Catalog

CUMHURİYET/16 DIŞ HABERLER 10 EYLÜL 1990 KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRtZİ... KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRİZİ... KÖI IRAK 0 Bağdattan Türkıye ye uyarıH 1BushıleGorbaçov bir araya geterek. Körfez knzını görüştüter HAZAR / SSCB OENIZI ' Irak Dışıslen Bakanı TankAaz Tahranagıt- ti 295 Amenkah, Ûrdün'öen uçak- la ABO'ye gıtn Mısır, Suudı Arabıs- tan'ada- ha tazia asker gönde- receOım aoMadı. SUUDİ AMBİSTAN Isveç ve Ispanya da Suudi Arabıstaria asker gönden- yoc = Ana yollar — Bofu hatlar Irak Kültür ve Enformasyon Bakanlığı Enformasyon Dairesi Genel Müdürü Naci El-Hadisi, "Türkiye'nin bölge halkının çıkarlarına hizmet etmeyen baskılara boyun eğmesi barışa zarar getirir" dedi. El Hadisi bir soru üzerine de "Cumhurbaşkam Özal'ın krizde arabuluculuk etmesine ilişkin bir teklif gelirse bunu düşüneceklerini" söyledi. YASEMİN ÇONGAR KAHtRE Mısır'dan Körfez'e yeni birlik Mısır lideri Mübarek, Suudi Arabistan'a daha fazla asker eöndereceklerini açıkladı. Isveç ve îspanya da çok uluslu güce asker gönderiyor. İSKENDERİYE (AA) — Mısır Devlet Başkanı Hıisnü Mübarek, Suudi Arabis- tan'ı muhtemel bir Irak saldınsına karşı ko- rumak amacıyla bu ülkeye daha fazla as- ker göndermeyi planladıklannı söyledi. Bu arada İsveç ve Ispanya da Suudi Arabis- tan'daki çokuluslu güce asker gönderecek- lerini acıkladılar. Hüsnü Mübarek, önceki gür#ABD Dı- şişleri Bakanı James Baker'ı kabul etti. Gö- rüşmede, Irak'a uygulanan ekonomik am- bargodan zarar gören Mısır'a yardım ya- pılması konusu üzerinde durulduğu ve Ba- ker'ın bu konuda destek vaadinde bulun- duğu bildirildi. ABD Başkanı George Busfa, Mısır'ın kriz dolayısıyla uğrayacağı zararın tazmın edi- lebilmesi amaayla, KongTe'ye bu Ulkenin ABD'ye olan 7.1 milyar dolarhk borcunun silinmesini önermişti. Kahire'dekı siyasi gözlemciler, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mubarek'in, Orta- doğu'nun tam bir istikrara kavuşması için Filistin sorununa da bir çözüm bulunması gerektiğini ABD Dışışleri Bakanı'na bir kez daha hatırlauığını kaydediyorlar. Mübarek de, Baker ile görüştükten son- ra gazetecilere yaptığı açıklamada, "Suu- diler'i elimizden geldiğince destekliyoruz. Yakında Suudi Arabistan'a başka askerier gönderecegiz" dedi. Fransız birlikleri yola çıktı Bu arada Fransız ordusuna bağlı altı as- keri helikopter ıle 100 asker Suudi Arabis- tan'daki Fransız birliklerine katümak uzere yola çıktı. Pilotlar, teknisyenler ve askerle- rin C-130 tipi Hercule uçağı, diğer mühim- mat ve helikopterlerin de dört Gazelles ve iki Puraa uçağı ile yola çıktıkları kaydedil- di. Fransa'run çoğunluğu savaş gernilerin- de olmak üzere halen Körfez'de 7.000'den fazla askeri bulunuyor. Bangladeşli askerier öte yandan, Bangladeşli 1.597 askerin Suudi Arabistan'a geldiği haber verildi. Bangladeş resmi haber ajansı BSS, asker- lerin Müsluman birliklerin saflanna katıl- dığını belirtti. Ajans, 372 askerle 11 subayı taşıyan dör- düncü uçağın da önceki gun