Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 24MAYIS1992PAZAR
16
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLAU
Kfirtçe TVye Evet, Ama_
Hak ile ozgürlüğü çok kez birbirine karıştırıyoruz.
özgürlük, devletin ya da başka birilerinin engelleme-
mesi gereken bir şeydir. Basın ozgürlüğü gibi. Düşünce
ozgürlüğü gibi. Gezi, yani seyahat ozgürlüğü gibi...
Hak ise, devletin bizzat sağlaması gereken bir durum-
dur. Yaşama hakkı gibi. Eğitim ve sağlık hakkı gibi. Seçme
veseçilme hakkı gibi..
Basın hakkı olmaz. Gezi hakkı olmaz.
Her isteyene gazete çıkaracak olanakları sağlamak. ya
da isteyeni istediği yere parasız götürmek, devletin görevi
değildir. Onların yapılabilmesinin önündeki engelleri kal-
dırmak, devletin görevidir.
• • •
Nasıl ki demokratik bir toplumda her isteyen gazete çı-
karabilirse, her isteyen radyo ve TV yayını da yapabilmeli-
dir. Bu, düşünce özgürlüğünün doğal uzantısı olan anlatım
özgürlüğünün bir gereğidir.
Nasıl ki yazılı basın yasaların çizdiği çerçevede yayın
yapmak zorundaysa; eibette ki sözlü ve görüntülü basın
da yasaların çizdiği çerçevede kalacaktır.
Tıpkı Kürtçe gazete gibi, Kürtçe TV yayını da yapılabil-
melidir.
Ama Kürtçe TV devletin görevi olamaz!
Hukuk devleti, "yasalar önünde eşitlik" temeli üzerine
kuruludur. Kürtçe TV yayınını devlet yapacaksa, Türkiye'-
de konuşulan 4 Kürt lehçesi ile de yapmak zorundadır.
Türkiye'de varhğını sürdüren 11 dili anadili sayan toplu-
luklara da aynı hizmeti vermek zorundadır.
Eğer hukuk devleti iseniz; "Kürtçe TV yayını yapıyorum,
çünkü onlar kalabalık ve terör sorunu var; sizin ise sayınız
az, üstelik bana sorun da yaratmıyorsunuz" diyemezsiniz.
Yarın devlet eliyle Kürtçe TV yayını başlasa ve milyon-
larca Alevi yurttaş şu iddia ile ortaya çıksa:
- Siz devlet TV'sinden Sünnilere seslenen yayınlar yapı-
yorsunuz; bize de aynı hizmeti sunmalısınız!
Verebileceğiniz tutarlı bir yanıt var mı?
• • •
Kapalı rejimin de bir mantığı var, açık rejimin de.
Nasıl ki bir baskı rejiminde demokratik bazı ögelere kapı
açmak giderek sistemi çökertirse (Sovyet imparatorluğu-
nun yıkılma sürecinde bu çok iyi görüldü); demokratik bir
topluma kapalı rejim mantığını sokmak da sıkıntı yaratır.
Baskı baskıyı getirir.
Demokrasilerde özgürlükten değil, özgürlüklerin engel-
lenmesinden korkulmalıdır. Çünkü özgürlükler küçük bc-
şalmalara olanak verir.
Küçük boşalmalara izin vermeyenler ise, büyük patla-
malara hazır olmalıdırlar'
Günde birkaç saat Kürtçe TV yayını olsa ne olur?
Ne olabileceğini gösteren örnekler içerde de var, dışar-
dada...
Türkiye'de çevrilen ilk Kürtfilmi olan "Mem-uZin" mali-
yetini bile çıkaramadı.
Yasak kalkmadan piyasaya sürülen ilk Kürtçe kaset 500
bin satarken; serbestçe piyasaya sürülen yeni Kürtçe ka-
setlerin satış sayıları bunun onda birinde kalıyor.
Haftalık "VVelat" dergisi, 2 milyon dolayında Kürt kökenli
yurttaşın yaşadığı Istanbul'da, sadece 2-3 bin satabiliyor.
Ve Kürtçe TV yayını yapmak isteyen Halit Tunç şöyle di-
yor:
"- Çocuklarım Kürtçe bilmiyor, gerekli de değil. Kürtçe
eğitim veren okul olsa çocuklarımı yollamam. Türkçe eği-
tim verene yollarım, ama Ingilizce eğitim veren olursa onu
tercih ederim.."
