştanRıyalı DÖVİZ AUS 41371 28 185 30 545 4 006 1 368 7 095 9 191 8 073 25 139 5644 33 284 2 523 427 29 678 6 384 65 403 11 032 ÜSKÜDAR K4DASTRO HÂKÎMLİĞİ'NDEN 1993/258 Oavacı Malıye Hazınesı vekıJı Av Fenhan tbnşım tarafından davalılar Selahattın Günduz v e Emıne Gun- düz aleyhıne mahkememıze açılan tespıte ıtıraz davasının yapılan açık yargılaması sırasında. Davalılar Se- lahattın Günduz \t Emıne Gun- duz un adreslen uzun zamandan be- n tüm aramalara rağmen bulunama- dığmdan da\ a dılekçesı ve dunışma gunu kendılenne teblığ edılememış oiup ıianenteblığınekaVarvenlmış- tır Duruşraa gunu olan 25 4 1995 tanhınde saat 9 30 da davalıların mahkememızde hazır bulunmalan veva kendılennı bır vekılle temsıl ethnnelen gerekır aksı takdırdc da- vanın gıyapiannda yünıtulerek hu- kûm kılınacagı hususu teblıgai ye- nne kaım olmak uzere ılanen tebhğ olunur 17 2 1995Basın 8794 SAT1S 41 579 28 327 30 698 4 026 1 375 7 131 9 237 8 037 25 265 5 672 33 451 2536 429 29 827 6 416 65 732 11 087 EF AUS 41 247 28 100 30 087 3 986 1 361 7 060 9 099 8 009 24 888 5616 33 184 2 498 423 29 381 6 352 65 207 10 867 SATIS 41 704 28 412 30 790 4 038 1 379 7 152 9 265 8 097 25 341 5 689 33 551 2 544 430 29 916 6 435 65 929 11 120 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Doları 1 4678 Alman Markı 1 3545 Avustralya Doları 10 3215 Avusturya Şılını 5 8305 Danımarka Kronu 4 5015 Fın Markkası 5 1505 Fransız Frangı 1 6457 Hollanda Flonnı 128 09 Ispanyol Pezetası 7 3310 Isveç Kronu 1 2430 Isvıçre Frangı 1639 50 Italyan Lıretı 96 81 Japon Yenı 1 3940 Kanada Dolan 6 4810 Norveç Kronu 3 7502 S Arabıstan Rıyalı 1 Sterlin 1 5809 ABD Doları 1 ECU 1 2695 ABD Doları SDR 1 4928 ABD Doları SDR: 62 069 TL Çalışma Crubu Son gunlerde, gıderek yoğunlaşan bır rempo- da, ekonorrunın olumsuz gıdışı, kamu kesımınm ışleyışıne \e bu arada ozellıkle de KİT açıklan- na bağlanmaktadır Bunun sonucunda da vergı yukunun hafıflığı \e kamu kesımındekı faız yu- kunun ağırlığı goz ardı edılerek KlT'lenn bır an önce elden çıkanlması, kamu kesımınm ıse kü- çultulmesı topluma dayatılmaktadır 1985-1994 Aralık'ı ıtıbanyla, ortalama olarak. kamu açıkJannınGSMH'yeoranı yuzde 10 1 dır Bunun ıçınde konsolıde butçe açıklan yuzde 5 6 ıle bınncı sırayı. KİT açıklan ıse yuzde 3 7 ıle ıkıncı sırayı almaktadır Dığer bır açıdan, toplam kamu açıklan ıçınde konsolıde butçe açıklan yuzde 56'lık, KİT açık- lan ıse yuzde 37'lık bır pay — — — — oluşrurmaktadır Karşılaştır- malı bır göruntu elde etmek ıçın, 1975-1984 aralığına bak- tığımızda ıse ortalama olarak, kamu kesımı açığının (eskı se- n) GSMH'ye oranı yuzde 7, konsolıde butçe açığının yuz- de 3. KfT açıklannın ıse yuz- de 4 1 olduğunu ve toplam