Catalog

20AĞUSTOS1992 PERŞEMBE ••• + CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DEVAMI 15 GIJNCEL CÜNEYT AB.CAYÜBEK • Baştarafi 1. Sayfada ANAP lıderını bu aşamada açığa vurmuyor Ancak orneğın Kahvecı veya Husnu Doğan ısımlerını de kaldırıp sepete at- mıyor Eskı demecını tazelerken araya, yenı oğeler sokuşturu- yor örneğın Okluk'takı ıkılı goruşmeyı Mesut Yılmaz ın lehıne hava yaratmak ıçın saptırarak yansıttığından yakınır- ken, "Benı kullanarak muhalıflerını tasfıye etmeye çalıştı' dıyor Tam bır suçlama Sessız kalınması zor, cıddı bır suçla- ma1 Âlemı kör ve sağır sanan bır hava ıçınde "Bazılan' tersını soyluyormuş oysa o partı ışlerıne htç karışmıyormuş Kımsenın ınanmadığı bu savdan sonra, sussa ya da partı olaylanna tarafsız bır cumhurbaşkanı gıbı bakabılse neyse1 Dayanamıyor bır oncekı dakıka soyledıklerını unutuyor, sutun sutun ANAP anlatıyor Akbulut'u neden seçmış, Me- sut Bey gelırken hava neymış ya da Hasan Celal Guzel genel başkan olsa neler olabılırmış Sıralıyor da sıralıyor Okluktakı Çankayalı aklından çıkaramadığı ANAP la ye- tınse alışmış ne yapsın kendını alarmyor deyıp geçeceğız Ikıncı genel merkez, ANAP'ı bırakıyor, bu kez ' ıkıncı huku- met" gorevıne soyunuyor Bosna-Hersek'te sesımızı duyuramamışız, hele bır Tö ol- saymış, bakın gorun dünya nasıl ayağa kalkarmış Kurtçe eğrbm serbest olmalıymış, zaten bır gun dedıklerıne gele- cekmış herkes Yaşamın öteki yüzü Memur emeklı ışçı ne yapıyor, kuçuk çıftçının yaşam sı- kıntıları gerıde bıraktığı tamtakır kuru bakır bır hazıne ku- çumseye kuçumseye bugunku durumlara varan Guney- doğu'daolenınsanlar Hıçbırıyle ılgılı değıl TÖ, yuksekler- de uçuyor Kendını kartal yerıne koymuş, artık adını sız bulun, bulutlar uzerınde gezınen ustun ınsan nıtelıklerı ser- gılıyor Oysa, "nakıtsıkıntısı" ıçınde bocalayan hukumet, oncekı gun sokaklara dokulen emeklı ışçılerın durumuna çare arı- yor Istanbul'da, Beledıye Başkanı Sozen ın brıfıngınden son- ra oturulan oğle yemeğınde tek konu, ışçı emeklılerının her ay başında çektığı ezıyet Başbakan Demırel, "Banka onlermdekı emeklı kuyruğu- na bır çare bulun" dıyor Sorunun gerçek sahıbı Çalışma Bakanı Mehmet Moğultay bukonudaçalışmalaryapıldığını soyluyor Kuşkusuz emeklı olaylarından en fazla etkılenen Bakan, Malıye Bakanı Sumer Oral Işçı emeklılerının maaşları, ma- aş farkları ve vergı ladelerıyle uzaktan yakından ılgısı yok Oral ın Gerçek bu ıken yanlış anlamalara yol açan bır de- meçten sonra kımı yazılar neredeyse ışçı duşmanı ılan edecek Malıye Bakanı nı Yedı sekız aydır SSK kendı kaynaklarını kullanamıyor Gelen parayla gıden arasında bır denge sağlayamıyor Ku- rum, sureklı Hazıne ya da butçeden desteklenıyor Oral, 17 ağustostan once vergı ladelerının odenmesı ıçın butçeden 250 mılyar vermış Hazıne maaş odemelerını sağ- lıyor Ola kı 250 mılyar sıkışık durumda olan kurumca belkı de maaşların odenmesınde kullanıldı Fakat, yedı sekız aydır suregelen dengesızlığe acıl ve ke- sın onlemler bugune dek yasayla ya da başka yoldan neden alınmamış'? örneğın, ışçı emeklılerı banka onlerınde çıle çekmesın dıye memur emeklılerıne benzer bır duzenlemeye nıçın gı- dılmemış ya da gtdılmıyor^ Sıkışıklık olmasın dıye memur emeklısı uçe, dorde bolunmuş, her bolum değışık gunde bankaya gelıyor Işçı emeklılerıne benzer bır uygulamaya geçılecek mı ış- çı emeklısının her ay çektığı ışkence ne zaman nasıl onle- necek? Evet, ne zaman? Nadir Nadi'yî sevmek ve HAVA DURUMU TURKIYE'DE DUNYA'DA • Baştarafi 3. Sayfada