• • •
ispanya'nın Bask bölgesinde, Fransa'nın Korsika ada-
sında, ingiltere'nin Iskoçya ve Galler'inde, yerel dil ile
yayın yapan TV'ler var. Ama izlenme oranlan çok düşük.
Herkes daha ilginç olanı izliyor.
Tıpkı Istanbul'da Ingilizce TV izlemeyi tercih eden Türk-
lergibi..
Galler bölgesinde yerel dil ile yayın için açlık grevleri
yapanları anımsayanlar, şimdi şu şakayı yapıyorlar:
- Kendi anadillerinden yayın için açlık grevi yapmaya
hazırlar; ama o yayınları izlemeye hazır değiller!..
60 YIL ÖNCE Cumhuriyet
Amerika'da gazetecilik
24MAYIS1932
Lidberg'in çocuğunun
kaçınlarak öldüriilmesi
meselesi Amerikan matbuatına
fevkalâde heyecanlı haberler
vermek fırsatını bahşeylemiştir.
Amerikalı gazetecilere nazaran
böyle heyecanlı bir vakaya
ancak 10 senede bir kere
tesadüfolunur.
Associated Pressin gazetesi, bu
mes'eleye vasati 10.000 kelime,
Hearst'in gazeteleri ise 50.000
kelime tahsis etmektedir.
Gazete muharrir ve sahiplerine
verilmiş olan emir. Lindberg
mes'elesi hakkında toplayabilecekleri bütün malumaü vermek
idi. Diğer bütün havadisler, hatta ilanlar bile, dolmalık
kabilinden olacak idi.
Bunun üzerine gazeteciler, muhayyelelerini fevkalâde
işletmeğe başlamışlardır.
Maruf yüksek muhabirlerinden Arthur Brisbanc. hapisaneye
giderer Al Gapone ile görüşmüştür. Hearat'ın gazeteleri ile
mülâkatı 8 sütunluk manşetle neşretmişlerdir.
Gazetecilerin bu fevkalâde gayretleri mükâfatsız kalmamıştır.
Muvaffakıyet, pek büyük olmuştur. M. Hearst'in Newyork'ta
intişar etmekte olan iki gazetesi, yani American Journal ile
Newyork Journal tirajlannı 1.500.000'eçıkarmışlardır. Bütün
Amerika gazeteleri tirajlannın tereffü nisbeti yüzde 15 ilâ
yüzde 20'dir.
KOLEJLERE, ANADOLU
LİSELERİNE
HAZIRLANANLAR !..
Erken kayıt avantajlanndan
yararlanınız.
LISKUR
DERSANESI
Bagdat Caddesl
Ka.nta.rci Rıza. Sk.
(Divan) No: İO
ERBNKOT
Tel:3»O 3O 68
363 77 8B
356 O4 44 J
-«-.A
«.^„•«. Bosna-Hersek'te meydana gelen olaylan protesto eden
1 p r O t e S t O GöcmenDernekieri, Yugosla^aKoıısotoshığuöııünesi-
yah çelenk bırakarak koosoloshık önünde oturma eykmi yapülar. Taksmı Meydanı'nda toptanan
Rundi göcraen derneklerinemensup yaklaşık 50 kişi Cımhuriyet Anıtı'na çetenk bıraktıktan sonra
Nbantaşı Valikonağı Caddesi'nde bulunan Yugoslavya Başkonsolosluğıı'na gitti. Burada Rumeü
Tûrkkri Kundtayı adına 25 dernek temsikisi tarafından koasolosluk binası kapısına üzerioe "Cina-
yederinizilanetliyonız
n
yazüıbirçeleiikbıraküdı. (Fotoğraf: AHMETŞIK)
lfeniaspirin
Coraspin
İstanbul Haber Servisi - Bilim
adamlannın üzerinde en çok
çulışiıklan ilaçlardan biri olan
aspirinin yeni şekli "coraspin
300" saiışa sunuldu.
Yeni ürünün kalp krizi riski-
ni yüzde 44. göğüs anjinine sa-
hip olan hastalarda da kalp
krizini vc kardiyak (kalbe ait)
ölüm riskini yüzde 51 oranında
azalıtığı belirtildi.