açıklar ıçınde konsolıde butçe açığının yaklaşık yuzde 43'luk, KİT açıklannın ıse ^~^"™^™"^^ yuzde 58'lık bır paya sahip olduğunu goruyoruz Kamu açıklannda hâkım rol oynayan konsolı- de butçe açıklan ıse gerçek kamu İıızmetlenne yo- nelık reel harcamalann artışına değıl, fakat faız odemelennde gorulen anı ve hızlı artışa bağlı bu- lunmaktadır Zıra konsolıde butçe harcamalannın GSMH(eskısen)ıçmdekıpayı 1981 yılında yuz- de 26 ıken bu oran 1994 yılında yüzde 29 1 'e yukselmıştır Ancak, borç faız ödemelen çıkartıl- dıgında, kaynak kullanıcı harcamalann GSMH'ye oranının 1981 'de yuzde 25 8'den 1994'te (eskı sen ve program hedefı olarak) yüz- de 21 7'ye genledıği gorulmektedır Konsolıde butçedekı harcama kalemlennı sı- kıştıran faızyüku, 1980 fınansman polıtıkasının Kamu kesimi performansı bır sonucu olarak ortaya çıkmıştır Konsolıde but- çe vergı yuku, 1981 'de yuzde 18 2 ıken. bu yuk 1984'te yuzde 12 9'a kadar duşurülmuş. sonra tekrar yavaş bır tempoda yukselerek, ancak 1993 yılında. 1981 yılındakı duzeyıne gelebılmıştır Gerçı bu vergı yuku goruntusu. bazı vergılenn fonlara kaydınlması ıle de ılgılı olmakla beraber, bu donemde oluşturulan vergı ayncalıklan ve ver- gı harcamalannın soz konusu vergı erozyonunda başrolu oynadığı açıktır Söz konusu vergı ayn- calıklan. ekonomının bır bolumunun hızla kayıt- dışı ekonomıye kaymasmda da onemlı bır etken olmuştur Eğer konsolıde butçe vergı yüku, dö- nem boyunca yuzde 18'ler duzey ınde rutulabılse ıdı, bugunkü değerle yaklaşık 1 5 katnlyon TL Son gunlerde, giderek yoğunlaşan bir tempoda, ekonomınin olumsuz gidişi, kamu kesimınin ışleyişine ve bu arada ozellıkle de KİT açıklanna bağlanmaktadır. Bunun sonucunda da vergi yükünün hafifliği ve kamu kesimindeki faiz yükünün ağırlığı göz ardı edilerek KİT'lerin bir an önce elden çıkanlması, kamu kesiminin ise küçülfülmesi topluma dayatılmaktadır. sağlanmış olurdu Bunun anlamı şudur Ozel ke- sıme 1 5 katnlyonluk bır bağiş yapılırken, devlet bugünku borç batağına ıtılmıştır Bu açıklamalardan şu sonuçlar ortaya çıkmak- tadır * Kamu kesırru borçlanma gereğı, çok buyuk bolümu ıtıbanyla kaynak kullanıcı kamu harca- malanndan değıl, fakat faız odemelennden kay- naklandığından, reel kamu harcamalan ıle enflas- yon arasında çok sıkı ve çok yakın bır ılışkı ku- rulamaz * Kaynak kullanıcı kamu harcamalannın duze- yı yuksek değıl, tam tersıne, toplumun geleceğı- nı tehlıkeye duşürecek şekilde duşüktür Ozellık- le yatınm harcamalan olmak uzere, tum reel ka- mu harcamalan düzeyınm yukseltılmesı gerek- mektedır Bır harcamanın gereğınden fazla ya- pılması kadar, gereğınden az yapılması da cıddı bır ısraf kaynağıdır Enflasyon ve bırlıkte oluşan çarpıklıklar, ekonomıdekı