Catalog

Cumhuriyet Sahıbi Cumhunv«t Malbaacıhk ve Gazttecıük Tjrk \nonim Ştrkeu adına Nadır N»dı 0 Genel Ya>ın MudıJru Hram Ccmai, Muessese Muduru E m Işailiftıl. \3Z> Ijlerı Muduru t * r > GontnsM. # Haber Mcrkei-ı Mudurü YaJcıo Bs)«r, Savfa Duzenı >önetmenı «Jı \ear £ Temsltcıler ANKARA \bme( T M , İZM1R Hlkmcl Çttînkıya. ADANA Ç«in V ıgcnoglu 1« Pofıııka Celal BaşJaaa.K Dii Habcrlcr t i | w Bak*. Ekonomı CoMjb Taftaa. Is Send ka Şakna Kflrari Kul ur Crial lj*rr, kunbul Haber.en luanl K»ç«k Egnım G«ca; 9vlm. Yı.rc H.fcCTİcri Nec*w Uofaa. ^por üamjnur.ı \M.lk»Jır Vanlmas Di2- fcujiar hmfl Çalı^İLaR. Vaştırma ŞafcM AlaH> DtueHtle \MaHali *amci 0 koordına 3r \kflKt korabaa 0 V1alı MCT En>l Erkat 0 Muhasebe B«k*l )ncr 0 Buı,c PianUma Senı Owaaft*?cotta 0 Reklam V * Tonm 0 EL >a*ınlar Haln U « d 0 liare Hasnia Cartr ( I; ame ( a f a Çebk 0 Bılg Islem •.«•! laal 9 Pmone! 5*»» Boıtucıotta >ovı/ı kurul* Bıskan >aAr Na* Okta> Akbak lalçuı Brrcr K a a C n m Hıkarl (.nlokm. O4ı> l«ac H a a IIMa n Strmtn Unrt TSB Baar -r D m Cumhunm MjtbaacıUk teGueutıhk TA Ş. TUkOotı Cad » 4 1 34334 İJ Pt. 246 liünbul fel 512 05 05 120 İB1) Tda 2İ-4İ ivı (I) 526 M 72 0 f.kmrm. Zı« GOkalp BK lnkjlap S. No 19 4 Tci 131 11 41-47 Weı 42344 Fu (4) 133 4< # lıanr H Zna Blv 1352 S 1 3. Tü 13 12 30 Ttfca 523"). Fu (Sll 19 53 «0 *d«u- liiomı Cad 119 S No I Ka 1 Ttı 19 3' 53 (4 h»l). Tdcı 62153 Fu (7DI9 25T9 TAKVtM- 1 ŞUBAT 1991 Imsak: 5 40 Gunej- 7.08 öğle: 12 22 Ikındı: 15.02 Akşara: 17.27 Yatsı 18 48 Körfez savaşı, gazeteciliğin zor, ama heyecanlı bir dalını yeniden gündeme getiriyor Savaş ımılıabirliğiııiıı şehvetiBir savaşm, savaşa katılan devletlerin kamuoyunda nasıl "algılandığı" büyük ölçüde gazetecilerin bu savaşı nasıl yorumladıklarına bağlıdır. Vietnam savaşıyla "biçimlenen" savaş muhabirliği Körfez'de yeniden hayat buldu. Bol cepli ceketler giyen "bunalım gazetecileri" tekrar cepheye koştular. Dış Haberler Servisi — Al- man "Siiddeutscbe Zeitung"un hafta sonu ekinde Kurt Kister, "Dehşete Duyulan Şenvet" baş- lığı altında "savaş muhabiıiigi- nJ" anlatıyor. Aşağıda bu yazı- nın geniş bir ozetıni sunuyoruz: Dehşet verici ve de aynı za- manda buyuleyicı! lster Irak'ta, ister Orta Amerika'da ister Af- ganistan'da olsun günun birin- de hep "olavın içinde" olduğu- muz duvgusuna kapıldık. Eks- trem bir durumda çahşmak zo- runda kalmak ve buna izın ve- rilmiş olması. Hetnen hemen hiçbir zaman birkaç "oyku" ıçin fazlasıyla buyuk bir tehhkeye atıldığımız duşuncesınde değil- dik. Kırım savaşını, Korfez sava- şından ayıran şey ne? Tabıi kı o zaman suvari bırhkleriyle saldı- nüyordu şımdj ise F-15E'lerle. O zaman ancak uç dakikada bir top fırlatılabüiyordu şımdı ıse 60 saniyede 600 adet. O zamanlar gozupek ajan, duşmanın savaş planlarını ele geçırirdi şimdı ıse uydu, Saddam Hüseyip'in oturma odasına goz atıyor, ama ınsanın çektıği acı aynı kaldı. Asker, gazetecilerden hoşlan- maz. Gazeteciler hep sansasyon peşinde yaralıların fotoğraflannı çekiyorlar, kayıplar, ölüler, za- rarlar ve ışkenceler hakkında bilgi toplu>orlar SAVAŞ MUHABİRJ SANMAYIN — Savaş muhabirliği he>ecanlı meslek, ama fotograftaki gibi bir dde kamera, otekinde silahla çarpışacak kadar değil. 