Catalog

SAYFA CUMHURİYET 19 TEMMUZ1992 PAZAR 16 HABERLEREV DEVAMI HAFTAYA BAKIS AHMET TANER KISLALI Doğramacı'ılaıı Sağbm'a- Cevdet Sunay'ın cumhurbaşkanlığı suresının uzatıl- ması çabalarmın yoğunlaştığı gunlerdeydı Ismet Ino- nu eskı cumhurbaşkanı olarak "doğal senator nıtelı- ğıyle bulunduğu Senato'da kursuye çıktı Bıraz da sınırlı bırrfadeıle şoyle dedr - Suresını uzatacaksınız da ne yapacak? Şımdıye ka- dar ne yaptıysa onu yapacak 1 Bu "vecız" anlatım, Paşa'nın unutulmayan sozlerı arasında yerını almakta gecikmedı Yerı geldıkçe hep anımsandı Ben de, Sayın Doğramacı'nın yerını Saytn Mehmet Sağlam'ın aldığını duyunca bır kez daha anımsadım 'Nıçtn Mehmet Sağlam?" ya da 'Mehmet Sağlam ne yapar?" sorularının yanıtını kafamda Ismet Paşa verdı • • • Prof Sağlam ın, Prof Doğramacı'nın rektorluğunu yaptığı Hacettepe'ye -12 Mart donemınde- hoca olu- şundan, ışverenter örgutundekı ust duzey yonetıcılığı- ne oradan da rektorluğe ve gıderek YÖK Başkanlığı'- na uzanan çızgısını ve bu çızgı ıle ılgılı dedıkoduları herkes kendısıne gore değerlendırebılır Bu değerlendırmelerın çoğu da oznel, yanı subjektıf olur Ama bazı olaylar vardır kı "mıhenk taşı" nıtelıgınde- dır Somuttur Anlamları açıktır Nesneldır Olay, Hasan Celal Guzel'ın Mıllı Eğıtım Bakanlığı do- nemıne rastlar Bır gençlık kurultayı duzenlenmıştır Eskı bakanla- rın, ogretım üyelerının, basın mensuplarının, asıstan- ların ve -en onemlısı- oğrencı temsılcılerının katıldıkla- JI bır kurultaydır bu Bakan, kurultayın çok demokratık olmasına, katılan herkesın eşıt ağırlıklı ve ozgur hareket etmesıne ozen gostermektedır Ama "Unıversıte Gençlığının Sorunları Komısyo- nu"nüa daha ılk dakıkalardan başlayarak hava gergınle- şır Bırkaç 'YÖK rektoru", bır oldu-bıttı ıle yonetıme el koyarlar Gençlık temsılcılerıne ıkıncı sınıf ınsan muamelesı yaparlar Onların, komısyon dıvanına aday olmalarına bıle ızın vermek ıstemezler En ' antıdemokratık' kararlar, o komısyondan çıkar Ve komısyonun bazı kararları, ANAP lı bakanın bıle tepkısıne neden olup ancak onun kışısel çabalarıyla genel kurulda duzeltılır 1 işte o komısyonu ' aşırı tutucu" bır çızgıde yonlendır- mek ıçın buyuk çaba gosteren "becerıklı YÖK rektor- lerınden bırısı de, Prof Mehmet Sağlam'dıri * • • Demokratık toplumlarda ınsanların heykellerı nıçın ölumlerınden sonra dıkılır? Nıçın adları alanlara, cad- delere ancak ölumlerınden sonra verılır^ Yaranmak ıçın yapılmadığı olaydan doğrudan ya da dolaylı bır çıkar beklenmedığı bellı olsun dıye 1 Caddelere, okullara, bılmem nelere verılen Evren ya da özal adlarının o kışılere onur kazandırdığından çok kuşkuluyum Kendısının rektor yaptığı, dekan yaptığı kışıler marı- fetıyle dıkılen Doğramacı heykelı ıçın de kuşkusuz du- rum farklı değıl Elbette kı onemlı kışılerın yaptıkları lyı şeyler de kotu şeyler de, 'ornek olsun' dıye unutulrnamalı Bence, Sayın Doğramacı'yı once Hacettepe ve Bılkent Unıver- sıtelerı'nı yarattığı ıçın odullendırmelı, sonra da -Ha- cettepe dahıl- "unıversıte ' kurumuna verdığı zararlar ıçıncezalandırmalı Tıpkı, Bırıncı Dunya Savaşı nın kahramanlarından Mareşal Petaın e once madalya verıp, sonra, Ikıncı Dunya Savaşı sırasındakt Nazı ışbırlığınden dolayı zın- danlarda çuruten Fransa nın yaptığı gıbı Nıçın Doğramacı dan sonra Sağlam'? Gelenın gıdenı aratması ıçın mı ? Sayın Doğramacı'nın heykelını, ona en çok kufreden- lerdıksınlerdıyemı'? "Ataturkçü" General Kenan Evren, Ataturk duşman- tarını