yazıları yazan, klasık Batı mu- zığı aşkıyla dolu, çağdaş bır ın- sanla karşılaşmıştım Oturduktan sonra ılk sozu "Muhsm Bey nasıl" oldu Muhsın Bey'ın çok ıyı olduğu- nu söyledım Nadır Bey müte- bessûm "Pekı bu Polonıus'luk nereden" dıye sorunca, ben de "Efendım, son yıllarda Muhsın Bey hocamızın sahneledığı Hamlet'lerde ben hep Polonıus oluyorum, bu nedenle dostlar bana Polonıus dıye takılıyor- lar" dedım O gunden sonra Nadır Bey'ı görmek, değışık konular üze- nnde söyleşmek, hatta dertleş- mek benım ıçın vazgeçılmez bır tutku olmuştu 1968 yazı 60 yaşyılını kutla- dığı gun Yenıköy'dekı evlerıne Muhsın Bey hocamız eşı Han- dan Uran ve eşımle çağnh ola- rak gıtmıştık Muhsın Bey'ın üyatrosundan uzaklaştınldığı yıllardı, Nadır Bey, Muhsın Bey'e "Sıze bu anlayışsızlığı, bu vefasızhğı gosterenler bır gün mutlaka sızden ozur dıleyecek- lerdır' dıyerek bu konudakı duyarlılığını dıle geürmıştı 60 yaşına dınç ve keyıflı gınyordu ogûn "Her gun yanm saat yu- zuyorum, bazen sabah, bazçn akşam uzerlerı ama mutlaka yûzüyorum" dıyordu Yuru- meyı de çok severdı Bılhassa ressam Agop Arad'ı da yanına alıp, Tarabya'da yaptığı yurü- yuşler sonra gene Tarabya'da kımı gunler yorgunluğu atmak ıçın ıçılen bırkaç kadeh rakı en buyuk zevklen arasındaydı Bu Tarabya gunlen gıderek, gene Tarabya'da perşembe toplanü- lanna donüşecektı 1980'den sonra gazeteye. ya- zarlanna ve kendısıne yapılan baskılar, mahkûmıyetle sonuç- lanan duruşmaiar sağbğını bozmuş, mıde kanamalan onu amelıyat masasına yatırmıştı Yurumeyı bunca seven Nadır Nadı'nın bır gûn hıç yuruyeme- yeceğı kımın akbna gehrdı 1990 ın yazı memleketı Muğla'- ya yanından hıç aynlmayan eşı Benn Hanım la bırlıkte bır gea duzenlenmıştı Amaç, Nadır Bey'ı bıraz olsun, tekerlekb ıs- kemle sıkıntısından uzaklaştır- mak, temız hava almasını sağ- lamakü Ben de kaülmıştım o gezıye, Akyaka beldesınm Go- kova kumsalında koluna gınp, bıraz yurumesıne yardımcı ol- muştum Sonuç, bır yıldır Nadır Nadı- sız yaşıyoruz Bence Nadır Nadı'yı sevmek ve anmak Cumhuny et gazetesını onun gazetecılık ılkelenne bağlı ola- rak vaşatmakla eşanlamlıdır Onurlu bir başyazar • Baştarafi 3. Sayfada ondan ılke edındım, yazarlara hıç kanşmam" derdı Babası ve gazetenın kurucusu Yunus Na- dı'nın ölumu uzenne Cumhurı- yet'ın yönetımını tumuyle ustle- nen Nadır Nadı olumune değın bu gorevını ve başyazarlığını sur- durdu 80 ydı aşkın yaşamı suresınce çok çeşıth olaylarla karşılaşan Nadır Nadı, gazetelenn sıyasal ıküdarlarla olan ıbşkılenne değgın bır anısında şunlan soy- luyordu "O donemde Refık Saydam başbakandı Gazetele- nn başyazarlannı bır basın top- lantıa ıçın Ankara'ya çağırdı Hüsevm Cahıt Yalçın, Necmet- ün Sadak, Asım Üs, Falıh Rıfkı At-a> gıbı unluler arasında ben de vardım Ben çok gençtım Başbakan Refık Saydam, dı- rektıf venr gıbı bızlere, "şunu şöyle yazarsınız, şunu yazmaz- sınız" dıyordu Sozıcmu oıtı- nnce tekrar bızlere dondu ve bana bakarak, "Sen soyle ba- kalun, yann sen ne yazacaksın, yanı ne yazacaksınız anladınız mı9 " dedı Ben de yanm ağız ve bıraz da mustehzı bır şekılde, "Anladık" dıye bır cevap ver- dım Bu kez, bıraz kızgın bır tarzda, "Eh, söyle bakalım ya- nn ne yazacaksın9 " dıye soru- sunu tekrarladı Bunun uzenne ben kelleyı koltuğa alarak ve yenı açılan gazetenın kapanma- sını da goze alarak, "Onu da yann gazete çıkınca gorursu- nûz" dedım Bunun uzenne et- raftan bır heyecan dalgası geçtı 'Ne olacak acaba şımdı 9 dıye Ama Refık Saydam ışı şakaya boğdu 'Sız gazetecıler