1988 yılında Arjantin'de Buenos Aires'te bir avaklanma sırasında, ola>ı izleyen savaş muhabirleri arasına katılan bu kişi, bir sure sonra "fark ediimişti". Eşas savaş muhabirleri araJanna kanşan bu "ajanı" kovalama\a başlayınca, ajan silah çekti. Ancak kısa sure sonra kaiabalıktan kaçamayıp yakalandı. Savaş munabirleri, ajanı yakalayıp mesleğin şerefini de kurtardıiar. (Fotograf: Reuler'Daniel Merle) Bir savaş —çoğunlukla ve de özellikle başlangıcında— bir sansasyondur, çun)cu askerler iş- lerini yaparken insanlar oluyor ve her taraf darma duman ediliyor. Özellikle televizyonun ortaya çıkışından bu yana medya sava- şm seyrini engellemekle suçlanı- yor. Hatta sav'aşın "iç cepbede" yı- tırıbnesıne katkıda bulunduğu ıleri suruluyor. tnsanın "kendi" ordusu bir başka orduya karşı savaşıyorsa o zaman herkes ken- dısinı bu savaşla özdeşleştirme- lı, ister asker, ister gazeteci, is- ter pasıfist olsun. Bunu yapma- yan, tutuklanacak, engellenecek ya da evıne gondenlecek. Şu ya da bu şekılde herkes sansur edi- liyor, "iyi" gazeteciler bile. Ne olup olmayacağı hiç bilinmez. Haber akışının hızı dunyayı bir koye dönuşturda. Bu geliş- menın sonuçlarından bıri de medyalann gonullu y^ da gönul- suz olarak aktörleri halıne gel- miş olmaları. CNN'in Bağdat muhabİTİerinin bombalanan başkent ile ılgilı olarak verdik- leri haberler Pentagon ve Beyaz Saray'dan da buyük bir ilgiyle izlendi ve Saddam Huseyin de saatlerce bu yavına izin \erdi. Tecrubeh bir muhabir için bile ne zaman kimin bir mesaj ver- mek için kendisinden yararlan- dığını tespit etmesi kolay değil. Bir savaşın, savaşa katılan devletlerin kamuoyunda nasıl "algılandığı" buyuk olçude ga- zetecilerin bu savaşı nasıl yo- rumladıklarına bağlı. Gazeteci genelleştirerek yaşıyor. Bir yere gidiyorsunuz, iki bakan, beş muhalif, üç meslektaş, ikı dire- mşçı ve on "normal" insanla ko- nuşuyorsunuz. Sonra da Pakis- tan'ın polıtik durumuyla ilgili bir yorum kaleme alıyorsunuz. O halde kim bu savaş muhabi- rı? Genelinde erkek (çünkü ka- dınlann sayısı bu alanda hâlâ çok az) bazı klişeler de tıpa tıp uyuyor: Bol cepli bir yelek giyi- yor ve gıysilerınin renkleri de merakımn objelenne uygun: Kum kahvesı, koyu yeşil, haki. Vietnam savaşı gazetecilik do- ruğuna ulaştığında, Saygon'da- kı terzilerden "CBS ceketleri" bile satın alınabüiyordu. Bunlar pek çok cebi olan kum rengi sa- fari ceketlerıydi. Bu daida özellikle iyi ya da en azından özgun olarak tanımla- nabileceklerden bazıları da hiç zorluk çekmeksıan öteki taraf- ta, askerlerin yanmda çarpışabı- hrlerdi. Uzun yıllar boyunca AP adına Vietnam'da foto muhabir- liği yapan Horst Faas, örneğin tutkusunu bir söyleşide şu basit sözcüklerle dile getiriyordu: "What I like is boom-boom." Daily Mail için Saygon'da bu- lunan meslektaşı Cbris Dobson ıse olaya şoyle bakıyor: "Bir muharebeye katıldıgımda sanki uç martini içmiş gibi hissediyo- rum kendimi. Havam farklı, da- ha iyi ve barika." İki CNN muhabiri ıle birlik- te Bağdat'tan hava saldırısını canlı olarak yorumla>-an Peter Arnett, örneğin 13 yıl boyunca AP ıçin Vietnam'da bulunmuş. Amerıkalı kadın yazar Nora KphroD da savaş muhabirliği mesleğini şoyle değerlendirıyor: "Bir savaşa bizzat katıimaktan ya da bir buyuk avda yer almak- tan farklı olarak bedensel risk- ler ve kişisel riskleri goze alarak, yaptıklarından oluru genel ola- rak aşagılanmaksızın