Ba>cr fırması tarafından üre-
lilcn coraspin 300. Amerika'da
dcnc> olarak 22 bin 71 dokto-
run kullanıldığı bir araştırma
îonucu üretildi. Araştırmada,
kalp krizinin önlenmesi için 2
günde bir 325 miligramlık ase-
tilsalisilikasit alınması gerektiği
oriaya çıktı
GÜNEŞtN GÖZDESt - Ürönlerinde kuUandığı ileri teknolo-
ji ile dikkat çeken ünlü Japon otomobil şirkeri Nissan'dan
fantastik bir tasarım daha: Güneşin Gözdesi. Tek kişilik ola-
rak tasarlanan ve saatte 120 km hız yapabilen bu otomobilin
' en ilginç özeUiği, aduıdan da anlaşılabileceği gibi güneş enerji-
siyle çalışması. Çevre kirliliğine hiçbir 'katkısı' bulunmaya-
cak biçimde tasarlanan bu arabaya sahip olmak isteyenkrin
bir süre daha beklemesi gerekecek. Çünkü henüz denerne aşa-
masmda. (Fotoğraf: RELTER)
HABERLERIN DEVAMI
Anadolu lîselerî smavı iptalHaber Merkezi - Anadolu lise-
lcri sınavında büyük bir skan-
dal yaşandı. Sınav, soru kitap-
çığının satıldığının ortaya
çıkması üzerine Milli Eğitim
Bakanlığı'nca iptal edildi. Dün
sınava giren binlerce öğrenci ve
veli iptal şoku karşısında ne ya-
pacaklannı şaşırdılar. Öğrenci-
ler tepkilerini, "Bir daha sınava
girmeyiz" diyerek dile getirir-
ken veliler, başta Milli Eğitim
Bakanı Köksal Toptan olmak
üzere tüm sorumlulan istifaya
çağırdı. Anadolu liselen sınavı,
4 haziranda yinelenecek.
Hürriyet Gazetesi'nin dünkü
sayısında, Anadolu liseleri sı-
nav soru kitapçığının önceden
bazı kişilere satıldığı iddiası ycr
aldı ve bu kiıapçıktaki sekiz so-
ru verildi.
Dün sabah sınavın yapılaca-
ğı merkezlerde salonlan dokiu-
ran veliler ve öğrenciler. önce
olaya inanamadılar. Sınava ka-
tılan toplam 215 bin 208 öğren-
cidcn büyük çoğunluğu, bu
sorulan ve cevaplannı ezberle-
yerek sınava girdiler. Sınav sı-
rasında iddianın doğnıluğunu
gören öğrenciler, büyük bir tep-
ki göstererek sınav yapılan
okullann önünde protesto gös-
terileri yaptılar. Soru kitapçığı-
nın önceden dışan sızdınlması-
nı eleştiren veliler ve öğrenciler-
dcn bir kısmı, Istanbul'da Milli
Eğitim İl Müdürlüğü önünde
gösteri yaplılar. Ortaöğreüm
Müdürü Mehmet Efeoğlu, so-
rulann sınavdan önce dışan sız-
dınlmasını değerlendirirken
"Gerekli inceleme ve soruştur-
ma yapılacaktır" dedi. Sınavın
iptal edileceğini anlayan öğren-
ciler. "Bir daha bizi kimse sına-
va sokamaz" diye bağırarak
tepkilerini dile getirdiler.
Milli Eğitim Bakanı Köksal
Toptan. olayın sorumlulanna
en ağır cezanın acımasızca veri-
leceğini vurgulayarak "Sevgili
çocuklanmızdan kendilerini
ikinci bir sınava daha sokmak
zorunda kaldığunız için özür
diliyorum. Yapacak başka hiç-
bir şeyimizin olmadığını takdir
edeceklerini umuyorum" dedi.
İstanbul'da gazetecilerin. Ana-
dolu liseleri sınavı soru kitapçı-
ğının önceden salılması ve sına-
vın iptali ile ilgili sorulannı
yanıtlayan Milli Eğitim Baka-
nı, iki yönlü soruşturma başlat-
üklannı söyledi.
Toptan,"Soruşturmanın biri
idari yönden. Görev nedeniyle
Antalya'da bulunan Teftiş Ku-
rulu başkanını çok acele An-
kara'ya çağırdık. Bakanlık,
olayı çok yönlü ve boyutlu ola-
rak ıncelemeye almışür. Soru
kitapçığının el altmdan satıldığı
iddiası üzerine de pazartesi sa-
bahı Ankara Cumhuriyet Sav-
cılığı'na adli yönden başvura-
cağız"dedi.