boyle- sınız bırbınmzı kıskanırsınız Bınsı fıkırlennızı almasın dıye de onceden açıklamazsınız' dı- yerek geçışürUı Çevre Bakanlığı Meteo- roloıı Genel Muduriûğü'- nden alınan bılgıye göre bütün bölgelerımız az bu- luöu ve açık geçecek Ha- va sıcaklığında önemlı bır değtşridıkolmayacak Rûz- gâr, kuzey ve doğu yur- dan güneyınde guney ve baö yönlerden hafif ara sıra orta kuvvette esecek Denızlenmızde rüzgâr Doğu Karadenız ıle Ege de yıldız ve poyrazdan 3-5 yer yer 6 kuvvetınde saatte 10-21 yer yer 27 denız mılı hızla esecek Van Gölü nde hava açık ve az bulutlu geçecek y Edıme Erzurum Esioşehr Istanbul lznw Kars Konya Meran Samsun Trabzon Zoogutöak A 40° 23° 33° 16° 26° 10° 33° 18° 36° 23° 38° 23° 34° 19° 32° 22° 36° 18° 33° 18° 26° 10" 33° 17° 31° 22° 36° 24° 24° 8°* 34° 18° 35° 25° 28° 19° 30° 22° 28° 21° O »Ç* "<' l l l l ) u yaflmurtu A-açık B buluou G-guneşk K-kam S-sısJı Yyatmunu Amsterdam Aıranan ,Atına iBaftlat iBruksef lCenevre iFrankfurt ILefkoşa IPetersburg ILoodra IMadnd IMIam İMoskova 'Munh Osio Pans Prag Rıyad Roma Vıyana Zuntı Y 21° A 37° A 35° A 40° Y 22° B 24° 8 22° A 40° Y 24° Y 20° A 27° A 30° 8 26° B 23° Y 19° y 24° 8 25° A 44° A 31° B 26° B 25° Şırnak'ta savaşHaber Merkezi - PKK, önce- kı gece Şırnak kent merkezıru çok sayıda mılıtanla bastı Çe- şıtlı kesımlerden kente gıren PKK mılıtanlan, Emnıyet Mu- durluğu, Tugay Komutanhğı başta olmak uzere kamu kuru- luşlan ve dığer asken bırlıklere roketatarb ve havan toplu sal- dında bulundu Bır polıs me- muru ıle 3 er saldında yaşamını yıtırdı 13 guvenlık gorevlısı de yaralandı Trafo merkezi sayı- İan 1000-1500 arasında olduğu sanılan PKK'lılar tarafından havaya uçurulduğu ıçın kent karanlığa gomuldu Evlerden guvenlık kuvvetlenne ateş açıl- ması uzenne başlayan çatışma- lar gun boyu surdu Kentte sokağa çıkma yasağı ılan edıldı Ile gınş ve çıkışlar yasaklandı Gun boyu suren çaüşma sıra- sında çok sayıda kışının ölduğu gelen haberler arasında Yetkı- lıler çatışmada 100'e yakın PKK'lınm olduruldüğûnu be- hrttıler Şırnak'ta olaylar, oncekı ak- şam saat 20 30 sıralannda baş- ladı Kenün değışık kesımlenn- den Şırnak'a gıren PKK mılı- tanlan, yurttaşlan evlenne gıtmelen yolunda uyararak ça- tışma olacağıru bıldırdıler Kahvelere de gıren PKK'blar "Evlennıze donun ve guvenb yerlerde çatışmanın bıtmesını bekleym" uyansında bulundu- lar Kahvelenn ve sokaklann bo- şalmasından sonra kentte sılah seslen duyulmaya başlandı Bu sırada trafo merkezi PKK'blar tarafından havaya uçuruldu ve kent bır anda karanbğa gomul- du Önce kent merkezıne hâkım tepelerden roketatarla saldınya geçıbrken, kentınıçındekı PKK mıbtanlan da uzun namlulu sı- lahlarla ateşe başladılar Çok sayıda PKK mıbtanının grup- lara aynlarak kenün değışık kesımlennde gerçekleştırdığı havan toplu, roketatarb saldın- da başta Emnıyet Mudürluğu, Şırnak Tugay Komutanlığı, pobs, jandarma ve bazı kamu kuruluşlanna aıt bınalarda bu- yuk hasar meydana geldı Em- nıyet Mudürluğu bınasına yonebk saldında pobs memunı Ab Duman, asken bınalara ısa- bet eden roketatar menrulen sonucunda ıse 3 enn şehıt oldu- ğu öğrenıldı Saldınlarda 13 guvenbk gorevlısı de yaralandı Şehıt erlenn Fakır Hakaydın, Murteza Erkoca ve Ramazan Aydın olduklan öğrenıldı Ro- ketatar mermılenne hedef olan jandarma merkez bınası ıle Tu- gay Komutanlığı bınalannda yangın çıktı Dun akşam saatlenne kadar suren çaüşmalar sırasında kent merkezmdekı bazı evlenn yan- dığı goruldu Oncekı akşam başlayan çatışmanın şıddetı dun sabah