S.Arabistan'- m Dahran kentındekı askeri hava ussüne in- diğini duyurdu. Dakka hükümeti Suudi Arabistan'a 5.000 kadar asker ve subay göndereceklerini kaydetmişti. Arap Birliği toplanıyor KAHtRE (AA) — Arap Birliği dışişleri bakanlan, örgüt genel merkezinin 11 yıl- lık bir aradan sonra yeniden Mısır'a nak- ledilmesi konusunu göruşmek üzere bugün Kahire'de bir araya gelecekler. Üye ülke- lerden 13'ünün dışişleri bakanlanrun katıl- ması beklenen toplantıda, örgüt genel mer- kezinin Tunus'tan Kahire'ye nakledilmesi için mart ayında alınan ilke kararı görüşü- lerek onaylanacak. Arap Birliği'ne yakm kaynaklar, kara- nn açıklanmasından sonra, Arap Birliği ge- nel merkezinin 31 ekim tarihine kadar Ka- hire'ye taşınması için hazırlıldara başlana- cağını bildirdiler. Arap Birliği genel merkezi, Mısır ve ls- rail arasında imzalanan barış anlaşmasına tepki olarak 1979 yılında Bağdat'ta alınan bir karar çerçevesinde Tunus'a nakledilmiş- ti. Arap Birliği kaynakları, Kahire'deki top- lantıya uçte iki çoğunluğu oluşturacak 14 ulkenin katılması durumunda yeni bir ge- nel sekreter seçimi konusunun da gündeme aünabileceğini belirttiler. Görevinden geçen hafta istifa eden Arap Birliği Genel Sekre- teri Çadli Klibi'nin yerine bir seçım yapı- labilmesi için üçte iki çoğunluk gerekiyor. Kahire'deki olağanüstü toplantıda bu ko- nuda bir karar alınamaması durumunda, konu, Arap Birliği dışişleri bakanlarının Tunus'ta 17 eylülde yapacaklan olağan top- lantının gündemine girecek. BAĞDAT — Irak, TBMM'nin hüküme- te asker gönderme ve yabancı asker kabul etme yetkisi veren kararını tepkiyle karşı- ladı. Bu konudaki ilk resrm açıklamayı ya- pan Irak Enformasyon Bakanlığı Enfor- masyon Genel Mudürü Naci El-Hadisi, "Türkiye'nin bölge halkinin çıkarlanna hiz- met etmeyen baskılara bovun eğmesinin ba- nşa zarar getireceğini" belinerek, "Turki- ye'nin Irak'a karşı böyle düşmanca tavır al- masının hiç geregi yoktur" dedi. Irak'ta kalmak ıstemelerine ve vize sure- leri de buna olanak tammasına karşın bu- gün ülkeden çıkarülacak Turk gazeteci gru- bu Enformasyon Genel Mudurü Hadisi ile görüştü. Irak Devrim Komuta Konseyi'nin sözcüluğünü yürüten gnıpta yer aian El- Hadisi, "TBMM kararını nasıl karşılıyorsunıız" sorusunu şöyle yamtladı: "Umudumuz, Turk yetkililerinin kendi halkının çıkarlanm ve bizimle aralannda- ki dinsel tarihsel bağlan göz öniine alma- larıdır. Komşuluk ilişkilerimizi yabana at- masınlar. Başkalannın baskısına onem ver- mesinler. Turki>e'nin bölge halkının çıkar- larına hizmet etmeyen baskılara l/oyun eg- mesi banşa zarar getirir." Türkiye ve Irak'm Muslümanlık ilkeleriy- le de birbirine bağlı olduğunu belirten El- Hadisi, "Irak'ta zenginlik, bolluk olursa bundan Türkiye'yi de yararlandınnz. Bu geçmişte de böyle olmuştur" dedi. El- Hadisi, TBMM kararina ilişkin sözlerine şöyle devam etti: "Turkiye'delrî soromlular, Turk halkının çtkanna olmayan çagnlara karşı gdmetidir- ler. Bu baskılar, Irak ve Türkiye balklanna hizmet etmevecektir. Bizimle Türkiye