Catalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 27NİSAN1991 DÖVİZ KURLARI 27 NİSAN 1991 Oövızın Cmsı 1 A6D Dotarı 1 AJman Marta 1 Avustralya Dolan 1 Betçfca Frangı 1 Fransa Frangı 1 Hotenda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Franoı 100 itatyan Lıre» 1 Japon Yera 1 Stsfiin 1 S Arabstan FtayaTı DÖVİ2 3914 16 2237 05 3048 34 108 71 663 30 1987 39 628 07 2654 56 302 89 28.36 6612 97 1043 83 Oina Saoş 3922 00 224153 3054.45 108 93 664 63 199137 629 33 2659 88 3 0 3 » 28 42 6626 22 1045 92 Efektıf Alış 3910.25 2234 81 2996 52 106 86 662.64 1985 40 62179 265191 297 74 28.08 6606 36 1017 73 Etektrf Satıs 3933 77 2248 25 3063 61 109 26 666 62 1997 34 63122 2667 86 304 41 28 50 6646 10 1049 06 S 1 7596 Alman Martı J 5 90iOFr Franoı $ 1 9694 HoJ Flomı i 1 4745 isv Frangı $ 1292 25 ttal Lıretı $ 138 02 Japon Yenı $ 3 7498 S Arab FbyaJı £ 1 6 8 9 5 $ BORSADA :4407.44 i 1573^2 SHHİ 4J21Jİ (Ûncela) Bıleşık endeks 4134 36 MaJı endeks 3684 53 Sınaı enoeKs 4410 06 «74.J7IM H M c »11.04 Snai H M t 439M1 (ûncekı) Bıleşık endeks 4136 41 Malı ende<s 3667 03 Sınaı endeks 4423 99 p (A) AtyonÇJmemo A*K TeteU Mdnnk Ctar* EgtBraoMı EgıEndtatri EgıGttra M Sintral(BU! UfUt tfgros IKHotfng MTnn Okan TtksB Omutsı PEG PıuAu Pnv SOt ftnr &*»re £t PrarUn SattıYaync* Santr* Hokfino S.SanBıttronk >mS(Drta Ttsan TGraniB T.bBa*(B| •opr*0>l T.9)tCan IlÛ.(BU) •J). Mkûm TnncaTHoa MHnVllkn UjakSeraır* V«stt VıWF KJnJama Yeas YapıKndl Yunsa Oncata se- ms lopai 590000 130000 3*000 «90 7600 6500 1TM 33500 5500 28000 3650 11500 29000 11250 16290 4650 6300 120000 8300 7200 12250 4300 4300 11000 2200 15900 24000 17750 4150 53000 10S00 1050 1 M 10000 10500 3600 7900 14M 6700 sm 7900 1360 22900 2750 1750 17750 8700 2400 12750 4700 10250 m» 34000 6900 17750 24000 35000 3050 8500 3600 12750 2650 110000 3650 2100 11290 4750 »29 9700 1150 1700 2150 7600 1200 2400 10000 2290 4800 1700 6500 925 ?000 4300 «800 6500 6000 2600 37500 51000 11500 7200 12290 3850 2900 3400 6200 4800 2300 39900 12000 2790 7500 5000 15000 4600 2500 10750 5300 2200 3900 4250 1650 7800 6200 2090 4900 2450 «ndûşüfc 570000 125000 32000 4400 7100 6300 1MM 31000 5100 27500 3350 10500 27500 11000 16000 4600 6200 8000 7000 12000 4200 10250 2150 19000 22000 17250 92000 10250 990 19* 9700 3550 6500 1250 21500 27X 1700 17000 B400 2300 12500 4390 9250 6600 17500 23000 34500 2900 8200 3500 12000 2600 105000 3400 1950 10750 4600 900 9500 1100 1650 2100 1200 2250 9500 2200 4600 1650 « 0 1950 4190 4500 6000 5600 2300 34900 49000 11500 6800 12000 3600 2900 5900 2100 36000 11750 2600 4800 14000 4490 2490 10500 2000 3800 1550 7800 6000 2000 4600 2290 990000 130000 34O00 4550 T00 6500 18881 32000 5400 28000 3600 10500 28500 11500 16250 4700 6200 8300 7200 12500 4200 115O0 2200 15250 24000 17500 93000 10500 1060 1«M 10200 3650 1300 22900 2900 1800 17750 8400 2450 12500 4800 10500 6900 18000 23900 35000 3050 MOO 3600 12000 2700 115000 3500 2100 11900 4850 925 9800 1150 1700 2200 1250 2350 10000 2300 4900 1750 875 2050 4290 4600 6300 5900 2350 37000 51000 | 11500 7400 12750 3*00 2900 9900 2600 39500 12500 2790 9200 