Bu olayı "çok önemli" ola-
rak değerlendirdiklerini belir-
ten Toptan, "Soru kitapçığınj
elde edip satanlann, aylarca,
hatta yıllarca her türlü maddi
ve manevi sıkıntıya girerek psi-
kolojik olarak yıpranan bu sı-
nav lara hazırlanan çocuklan-
mıza ve ailelerine böyle bir
kötülük yapmaya haklan ol-
madığına inanıyorum. Bu ne-
denle bu soruşturma suçlular
ortaya çıkıncaya kadar titizbkle
sürdürülecektir. Müsebbipleri-
ne en ağır ceza aamasızca veri-
lecektir" diye konuştu. Öğrenci
velileri de aylar, hatta yıllardır
süren hazırlığın sonucunda
böyle bir skandal yaşanmasını
"devletin ayıbı" olarak nitelen-
dirdiler ve "Hiç kimsenin ço-
cuklanmıza bu eziyeti çektir-
HAVA DURUMU
meye hakkı yok" dediler.
Çocuklan Anadolu liseleri sı-
navına giren velilerden bazılan-
nın tepkileri şöyle:
Tarık Günsov: Milli Eğitim
Bakanı'nın istifa etmesini isti-
yoruz. Hatta böyle bir skandal
karşısında hükümetin bile istifa
etmesi gerekir. Çocuklar zaten
aylardır sınav stresindeydi. Bu
çocuklan bir daha sınava gir-
meye nasıl razı ederiz? Sınav-
dan çıkan çocuklann hepsi 'bir
daha sınava girmeyiz' diye ba-
ğınyorlardı.
Serpil Ba^cık: Çok büyük bir
skandal. Hıç olmazsa akşam-
dan iptal edilebilir, televizyon
ve radyo araalığıyla bizlere du-
yurulabilirdi. Çocuklara işken-
ce ediliyor. Kimsenin küçücük
çocuklara eziyet çektirmeye
hakkı yok.
Ayten Ünsoy: Hükümetimiz
bir soru kitapçığını muhafaza
edemiyor mu? Çağ atlayan
Türkiye böyle mi olacaktı? Mil-
li Eğitim Bakanı'nın ve sınavı
düzenleyenlerin istifa etmeleri
gerekir. Güvenimiz tamamen
sarsıldı. Suıav yenilenirse soru
kitapçıklannın yeniden saül-
mayacağını kim garanti edebi-
lir? Çocuklanmız zaten bu sına-
va yanş atı gibi hazırlanıyorlar.
Bu skandahn sorumluluğunu
kim üstlenecek?
Gülay Yasan: Bu durumu
şiddetle protesto ediyonım. Hiç
olmazsa sınavı zamanında iptal
etseler ve çocuklara 2 saat daha
eziyet çekürmeselerdi.
Ayla Acar: Çocuğum iki yıl-
dır bu sınava haarlandı ve sı-
navdan 89 netle çıktı. Şimdi.
'bir daha aynı puanı alamam'
Anadolu liseleri sınavı cevap anahtarı
ANADOLL LİSELERİ SINAVI 23 MAY1S1991 CEVAP
ANAHTARI
SÖZEL BÖLÜM TEST-1 Törkçe^osyal Bilgper
I)D.2)C.3)D.4)B.5)D.6)B.7)B.8)D.9)A, 10)C, 11)D, 12) B,
13)D. 14)D. 15) A, I6)C. 17)C, 18)D, 19)B,20)A.21)B,22)C,23)
A. 24) C. 25) D, 26) A, 27) C, 28) A. 29) B, 30) B. 31) B. 32) B, 33) C,
34) B. 35) D. 36) C. 37) B, 38) C, 39) C. 40) C, 41) A, 42) D, 43) C. 44)
B. 45) B. 46) A. 47) D. 48) D. 49) C, 50) D.
SayısalBölümTEST-II
Matematık-Fen Bilgisı
I)D.2)B.3)A.4)B.5JC.6)B,7)D,8)D.9)A. 10)C, U)AJ2)C
13)C. 14) D. 15)C. 16) B. 17)D. 18) B. 19)C.20)A,21)C,22)B,23)
A. 24) B. 25) A. 26) C, 27) A. 28) A, 29) D, 30) D. 31) B, 32) D. 33)
A. 34) D. 35) B. 36) A. 37) C, 38) B. 39) C, 40) A. 41) C. 42) D, 43)
A. 44) D. 45) B. 46) A, 47) C. 48) D, 49) B, 50) C.
Anadolu Liselerine giriş sınavının iptal edilmesi nedeniyle ge-
çerliliğini yitiren soruları yayınlamıyoruz.