saatlennden ıübaren azabrken Şırnak, güvenbk güç- len tarafından çember altına alındı Bu arada Şırnak'takı koru- culann başı Alıhat Tatar'ın evı- nın PKK'b mılıtanlar tarafın- dan basıldığı öğrenıldı Koru- cubaşının akıbetı konusunda bılgı edınılemedı Sabah 06 00'- dan ıtıbaren sokağa çıkma ya- sağının uygulandığı Şırnak ıl merkezıne gınş çıkışlar yasak- landı Çevre ıl ve ılçelerden Şır- nak a gıden yolculann Kasnk Boğazı'ndan gen çevnldığı bıl- dınldı Kente gımıek ısteyen gazetecılere de ızın venlmedı Çevre ıl ve ılçelerden guven- bk gucu takvıyesının surdüğu Şımak'takı operasyona sabah saatlennden ıtıbaren savaş uçaklan da katıldı Alçaktan uçuş yapan jetlenn, evlenn bu- yuk bolumunde camlann kınl- masına yol açtığı öğrenıldı Sadece Cızre'den 30'a yakın tank Şırnak'a gondenldı Şırnak'ta sılah seslen gun bo- yu devam ettı Guvenbk kuv- vetlennın yaptığı operasyonlar sırasında çok sayıda vatandaşın hayatını kaybettığı gelen haber- ler arasında Bu konuda resmı bır açıklama yapılmadı Cudi bombalandı Çok sayıdakı PKK mıbtanı- nın kaçma olasıbğı dıkkate alı- narak Cudı Dağlan tugaydan ve havadan yoğun bır şekılde bombalandı Olaylar uzenne Şımak'a gı- den Olağanustu Hal Bolge Va- bsı Ünal Erkan, Tugay Komu- tanlığı, Emnıyet Mudürluğu çevresı, mezarbk ve dere kesı- mındekı çatışmalann yer yer surduğunu. guvenlık guçlennın ateş açılan evlen bebrledığını ve genış çapb operasyonlann ger- çekleşünldığını kaydettı Erkan şunlan söyledı "Vatandaşlann guvenlığı açısından sokağa çıkma yasağı ılan edıldı Şehırdekı zayıatın boyutlan henüz tespıt edılme- dı " Şınıak Vabsı Mustafa Ma- lay, vatandaşlann ıhtıyaçlannı telefonlarla yetkıblere bıldırme- lennı ıstedı Yalnız alevler ve dumanlar görünüyordu M Baştarafi 1. Sayfada Ankara'dan telefonla görüş- tuğumuz HEP Şırnak Mılletve- kılı Orhan Doğan, saat 12 55'- ten sonra Şırnak'la telefon ırtıbatının kesıldığını soyledı Doğan. telefonla aldığı bılgılen aktanrken, "Gun ağarmadan çatışma bıttı Çatışmadan son- ra devlet, 24 martta yaptığuu yapıyor Daha fazla kan dökül- mesını ıstemıyoruz Devlet akb- nı başına toplasm Soruna çozum bulunmabdır Bulun- mazsa başkalan çözecek Ama bu Turkıye'nın sorunudur" dı- _yor Şırnak'takı vatandaşlann, HEP lı. mılletvekıbne telefonla dktardıklan bılgıler şoyle "Çaüşma sırasında ağır sı- lahlar kullanıbyor Çok sayıda ev ın camlan kınldı Endışe ıçın- deyız Gunboyu yoğun sılah seslen duyuldu Sılahlann sus- ması sırasında ancak kafamızı pencereden dışanya çıkartabıb- yoruz Gorduğumuz manzara şuydu Evlerden yer yer du- manlar yuksebyordu Jetler al- çaktan uçuşlar yapıyor" Cızre kent merkezının de E 24 karavolundan farkı >ok or- tabk oldukça sakın Ancak as- ken araçlar yoğun bır hareketb- lık ıçınde Kırathanelerde ıse kumeleşen ınsanlar Gözler te- levızyonda, kulaklar radyoda Gundemdekı konu PKK'nın Şırnak kent merkezıne duzenle- dığı baskın Fısıltı gazetesı yo- ğun bır faabyet ıçınde Eylemı, PKK'nın merkez komıte uyesı. Cemal kod adb rrubtanın yö- nettığı soylenıyor İkı gündur Cızre'de bulunan orta yaşb bır Şırnakb ıse oldukça tedırgın Çaüşma bov^jnca çok sayıda sı- vıbn de yaşamını yıürdığını çevresındekılere anlatmaya ça- bşıyor Yanındakı genç söze kanşıyor Sabahleyın Şırnak'ta bır yakınıyla telefonla gorüştu- ğünu bebrterek, "Halk gece>ı sığınaklarda geçırmış Ekmek yokmuş Sılah seslen halen gelı- yormuş Ortabk barut koku- sundan geçılmıyormuş Çocuk- lar ıse sureklı ağbyormuş" dıyor Bunu duyan orta yaşb Şırnakb daha da kaygılaruyor