rektor olarak atamıştı Sayın Özal da, kendısını Çankaya'da gormek ıstemeyenlerın sayısını çoğalt- mak, yetkılerını kısmak ıçın çaba gosterenlere koz ver- mek ıçın elınden gelenı yapıyor Sıyaset bılımınde temel kural gıbıdır "Her halk, layık olduğu yonetıme kavuşur denır Ama ben, ne Turk halkının Evren-özal çızgısıne hap- solmuş bır Çankaya ya mahkûm olduğuna ınanıyc- rum, ne de, Turk gençlığının, Doğramacı-Sağlam çızgı- sıne zıncırlenmış bır unıversıteye 1 60 YIL ONCE Cumhuriyet Milli sanayide inkişaf Yemeklerde Karahisar Maden soyanu ıçıniz. 19TEMMUZ1932 Memleketımızde açılan fabnkalann adcdı gunden guneçoğalmaktadır Bunun başlıca amılı \erlı mamulatın ucuzlugu ve halkın mıllı muesseselere karşı gosterdığı ragbctlır Grup halınde ınkışaf eden sanav ı bılhassa yun ve pamuklukumaş çımento çorap alelumumtnkotaj derı konserve çıkolatave muskıratsana>ndır Turkıv e dc yedı tane vun kumaş fabnkası vardır Bunlardan bırkaç tane daha tesıs olunduğu takdırdeıthalata luzum kalmıyacaktır Çımento sanayıı uzenne beş fabnka çalışmaktadır Istıhsal mıktan senede 250 bın tondur Den fabnkalannın adedı kırk kadardır Bunlann eksensı Istanbul"da, beşı Izmır, bır Jsparta, bın Edremıt, bın de Yalvaç'tadır Bu muesseseler senede yedı bın ton kadar den ve kosele çıkarmaktadır Bu mıktann beş bın tonu Istanbul'da ımal edılmektedır "Memleketımızde bulunan konserve fabnkalannın adedı altıdır Bu muesseseler senede ıkı buçuk mılyon kutu ıstıhsal .yapmaktadırlar Ipek mensucatı üzenne Istanbul'da uç yüz yırmı beş Bursa da beşyuzaltmışyerlı tezgahçalışmakudır Istanbul da bulunan otomatık çorap fabnkalan gunde beş altı yuzduzune çorap tmal etmektedır Kıbrıs içîn pazarhk sürüyor OSMAN KARAKAŞ NEW \ORK - Kıbns ta ıkı kesımlı bır federal devlet oluş- turulması amacıyla başlatılan goruşmeler sıkı pazarlıklarla devam edıyor Bırleşmış Mıllet- ler Genel Sekreten Butros Gab'nın, KKTC hden Rauf Denktaş ve Rum yoneümı hde- n Yorgo Vasıbu ıle gerçekleştır- dığı 2 5 saat süren yemekh top- lanüda taraflar Genel Sekre- ter'ın önünde bırbırlenne karşı- lıkb olarak onenlennı anlatma ve karşı tarafın önen ve duşun- celenm öğrenme fırsaü buldu- lar Basına acıklama yapma ya- sağjnın sürmesı nedenıyle ye- meklı toplanüdan sonra bılgı vermeden BM bınasından ayn- lan ıkı hder, yemekte ele ahnan knterler uzennde yenı fikırler ortaya koymak ya da karşı ta- rafın tekhfine karşıhk ne ıste- dıklennı behrtmek uzere yann- dan ıübaren yenıden BM Genel Sekreten ıle ayn ayn görüşme- ye başlayacaklar İstekler ve beklentiler Butros Galı nın Turk tarafı- nın onune koyduğu ve Denk- taş'ın tanımlamasıyla "hanta olrnayan" hantaya göre başta Guzelyurt ve Yeşılırmak bolge- len ıle bazı küçûk bölgelenn Rumlara bırakılması ıstenıyor Yaklaşık 12 bın Turkun yaşadı- ğı Guzelyurt ve Yeşuırmak ta- nmsal bolgelen, Kıbns Türk tarafının en önemh ekonomık yorelennden baalan KKTC bden Rauf Denktaş'- ın da onayladığı bu onenye kar- şılık olarak Turk tarafının ısta- ustıkler sunduğu oğrenıldı Rumlara venlmesı ıstenen bu- tun bolgede yaklaşık 60 bın cı- vannda Turkun yaşadığı belır- tüırken Genel Sekreter'e sunu- lan raporlarda bölgenın ekonomık ve sosyolojık yapısı ıle ılgıh ıstatıstıkı bügıler ve anı- lan bölgelenn Tûrk tarafı ya da halkı ıçın ne kadar onem taşıdı- ğı anlatıldı KKTC lıden Denktaş'm yaptığı açıklamaya gore Türk tarafının toprak konusunda yapüğı teklıfı Rumlar olumlu buldular Buna karşıbk anaya- sa konusunda