diye evde ağlıyor. Çocuklann
bir dahaki sınavda aynı başan
düzeyini tutturacağını kim ga-
ranti edebilir? Bu sınavlan dü-
zenleyenlere güvenimiz tama-
men sarsıldı;
Hüseyin Özdemir: Eğitim SİS-
teminin ANAP dönemindeki
yozlaşması, bu dönemde de sü-
rüyor. Sayın Toptan'a iyi niye-
tinden dolayı güvenmiştik.
Temeldeki yanhşlıklann üzeri-
ne gitmemesi, kendisine pahah-
ya mal oldu. Kendisini istifaya
davet ediyorum.
Mustafa Niyazi Eser (öğrenci):
Kınk ayağım alçıda olduğu
halde, babam benı kucağında
sınava getirdi. Sınavım çok iyi
geçmişti, iptal edildiğini öğre-
nince ağlamaklı oldum. Bu ola-
yın sorumlusu olanlara çok
kızdım. Annem 'Sınav ertelen-
di, 10 gün daha çalışırsın' diyor.
ama benim sınavım zaten iyi
geçmişti.
Bakanlığın açıklaması
Milli Eğitim Bakanlığı, dün
bir açıklama yaparak olayı
doğruladı ve sınavın iptal edil-
diğini bildirdi. Bakanlığın açık-
laması şöyle:
"Bir gazetemjzin Anadolu H-
sesi sınavlanyla ilgili yayımla-
nan haberinde, sınav soru ki-
tapçıklanmn önceden bazı kişi-
lere satıldığı öne sürülmüştür.
Haber üzerine Antalya'da gö-
revli bulunan Teftiş Kurulu
Başkanı Cemal Şeker, An-
kara'ya çağnlmış ve geniş çaplı
bir soruşturmaya başlanmıştır.
Bakanlığımızın başmüfettiş-
lerinden Tayyip Canatan. Halil
Aldemir, Erhan Aktaş, Hızır ll-
yas Kuyumcu'dan oluşan bir
Üniversite soruları da çalınmıştı
• Baştarafi 1. Sayfada
nin düşünülüp düşünülmediği-
ni"sordu.
Ankara Üniversitesi ve OD-
TÜ senatolan da toplanü yapa-
rak olayı ve gelişmeleri görüştü.
Sınava katılan öğrencilerden
bir kısmı tahkikat sonucunu
beklemeden sınavın iptali iste-
ğiyle Danıştay'a başvurmak
için harekete geçtiler. Bursa
İTİA Başkaru Prof. Dr. Vural
Savaş "sınav sorulannın satıl-
dığı delilleriyle ortadadır" de-
ğerlendirmesini yapü. 9 Tem-
muz 1973 üniversitelerarası Gi-
riş Sınavı Komisyonu Başka-
nı Prof. Kenan Gürtan yaptı-
ğı açıklamada "sınavlann ipta-
line lüzum görülmediğini" sa-
vundu. Gürtan, çalınan soru-
lann sınav sorulanna büyük
ruların çalındığı kesinleşrf
rjris 8ww iotal
ölçüde benzediğini belirtirken Komisyon, sınavlann tekrar-
"imtihanlann tekran çok bü- lanmaması karannı alırken ça-
yük şey, bu yapılamaz"' dedi. lındığı kanıüanan sorularda
komisyon, gazetenin elinde bu-
lunan soru kitapçığını incele-
meye almıştır. Yapılan incele-
mede maalesef Anadolu liseleri
sınavındaki sonı kitapçığı ile
gazetenin elindeki noter tasdik-
li kitapçığın aynı olduğu tespit
edilmiştir. Bu durumda yapılan
sınavın üzerine gölge düşürül-
memesi, birtakım haksızhklara
sebep olunmaması ve çocukla-
nmızın mağdur edilmemesi için
sınav iptal edilmiştir.
Bu durumda 77 merkezde
yapılan Anadolu lisesi sınavlan
4 Haziran 1992 Perşembe günü
saat 10.00'da aynı merkezlerde
tekrarlanacaktır. Öğrenciler ye-
ni sınava bugün girdikleri okul-
larda katılacaklardır. Öğrenci-
lerin ellerindeki kimlikler,
sınava giriş için geçerlidir."