PKK'yla guvenbk guçlen çar- pı- şıyor, ortada bız gıdıyoruz Ne yapacağımızı şaşırdık" dıye tepkısını dıle geüren Şırnakb konuşmasını şoyle surdüruyor "DYP-SHP koahsvon huku- metıne çok guvenmıştık An- cak, umutlanmuı boşa çıkardı- lar Olaylar daha da yoğunlaştı Baskılar gıderek artı Dağa çı- kan genç sayısı da ıkıye katlan- dı Buralar ıflah olmaz, tek kurtuluş demokrası ancak ger- çek anlamda demokrası Bu bölgede savaş yaşanıyor Bınle- nnın bu akan kanı durdunnası gerekır Ancak, kımsenın kıb kıpırdamıyor " Bu arada, alçaktan uçuş ya- pan savaş uçaklannın gurultu- su dıkkatlenn bu yone kayma- sına neden oluyor Şırnak'a gıden karayolu ıse Cızre kopru- sunde guvenbk guçlennce kesıl- mış durumda Şırnak'a gıtmek ısteyen araçlar gen çevnbyor Guvenbk guçlen oldukça kay- gıb Sınırler gergın Cızre'dekı tek tünsük otelde Kadaoğlu'nda Şıraakzedeler çoğunlukta Şımak'a tayını çı- kan Almanca oğreünenı guven- bk guçlennce gen çevnldığını anlaüyor Bu bolgeye ılk kez gcldığını vurgulayan genç öğ- retmen, "Kendımce gazetelen ıyı takıp edenm Ancak, ınsan buraya gelıp gorunce, yaşamın daha farklı olduğunu anlıyor- sunuz Ortabk sakınleşükten sonra Şırnak'a gıdıp durumu goreceğım buna gore de kalıp kalma>acağımı kararlaştıraca- ğım" dıyor Şırnak eskı ANAP mılletve- kılı Kemal Bırlık telefonla oteb anyor Gazetecılerden Şırnak'- ta yaşanan durumla ılgıb bılgı ısüyor Mersın'den aradığını bebrten Bırbk, yetkıblerden kımseye ulaşamadığını soylu- yor Bırlık kaygılannı dıle geür- dıkten sonra konuşmasını şoyle noktabyor "Oldukça tedırgınım Şır- nak'm tumu yakınım Telefon- la bağlanü kuramıyorum İn- san neler dönduğunü oğrene- meyınce kaygısı daha da arü- yor Çok sayıda evın yerle bır olduğu sovlenıyor Ne derece doğru bılemıyorsunuz " Bakan Sezgin • Baştarafi 1. Sayfada onlem alındı " Ismet Sezgin, bu kadar kala- babk bır grubun sılahlanyla, Kuze> Irak tan mı, Sunye'den mı geldığı yolundakı sorusuna verdığı yanıtta, "Kuzey Irak'- tan gebyorlar" dedı Sezgin, olaylardakı olu sayısı konusunda bılgı venrken de, •Merakınızı tatmın ıçın soyle- yeyım, teronstlerdekı 100'un uzennde, guvenbk kuvvetlen- mız de maalesef 1 pobs, uç jan- darma kaybetü" dıye konuştu PKK ' ambargosu kalktı ClZRE (Cumhuriyet) - PKK tarafından bır ay once Kuzey Irak'a yonebk başlaülan gıda ambargosunun kaldınldığı açıklandı - PKK'nın Kuzey Irak'takı Haftanın Karargâh Komutan- bğı'nca dun Cızre ve Sılopı'de dağıtılan bıldınlerde, bolge hal- kına teşekkur edıldı Bıldınde halkınPKK PKK'nın da halk olduğu one surulerek ozetle şu ıddıalarda bulunuldu "Kürdıstanı Cephe'nın hal- kımız ıle esnaf, şoför ve tuccar uzenndekı haksız polıtıkası bı- bnmekteydı Tehdıtler, haraç- lar, tutuklamalar, bağımsızbk duşuncesıne saldırmalar, yurt- severlen katletmeçabalan arük son sınınna dayanmışü Bu gı- dışe dur dıyerek halka sahıp çıkmamız gerekıyordu Ambargo başanyla gerçek- leşü Bazı guçlenn Apo'yla goruş- mesı ve ambargonun kalkması ıçın ncada bulunması, ambar- gonun kalkması ıçın onemb bır gerekçe oldu " PKK'nın bır aydır Kuzey Irak'a uyguladığı ambargoyu delme gınşımınde bulunan 5 kamyon, çeşıtlı tanhlerde Cızre-Sılopı arasındakı E-24 karayolunda PKK mıbtanlan tarafından durdurularak yakıl- mıştı Çağdaşlığm savunucusu Gençliğe güven • Baştarafi 3. Sayfada Kımı partıbler arasında bır el op- me yanşıdır gıdıyordu Yaver Albay Nurettın Alpkartal, bu gı- bı gostenlerden Bayar'ın hoşlan- madığını soyledı ıse de ben o ge- zıde bu sozlere hak verdırecek bır sahneye tanık