ara- sında hiçbir çatışma, problem yoktur. Tür- kiye'nin Irak'a karşı böyle düşmanca tavır almasımn hic gereği yoktur." El-Hadisi, Turk hükümetinin TBMM'den aldığı yetkiyi kullanarak Kör- fez'e asker göndermesi ya da Incirlik üssü- nü Amerikan uçaklanna bölgedeki bir ha- rekât için kullandırması durumunda Ankara-Bağdat ilişkilerinin nasıl etkilene- ceği konusundaki bir başka soruya ise, En- formasyon Bakanı FJ-Casim'in bu konuda- ki görüşlerine ekleyecek bir şeyi olmadıgı karşılığını verdi. El-Casim, bir süre önce Türk gazetecüerinin, aynı yöndeki sorusu- nu, "Körfez'e asker gönderen herkes düşnuuumızdır" diye yanıtlamıştı. El-Hadisi, "Cumhurbaşkam Özal'ın Irak ile ABD arasında arabuluculnk yapmasını ister misiniz" şeklindeki bir sonı üzerine, "Teklif gelirse düşiınurüz" diye konuştu. Halkın tepkisi TBMM kararının Irak halkında yarattı- ğı genel görüş ise Türkiye'deki yönetimin ABD baskısıyla hareket ettiği doğrultusun- INDEPENDENCE HAZIR — ABD'nin Independence uçak gemisi, l'mmın Körfezi'nde bir çatışma çıktıgı takdirde müdahaleye hazır biçimde seyrediyor. Gemideki F-14 sa>aş jetleri ise sık sık egitim uçuşları yapıyor. (Fotoğraf: Reuter) IRAKDIŞİŞLERİBAKANI AZİZ, İRANA GİTTİ Bağdat,Tahran'a yaklaşıyorTarık Aziz İran'la Irak arasındaki ilişküerin normale dönmesini dilerken, Ali Ekber Velayeti Irak'ın Kuveyt'i işgaline karşı olduklarını belirtti. Dış Haberler Servisi — Irak Dışişleri Ba- kanı Tank Aziz dun Iran'ın başkenti Tah- ran'da tran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Ve- layeti ile iki ulke arasındaki barış süreci ve Körfez krizi konularında gorüşmelerde bu- lundu. Bağdat'la Tahran arasında 1979 >ı- lından bu yana gerçekleştirilen ılk ust du- zey görüşmelerde Aziz, iki ulke arasında kalıcı bir barış ve iyi komşuluk ilişkilerinin tesisi arzusunda olduklannı kaydederken Velayeti, ülkesinin Irak'ın Kuveyt'i işgali- ne ve yabancı güçlerin bölgedeki varlığına karşı olduğunu bildirdi. Diplomatik göz- lemciler bu görüşmenin ekonomik ambar- go nedeniyle açlık tehlikesiyle yuz yüze ge- len Irak'm lran'dan destek arama girişimi olduğunda birleşiyorlar. Iran televizyonunun habaine göre bir günlük resmi bir ziyaret amacıyla Tahran'- da bulunan Irak Dışişleri Bakanı Tarık Aziz, İranlı meslektaşı Ali Ekber Velayeti ile 2.5 saat süren bir görüşme yaptı. Aziz, iki ülke arasında kalıcı bir barış ortamının ve i>i komşuluk ilişkilerinin tesisi arzusunda olduklarım belinerek, "Unuuım, ülkeleri- miz arasındaki ilişkiler en kısa zamanda normale döner" diye konuştu. Tank / ziz'in, Körfez krizi hakkında Ve- layeti'ye ayrıntılı bilgi verdiği kaydedilen haberde, Velayeti'nin Körfez krizi konu- sunda İran'ın goruşlerini Iraklı meslekta- şına aktardığı bildirildi. Velayeti goruşme sırasında, "tran, Irak'- ın Kuveyt'i işgalini ve Amerika'nın liderli- ğindeki yabancı güçlerin bölgedeki varüğını mahkûm etmektedir" dedi. Haberde, iki ulkenin, aralarındaki esir değişimı konusunda ortak komite oluştur- ma kararı aldıklan da belirtildi. İki ulkenin petrol bakanlanrun ve Birleş- miş Milletler Cenevre büyükelçilerinin de bulunduğu goruşmede, Tank Aziz'in, Ali k Ekber Velayeti'yi resmi bir ziyaret için Bağ- dat'a davet ettiği de bildirildi. Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz'in, yo- ğun güvenlik önlemleri altmda gerçekleşen Tahran ziyaretinde, Körfez krizinin Irak'a etkisi ve lran'dan istenen desteğin yanı sı- ra iki ulke arasında sekiz yıl süren savaş- tan sonraki barış süreci ve 1975 Cezayir Antlaşması konularının ele alındığı bildi- riliyor. Tank Aziz, Irak Havayollan'na ait bir Boeing uçağıyla dun sabah gittiği Tah- ran'da, Iran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Ve- layeti tarafmdan karşılandı. Uçağın mer- divenlerinde tokalaşan iki bakan, hiçbir açıklama yapmadan, havaalanından ay- nldılar. Daha sonra Ali Ekber Velayeti ve Dev- let Başkanı Haşimi Rafsancani ile görüşen Tank Aziz'in, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in bir mesajını, Haşimi Rafsanca- ni'ye iletüğı bildiriliyor. Tarık Aziz ile Raf- sancani arasında dün yapılan görüşmeler, iki ülke devlet başkanları arasında yapıla- cak bir görüşmenin yolunu açacak. İran ile Irak arasındaki bu ilk temaslann ardmdan, Irak Devlet Başkanı Saddam Huseyin ile İran Devlet Başkanı Haşimi Rafsancani'- nin bir araya gelerek, sekiz yıl süren Iran- Irak savaşını resmen sona erdirecek olan banş anlaşmasru imzalamalan bekleniyor. Tarık Aziz'in, Irak Petrol Bakanı Issmm Abdül Rahim El-Şalabi ve Irak'ın Birleş- mış Milletler temsilcisı Birzan tbrahim El- Takriti'nin eşüğinde gerçekieştirdiği tran zi- yareti öncesinde, Tahran'da ılımlı bir ha- va estiği gözlendi. AP'nin haberine göre dünkü tran gazetelerinde Tank Aziz'in zi- yaretine ilişkin hiçbir haber verilmemesine karşın, Devlet Başkanı Rafsancani'ye ya- kınlığıyla tanınan Tahran Tunes gazetesi- nin perşembe günü yayımlanan sayısmda, İran'ın Irak'a gıda maddeleri ve ilaç vere- bileceği görüşü yer almıştı. İran Cumhurbaşkam Birinci Yardımcısı Hasan Habibi, Irak'ın Kuveyt'ten kayıtsız şartsız çekilmesi gerektiğini söyledi. Iran Haber Ajansı IRNA'nın haberine göre, böl- gede herhangi bir coğrafi değişikliği kabul etmeyeceklerini bildiren Habibi, Irak ve Ku- veyt arasındaki sorunların, bolge ülkeleri- nin yardımlarıyla çozümlenebileceğini belirtti. Habibi, "Bölgede yabancı güçlerin varlıgı, herhangi bir sorunu çözmek yerine, Körfez'e kıyısı olan ülkelerin guvenliğini tehdit eder ve gerilimi arttınr" diye konuştu. LJONDRA îngiliz şirketinden Saddam'a sığmakFinancial Times gazetesinin haberine göre Irak'a karşı sert yaptınmlardan yana gözüken İngiltere, bu ülkedeki ticari faaliyetlerini sürdürüyor. Gazete, birçok İngiliz şirketinin Irak'taki faaliyetini sürdürdüğünü, bunlardan birinin de Saddam'a bir sığınak yaptığını ileri sürdü. LONDRA (AA) — Irak'a karşı Körfez'e üç uçak filosu ve savaş gemileri gönderen İngiltere, ekonomik alanda şaşırtıcı uygu- lamaiara giriyor. Hafta başında BBC Televizyonu'nun, Saddam Hüseyin'in