14750 4600 2900 10750 2100 38O0 1650 8000 6100 2050 4900 2400 Bugunlaı 570000 125000 32500 4450 7300 6300 18M 32000 5300 27500 3450 10500 275O0 11250 16000 4G00 6200 8000 7000 12000 4200 10250 2190 15250 22500 17500 93000 10250 990 1 M 9700 3550 17SI 6600 1300 22000 2750 1750 17000 3400 2350 12SO0 4400 9900 6700 17750 23000 34500 2900 S2O0 3500 12000 2600 110000 34X 2000 11250 47» 900 9900 1100 1650 21K 1200 350Q ÎO0 22X 4600 1700 875 2000 4150 4500 6300 5600 2300 34500 50000 11500 7000 12000 J700 2500 5900 2150 38000 12000 2750 4800 »4250 4500 2450 10750 21» 3800 1600 7800 6100 2000 4700 2300 işitm 14116 17000 27960 19480 10090 62930 UM 24500 11100 161340 33250 2400 10225 78935 35930 23800 1200 45460 7010 149OB0 6150 28200 56790 12847 88215 280(20 34450 10700 98(50 m 137O0 300 738863 t1114M 2000 24500 19200 «400 13(90 1000 86400 34700 44200 13200 MM 28890 80800 21175 39090 36632 25500 6690C 17500 52540 39320 30900 7000 34750 26000 431515 104290 46904 25000 79300 5600 5250 42850 14700 68900 92900 69400 14550 5500 2500 3400 20100 3400 14238 33076 2100 16800 38400 10500 1200 7300 171000 60660 26 344280 11700 50 101450 3200 32665 6000 30000 64000 1500 86550 19820 25750 65375 453625 26600 En çofc 9Û2 ö l i 5800DO 125000 33000 4500 7100 64O0 K8M 32000 9300 27500 3350 10500 28000 11250 »6250 4850 8200 8200 7100 12250 4200 11000 2150 15250 23500 17500 53000 10900 1000 1(88 10200 3600 rm 6500 nw 1300 22000 2800 1800 17250 8400 2300 12900 4600 9250 6900 17750 23000 34500 2990 8300 3600 12000 2650 '10000 MOO 2000 11000 4700 900 9600 1100 1700 2100 1200 2300 9900 2200 4800 1700 890 2000 4200 4600 6300 5900 2390 36000 50000 11500 7000 12900 3700 2500 5900 2600 39000 12000 2700 4900 14500 4500 2450 10900 2100 3800 1600 7800 6000 2050 4690 7300 Atylttdl orfiy 581702 125142 33124 4496 7150 6377 18888 31775 5300 27684 3398 10500 28112 11275 16146 4641 62» 8164 7081 12229 4200 10553 2168 15206 23275 17444 52625 10380 994 1(88 10142 6500 (841 1290 22121 2779 1786 17376 8400 2351 129» 4509 9570 6796 17762 23220 34662 2966 8321 3598 120» 2S49 110428 3(34 2000 11145 4707 906 9578 1112 1690 2125 1222 2294 9662 2237 4788 1695 859 1992 4209 4580 6250 5797 2325 35530 50150 11500 7047 12464 3676 25» 5900 2358 38769 12104 4953 14428 4518 2470 10557 2082 38» 1603 7843 606 2048 4703 2340 YATIRIM FONLARI 26NİSM1991 C** ( * * <*) lşYatmm-1 işittnm-2 lşYatmm-3 Iş VSönm-4 Iş Yjünnv€ lnteton-1 İnterton-2 lntBffon-3 İntBftbn-4 lntBffen-5 iknsat Yat-1 Iktsat Yat-2 13,0757 14.03B9 170130 hdtsatttM ikâsst Pt&nı fion Garantı \bbnm-1 Garant YaDnm-2 Garant! YaBnm-3 Garant fejmro-4 Garant) YdlsınvS Esbank Fcn-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKBYaönmF YKBSekkVF YKBrteseF. YKBKamuF YKBükrtF YKBKarmaF YKBDovizF. YKBKaprtalF. YKBAkSf F. Vakrf Fon-1 \fetof Fon-2 Vakrf Fon-3 VakrfHsse Vakıf Dûnya Fon Vakrf Fon-6 DtşoanfcMavi Fon, nstanfcBeya D b k fote 100947 u.