Rumlann yaptı- ğı teklıfı ıse Türk tarafı yetersız buldu lçenğı öğrenıbneyen toprak ve anayasa konusunda- Taraflar ne istiyor? Dış Haberler Servfei - 1992 hazıran ve temmuz aylannda New York'ta gercekleştırılen toplantılarda taraflann tutum- ları ozetle şöyle Rum tarafının tutumu: 1- Rum tarafı bağımsız. ege- men. toprağı butun Turk ve Rum ıkı E\ALETı ongoren ıkı kes\mlı, ıkı toplumlu federal devlet ongoruyor Türkeyaletı- ne beledı >etkıler vcnyor 2- V onetsel yeikılenn çoğun- luğu. federal hukumete bırakıl- mak ıstenıvor Baskanhk sıste- mı ongoruldüğu ıçın Cumhur- başkanının Rum, Cumhurbaş- kanı Yardımcısının Türk ol- ması, başkan ve başkan yar- dımcılannın toplumlarca a>n ayrı veya Kıbns halkının tu- munce bazı koşullar gozetıle- rek secılmesı ıstenıyor 3- Toprak ayarlamalannın, çok savıda Rum goçmenın, Rum vonetımınde Kuzey Kıb- rıs'takı >erlenne donmesı, Omorto bolgesı uzenne ağırlık konuluyor Maraş cepte bılını- yor 4- Dolaşım, yerleşım, mülk ve meslek edınme ozgurluklen- nın tam anlamıvla uygulanması utenıyor 5- Garantılenn BM Guven Iık Konscvı denetım ve garantı- sınde uluslararası garantılcrc donüstürulerek Turkıye'nın tek taraflı mudahale hakkının kal- dınlmasında dırcnılıyor 6-1974 ten sonra Kıbns a ge- len Turkıyelı goçmenlenn ve Turk bırlıklennın Kıbns lan tumuyle çekılmelen ıstenıvor Türk tarafının tutumu 1- Turk tarafı egemen ıkı fe- dere devletın oluşturacağı ıkı toplumlu. ıkı kesımlı sıyasal eşıtbğe dayalı federal devlet uzennde mucadele venyor Fe- dere devletlenn genış yetkılerle donatılmasını ıstıyor 2- Sıvasal eşıtbğın sımgesı dö- nuşumlu Cumhurbaşkanlığı ıle eşıt egemenlık ıstenıyor Hukü- AnkaraVlan Kıbns uyarısı • Baştarafi 1. SayfaJa Guvenlık Konsevı karan Ozelbkle bugune kadar uzenn- de durulmayan ya da az duru- lan ıkı konu vardı, toprak ve anayasa Ikı larafta yer değış- tırme Bunlar konuşulmuyor- du Isjte bunlan konuştular Şımdı anayasa uzennde ko- nuşmalar japılıvor Bunlann hepsı bır butun Bovle ele alın- dığında federasyonu belırle- yecek şekıl uzennde anlaşma- ya vanlabılır Ikı tarafın ı\ı nıvetı gerekır Sayın Denk- taş ın ıvı nıvetı bellı Bugune kadar olan şey, anlaşmaya ge- lınce Rum tarafı vazgeçtı Şımdı bu durum değıştı mı. değışmedı mı, bılemı>oruz Sorumlu olanlar orada mu- zakere yapan Savın Denktaş ıle Vasılıu Dışandan soyle- nenlcr bunu değıştırmı>or Amenkalılar çozum olsun ıs- ter, bız ıstıvoruz Yunanlılar ıstı>or herhalde Çok belb de- ğıl ama Istıvorlar herhalde Toplumlann bu soruna ger- çekten çozum bulması mesele- sı Rum tarafının federasyona gerçek bır federasyon dıye yaklaşması lazım Ikı toplum. ıkı kesım ve bunlar devam et- sın Yalnız ılk gun değıl, hep devam etsın Ilk gunu kabul kı karşıbkb teklıilerde Turk ta- rafının, anayasa konusundakı tekbfı tatmın edıa buhnama- sıyla başka onenler pakeü uze- nnde dunıbnaya başlandı Bu arada Turk gazetecılenn sorulannı fazla açıklanıa yap- madan yanıtlayan KKTC bden Rauf E)enktaş, bır gazetecının sorusu uzenne kanton sıstemı- nın adada uygulanamayacığını, aynca Rumlann boyle bır tekbf getırmedıklennı söyledı Göruşmelenn ağırlık nokta- sının toprak ve mültecıler uze- nnde oluştuğunu belırten Denktaş şunlan söyledı "Bır konuyu görüştüğünüz zaman dığen de otomatık olarak geh- yor Çünkü, bın dığennın bır parçasıdır, bırbınnden aynla- maz Yemekte meselenın gebş- mesı ortaya çıkması şımdıkı durumlar karşıbkb göruşler ve haklar yapıcı ve dostane bır yaklaşım ıçınde