icra edile- bilen tek klasik erkeksi gorev olarak savaş muhabirinin calış- ması kaldı. Korkunc gerçek söy- le: Bu gazeteciler için savaş ce- hennem değil. Onlar bundan ke- yil alıyorlar." Mehmet Şerif Paşa Konağı ödül kazandı Kiıltür Servisi — 1988'de res- tore edılerek Koç Holding mer- kezine donüşturülen Mehmet Şerif Paşa Konağı, Europa Nostra'nın Doğal ve Tarihi Mi- rası Koruma Ödülleri kapsamın- da Onur Belgesi'ne değer görul- dü. Avrupa'nın doğal ve miman mirasının korunmasına önemli katkılarda bulunan proje ve ça- lışmaların kamuoyuna tanıtıl- masını amaçlayan odullenn sa- hipleri dun Hollanda'nın Lahey kentinde açıklandı. 150'den fazla adayın dört ka- tegorıde yapılan değerlendiril- mesi sonucunda, Avrupa'nın 20 ülkesinden odule katılmış olan çeşitli çalışmalar 5 Onur Madal- yası ile 31 Onur Belgesi'ne de- ğer goruldu. Onur madalyaları Viyana'da- kı Vbrortehnıe Tren lstasyonu'- na, Prag'daki Ulusal Tiyatro'ya, Lodz'dakı Herbst Villa'nın res- torasyonuna, Sevilla'dakı Los Terceros Manastırı'mn Sular İdaresı Merkezı olarak restore edilmesine ve Isveç'tekı bütü- nüyle ahşaptan yapılmış Hjo kentine verildi. Europa Nostra'nın Onur Bel- gesi'ne değer gorulen ve 19. yuz- yıldan kalma bir Osmanlı eseri olan Mehmet Şerif Paşa Kona- ğı, 1984 yılında Prof. Sedad Hakkı Eldem'in arşiv ve proje- lerinden yararlanılarak inşa ve restore ediimişti. Restore edılen yapılar, 1988 yıhndan bu yana Anadolu yakası Nakkaştepe'de Koç Holding'in merkezi olarak kullanılıyor. 1963 yılında kurulan ve adı 'Bizira Âvnıpa' anlamına gelen Europa Nostra, 25'i aşkın Avru- pa ulkesindeki 200'den fazla ta- rihi, kulturel ve doğal mirası ko- ruma kuruluşundan oluşan bir birlik. Europa Nostra Ödülleri, 1978 yıhndan bu yana her yıl dağıtı- lıyor. Oduller, Europa Nostra 1 nın amaçlan doğrultusunda, önemli eski yapıların restorasyo- nuna ya da bu tur yapıları yeni- den hayata kazandıran ve ilginç yenı kullanım alanlan acan pro- jelere veriliyor. Europa Nostra'mn yeni baş- kanı, Danimarka Velıaht Pren- si, "Katılan çalışmalann iistun niteliğine hayran oldum. Bu ça- lışmalar Avrupa'daki dogal ve tarihi mirası koruma bilincinin ne kadar geliştiğini gostermek- tedir" dedi. Ödullerın sponsorluğunu üst- lenen Amerıcan Express, her yıl verilen oduller dışında, 1990 adayları arasından en çarpıcı projeye verilecek olan Amerıcan Express Ödulu'nun sahıbını de yakında açıklayacak. V . » k ı » r ı l ı l r P a r i s ' t e i l k ba h a r -> a z me>simi için duzenlenen defı- I J U t t i I I l l l K | e ı e r d e Ş | k g i> s i|c r in yanında son derece garip kı- lıklar da dikkatleri çekiyor. Son derece zı( ve bol renklerin kullanıldığı, taraamlayıcı şapkalarla giyilen kıjafetler mi istersiniz, torba gibi elbiseler mi, yoksa bol tuylu kılıklar mı? Bu arada Lecoanet-Hemant Modaevi'nin onceki akşam meraklılara sunduğu defilesinde insanı hayretlere du- şürecek kadar garip kılıklar vardı. Bu giysi de o gariplere en guzel orneklerden biri. Defile sıra- sında erkek izleyiciler giysiye "tepeden bakmanın" çok daha ilginç olacağı göruşünde birleşirlerken kadınlar "Aaa, manken elbiseyi baş aşağı giv miş dediıcr. (Fotograf: AFP) Jacgues Lesoume'un adayhğı genel kurulda Le Monde gazetesinde yeni yönetim onaylanıyor MİNE SAULNIER PARİS— Dunyanın onde