-asr 27JES9 07.06*9 090190 1608B7 10.02B9 08J)2fi9 2802i» 1112İ9 22.1087 TüttnFon-1 Tûtün Fon-2 MBsui Fon-1 Mteui Fon-2 Rnans Fon-2 finans Fon-3 Rnans Fon-4 Rnans Fon-5 Ziraaî Fon-1 7Jraat Fon-2 Ziraat Başak Fon Tjraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon Parmjk Hısse Eırtak Fon-1 Emfc* Fon-2 Impet Fon-1 Impec Fon-2 TSbankFon Sümer Fon OenizFon Ege Fon Kaflenma Fon Dennr Fon •&nş Fon OrtakFon TDridKinkFon Netfon EOfon 12IE30 3OO&90 290391 1611B7 311089 110790 021157 070X88 07.0088 070388 070358 070358 020159 19.0690 19.0&90 000558 24.04.89 18.1059 220390 26.0390 140890 28.0658 100459 28.0690 O4O7S8 101290 154758 201059 200759 10500 2O000 «1000 10000 10000 10661 9960 9959 11.200 10:000 9764 9506 9596 9590 1O0O0 0976 0731 10437 9936 0209 10319 10.000 10000 10.477 0785 9713 0796 9.693 9528 9.294 10.000 0542 10.000 75516 48540 19548 16548 14316 "327 SJ424 25558 22949 11584 47503 38939 18540 2OÛ390 05.1190 091059 14Û290 140290 200690 01.1159 080190 020190 28.0690 22.0190 1&0790 02X1290 040590 2&0390 12Ü290 16.0490 040590 0605.90 070590 11Û690 270890 030990 061190 011190 10444 9994 9574 10000 10057 20558 1O011 11021 1O000 40.000 1O000 0956 10428 9958 10.000 1O100 1O000 10000 10.000 11397 10357 10724 10469 mooo 1OO00 10086 9962 10.000 10405 10508 IOJOOO 10JOO 10006 1000G 14 292 51431 26305 14JQ75 12793 0321 50196 10651 13907 54521 42305 68590 41981 35.750 42 407 18353 13996 ia476 42479 108593 19949 13504 16918 ia<M1 37745 50691 14.152 41581 11717 150547 18.264 22.186 13t000 12328 22384 16585 17466 16.026 21581 16735 22305 15.174 14 400 17025 12 721 15.417 17318 18092 15053 15545 14518 14 754 75ÎI0 48530 19572 16567 14333 57391 49476 25582 22975 11851 47668 38992 18565 16754 14298 58513 26.497 14JB5 12517 9307 59.270 19676 11920 54584 42335 68525 42.031 35797 42362 18354 14D06 13447 42528 108.712 19975 13521 16556 13X65 37.772 50726 14148 41932 11731 150703 18.295 22.219 18506 12547 12344 22337 16.707 17485 16043 21.600 16.724 22321 15,172 18.091 14 413 17069 12731 15435 17336 10000 10000 10000 12 773 12 498 12102 15070 15555 14537 14773 13083 12780 12515 12117 013 -OÜ2 012 011 012 011 0.11 0.09 an -029 an 014 013 014 004 014 -Q03 -014 •138 -015 013 013 009 012 O07 005 012 Q13 -011 001 0.07 •022 012 011 0.13 012 •037 011 007 007 -003 012 012 010 017 015 015 -118 013 -Û21 O07 011 011 009 -007 0.07 -001 012 009 026 008 012 010 013 011 0.06 013 013 011 005 014 012 Ekonomi kurmayları, ÖzaVa sunulmak üzere acı bir reçete tasansı hazırlıyor IMF'siz kurtulma çabalamBütçe Hazine müteahhit ödemelerini geciktirecek. Ek ödenek talepleri kabul edilmeyecek. Memurlara temmuzda • yüzde 20 değil, yüzde 15 zam yapılacak. KIT zamları KİT'lerin geçen yıl 12 trilyon lira olan ve bu yıl da 20 trüyonu aşması beklenea finansman açıklarını daraltmak için yüksek oranlı fiyat ayarlamalan yapılacak. BÎLAL ÇETİN ANKARA — Kamu kesimi finans- man açıklan nedeniyle tıkanma nok- tasına gelen ekonomiyi IMFye (UIus- lararası Para Fonu) muhtaç kalmadan kurtarma çabaları yoğunlaştı. Ekono- mi kurmaylannca haarhklan suren ön- lemler pakeunin IMF'nin standan "acı reçete"lerine benzedıği bıldiriliyor. Pa- ketin yaşama geçınlmesi durumunda temmuzdaki memur zamları yüzde I5'i geçemeyecek. Yeni ekonomik önJemlerle ilgili ola- rak DPT, Hazine ve Merkez Bankası burokratlannca bir süreden