tum dengelen bozdu- ğundan, personel harcamalannın şışkınlığı, sag- lıklı bıranalıze orurtulmadan, salt harcamalarda- kı payı ıtıbanyla doğru olarak değerlendınlemez * Vergı gelırlennm reel kamu harcamalanna dönüşturülebılmesı, borç servısının duşurülmesı- ne bağlı bulunmaktadır Borç servısının duşurul- mesı ıse, zorunlu tasarruflann yukseltılmesını, bu da vergı kaynaklannın, kayıtdışı ekonomi, rant gelırlen vb tum alanlan kapsayacak bıçımde ge- nışletılmesını gerektırmektedır Vergı gelırlen — — yukseltıiırken, ekonomık dengelen aşıri bozmayacak bıçımde dolaylı-dolaysız ver- gı bıleşımınden oluşacak bır vergı sıstemının kunılması- na ozen göstenlmelıdır * KİT açıklannın küçum- senmeyecek boyutta olması ve KlT'len bu halı ıle savun- manın güçluğü, bugunkü "sat ve kurtul" polıtıkasının haklı gerekçelennı oluştura- *^^™ 1 ™ — maz Kalkınma ve bolgesel dengesızlık, yatınm yetersızlıklen ve teknolojı sorunlanna çozum aramak ve olıgopolcu yapıda- kı ozel kesıme karşı "rekabetçi piyasa oluşturma tehdkü" gucunü elınde tutmak gorevlen yanında, toplumda sosyal ve ekonomık dengelen saglıklı bırtemele oturtmak ışlevlen ıle karşı karşıya bu- lunan devlet modelı ıçınde KİT kavramına çok da- ha farklı bır yaklaşım yapmak gerekmektedır EPÇG (Ekonomi Polıtıkalan Çalışma Gnıbu) Hacer Ansal, Korkut Boratav, Fıkret Gorun, Gulten Kazgan Yakup Kepenek, Oğuz Ovan, k- zettın Onder Lerzan Ozkale Şe\ket Pamuk Vey- iıSeug CemSomel Fıkret Şenses Erol Tavmaz, Oktar Turel Erınç Yeldan Nurhan Yenturk İMKB Başkanı Tuncay Artun IMKB Japonya yolcusu\NKARA (AA) - Is- tanbul Menkul Kıymet- ler Borsası (İMKB) Baş- kanı Tuncay Artun, Ja- ponya Menkul Kıymet- ler Borsası'na gınlmesı konusunda olumlu bır haber aldıklannı soyle- dı Tuncay Artun, Japon- ya aracı kurumlanndan Daıvva'nın İMKB'ye ılıştun raporunu tamam- layarak Japonya Aracı Kurumlar Bırlığı Yö- netım Karulu'na sunduğunu açıkladı Artun "Daiwa'danakJıgınwilkbilgüere gö- re Japonya Aracı Kurumlar Birtigi tarafindan, İMKB biivük bir ihtimalletanınmış borsa ola- cak. Bunun onumuzdeki 15 ıle 20 gun içinde beürginleşmiş olacağını sanryorum" dedı Daıvva'nın hazırladığı ve Japonya Aracı Ku- rumlar Bırlığı Yönetım Kurulu'na sunduğu raporun onumuzdeki gunlerde göruşülmesı- nın beklendığını kavdeden \rtun, "Bu önö- mfizdeki gunlerde bir olumlu haber daha ge- lecek htrhaJde. Son cevap gelecek" şekiınde konuşru Mevduatta artış sürüyorANKARA (ANKA)- Yı- lın ılk haftalanndan ıtıba- ren hızla yükselen mevdu- at. 3-10 şubat günlen ara- sındakı hafta da artışmı sür- durerek 570 tnlyonu aştı Merkez Bankası venlenn- den yapılan belırlemeye gore bankalardakı toplam mevduat, 3-10 şubat günlen arasında ozellıkle