ge- len medya kurumlarından ve Fransa'nın en saygın basın orga- nı "Le Monde" gazetesindeki ust yönetim değışıkliğinın bu- gun toplanarak genel kurulda kesınlik kazanması beklenıyor. Gazetenin 6 yıldan bu yana bir numaralı yöneticisi ve başya- zarı Andre Fontaine, Le Mon- de'dakı yönetim değişıkliğı ıle ıl- gılı olarak Cumhuriyet muhabı- rine şu bilgıyi verdi: "Son anda bir surpriz olma- dığı takdirde, gazete hissedar gruplannca adayhğı kabul edi- len Jacques Lesourne cuma gıi- nu (bugun) genel vooetmen se- çilerek benim yerime geçecek. Kendisini ben aday olarak oner- miştim, dolayısıyla boyle bir so- nuçtan mutluyum. Ba> Lesour- ne, seçilir seçilme/ gorev ine baş- layacak." 1947'den beri... Andre Fontaine, 1947 yıhn- dan beri Le Monde gazetesinde çahşıyor. 1985'te 8 yıllık bir su- re için seçildiği genel yöneımen- lik gorevını, ileri yaşını (70) one surerek yalnız dort yıl için kabul etmıştı. Gazetenin birkaç yıldır içinde bulunduğu zor koşullar sonucu, bu görevde altı >ıl kaldı. Adayhğı gazetenin buyuk his- sedarlan tarafından onaylanan ve Andre Fontaine'in yerine bugun oybirliğı ıle seçilmesi beklenen Jacques Lesourne, 62 yaşında ve Fransa'nın ust düzey bilim-teknık yüksek okulların- dan 'Arts et Metiers'de ekono- mı ve siyasal bilimler profesöru.' Andre Fontaine, kendi adayı olan halefinin, ünlu polıteknik okulunu birincilikle bitirmişliği- ni >eni yönetmenin erdemleri arasında sayıyor. Basın yaşamın- da 48. yılını kutlamaya hazırla- nan Le Monde gazetesinin ılk kez kendi içinden yetiştirmedi- ği yeni yöneticisi, butun Fransız basınının en yuksek mevki ve iti- bar koltuğu kabul ettiği Le Monde gazetesinin bir numara- lı formasını gıymeye hazırlanır- ken Cumhuriyet gazetesı muha- binne duygulannı şoyle anlattı: "Yüklendiğim gorev in onur ve oneminin bilincindeyim, he- yecanlanmadığımı soylemek olanaksız. 15 yaşından beri Le Monde okuru ve bu gazetenin koşulsuz havranıyım. Masanın ardına geçmek kolay değil. ls- telik onumuzde buyuk zorluk- Adaylığı, gazetenin büyük hissedarlan tarafından onaylanan ve Andre Fontaine'in yerine bugün oybirliğiyle seçilmesi beklenen Jacques Lesourne 62 yaşında bir akademisyen. Lesourne 'Masanın ardına geçmek kolay değil' diyor Lesourne, bununla beraber ekibine güvendiğini de belirtiyor. lar var. Ama ekibime tiım varlı- ğımla güvenivorum. Gücumu, enerjimi Le Monde'un sorunla- rını çozmek için harcayacak ve getirildiğim yere layık olmaya çalışacağım." Yeni yönetmenin kutsal yemi- ni andıran bir heyecanla sanldığı Le Monde gazetesi, kurumun teknık olanaklarında yapılan ye- nıleştırme sonucu mali kansız- lık çekiyor. Geçen yıl genel mer- kez bınasını satmak zorunda kaldı. Fakat Paris dışında yeni bir matbaaya sahip. Körfez kri- zı ıse gazetenin satışını ikiye kat- Jacques Lesourne. Iayarak bir mıJyona doğru çıkı- şa getirdi. Kurumun iki büyük hısse grubunu, gazetenin redak- torler şîrketı (yûzde 32) ile Ikinci Dünya Savaşı sonunda gazeteyi kuranların vârislen demek olan "Beuve-Mery" derneği (yuzde 32) eşıt olarak paylaşıyor. Geri kalan hisseler ise bir zamanlar pay behen satın alarak gazeteyi batmaktan kurtaran "Le Mon- de okurlan A.