beri yürü- tülen çalışmaların buyuk ölçüde ta- mamlandığı öğrenildi. Bu çahşmalar ve önlem önerileri ile ilgili olarak geçen hafta içinde DPT ve Hazine, Cumhur- başkanı Itargut Özal'a ayn ayn rapor sundular. Merkez Bankası Başkanı Rüşdfi Saracoğlu da banka genel ku- rulu nedeniyle önceki gün yaptığı ko- nuşmasının satır aralannda, acil olarak alınması gerekli önlemleri sıraladı. Sa- racoğlu, parasal program yapabilmele- rinin ön koşulunun da kamuda mali ve parasal disiplin öngoren kararların almmasına bağlı olduğunu ifade edi- yor. Ekonomik birimlerce hazırlanan ye- ni önlem önerileri özetle şöyle sırala- nıyor: Bütçe Kamu kuruluşlannın ek öde- nek talepleri zorunlu haller dışında ka- bul edilmeyecek. Yatırım harcamalan kısılacak. Hazine müteahhit ödemele- rini geciktirecek. Borç faizı dışındaki transfer harcamaları yeniden gözden geçirilerek büyuk ölçude kısılacak. Teş- vik amaçlı butçe transferleri donduru- lacak. Memurlara temmuz ayında ya- pılacak ikinci yanyıl zammı butcedeki ödeneği aşmayacak düzeyde tutulacak. Bu durumda maaş zammının yüzde 15 düzeyinde tutulması gerekiyor. Oaelle^Üı Me Ozelleştırmeye hız ve- rilecek. özelleştirmeden sağlanan ge- lir, kamu fınansmanında belirli bir ra- hatlama sağlanıncaya kadar tümuyle Destekleme alımlan Buğdayda bu yıl destekleme alım politikasından vazgeçmeyi göze alamayan hükümet, buğdaya 500 liralık düzeyde bir fiyat vermeyi planlıyor. terk edilecek. Ancak, hükümet özellik- le buğdayda bu yıl desteklemeden vaz- geçilmesini göze alamıyor. Ekonomi kurmaylan buğday destekleme alunı için çiftçiye dünya fıyatlannın daha üs- tünde bir fiyat verilmemesini öneriyor. bütçeye devredilecek. Foiüar Savunma Sanayii Fonu ha- riç tutulmak üzere fonlardan yapılan tüm harcamalar DPT ve Hazine'nin kontrolüne alınacak. Fon harcamaları düşurülerek bütçeye aktanlacak kay- nak miktan arttınlacak. Toplu konut kredileri daha da yavaşlatılacak ve kre- di faizleri bir miktar artünlacak. KİT zaMİan KİT'lerin 1990 yılın- da 12 trilyon lira olan ve bu yıl da 20-22 trilyon lirayı aşacaği tahmin edilen fi- nansman açıklannın daraltılabilmesi için yüksek oranh fiyat ayarlamalan- na gidilecek. Dest^klenıe ahmlan Ilke olarak ranm«îal destekleme alımı politikası Dünya fiyatlanna göre belirlenecek buğday destekleme fıyaünın ise geçen yılki 500 lirahk düzeyinde olması ge- rekiyor. Kurmaylar bu fiyatın fazla art- tınlmamasını öneriyorlar. Döviz I n r a Özellikle DPT, bu yıl kur artışlarımn enflasyonun üstünde tutularak bu yolla ithalatın bir miktar kısıtlanmasını, ihracata destek verilme- sini savunuvor. Tütün îhracatçıları memnunTekel kararnamesine tepkilerin yanı sıra destek de geliyor. Ege Tütün thracatçılan Birliği Başkanı Özgener, tütünde tekebn kaldırılmasının ihracatı etkilemeyeceğini. savundu. İZMtR (Cumhuriyel Ege Bii- rosu) — Mayıs ayında yurürlu- ğe konulacağı açıklanan "Siga- ra Kararnamesi"ne tepkilerin yanı sıra destek de geliyor. Ege Tütün Ihracatçıları Birliği Baş- kanı Esin Özgener, "Jhracalçı bundan etkilenmez. Değişen bir şe> olma>ncak. Fi)-allar scrbesl pi>asa kurallarına göre saptanacak" dedi. Devlet Baka- nı