vadelı tasarruflarda meydana gelen artışın etkısıyle 4 tnlyon lıra daha genışledı ve 570 6 tnlyonla rekor duzeye çıktı Söz konu- su haftada, vadesız tasarmflar ve resmı mev- duat dışmdakı tum kalemlerde artış meydana geldı 3-10 şubat gunlen arasmdakı haftada, ban- kalardakı vadefı tasarruflar, 8 9 tnlyon lıra ar- tarak 413 8 tnlyona yükseldı Vadelı tıcan mevduat 969, vadesız tıcan mevduat 133, mevduat sertıfıkası da 152 mılyaı lıra arttj. Buna gore vadelı tıcan mevduat 28 3, vadesız tıcan mevduat 54 5, mevduat sertıfıkası da 5 1 tnlyona yükseldı Aynı haftada, vadesız tasarruflar 2 8 tnlyon azalarak 411, resmı mevdua 3 3 tnlyon aza- Iarak 27 8 tnlyona ındı Soz konusu haftada, ozel bankalann mev- duatı hızlı bır artış gosterdı Özel bankalann mevduatı 9 3 tnlyonartarak238 2tnlyonyük- selırken kamu bankalannın mevduatı 2 9 tnl- yonluk azalmayla 329 3 tnlyona genledı Bankalardakı toplam mevduatta yılbaşına göre de 13 1 tnlyon artış meydana geldı Mev - duat yılbaşında 557 5 tnlyon lıra duzeymde bulunuyordu Sultan Air ile Sun Elektronik iflasın eşiğinde ANKARA (ANKA) - Bır donem, hısse senet- len Borsa'da ışlem goren Sun Elektronik ıle Yavnz Çizmeci'nın havayolu şırketı Sultan Aır'ın ıf- laslan açıidı tstanbul 4'üncu Aslı- ye Tıcaret Mahkemesı, Sun Elektrnonık Devre daıttelaranmoda | m .(las davasın. sonuç. landırdı Mahkemenın ıflasma karar verdığı Sun Elektronık'ın ışlemlennın Istanbul 3'un- cü tflas Daıresı Mudurluğu'nce yurutuleceğı bıldınldı Aynı mahkeme. Sun Elektronık'ın sahıplennden Abdullah \ksuner'e art Elekt- ron Tıcaret, Y.Sencer Aksuner'ın Trafo Tıca- ret fırmalan ıle Ak Elektronik Sanayı ve Tı- caret AŞ'nın de iflaslannı kararlaşhrdı tstanbul 5'ıncı Aslıye Tıcaret Mahkemesı, Sultan Aır-Sultan Havayollan AŞ'nın ıflasma karar verdı Kararla bırlıkte açılan ıflasa ılış- kın ışlemler lstanbul 3'üncu Iflas Daıresı Mu- dürlöğü'nce yurutulecek Memura borç da yok ANKARA (ANKA) - Emeklı Sandıgı, ıştırakçısı memurlara borç vermede cımnleştı Sandık, borç mıktannı arttırmayınca borç alan memur sayısında da borç ve- nlen toplam mıktarda da buyuk ol- çude duşuş yaşandı Geçen yıl Emeklı Sandığı'ndan 87 bın 632 memur borç aldı Sandık bu me- murlara toplam 144 mılyar 455 mılyon lıra borç verdı Sandıktan borç alan memur sayısı 1993 yılında ıse 180 bın 87 ol- mustu Sandık, 1993'te memurlara toplam 206 mılyar 983 mılyon lıra borç kullandırmıştı Sandık yetkılılen, geçen yıl borç alan me- mur sayiMnda ve venlen toplam borçtakı azal- manın sandığın verdığı borç mıktannın çok duşük kalmasından kaynaklandığını belırtı- yorlar Borç rakamlannın gunun koşullanna göre duşuk kalmasının borç ısteyen memur sa- yısında onemlı duşuş yarattığı behrtılıyor