ele abndı Ge- nel Sekreter bızlere yardıma obnaya çabşıyor Bu arada Ge- nel Sekreter, konseyın sorunun çözüme kavuşturuİmasını ıste- dvğını bıze ıletü ve 'Sız hallet- mezsenız Guvenbk Konseyı halletme çaresıne bakar' dedı met ve meclıslerde eşıt temsılı- yet vurgulanıyor 3- Toprak ayarlamalannda, orandan çok toprağın venmlı- lığı yeterlıbğı vaşanabılırlığı gundeme getınlerek Yeşılırmak ve Guzelyun bölgelennın Turk federe kanadmda kalması Lef- ke su barajı ve maden vataklan gıbı yeraltı zengınlıklennın Türk kesımınden dışlanmama- sı ıstenıvor Turk tarafında 160 mılyon ton olan su rezervının >ansına yakın bolumunun Gu- zelvurt altında olduğu v urgula- nı>or Rum tarafının bugunku su rezervının ıt>e 558 mıl>on ton olduğuna dıkkat çekılıyor 4- Turkıye'nın 1960 antlaş- masında tck taraflı mudahalesı- nı ongoren etkın garantorluğu vazgeçılmez koşul sayılı>or 5- Kesın anlaşmaya varıl- masıyla bır takvımle aynlması kabul edılen Turk bırlıklenn- den yeterlı sayıda Turk asken- mn guvenlık açısından Kıbns'- ta bulundurulmasının surdu- rulmesııstenıvor edıyoruz gıbı gostenp, sonra- dan değışiırmek şeklıne gırer- lersr bu da olmaz Bunlann Iiı.pMnır. daha kesiınnc şeklı <alıcı bır çozum olmalı bas- k.ıyla olmamalı, - Turkıve nın tutumunda herhangı bır değışıklık olacak mı 1 INÖNL - Sayın Denktaş ın uzlaşmada zorluk çıkaran bır ınsan dı>e çıkarılması yanlış Böyle bır şey yok Kuzey Kıb- ns Türk toplumunun sozcusu kendısı \e o toplumun secerek gorev verdığı ınsan Çozum ancak onun kabul ettığı şekıl- de olur Türk Devrim Tarihi • Baştarafi 2. Sayfada pında da olay pek onemsenmemıştır Içte güven uyandırmayan devlet varhğmın dıştakı bu yan- sıması, toplum olarak bızı denn denn duşündur- mebdır Tam bir siyasal tarih Prof Dr Şerafettın Turan ın Türk De>Tİm Tarihi'nı okurken, Ataturk konusunun ulusla- rarası bağlamda yenıden guncelleştınlmesının zorunlu olduğunu duşündüm Osmanlı Impara- torluğu nun çokuşunden ulusal dırenışe Turkı- ye Cumhunyetı'nın doğuşuna ve oluşumuna çağdaşlık yolunda ılerle>en Turkıye'nın >apı- lanmasına değm, ulusal Turk devnmının butun aşamalannın ele alındığı dort cıltbk (ılk ıkı cıldı Bılgı Yayınevı'nce yayımlandı) bu kıtap, Ata- türk'un asken, ozelbkle de sıvasal gücünü öne çıkanyor, ama bundan da çok, dış dünyanın Turkıye">e yonebmlennı ıncebyor Türk Kunu- luş Savaşı'nı ve çağdaşlık yolundakı devnmını başaranlann, bunu önlemeye çalışanlann tu- tumlan da tanhsel gerçeklenn ışığı altında nes- nel bır yöntemle değerlendınbyor Kâzım Kara- bekır'ın kurtuluş kıvılcımının bır dırenç halıne gelmedekı yüreklı tutumlanna, Padışah Vahdet- tın'le Damat Fent Paşa'nın devlet yonetımınde- kı aczlenne tanık oluyonız Bır devlet, çok duşman olandansa az duşman olanın ulke>ı ış- galıne nza gosterecek bır duruma duşuyor Bu, nerdeyse dış guçlenn bır lütfu gıbı alkışlanıyor Çıkarlan ıçın bır araya gelmış devletlenn Os- manlı Imparatorluğu'nu çökertme>ı bır kunu luş gıbı gostermelenndekı aldatmacalan da kavnyorsunuz bu kıtapta Bu bovutuvla btap tam bır sıyasal tanh etkısı yaratı>or Turkıye de bugun de güncel olan etnık aynmcıhğın öncesın- dekı olaylan dış guçlenn bu yoldakı yonlendır- melennı belgelerle kavrayabılıvoruz Ozelbkle dış yonlendırmelenn toplumu ne gıbı darboğaz- lara soktuğu, bunun ulkeye nelere mal olduğu da kıtabın uzennde ozelbkle durduğu önemb bır nokta Dış etkıler, dış dengeler, hatta dış hesap- lar bugun de guncel Kıtap, bu bakış açısıyla da