Görevden alınabilir
Milli Eğitim Bakanlığı yetki-
lileri, olayla ilgili olarak Öğren-
ci Değerlendirme ve Yerleştir-
me Merkezi (ÖDYM) Başkanı
İlhami Marangoz'un görevden
alınabileceğini belirttiler. İlk
kez böyle bir olayla karşılaşıldı-
ğını söyleyen yetkililer, konuyla
ilgili soruşturmanın devam etti-
ğini bildirdiler.
'Gıivenleri kayboldu'
Psikolog ve Eğiüm Uzmanı
İhsan Gönç, sınavda yaşanan-
lara tepki göstererek "Öğrenci-
lerimizin, öğretmenlerimizin ve
Milli Eğıtim'in tüm mensupla-
nnın maddi manevi kayıplara
uğramalanna neden olmuştur"
dedi.
eksiklikler ve cevap şıkiannda
da hatalar bulunduğu yolunda
bir gerekçeye dayandı.
"Cumhuriyet" gazetesi aynı
gün "çalınan sorularla. sınavda
sorulan sorulann bir birinin ay-
nı olduğu yolunda yayınını sür-
dürdü.
Bu arada savcıhk da olaya el
koydu ve delilleri değerlendir-
meye başladı. Sınava katılan
bazı öğrenciler Türkiye Barolar
Birliği'ne başvurarak sınavlan
yenilemeyen üniversite yöneti-
cileri ve bakanlığa karşı savu-
nulmalannı istediler. Üniversi-
telerararası Giriş Sınavı Ko-
misyonu yeni bir açıklama
yaparak giriş sınavının yenilen-
mesini gerektirecek bir duru-
mun olmadığını tekrarladı.
Atanan 3 kişilik bilirkişi he-
Atatürk'ün 2 kurumu
• Baftaraft 1. Sayfada
neden bağımsız birer kurum
olarak oluşturduğu" sorusuna
şu açıklamayı getirdi:
"Atatürk isteseydi, tek par-
tili dönemde her yetki elindey-
ken, bu iki kurumu birer devlet
organı veya bilimsel âkademi
olarak oluşturabilirdi. Fakat
bunu yapmadı. Atatürk de-
mokrasiyi amaçlıyordu. De-
mokraside devlet, kendi kültür
politikasını topluma dayat-
maz, zorla kabul ettirmeye kal-
kışmaz. Her iki kurum da
Atatürk'ün. kültür politikasını
topluma yayabilmek, sunabil-
mek için oluşturduğu iki ku-
rumdur."
Kapatılan Dil Kurumu'nun
yöneticilerinden Şerafettin Tu-
ran da bu kurumlann eski
özerk ve bağımsız konumlannı
sağlamaya yönejjk, kapatılma
karannın alındığı 1983 yılın-
dan bu yana sürdürdüğünü,
bundan sonra da aynı mücade-
le içinde olacaklannı söyledi.
Devletin, istediğindc bu konu-
larda resmi kurumlar ya da
bakanhklar oluşturabileceğini
vurgulayan Turan. ancak
Türk Dil ve Tarih Kurumlan-
na yapılan işlemin mevcut tüm
hukuk kurallanna aykınlık
oluşturduğunu, Atatürk'ün
vasiyetine de bir saygısızlık ol-
duğunu savundu.
Her iki kurumun da zama-
nında Dernekler Yasasına
tabi olduklannı ve kapaulma-
lannın ancak yargı karanyla
olabileceğini vurgulayan Tu-
ran, "Bu durumu o zaman biz
MGK'nın her kademesine de
bildirdik. Ancak, emir-komu-
ta zinciri içerisinde her iki ku-
rum da devletteştirildi" dedi.
DYP-SHP koalisyonunun bu
konudaki anayasa değişikliği-
ni öncelikli paket içerisine al-
mamasıru da eleştiren Turan,
bu partilerin, 12 Eylül'ün hu-
kuka aykın tüm tasarruflannı
ortadan kaldıracaklanna iliş-
kin vaatlerini bir an önce yeri-
ne getirmelerini istedi. Turan,
bu yöndeki mücadelelerinin
süreceğini de açıkladı.