Ş." (yuzde 11), kredi kuruluşlan (yuzde 8), ga- zete işçilen (yuzde 4), yoneticı kadrolar (yuzde 5) ve genel yö- netmen payı (yüzde 7) arasında dağılıyor. Legion dilonneıır nişanı • tSTANBUL (AA) — Dışişleri eski Bakanı Vahit Halefoğlu ile Marmara Üniversitesi Rektörii Prof. Dr. Orhan Oğuz'a, Fransız Buyukelçisi Eric Rouleau tarafından "Legion d'Honneur" nişanı verildi. Fransız Sarayı'nda duzenlenen törende konuşan BUyükelçi Rouleau, Vahit Halefoğlu'na, iki ulke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve Fransız külturüne katkılanndan dolayı, Prof. Orhan Oğuz'a da eğitim ve kültüre olan katkıları nedeniyle bu nişanın verildiğıni söyledi. Halefoğlu, Fransa'nın en buyuk nişanı olan Legion d'Honneur'u, Yaşar Kemal'in 1984 yılında aldığını hatırlatarak Elyse Sarayı'nda nişanın veriliş töreni sırasında bir gazetecimn kendisine nişanla ilgili düşüncelerini sorduğunda, "Bu nişanı dunyada çok tanınmış az sayıda insana verilen, hem alan insan için hem de ulkesi için iftihar edilecek bir nişan olarak görüyorum" dediğini söyledi. Gommodore Show 91 • tstanbul Haber Servisi — Commodore Shovv'lann dördüncüsıi, "Commodore Shovv 91" dün, The Marmara-TÜYAP Ticaret Merkezi'nde duzenlenen bir basın toplantısıyla açıldı. Teleteknik Elektronik Sanayi ve Ticaret AŞ tarafından duzenlenen "Commodore Shovv 91"in açılışında Mazhar-Fuat- özkan bir konser verdi, açüış konuşmasını ise Prof. Dr. Asaf Savaş Akat yaptı. FB'li Rıdvan, BJK'ü Metin ile GS'li Uğur'un katıldığı "Bilgisayarla futbol" gösterisınden sonra Grup Problem de bir konser verdi. Çeşitli etkinliklerle surecek olan shovvda bılgısayar dunyasının en çok ılgi gören markalannın ürûnleriyle ilgüi yeni uygulama alanlan, programlar ve ek donanımlar zıyaretçilere tanıtılacak. Sahte ilaç can ahyor • ANKARA (ANKA) — İlaç sahtekârlığının kalkınmakta olan ulkelerde giderek arttığı bildırildi. Sahte ilaçlardan bazılanmn ölüme yol açtığı belirlendi. ABD'de yayımlanan "International Journal of Health Services" adh dergide yer alan bir yazıda, çeşitli ulkelerde üretilen sahte ılaçların, şekil, renk ve tat açısından gerçek ilaçlara çok benzedıği ve gerçeklerinden ayırt edilemediğı kaydedildı. tlaç sahtekârlığına Endonezya, Hindistan ve Brezilya'dan örnekler verilen yazıda, Nijerya, Kolombiya, Pakistan ve Bangladeş gibi ulkelerde de ilaç sahtekârlığının arttığı ifade edildı. Stit Bankası • İSTANBUL (1ÜHA) — SSK Göztepe Hastanesi Çocuk Kliniği'nde kurulan süt bankası anneler tarafından buytik ilgi gördü. SSK Göztepe Hastanesi Çocuk Kliniği Şefı Dr. Kutay Işık, ÎUHA muhabirine yaptığı açıklamada, bu uygulamayla bebeklerin anneleri yanlannda olmasa bile anne sutüyle düzenli olarak beslenebildiğini, özellikle sağlıksız doğan ve kuvözde besknen bebekler için buyuk kolayhk sağladığmı söyledi. Anne sütu, bıyolojik yapısından dolayı buzdolabında 24 saat saklanabiliyor. Ozel çevreye 637 başvuru • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — özel çevre koruma bölgelerinin genişletilmesi için başlatılan çalışmalar devam ediyor. Valiler, Özel Çevre Koruma Kurumu'na 637 bölgenın daha özel koruma bölgesi ilan edilmesi için oneride bulundular. Özel Çevre Koruma Kurumu, geçen ekim aymda valiliklere birer yazı göndererek 'yeni koruma alanlan konusunda öneriler getirmesıni' istedi. Her ilde bu statude değerlendirilebilecek alanlar belirlenerek kuruma bildirildi. Bu konuda 45 yer gosteren Afyon Valiliği başı çekti.