olduğumu ha- tırlamıyorum Onunde yerlere kadar eğıbp şapur şupur ellen- ne sanlanlara Bayar herhangı bır tepkı gostermıyor, bu dav- ranışlan hıç de yadırgamıyor- du Şuradaburadahafiften gen- abk hareketlen başladığı du>u- luyordu Aydın ıb sınırlan ıçın- de bır yerde trene atlayan uyanık bır oğretmen, Kuran kurslan adı alünda ılkokul ya- şındakı çocuklara Arap harflen oğretıldığını bana anlattı, ıdare organlanrun bu hale goz yum- masından acı acı dert yandı Pans'te bırkaç >ıl yuksek oğre- nım gorduğünu bıldığım Aydın Vabsı Dılaver Argun da trende ıdı Bır ara yanımıza geldığı za- man oğretmenın şıkâvetını tek- rarladım Argun dan durumla ılgıleneceğıne daır bırkaç tatb soz beklerken o hıç orah ol- maksızın - Ne vapalım, şımdı demok- rası var1 demez mı 9 Aman Vab Bey. na- sıl olur9 Memlekette bır eğıtım bırlığı kanunu yok mu° Bacak kadar çocuklann kafasını orumcek ağlanyla onnek hürn- >etı mı demektı demokrası9 Bayar, hayretler ıçınde bakışla- nmı kendısıne çevırdığımı go- runce yuksek bır hakem edası ıle tartışmayı kestı Bana hak venyordu Olamazdı boyle şey Inkılap kanunlan yürurlukte ıdı ve onlara karşı gebnmesıne goz yumulamazdı " Perşembe yemeklerinden • Baştarafi 3. Sayfada bır odun vermeyen de Nadır Nadı ıdı Çok duyarb ıdı bu ko- nuda Nadır Nadı'nın ölum yıldö- numunde onun duşunce sıste- mıne aıt pek çok şeyı bırakarak, ozelbkle "Tarabya Söyleşılen"n- den böluk pörçuk anı kesıtlen vennekle yetındım Boylebkle, olumunun verdığı acıya, bır de mhunun acı ıçensınde bıraktı- ğına kuşku olmayan "Cumhu- nyet Olayı"na değınmekten kaçındım Sağ oîsaydı ne, nasıl olurdu9 Onun sorunlan zaman ıçınde entme yeteneğı, toparla- yıcıbğı. koruyuculuğu "Cum- hunyet Olayı"nın çıkışını. gelış- me bıçımını nasıl etkılerdı 9 Başka bır zamanda uzennde durubnaya değer • Baştarafi 3. Sayfada bır kımseye kocamış demez de ne dersınız9 Atalanmız, "Akıl yaşta değıl baştadır" demışler Bu atasözunun ışığında ele abr- sak sorunlanmızı, çozmek hu- susunda umutsuzluğa kapılma- nın yersızlığı kendıbğınden anlaşıhr Dunya, hızb bır değışım ge- çınnektedu- Bu topraklar uze- nnde bın yıldır yerleşmış bır ulus olarak bızler de dünyadakı değışımın etkılennden uzak ka- lamayız elbet Bıbm, teknık ve kultur alanında çağdaş uygarlı- ğa ayak uydurmak, bır an once az gebşmışbkten (daha açık bır deyımle gen bırakıbnışbktan) kurtubnak, halkımızı refaha kavuştunnak, ulkemızı ılerlet- mek zorundayız Bu da gençbğı ıyı yeüşürmek, gençbğe soz hakkı ve çabşma, başanna olanaklan tanımakla gerçekleşebıhr Gençbğı ıyı yeüşürebm der- ken gençbğe tek yanb, basma- kabp bır dunya gonışu aşılaya- bm demek ıstemedığımızı be- brtmebyız Seçüğımız yonetım sıstemı demokrasıdır Demok- rası ıse, bıbndığı gıbı rejımlenn en ıyısı değılse de herhalde en az kotu olanıdır Boyle bır rejımde ınsan haklannı ve demokraük ozgurluklen tûmu ıle uygula- mak gerekır Sayın Cumhur- başkanı'nın pek doğru olarak açikladığı uzere sorunlanmızı sağduyu ıle çozebıleceğımıze ınanıyoruz Sağduyunun bebr- mesı, her şeyden once ozgur bır duşun ortamına bağbdır Genç okuyacak, dınleyecek, demok- raük koşullar alünda tarüşma- lara katılacak ve doğruyu kendı kafasında araştınp bubrıaya ça- bşacakür Sağduyu ancak bu yontemle ortaya çıkar ve ulke- mız duzeyınde egemen hale ge- br Demokraük ozgurlukler sürekb olarak uygulandığı tak- dırde sağduyunun egemenbğı de surekb olur Gençbğımıze Atatürk'ten aldığı emanetı ko- rumak ve ılerleünek gorevını venyoruz Bu emaneü ıyı kul- lanmaktan onu sorumlu