Batı'dan silah tekno- lojilerini almasını organize eden Londra'- daki Iraklı "TDG" şirketinin Kuveyt işga- line rağmen hâlâ faaliyetini sürdürdüğünü açıklamasımn ardından, dün Ingiltere'nin önde gelenmali-siyasi gazetesi Financial Ti- mes, Irak'ta çalışan tngilız şirketlerinin pro- jelerini sürdürduklerini bildirdi. Merkezi Kuzey İrlanda'da bulunan Mi- van Overseas adlı bir İngiliz şirketinin Sad- dam Hüseyin'e "60 rnm kalınlıkta kurşun geçirmez camlara sahip" bir sığınak yap- tığını ve şirketin faaliyetini surdürduğunu kaydeden Financial Times, ingiliz Dışişle- ri Bakanlığı'nın da İngiliz şirketlerine ça- lışmalannı surdurmelerini tavsiye ettiğıni yazdı. Kuveyt işgalinden önce şirketlerin bildi- rimde bulunma zonınluluklan olmadığın- dan, İngiliz Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'n- ca (DTI) şu anda Irak'ta kaç ingiliz şir- ketinin iş yapüğının bilinmediğini söyledi- ğini belirten Financial Times, BM ambar- gosuna rağmen hâlâ Irak'ta çalışan İngiliz şirketleri arasında "John Laing", "Haw- ker Siddeley", "Bimater" ve "Davy Cor- poration"un yer aldığını ve bu şirketlerin Bağdat'ta dev tıbbi tesislerden lastik fab- rikasına kadar değişik projeler inşa ettik- lerini duyurdu. Ingiltere'nin önde gelen inşaat şirketleri arasındaki "John Laing" Istanbul'da Ata- tür Havalimanı modernizasyonu ihalesi için seçilen konsorsiyumun içinde yer alırken, "Hawker Siddeley" ise Türk şirketi Entes ile İstanbul metro projesı için teklif veren yabancı şirketler arasında bulunuyor. Financial Times gazetesi, İngiltere Dışiş- leri Başkanlığı'nın tek tek şirketler hakkın- da yorum yapmayı reddettiğini, ancak ge- nelde Irak'ta iş yapan şirketleıe "rebin aun- o ı lehlikesine karşı işlerini bırakmama" önerisinde bulunduğunu, lngiltere Merkez Bankasf nın (Bank of England) ise konu- ya net cevap veremediğini belirtti. Bank of England yetkilileri yaptıklan açıklamada, Irak'taki dunım nedeniyle za- rara uğrayan şirketlere yardım edileceğini, ancak her şirketin durumunun ayn ayrı in- celeneceğini bildirdiler. Kuzey trlandalı Mivan şirketi yönetici- leri ise Irak'taki projelerinin ödemesinin In- giltere'deki Irak mali kaynakları garantisi ile İngiliz Merkez Bankası tarafından öden- mesinin kararlaştırıldığını, ancak bu kay- naklann dondurulmuş olraasından sonra merkez bankasının ödeme konusunda gö- rüş aynlığına düştüğünü büdirdiler. Financial Times'ın haberinde Mivan Ge- nel Müdürü Henry Johnston'un, "Yapb- ğımız iş Bağdat'taki tngiliz Büyükelçiliği'- nin tavsiyesi altında yapılmaktadır. Bank of England'ın bize ödemeyi garanti etmek zorunda olduguna inamyoruz" dediği kay- dedüdi. Bu arada, İngiliz Parlamentosu'nda sür- mekte olan Körfez krizi tartışması sırasın- da ingiliz Savunma Bakanı Tom King, Irak silah alım şirketi TDG'nin neden hâlâ Londra'da faaliyetlerini sürdurmesine izin verildiği sorusuna net cevap vermekten ka- çındı. King konuşmasında Körfez'deki tngiliz birliklerinin morallerinin yüksek olduğunu kaydetti ve 75 milyon sterlinlik