Atatürk'ün mirası
Aıatürk'ün. 5 Eylül 1938'de
kaleme aldığı vasiyeti şöyle:
"Malik olduğum bütün nu-
kut (nakitler ve paralar) ve his-
se senetleriyle, Çankaya'daki
menkul ve gayrimenkul emva-
limi (mallar) CHP'ye atideki
şartlarla terk ve vasiyet ediyo-
rum:
1. Nukut.ve hisse senetleri
şimdiki gibi İş Bankası tarafın-
dan nemalandınlacaktır.
2. Her seneki nemadan bana
TURKIYE'DE DÜNYA'DA
Devleti
Mana
t Bakanlıflı Meteorotoii
Genö Mûdûrtûğü'nden aiman
bikjiye göre Marmara'mn do-
ğusu, Karadeniz, iç Anado-
lu'nun ku2ey ve doğusu ile
Doğu Anadolu'nun batsı yer
yer sağanak yağışlı. öteki yer-
ler parçalı ve az buluttu ge-
çecek. Hava sıcaMığı yurdun
kuzey kesimterinde azalacak,
diğeryerienje değişmeyecek Batı Karadenız, Marmara ve Kıuey Ege'de yiklız
ve poyraz, Güney Ege ve Doğu Karadenız'de yıldız ve karayel. AKdenız'de gûn-
batısı ve lodostan 3-5 kuvvetinde, Marmara, Karadenız ve Kuzey Ege'de 27
deniz mili hda esecek Van Gölû'nde hava parçalı bulutlu geçecek.
ICsrs
tonya
Samsun
Trataon
Znnjuldak
5°
20° 9°
28° 14°
29° 13°
2T> 9°
23° 11°
26° 9°
20° 9°
3°
21° 8°
19» 10°
25° 14°
15° 4°
21° 7°
26° 18°
16° 9°
16° 9°
15° 10»
Peief^tHjrg
Çfc ap* buMlu
Amstefüam
Anvnan
Aüna
BaOdat
Bnjksei
Cenevre
fıanktun
Leftoşj
Pefcfsbunj
Londra
Madnd
Mdano
MostaM
Mûnh
Oslo
Pans
Rıyıd
Roma
Vıyana
Zûnh
B
B
Y
B
B
Y
B
B
B
B
Y
Y
B
B
B
Y
B
B
6
Y
Y
18°
29°
22°
34°
19°
17°
20°
29°
14°
19°
17°
17"
13°
18°
16°
21°
16°
38°
21°
18°
17°
so» kart ^açık B-tMutm G-gûrıeşlı K-katiı S-ss* Y-yaJmwkj
nisbetleri şerefı mahfuz kaldık-
ça. yaşadıklan müddetçe
Makbule'ye ayda bin. Afet'e
(Afet İnan).8OO Sabiha Gök-
çen'e 600, Ulkü'ye (manevi kı-
zı) 200 lira ve Rukiye ile Ne-
bile'ye şimdiki gibi 100 lira
verilecektir.
3. Sabiha Gökçen'e bir ev de
alınabilecek, aynca para veri-
lecektir.
4. Makbule'nin yaşadığı
müddetçe Çankaya'da otur-
duğu ev emrinde kalacaktır.
5. İsmet İnönü'nünçocukla-
nna yüksek tahsillerini ikmal
için muhtaç olacaklan yardım
yapılacaktır.
6. Her sene nemadan müte-
baki miktar yan yanya Türk
Tarih ve Türİc Dil Kurumlan-
na tahsis edilecektir."
Atatürk'ün bu vasiyeti kale-
me aldığı tarihte avukatlığını
yapan Hasan Rıza Soyak'a da-
yanan bilgilere göre. Atatürk'-
ün o tarihte İş Bankası'nın üç
ayn hesabında toplam l mil-
yon 519 bin 892 lira 1 kuruşu
vardı. Yine Soyak'a dayanan
bilgilere göre, Atatürk'ün bı-
raktığı hisse senetleri de şöy-
leydi:
"119 bin 125adet 10 liralık
İş Bankası hisse senedi. 569
adet 500 liralık İş Bankası hisse
senedi, 12 bin 750 adet Maden
Kömürii TAŞ. nama muhar-
rer hisse senaii, 12 bin 250 adet
Maden Könıürü TAŞ. hamili-
ne muharrer hisse senedi, 125
adet Maden Kömürü müessis
hisse senedi."
Emektar
• Baştarafi I. Sayfada
ruz " dedi.