tutu- yoruz Sorumlu olan bır kımse- nın elbette bırtakım ozgurlükle- n, yetkılen de olmak gerekır Hatta sorum ne denlı ağır ıse ozgurlukler de o denb genış ol- mahdır Bu vazgeçılmez koşulun bı- lıncı ıçınde bulunan Turk genç- bğı, gorevını başan ıle yurute- cekür Ülkemızın aydın yannına ınanabm NADİR NADİ GÖZLEM UĞURMUMCU • Baştarafi l. Sayfada lerde TBMM'ye gırmış, gırer gırmez de Meclıs'tekı DP çoğunluğu ıle Menderes hukumetının Ataturk devrımlerı- ne sırt çevıren tavırlarına karşı dırenmeye başlamıştır Nadır Nadı, omur boyu, Ataturk'u ve Ataturkçuluğu sa- vunan ve omrunu, cumhuriyet ve devrımlere adayan soylubıraydındı 20 yuzyılda Anadolu topraklanndakı aydınlanma çağı Ataturk ıle başlamıştı Nadır Nadı'nın gozunde, Ataturk devrımlerının ve dev- rımcılığının anlamı ozuyle, sozuyle kısaca buydu Nadır Nadı bu aydınlanma çağının basın, sanat ve kül- turyaşamındakı ınançlı, dırençlı, ınançlı vedırençlı oldu- ğu kadar da çalımsız, alçakgonullu ve ozverılı sözcule- rınden bırıydı Adı gıbı "nadır" kışılıklı bır Ataturkçu aydındı Nadır Na- dı "Tam bağımsızlık" ınancını hep yureğınde taşırdı Bu yuzden, Kurruluş Savaşı'nın kan ve barut kokan savaşla- rındakı ' Kuvayı Mıllıye ruhu'"nu gunumuzde de yaşatan "nadır" nıtelıktekı ınsanların son temsılcılerındendı Bızler ıçın "Cumhuriyet Okulunun Başoğretmenı "ydı Gazetedekı odasında ve evınde ılgınç sorular ve sakala- nyla susledığı doyumsuz söyleşılerınde, o nazık, o yu- muşak konuşma bıçemıyle odun venlmez ılkelert anlat- mış olurdu En çok tıtızlık gosterdığı ılke, bağımsızlıktı Turkıye Cumhurıyetı olarak bağımsızlık ve Cumhuriyet Gazetesı olarak bağımsızlık Nadır Nadı, yaşamı boyunca hıçbırgun gazete ışverenı gıbı davranmadı Hep, bır duşunce, ılke ve sanat adamı olarak yaşadı Ve son nefesıne kadar da boyle yaşamasını ve boyle olmesını bıldı Kımseye boyun eğmedı Yakın çalışma arkadaşları olan bızlere de kımseye boyun eğmemeyı ve başlarımızı dık tutmayı oğrettı Nazık sevecen ve çelebı kışıltktekı başyazarımız, ılke ve ınançlar açısından çelık gıbı dayanıklı ve kaya gıbı serttı Cumhuriyet ılkelerını, Ataturk devrımlerını, çoğulcu demokrasıyı, hukuk devletını, sosyal hakları savunmanın hep oncusu ve sozcusu oldu Kuvayı Mıllıye'nın, çağdaş hak ve özgürlüklere uzanan ınanç koprulerınden bın oldu Kalpaksız Kuvayı Mıllıyecıydı Nadır Nadı Başyazılarındakı kısa ve ozlu satırlarındakı öztürkçe sozcuklerle, Babıâlı'nın koşetaşlarını bırerbırersokerek Arapça, Farsça ve ağdalı Osmanlıcaya karşı savaş aç- mıştı Devletın acımasız çarkları ıle ezılmek ıstenen aydınla- ra gazetenın koşelerınde kamuoyuna seslenme olanağı tanımış, bu yuzden hem gerıcılığın hem de egemen çev- relerın boy hedefı olmuştu Kurulu duzene ve egemen değer yargılarına teslım ol- madı, tersıne o çalımsız ve gosterışsız tavırlarıyla kurulu duzene ve egemen değer yargılara başkaldırdı Bu yuzden, gazetesı Cumhuriyet, sıkıyonetımlerın sık sık kapatıkları bır gazete oldu Kendısı, 12 Eylul 1980 dönemınde seksen yaşına mer- dıven dayadığı ve bır mıde rahatsızlığı nedenıyle bıçak altına yatacağı gunlerde otuz yıl once yazdığı bır yazı aedenıyle Sıkıyonetım Mahkemesı'nde Taner Candemır adlı bır asken yargıcın onune çıkarıldı Taner Candemır, Nadır Nadı'yı Sıkıyonetım Mahke- mesı'nce Yargıtay yolu kapalı olmak uzere mahkûm etn. Bu saçma karar, "yazılı emır ıle bozma" adı verılen olağa- nustu başvuru yoluyla Asken Yargıtay'a göturulerek karar bozuldu Bu dava ıle devlet ve Sıkıyonetım, Başyazarımız Nadır