gunumüzün ıç ve dış sıyasal ortamına ışık tutu- >or Bu ışık altında onyargılann terorun, saldır- ganlığın, suçlamalann ancak kan dökülmesıne yol açtığına, soruna hıçbırçozüm getırmedığıne tanık oluyonız Ülkemızde "dun" yaşanan olaylar, aynadan yansıyan göruntuler gıbı Dev- rim Tarihi bu bakış açısıyla toplumun, olaylan sağduyu ıle algılamasına da olanak venyor Sıyasa ve tanh kıtaplannın bırçıkmazı vardır Ya gerekb gereksız olay anlatımı ya da belgebk (arşıv) aktanmını andıran belgeler, belgeler Genelbkle aşın aynntılara gıdıldığı, olay anlatı- mında pıre deve yapıldığı ıçın. tanhsel gerçekle- nn ozu pek anlaşıbnaz Daha ılk savfalarda karmaşıklıklarla karşılaşan okur. kıtabı elınden bırakır Hele yazar bellı bır onyargı ıle yaklaşı- yorsa ola>lara, artık onun yazdığı tanh değıl, partılenn ya da derneklenn yavımladıklan dü- zeysız bıldınlerdır Kımılen bunu aşağılayıcı >a da goklere çıkancı bır yöntemle yaparlar kı olaylan saptınp toplumlan yanıltan da ışte bu tutumdur Şerafettın Turan ıse aynntıyı, gerçeğı yansıtan bır etken olarak kullanıyor Yazar ta- nh anlaümlanna genelhkle egemen olan tekdu- zelığı aşmayı başardığı ıçın, Türk Devrim Tanhı bır solukta okunuvor Avnca Turan karmaşık anlatma>ı bıhmselhk sayanlardan da değıl Olaylan yorumlayıp kavratmayı bıldığı olçude, anlatmayı da bıbyor Geçmışı yansıttığı olçûde guncel, guncellığı tanhsel kökenlenne vardıracak denlı ınandıncı bu Turk Devnm Tanhı'nın kıtaplıklara değer kazandıracağı da açıktır Her gun yenı bır tanh- sel olayla karşılaştığımız gunumuzde, bızı bılgı- lerle boyutlandıracak kaynaklara ulaşmamızın yolu tanh kıtaplanndan geçer Bunu da ancak tanhı güncel kılan kıtaplar başanr Guvenbk Konseyı kendı hal ça- resını empoze edebılır Tehdıt mahıyeünde değıldır Yanı şım- dıkı konjonkturde bu da var denıbyor Gerektığınde bızı bır araya geürmeye çabşacaklar Bız son goruşmelerde daha da detayaındık Rum tarafının bı- zım önenlenmız üzenndekı go- ruşlennı oğrendık Ancak Rum tarafının ne ıstedığını bdmıyo- ruz Genel Sekreter bu konuda bılgı vermıyor Bugune kadar yapüğırruz göruşmelerde hanta vermedık ama ebmızde bızım de hantalanmız var Hanta ve- receğımız zamanı kendımız ta- yın edenz Bızım bölgeler ba- zında yaptığımız toprak onen- lennı anladığımız kadanyla Rumlar berumsemıyor ve onlar galıba hatlann bebrtümesını ıs- üyorlar Toprak konusunda gerekb belgelenmızı Genel Sek- reter'e sunduk sarunm etkılı olur Bır ılerleme var " Turk heyetı dün kendı ara- sında bır çabşma toplantısı yap- tı Bugünu dınlenerek gecırecek olan heyet, yann BM Genel Sekreten ıle Türkıye saatıyle 23 OO'te yenıden bır araya gele- cek Bu arada Denktaş pazarte- sı günü Güvenük Konseyı Başkanı ıle bır göruşme yapa- cak Akaryakıtta • Baştarafi I. Sayfada ılışkı olmadığını savundu Fıvaü 10 gun ıçınde yuzde 10 dan fazla arttınlan akarya- kıl devletın onemlı gelır kay- naklanndan bın durumunda Her I lıire benzın ıçın odenen vergı. resım ve fonlann toplamı 3bınlırayayaklaşı>or Bovlece, vergı, resım ve fon vukumlu- luklen olmasa vaklaşık H65 lıraya satılabılecek normal ben- zının 1 lıtresı araçiann deposu- na 468^ lıradan gınvor TUPRAŞ Genel Muduru Işık tan alınan bılgılere göre pctrol ürunlennın gumruksuz fıyatlan uzerıne farklı ürunler- de vuzde 15 ıle 41 25 oranlan arasında Destekleme ve Fıyat İslıkrarFonu(DFİF), yuzde 10 Damga \ ergısı (DV) eklenıyor Bo>lecevuzde25ıle51 25 oran- lan arasında yükselen petrol ürunlen fı>atlanna