Işın Çelebi ise "Tekel'in 1991 yılı için 1.5 trilyon borca ihtiya- cı var. Zaten 3.7 triljon borcu bulunuvor. Tbplam 5 Irilyonluk borç eder. Lrelici>e sahip çık- maraız gerekiyor" diye konuştu. Uretıcı kesiminden sigara ıie ilgili kararnamelere tepki gelir- ken Ege Tutun Ihracatplan Bir- liği Başkanı Esin Özgener, "kar- şı olmadıgını" bildirdi. Özgener, Cumhuriyet'in sorulannı yanıt- larken şunlan söyledi: "Degişecek bir şey olmaya- cak. Yabancı sigara firmalan >-a kendi alım şirketlerini kuracak- lar ya da iç pi>asa>a sipariş ve- recekler. Ya da bize gelip nasıl Phillip Morris bana gelip, 'şu kadar a grad, şu kadar b grad is- tiyorum bana al' diyorsa a>-nı şe- kilde >apacaklar. Ancak bu, bu- rada kurulacak şirketlere bağlı. Burada yalırım yapacak flrma Türk tutununu kendisi alacak. Turkiye ihracatı için değişen bir şey olmayacak." "Kendi gereksinimi olan tutıi- nü hem ithal edip hem ihraç da edince, kendi gobek bagını ken- disi kesmiş olma>-acak mı?" so- rusunu Özgener şoyle yanıtladı: "Ha>ır, onlar hem alıp hem ihraç edip hem ilhal elmek gibi bir organizasyonu kuramazlar. Örneğin Mariboro 40-50 bin ton tütun alıyor. Bunun organizas- yonunu kurup o kadar teferru- ata giremezier. Onun için btz alıp biz satacağız, ihracal drvam eder." Tekel'in kaldırılmasının üreti- ci açısından sakmcalı olup ol- mayacağıyla ilgili bir soru uze- rine de Özgener şöyle konuştu: "Aslında önce monopollerin rar var. Destekleme alımı kalka- cağı için üreticinin şikâyeti ola- bilir. O da nedir; serbest piyasa ekonomisinde fiyat, arz ve tale- be bağlı oldugu için kaliteli üre- ten i>i fiyat alır. Hepsi iyi tutün >etiştirmeye çalışırlar." Bu arada Devlet Bakanı Işın Çelebi de Tekel'i eleştirdi. Çele- bi şöyle dedi: "Bir KİT enflas- yonist baskıya neden oluyorsa, zarar ediyorsa, bu irrasyonel ça- lışan kuruluşlan tasfiye etmek gerekir. Bu tur kuruluşlan eko- nomi de reddediyor" dedi. Çe- lebi şözlennı şo>le sürdürdu: "Öncelikle tütun ureticisine sahip çıkmamız lazım. Çok tu- tün üretiminden %-azgeçilmesi gerek. Tekel aldıgını yakacaksa, buna ödenen para enflas\onist baskı yapacaksa. buna çözüm kası doğnıltusunda kiiçültülme- si gerekir." Ancak tutun üreticıleri, alın- ması duşunulen bu önlemlere aynı gozle bakmıyor. Turkiye Ziraat Odaları Birliği onceki gün yaptığı açıklamada, destek- leme alım palitikasının giderek kaldırılmasına ilişkin haberleri endişeyle karşıladığını bildirdi. TZOB Başkanı Osman Özbek. Turkiye'de tanmın serbest piya- sa koşullarına terk edilmeye ha- zır olmadığını soyledı: "Biz giıç- lu pazarlama kuruluşlanna sa- hip değiliz. Kendi o?el pazarla- ma kuruluşlanmız kurulraalıy- dı. Bunun için bord kanununun çıkması konusunda Tarım Ba- kanlığı'na öneriler götürdük. Ancak taleplerimize yanıt gel- medi. Her şeyi serbest piyasa yaran mı var zararı mı var, onu «<«•« .»