1912 yılından bu yana Istan-
bul'a hizmet veren köprü için
hazırhklar dün erken saatlerde
başladı. Balon veçiçeklerle süs-
lenen köprüde kent orkestrası
da bir konser verdi. Eski köprü-
nün çekim işlemi nedeniyle yeni
köprünün kapaklan açıldı ve
Eminönü-Karaköy arasındaki
yaya ulaşımı motorlarla sağlan-
dı. Saat 11 30'da köprüye gelen
İstanbul Büyükşehir Belediye
Başkanı Nurettin Sözen, ko-
nuşmasına "Tarihi Galata
Köprümüzü onanlmak, yeni
yerine yerleştirilmek üzere şim-
dilik uğurluyoruz. Onu ugur-
larken diyoruz ki çok yakında
gene görüşeceğiz" diyerek baş-
ladı.
Yeni köprünün kısa sürede
açılabilmesi için Karayollan,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
ve müteahhit fırmayla temasla-
nn sürdüğünü belirten Sözen,
eski köprünün onanldıktan
sonra Ayvansaray, Hasköy
arasında fstanbul'a hizmet ve-
receğıni söyledi.
Törene katılan Karayollan
17. Bölge Müdürü Yaman
Kök, Cumhuriyet'e yaptığı
açıklamada, yeni köprü üzerin-
deki çalışmalann bütün hızıyla
sürdüğünü ve 15 hazırana ka-
dar yeni köprü üzerinde trafik
akışı sağlanacağıru söyledi.
Törende daha sonra bayrak,
balon ve çiçeklerle süslenmiş,
üzerinde "Yakında görüşmek
üzere" yazılı pankart bulunan
köprünün bir bölümü manken-
lerin gösterisi ve müzik eşliğin-
de Sözen'in kullandığı vinçle
bağlantı çubuğunun çıkanlma-
sından sonra cekildi.
yeti belgeler üzerinde yaptığı
inceleme sonucunda üniversite-
lerarası giriş sınavı sorulanyla,
çalınan sorulann aynı olduğu
karanna vardı, rapor mahke-
meye verildi.
İstanbul Savcılığı da sorula-
nn baskı sırasında çalındığı ve
olayla ilgili 7 kişinin tutuklandı-
ğını bildirdi. Bu gelişmeler üze-
rine toplanan üniversitelerarası
giriş sınavı komisyonu sınavla-
nn iptali karannı aldı. 11 Ağus-
tos 1973 tarihinde de toplanan
üniversitelerarası kurul, sınav-
lann 19 eylülde yeniden yapıla-
cağını açıkladı.
Olayı belgeleriyle ortaya çı-
karan arkadaşımız Şükran Ke-
tenci aynı yıl yapılan Türkiye
Gazeteciler Cemiyeti'nce dü-
zenlenen yanşmada haber da-
hnda l.'liğe layık görüldü.
Edinilen bilgilere göre, Ata-
türk'ün mal varlığının en
önemli kaynaklan şöyle belir-
tiliyor:
"Milli mücadeleye yardım
için Atatürk'ün şahsına Hin-
distan'dan gönderilen para.
Bu paranın miktan 500-600
bin lira olarak gösteriliyor. Bu
paranın 500 bin lirasının bü-
yük taarmzdan önce Garp
Cephesi Komutanbğı emrine
verildiği ve zaferden sonra bu
paranın 380 bin lirasının Ata-
türk'e, Bakanlar Kurulu kara-
nyla iadeedildiği kaydediliyor.
Atatürk, bu paranın 250 bin li-
rasını İş Bankası'na sermaye
olarak veriyor, paranın bir bö-
lümüyle de çiftlik alınıyor.
İkinci önemli kaynak da, Mı-
sır'dan geliyor. Mısır eski Hi-
div'i Abbas Hilmi Paşa. Türk
uyruğuna geçebilmek için
CHP'ye 900 bin lira bağışla-
mıştı."
Şerafettin Turan, Atatürk'-
ün İş Bankası'ndaki hissesinin
1981 yılında yüzde 27.52 ora-
nında olduğunu, ancak daha
sonra bankanın yaptığı serma-
ye artınmlan ile bu oranın düş-
tüğünü söyledi. Turan, 1981
sonundaki sermaye artınmın-
da bu hissenin binde 9'a düştü-
ğünü. sonraki yıllardaki ser-
maye artırmalanyla daha da
aşağıya indiğini söyledi. Bü-
lent Ecevit'in verdiği bilgiye
göre ise, bugün Atatürk'ün
bankadaki sermayesinin oranı
yüzde 1.1 "e inmiş durumda.