yuzde 4 oranındakı Ulaşım Altyapı Resmı (UAR) eklenerek gum- ruklu fı>at bulunuyor Gum- rüklu fıvat uzennden de. yüzde 5 oramnda Akar^dktt Fıyat Is- tıkrar Fonu (AFIF) alınıyor Bu aşamaya kadar yuzde 65 oranında vukselen fı>at uzenn- den urun cınsıne gore yuzde 29 ıle yuzde 85 oranlan arasında Akarvakıt Tuketım Vergısı (ATV) alınıvor Bu rakama yuzde 13 oranındakı Katma Değer Vergısrnın (KDV) ek- lenmesı sonucu. akarvakıt fı- vatlan toplam vuzde 245'e varan oranlarda artmış oluyor Rafınenden akaryakıt alan şır- kctlenn gıderlen ve kân ıle taşı- macıhk harcamalan da. fiyatı yaklaşık yüzde 10 oranında art- tınyor Boylecefiyatlar,her 100 lıralık kurşunsuz ve super ben- zınde 176 lıraya normal ben- zınde 373 lıraya yukselıyor "Balon • Baştarafi 1. Sayfada Adını, haber bultenlennın sonunda Devlet Meteorolojı Işlen Genel Mudurluğu'nden alınan bılgılere gore ' anon- suyla duyduğumuz Meteoro- lojı'nın hızmetlen. ulusiararası havacılıktan, açık havada du- zenlenen balolara kadar uzanı- yor 1974 Kıbns olaylan sırasın- da, adaya ılk olarak ne muca- hıtler çıkıyor, ne de komutan- lar Meteorolojı Genel Muduru Mehmet Örmecı anlatı>or Kıbns a ılk çıkan ekıp bı- zım ekıp Once bız çıktık Me- teorolojık olçumler yapıp ruz- gânn yonu ve dığer bılgılen verdık Ondan sonra askerler geldı Asken havaalanlannda 24 saat ekıp bulunduran tek sı- vıl kuruluş Meteorolojı dır Zaten eskı vasada savaş halle- nnde genel mudurluğumuzün Genelkurmav Başkanlığı emn- ne gıreceğı vonunde hukum vardı Onnecı bınayı dolaşırken. hava tahmınlennde dunva standartlannın uzennde olduk- lannı en gelı^mış teknolojıvı kullandıklannı, mcteorolojık olçum sonuçlannı 20 dakıka ıçınde dunvadakı lanamerkez olan NVashıngton. Moskova ve Melboumt c ge^tıklcnnı anla- tıvor HAVA DURUMU TURKIYE'Db DÜNYA'DA OLA YLARIN ARDINDAKİ GERÇEK Devtet Bakanlığı Meteoro- tofi Genel Mudurluğu nden ahnan Ngıye göre yurdun taEBydogu tesmlen parcalı butuihı Dogu Karadenız kı- yrtan saganak yağışlı geçe- cek ötekı yener az buluDu ve açık jeçecek. Hava sı- caMıjı tûm yurtta artacak RûzgAr kuzey yöolerden ha- .fi) ara sıra orta kuvvette esecek Oenıztenmızde rûzgâr Doğu Karadenız ıle . Guney Egede yıldız ve karayel Batı Karadenız ıle Akdenızde gunbatısı ve kx)os, Marmara ıle Kuzey Egede yıkdız ve poyrazdan 3-5 kuvvetınde saatte ! 10*21 denız mılı hızla esecek - O a«riı Imlullu yatynjriu sslı A-acık B buiuiHı 6 guıvjn K kar s sısl 1 • Baştarafi 1. Sayfada vesayet altında yaşamanın ve "ehven-i şer"ı yeğlemenın, çuru- meyı gelıştırmekten başka bır yararı olamaz. YÖK duzenı, 12 Eylut'un as- ken faşızmınm uretımıdır ve tu- revıdır E^skı YÖK Başkanı Ihsan Doğramacı da generaller cunta- sının guvenılır adamı olarak ünıversıtelerın başına getırılmış- tu Bu arada bazı yararlı ışler de yapmış olabılır, ama salt bu ış- bırlıkçılığı nedenıyle (demokra tık ve çağdaş bır toplumda) kımsenın yuzıine bakamayacak duruma duşmuş olması ge- rekırdı Ne yazık kı Turkıye'de de- mokratık bılınç yeterınce oluş- muş değıldır tnsanlanmızın da yureklert genıs Yoksa 12 Eylul generallenyle ışbırlığı yaparak Suleyman De- mırel'ın sıyasal yasaklılığımn surmesı ıçın elınden gelenı ardı- na koymayan bır Turgut özal, bugun cumhurbaşkanı olarak Başbakan Demırel'le göruşme vapabılır mıydt 7 • •• GOZLEM UĞUR MUMCU • Baştarafi 1. Sayfada münu yaptı ve bu borçluların adlarını tek tek açıkladı Açıklanan adlar arasında cumhurbaşkanlarını yatlan ıle ağırlayan