«if»»-'»'"", »»»» yw*uııı görmek lazım. Çalışma şekille- bulmak gerek. KİT'lerin yanı sı- ekonomisine terk etmeden ge- rinden belli. Tekel zarar ettiğine gore demek ki kalkmasuıda >a- ra tarım saüş kooperatiflerinin de devletin kuçultulıresi poüti- rekli altyapıyı da hazırtarnak ge- rekir." Pamuk işçileri giyimleriyle, dilleriyle, çattoteıyla, kuçükken ölen bebekleriyle Irek'Un kaçan sığınmacılardan farksız. Çukurovada bir ırgat kampı Pamuk toplamak için Çukurova'ya inen Güneydoğulu ırgatlar, Irak'tan kaçan sığınmacılara benzer koşullarda kamplarda yaşıyor. Irgatların çalışma koşullarını hâlâ 1830'lardaki İbrahim Paşa yasası belirliyor. MEHMET YAPICI ADANA — Güneydoğu Anadolu'nun topraksız, işsiz ve köyünde hiçbir gelir kaynağı ohnayan insam, bu zorlu çalış- ma için yine yollara dökülmüş, akın akın Çukurova'ya iniyor. Diyarbakır'da, Şanlıurfa'da, Mardin- de, Adıyaman'da ve diğer kentlerde yüz- lerce köy boşaldı ve öğrencisız kalan köy okullan da birbiri ardına kapanmaya de- vam ediyor. Tren istasyonlanna, otogar- lara inen insanlar ve onlann yataklan ile kap kacaklarından oluşan denkleri, bu- ralardan traktör ve kamyonlarla aktan- lıyor ovaya. Pamuk tarlalannın basında çadırlar kuruluyor, ırgat obaları oluşuyor. Irgatın kamplan ve bannakları, her türlü sağhk koşullanndan uzakta. Her şeyden önce sağbklı içme suyu yok. İn- sanlar, kanal, nehir ya da varsa tulum- badan su içiyor. Beş on kişilik bir aıle, altı metrekareyi geçmeyen çadırda ban- nıyor. Üst üste yatıyorlar. En lüks ye- mekleri, memleketlerinden getirdikleri bulgur pilavı, mercimek çorbası. Ekmeği kendileri yapıyor, pamuk sapı ve kamış ateşiyle pişirerek. Çukurova'nın orta yerinde kurulmuş ırgat kamplanndaki görüntü, Saddam- ın zülmünden kaçarak sırura gelen Iraklı Kürtlerin Işıkveren, Üzamiii ve daha başka yerlerdeki kamplarıyla aynı ben- zerlikte. Çukurova'da pamuk işçüiğinde, 1.5 asır önce 1830'larda Mısırlı Mehmet Ali Paşa'nm oğlu İbrahim Pasa'nın koydu- ğu ve o dönem ırgat açısmdan büyük bir iyileştirme getiren çalışma kurallan hâ- lâ geçerüliğini koruyor. O sıralarda, Adana ve çevresinde bi- rim alandan sağlanan verim, son derece düşük bulunuyordu. Tanmdan çok iyi anJayan İbrahim Paşa, Mısır ve Kıbns 1 tan kaliteli tohumlar, Afrika'dan da Çu- kurova'nın sıcağına dayanıkh çok sayı- da işçi ailesi getirdi. İbrahim Paşa, sa- bah şafak sökmeden başlayan ve akşam işçilerin pamuk ile otu birbirinden ayı- rabildiği zamana kadar süren ve sadece kahvaltı ile öğle yemeği için kısa mola- lann verildiği dayarulmaz çalışma koşul- lanna düzen getirdi. Günlük çalışma sü- relerini azaltan İbrahim Paşa, dinlenme molaları sayısım arttırdı. Toprak sahibi- nin ırgata kaç öğün yemek vereceğini ve en önemlisı ucret politikasını bir esasa bağladı. İbrahim Paşa yasasında, ırga- tın yövmiyesini, her yıl işçi-işveren ve devlet yönetimi temsilcilerinden oluşan "Amele Komisyonu", günün koşullarına uygun bir ücret saptıyordu. Irgatı, elçi- ler tedarik ediyor ve onlarla toprak sa- hibi arasındaki ilişkilerde aracılık ediyordu. Günümüz Çukurovası'nda Mısırh İb- rahim Paşa'nm 160 yıl önce getirdiği ça- hşma duzeninin bir adım önüne geçildi- ğini hiç kimse söyleyemiyor. Gündoğu- munda başlayan çalışma günbatımına kadar yine devam ediyor. Amele komis- yonunun sadece adı değişti. Adana Vali Yardımcısmın başkanlığında toplanan "Tanm İşçi Ücreti Tespit Komisyonu" nun bu yıl saptadığı çapaJama ucreti