Nadı'den odunsüz kışılığının ve soylu başkaldırışının he- sabını sormak ıstedı Nadır Nadı, cezaevı duvarları, hastane odaları ve mezar taşı arasındakı bu maratonda, bu hesabı, delıkanlı yüreğı ıle vermesını bıldı Bınbır kılık değıştıren yılgınlığın, çeşıtlı ıdeolojık kılıflara bürünen korkaklığın, yakın çevrelenmızde yasadıgımız sınsı ıhanetın, ıç bulandırıcı yılışık döneklığın, vıcık vıcık kaypak- lığın, serbest pazarda açık arttırmaya çıkmış ınançsızlıgın, çıkarlara endekslı ılkesızlığın, Damak Ferıt'ten bu yana en azgın dönemını yaşayan Kurtuluş Savaşı ve Ataturk duş- manlığının çeşıtlı renk ve yüzlerle kol gezdığı günümüz Turkıyesf nde ve basınında, o ınanç, ılke, duşunce ve sa- nat adamı Nadır Nadı'yı her gun daha çok arıyoruz. Nadir Bey'i anarken • Baştarafi 3. Sayfada Turkceyı, Dü Devnmı'nın ama- cına en uygun ve yennde kulla- narak aydınlann benımsemesıne çok katkıda bulundu Sanaün, sanatçının dostuy- du Muzık. ozelbkle evrensel değerdekı klasık Batı muzığı, onun vazgeçıimez tutkusuydu Savsız, amatorce keman da ça- lardı Mozart tutkunluğu ona, o tadına doyubnaz "Dostum Mozart" kıtabını yazdırdı Bu ve obur kıtaplan, aydınlann, gençhğm geniş ılgısını çeken, çok basılan yapılan kıtaplar ol- du Hıçbır zaman patron tavn takınmadı Bızlere hep yakın bır dost, sıcak bır arkadaş gö- zuyle bakar, uzun soyleşılerde bulunmaktan hoşlanırdı Bu soyleşıler evınde, akşamustûle- nn ıçkıb toplanülannda olduğu zamanlar, eşı Benn Hanım da kaülarak, şakalan, takıbnala- nyla ayn bır renk katardı O Nadır Beyb söyleşılenn tadı unutulamaz Gerçek bır beye- feodi'ydı Ama o boyle seslen- melerden hoşlanmazdı Bız ona Nadir Bey derdık ıç- ten bır sevgıyle Onu hep özlüyoruz, özleye- ceğız Gazetesınde, onun ınanç- lı yolunda çabşmalanmızı sür- durmekteyız, goçtuğü sonsuz- luk evrenınde rahat uyumasını dıleyerek Mozart'ın etkisinde • Baştarafi 3. Sayfada koşul karşılıkb sevgı Sonra saygı. hoşgoru Sevgısızevlıhk olabıleceğını duşunemıyorum Benım evlıbğım ve ış yanım bırbınne paralel gıder, ayn duşmezler Eşım bana her konuda yardım eder Ne gıbı mı9 Her şeye Sağbğıma, az ıçmeme, yazılanma Ben kışı olarak heryaptığımıbeğenmem O Sıkıyönetim • Baştarafi 3. Sayfada sıkı- yoneümının 1 No'lu Mahke- mesı'nce "halkı yasalara karşı ısyana teşvık eünekten" 2 ay 20 gun hapse mahkum oldu Bu- tun dunyada genış yankılar uyandıran ve protestolara yol açan bu karar, 75 yaşındakı başyazanmızın hapse gınnesın- den ıkı gun once Mılh Savunma Bakanı'nın temyız hakkını kul- lanma gereğını duymasıyla (kı bu hak yalnız sıkıyonetım ko- mutanıyla M Savunma Ba- kanı'na tanınmışü) Yargıtay tarafından bozuldu ve aklan- masına karar venldı yazılanmı beğenır, destekler Ya benı tesellı etmek ıçın öyle soyluyor, ya da gerçek duygulannı söylüyor, bılemem Ama şu var, eşım hep doğruyu soyler Örneğın keman çalmamı hıç beğenmez, sevmez ve bunu soyler Yazdıklanm ıçın aksını soyluyorsa, demek ıyı olduklannaınanıyor'" 9kitap • Baştarafi 3. Sayfada yazdığı bır yansında söyle di- yordu - "Edebıyatımızın üstat- larından bın, yabana bır mu- hamrden tercüme ederek on yıl önce kendı ımzası ile bir eser basürdığı ıçın şımdı taar- ruzlara uğnıyor 'Bu kıtap ınü- haldır (çabnüdır) Çevabını ver bakabm'dıyorlar Üstat,buso- rulara karşı herhalde münasıp bır şey yazacakür Bundan on yıl önce yazdığı kıtap bır ıntıhal olabıbr, ya da obnayabılır So- run orada değıl Sonın memle- keümızde fıkır haysıyeünı ko- rumak ıçın bır şeyler yapıyor muyuz, yapmıyor muyuz, bu- radadır "