ışverenler, unlu şırketler, turızm şırketleri, gazeteler ve tatlı seslı turkucüler de var* Açıklamadan şu sonuç da çıkıyor Devlete odenmeyen ışçı prımlerı ıle emekçıler, şırket- leri fınanse edıyorlar Bu durumda ne yapsın SSK? Işçı emeklılerıne aylık odemek ıçın Zıraat Bankası'na borçlanıyor Sosyal gu- venlık sıstemı bır kısırdonguye saplanıp kalıyor 1980 sonrasında patlak veren banker skandalı" da aynı sonuçları vermtş değıl mıydı? "Banker skandalı"nda ışçının, memurun, emeklının, dulun, yetımın bınbır emekle bırıktırdıklerı paraiar, koşe başiarında mantar gıbı bıten bankerler elıyle, ış ve ser- maye çevrelerıne aktarılmış, bu "kaynak transfen"ne 12 Eylul'ünyasakçı rejımı ıçınde pek sesdeçıkarılamamıştı. Bu ışlerı bankerler yaptı, pekı 'super emeklılık oyu- nu"nu kım oynadı Kım olacak'? ANAP ANAP dönemındekı Sosyal Gu- venlık Bakanlığı' Super emeklılık, yurttaşın devlet elıyle kandırılması ve elınden beşer mılyon lıraların alınması bu paratarın ka- mu harcamalarında kullanılması demek değıl de nedır? Bu da hesabı sorulması gereken bır başka "kaynak transfen olayı"d\r Tahsılatın Hızlandınlması Yasası" ıle affedılenler arasında duzmece belgelerle devletı dolandıranlar da vardı Bunlann adları Malıye Bakanı'nca neden açıklanma- dı? Yasa engeldı de ondan mı' Bu konuda hıçbır yasal engel yok Vergı Usul Yasası- nın soz konusu 5 madde hukmu, vergı uygulaması ya- pan ve vergı yargısında gorev alanları bağlayıcı kurallar ve yasaklar ıçerıyor Duzmece belgelerle vergı kaçıranlar haklarında so- ruşturma açılmışsa, bunlann adlarını yayımlamak neden yasak olsun'' Duzmece belgelerle vergı kaçıranlar ve vergı kaçakçı- lığı nedenıyle haklarında dava açılanlann adları savcılık- larca ve mahkemelerce bellı değıl mıdır kı, bu suçlar, affedılınce, sanık adları "tıcarı sır" kapsamı ıçınde gorül- sun? Bu konudakı yasağın mantığı nedır'? Dayanağı ne- dır? Duruşmalar açıksa Danıştay'ın vergı uyuşmazlıklarına bakan daıresınden bu konudakı dosyaları bulup, bu dos- ya ıçındekı belgelerı açıklamak hıç suç olur mu? Hem, akçelı ışler konusunda gızlılığe bu kadar uyan devlet, hazırlık soruşturmasının gızlı olduğu bır ceza yar- gısı sıstemınde henuz sanık bıle olmayan yurttaşları, te- levızyon kameralarının ve foto muhabırlerının onune hangı yasaya dayanarak çıkarıyor? Yargı onune çıkmamış yurttaşlar, devlet elıyle nasıl "suçlu" ılan edılıyor? Anayasanın "Suçluluğu hukmen sabıt oluncaya kadar kımse suçlu sayılmaz' dıyen38 maddesınedayanılarak mı yapılıyor butun bunlar^ Sıyasa dunyasında ve devlet yaşamında saydamlık gerekıyorsa, o zaman 'devlet sırrı" gıbı "tıcarı sır" ne- dır, ne değıldır^ "Vergı mahremıyetı ıle 'tıcarı sır" öz- deş kavramlar mıdır 1 ? Bu konuların oncelıkle açıklığa kavuşması gerekıyor • Bakan Mehmet Moğultay, dunkü açıklaması ıle say- damlık yolunda çok onemlı bır adım attı Bu adımı atar- ken de devletın yıllarca bır "ışveren devletı" olarak çalış- tığını ve SSK'nın da ışverenlerın bır "gızlı bankerkurulu- şt/'gıbı kullanıldığmı kanıtladı Ve boylece devlet ve ozel şırketlerın ortak tıcarı sırlan- nı da açıklamış oldu 1 PENCERE • Baştarafi 2. Sayfada ' yada hâlâ böyle ınsanlann var olduğunu gördüğûmden içlm ferahladı' dıye yazmıstınız Her ıkı yazıyı zevkle okudum, be-, nım de bıraz ıçım ferahladı Ben ve benım tanıdığım bırçok \ Cumhunyet okuru, sızı bu 'ıç ferahlatan' yazılannızdan dolayı; sevenz Ama ne yazık kı son dönemlerde gerçekleşen bırçok olay \ karşısında