günlük 18 bin lira. Bin lirası elçinin; iş- çinin eline ise 17 bin lira geçecek. Çukurova Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yaşar Gürgen, 1977'de SSK Kanunu'nda yapılan bir degişiklikle tarım işçilerinin sigorta kapsamına alındıklarını, ancak bunun için işçilerin her yıl asgari 120 gün prim ödemeleri gerektiğini, bu koşulla- nn ise pratikte gerçekleşemediğini belir- tiyor. Gürgen, bu nedenle tanm işçileri- nin en önemji sonınunun ise güvensizü- ği ve çahşmalanndaki devamsızlık oldu- ğunu söylüyor. DPT raporu: Körfez krizi hava yollannı altüst etti ANKARA (AA) — Kör- fez krizinın, Türk Hava Yolları'nı (THY) başta ol- mak üzere diğer Türk hava- yolu şirketlerinin hesaplannı altüst ettiği belirtildi. DYP 'Havayolu Ulaştırması Sek- toru Sorunlan ve Çözüm Önerileri" konulu bir rapor hazırladı. Raporda, Körfez krizinin tum dünya havayollarını olumsuz yönde etkilediği belirtilerek uluslararası ha- \a taşımacılan birliği üyesi 200 havayolu şirketinin, 1990 yıhndaki taşımacılıkta- ki zarannın 2 milyar dolar olduğu kaydedildi. Raporda, knzın rezervas- yon taleplerinin ıptal edil- mesine, talep daralmasına ve bazı seferlerin iptaline ne- den olduğu anlatıldı. THY'nın, 2 Ağustos-31 Aralık 1990tarihIeriarasın- da yolcu ve bundan doğan gelir kaybının da toplam 79.3 milyar lira olarak he- saplandığı belirtildi. Turkiye'ye turist getiren yerli ve yabancı tum charter şirketlerine 1 nisan-30 kasım tarihleri arasında yüzde 50 indirimli yakıt verilmesi ka- rannın, yüksek planlama kurulu kararı ile kesinleşti- ğı hatırlatılan raporda şu göruşlere yer verildi: "Söz konusu yakıt indiri- minin THY ve ozel şirketle- rin elinde kapasite fazlası varken Körfez krizi sırasın- da kendi hükumetlerinden krizin etkisini hafifletici çe- şitli destekler gören yaban- cı charter şirketlerine de uy- gulanması hatalıdır." KOGEM açıldı Koç*un eğitimmerkezi Ekonomi Servisi — Koç Holding'in 6 milyar liraya oluşturduğu Eğitim ve Geliş- tirme Merkezi "KOGEM", dün Milli Eğitim Bakanı Av- ni Akyol tarafından hizme- te açıldı. Arçelik'in Çayırova tesis- Ierinin yanında 23 bin met- re karelik bir alan üzerine kurulan KOGEM eğitim ka- mpusunun açılışına Vehbi Koç, YÖK Başkanı thsan Doğramacı, Koç Holding'in tum üst düzey yöneticileri, oğretim üyeleri ile Koç çalı- şanlan katıldı. Yaptığı konuşmada çağ- daşhğı "Kafada, kalpte ve iradedeki olgunluk" olarak tanımlayan Milli Eğitim Ba- kanı Avni Akyol, bilime, eğitime ve tekniğe inanma- dıkça teknoloji üretilemeye- ceğini söyledi. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç ise konuşmasın- da değişen dunya şartlarm- da yalnızca makine ve tek- nolojiye değil insana da ya- tırım yapmak gerektiğini vurguladı. 6 sendika '1 Mayıs' hazırlığına başladıBelediye-İş, Petrol-lş, Deri-lş, Tümtis, Kristal- tş ve Bağımsız Otomobil-lş Istanbul Valiliği'ne 1 Mayıs'ı alanlarda kutlamak üzere başvurdu. Belediye-lş ve Selüloz-İş de tzmir'de 1 Mayıs'ı Konak'ta kutlamak üzere başvurdu. tç-Sendika Servisi — Genel merkezi lstanbul'da bulunan 6 sendikanın 1 Mayıs'ı alanlarda kutlamak üzere Istanbul Valili- ği'ne yaptığı başvuruya henüz bir yanıt verilmezken 1 Mayıs Düzenleme Komitesi, 1 Mayıs- ın Turkiye'de de özgürce kutlan- masını istedi. 