hıç sesınız çıkmıyor Inanın üzuntû duyuyorum Bv- \ kaç ömekle açıklamak ıstıyorum Istanbul'da Dev-Sol mılıtanı olduğu ıddıa edılen 11 kışı 61- durûldü, cıvarda bınkenler alkış tuttu Sız, bır apartmanın son' katında kıstırılmış ınsanların öldürülmelenne hıç tepkı göster-, medınız, ölümu alkışlayan ınsanlara sessız kaldınız Gundem gazetesınde okudunuz mu, bılemıyorum, gözalth na alınan bır Kurt kadının rahmıne cop ve tabanca namlusu sokmuşlar ve kadın çocuğunu düşürmüş Olayın korkunçlu- ğunu anlatmaya gerek varmP Yoksa sız de mı bu tûr olaylan artık kanıksadınız? Yıne gazetelerde çıkan bır habere gore bır PKK genllası aya- ğından helıkoptere asılarak koyler uzennde dolaştınlmış PKİCyı sevıp sevmemek ayn konudur, ama bır ınsana yapılan bu uy- < gulamaya sessız kalmak, bılmem sıze yakışır mı"> Örneklen uzatmak ıstemıyorum, anlattığım bu bırkaç olay- da bıle sessız kalmanızı anlayamıyorum Ben Uapon Gulü'nü yazan llhan Selçuk'u çok sevmışüm >bn/cten o llhan Selçuk'u görmek dıleğıyle hoşça kalın Sevgıyle " Mektubu olduğu gıbı yayımladım, olabılır, ıçınde yaşadığı-, mız ortamda ışkencelerı ve ınsanlık dışı ışlemlen farkına var-, madan kanıksayabılınz, Guneydoğu olaylan da artık gazete-' lerın bınncı sayfalarında yayımlanmıyor, arka sayfalara doğ-, ru itıldıler, "kanıksandılar" 'Kanıksama' sözcuğu de yetmez, ınsanlar duyarsızlaşıyor, • yurekler nasır bağlıyor, ktmbılır, belkı de hep bııiıkte ınsanlı-' ğımızdan bır şeyler yıtırıyoruz, her gun aynaya bakıp kendı ı kendımızle hesaplaşmakta yarar var ' Bır Frenk duşunuru, "Bır kışıyı öidürdün mü cınayet olur, savaşta bın kışıyı öldürursun, kahramanlık olur" demış Işken-, celer, olumler, canavarlıklar sayısal açıdan çoğaldığında de-, ğer yargıları da değışır, her gun aynı konuyu açmak bıkkın-' Iık getırır Trafık kazalarının seyrek olduğu bır toplumda, ıkı; arabanın çarpışmasıyla ıkı kışının olumu ılgı uyandırır, ama,' bızımkı gıbı mezbahaya dönmuş karayollarında ancak ıkı oto-! bus çarpışıp da onlarca ınsan öldüğunde olay haber değeri; kazanıyor Mersın'den gelen mektubu okuduktan sonra kendı kendı-; me sordum, okurum haklı mı? ; Ancak sevgılı okurumun gozünden kaçan bır şey var, Et-' hem Dınçer bızımkı gıbı bır topiumda kuçuk bır köpeğe ya- '• pılan ezıyetten uzuntü duyan ve bu uzuntusunden yola çıka-, rak tepkısını ulkede yapılan tum ezıyetlere donuk mantığın bılıncıne dönuşturen Tansu Bele'nın yazısını bır kez daha oku- malıdır Ben bır yaprakta butun doğayı, bır kuçuk hayvanda, butun ınsanlığı kapsayıp kucaklayan butuncül yaklaşıma duy- duğum saygıyı her zaman dıle getırmek ısterım Irk, cıns, soy,' ulus, halk, kabıle, dın, mezhep farkı gözetmeden hertur hak-i sızlığa ve baskıya karşı çıkmak temel kuraldır Ne var kı sevgılı okurum Dınçer'ın saydığı olayların hepsı; Kurtlere ılışkın ornekler ; Tek tek ele almak olanaksız, ınsanlık dışı butun eylemlere karşıyım, PKK'lıya yapılan ezıyete de otobusu çevırıp kadın, • erkek, çoluk çocuk demeden tarayan PKK'lının ışledığı top-- lu oldurume de karşıyım Insanlığımızı, ınsanlar arasında ayrım gözeterek duyum-' sayabılır mıyız' Insan haklarına gerçekten ve eksıksız kavuşmak, Turkıye^ de yürürlüğe gırecek demokrası devnmı ya da retormuyla ha- yata geçırılebılır Salt yakınmayla hıçbır sorun çözumlenmi- yor Olayların nedenlerıne ve kökenlenne ınıp çözüm yolları- nı açmalıyız Hem okurum Dınçer meraklanmasın, ben çıçeklerden Ja- pon gulu kadar Kurt gulünu de sevenm