1 Mayıs Düzenle- me Komitesi'ni olujturan Belediye-lş, Petrol-lş, Deri-lş, Hava-Iş, (destekleyici) Kristal-Iş Bağımsız Otomobiî-lş ve me- mur sendikaları (destekleyici) genel merkez yöneticileri dün Belediye-lş Sendikası Genel Merkezi'nde düzenledikleri ba- sın toplantısmda 1 Mayıs kutla- ma hazırlıklarma başladıklarını açıkladılar. Düzenleme Komitesi Sözcüsu Belediye-lş Sendikası Genel Başkanı Fuat Alan tarafından okunan ortak açıklamada "1 Mayıs bir kâbus günü, kan, kav- ga, kargaşa kokan bir gün değildir" denildi. Basın açıkla- masında şu goruşlere yer veril- di: "1 Mayıs ezilen ve somıirü- len işçi sınıfı ve emekçilerinin sonınlannı ortaya koyacakları ve demokratik bir biçimde ka- muoyuna seslenecekleri bir gün- dbr. Bunu farklı alanlara çek- mek, bir kaos gibi gostermek iş- çi sınıfının mücadelesini haksız gösterme ve sendikalarına kara çalma çabalarından başka bir şey değildir. 1 Ma\ıs kullaması- nı sabote edecek her turlu dav- ranışa karşı, işçi sınıfı olgunluk- la karşı durabilecek bilinçtedir. Yönetim ve kolluk kuvvetleri ça- balannı bu yonde kullanmalı- dır." Belediye-İş Sendikası Genel Başkanı Fuat Alan, Türk-İş'e bağlı Petrol-İş, Deri-lş, Kristal- Iş, Tumtiş Belediye-lş ve Bağım- sız Otomobi]-İş sendikaları ta- rafından yapılan ve İstanbuFda- ki 35 sendika şubesinin de des- teklediklerinı açıkladığı miting başvurusuna Istanbul Valilıği- nin bugun bir vanıt verebilece- ğini söyledi. Alan, " 1 Mayıs'ı Taksim Meydanı'nda kutlamak istiyoruz. Ancak valiliğin goster- diği herhangi bir guzergâhta da kutlama yapabiliriz" dedi. 1 Mayıs Düzenleme Komitesi'ne katılan sendika başkanları vali- liğin olumsuz bir yanıt vermesi halinde, neler yapabileceklerine komitede tartışarak karar verc ceklerıni, Turk-lş'ın Ankara'dd 1 Mayıs gunü düzenleyeceği sa- lon toplantısına katılmayacakla- nnı açıkladılar. Ote yandan Cumhuriyet Ege Bürosu'nun haberine göre Belediye-lş ve Seluloz-lş sendi- kalarının Izmir şube yöneticile- ri 1 Mayıs'ı Konak Alanı'nda kutlamak amacıyla Izmir Vali- liği'ne miting başvurusunda bu- lundular. Sendika yöneticileri iş- çilerin 1 Mayıs gununu Konak Alanı'nda kutlamak amacıyla Izmir Valiliği'ne miting başvu- rusunda bulundular. Sendika yöneticileri. i>vıu.'rin 1 Ma\ısgu- nu Konak Manf nda toplanarak Cuınhuri>ft Alaın'na vıırunıele- ııııın \e Aıatutk Aıııtı nu ccloıık km tricilanııın OMgörukhığunu bıidııdıler. Ote yandan SHP tstanbul ll Başkanı Ercan Karakaş, 1 Ma- yıs oncesindt «iyasi şube ekiple- rînın, lstanbul'da işçilerin yoğun olduğu mahallelerde baskın dü- zenlediği ve aralannda SHP'li- lerin de bulunduğu çok sayıda kişiyı gozaltına aldıgını bildirdi. SHP Beyoğlu Ilçe Saymanı Ya- şar Kan'ın evine dun sabaha karşı baskın yapılarak gozaltına ahndığı, SHP tuzuk ve progra- mı ile partiye ve belediyeye ait yavınlara el konduğunu avnı nıahalleden bir SHP delegesinin de gozaltına alındığını, Ümra- nıye, Şişlı ve Beykoz'da gozaltı- na alma olaylarının surdüğünu kavı'eden Karaka^ gozalıına dlınanlann serbest bırakılma- sın>. istedi.