ek masraf- ların yanında Körfez'deki İngiliz birlikle- rinin günlük masraflarının 1 milyon ster- lin dolayında bulunduğunu açıkladı. Tom King, bu masrafların paylaşılması konusunda "Körfez'deki dost ülkelerle" görüşmelerin sürdüğünü bildirdi. da. Ordudan emekli olan ve halen başkent- teki bir askeri eğitim kampının komutanlı- ğını sürduren Muhammed Nnman'a göre, "TBMM'deki pariamenterler kendi seçmen- lerine kulak vermek yerine ABD baskısına boyan egdiler." Bağdat'ta konuştuğumuz herkes, TBMM kararının Türkiye ile Irak ilişkilerini daha da zedelediğini belirtirken, Türk yönetimi- nin Musul ve Kerkük üzerinde bazı istekle- ri olabileceği yolundaki haberler halk ara- sında alay konusu yapüıyor. Bağdatlılar, bu haberleri değerlendirirken, "Çok isterlerse Türkiye Ue birteşelim", "Musul ile Kerknk'ii bediye edelim, hatta üste para verelim" gi- bi alaylı sözler kullanıyorlar. Öte yandan Irak basım Türkiye*de TBMM kararına karşı yapılan girişimlere yer vermeyı dun de sürdürdü. Ordu gazete- si El-Kadisiye, TBMM karanrun Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmesi olasılığından söz etti. Gazete ayrıca, hükümetin Körfez politikasını protesto eden Kars Milletvekili Manmut Alınak'ın açbk grevi yaptığını da duyurdu. Türkiye'nin istek halinde Irak'a ilaç gön- dermeyi kabul ettiği haberi ise Irak televiz- yonunun ana haber bülteninde verildi. Irak'ta çocuk maması sıkıntısı devamedi- yor. Genç anne ve babalar, bebeklerine ha- zır raama, süt ve süttozu yenne yulaf ezmesi ile meyve püresi yedirdiklerini belirtiyorlar. Halen Ürdün'den gelen paket süttozlan dev- let mağazalannda karne karşılığı, 3 yaşın- dan küçük çocuğu olduğunu belgeleyenle- re satılıyor. Çocuk maması üzerindeki ara- bargonun kaldırılması konusunda dünkü Irak gazetelerinde, BM Çocuk örgutü UNI- CEFe bir çağn yayımlandı. Çağnda, UNI- CEF'ten, buyük devletlerin küçük çocuk- lardan intikam almasımn önlenmesi ıstendi. Bu arada Irak yönetimi süttozu, şeker, tüpgaz gibi ürünlerde karaborsayı engelle- mek için ek önlemler aldı. Dün açıklanan bir karara göre, herhangi bir malı resmi fi- yatından fazlasma sattığı belirlenen esna- fa, 15 yıla kadar hapis cezası verilecek ve mağazasındaki bütün mallara da el ko- nulacak. İdam edilmişler Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e suikast planladıkları gerekçesiyle baskan- lık korumalanndan üçünun idam edildigi öne sürüldü. Suudi Arabistan haber ajan- sı SPA, Kuveyt radyosuna dayanarak ver- diği haberde, idam edilenlerden ikisinin yüzbaşı, diğerinin de teğmen olduğunu kay- detti. Suudi ajansı, bağımsız kaynaklarca he- nüz doğrulanamayan olayla ilgili ayrıntı vermedi. DIŞ BASIN TheEconomist Irak ambargoyu delebilirIrak, Kuveyt'i işgalinden önce döviz ka- zancının yüzde 95'ini petrol ihracatından sağlıyordu. Şimdi ise petrol ihracatı kapalı olan bonı hatlan ve dolum yapamayan tan- kerlerle artık mümkün değil. Irak petrol ih- raç edemediği için günde 80 milyon dolar gelirden mahrum. Bu ise Irak'ı epeyce var- lıklı bir ülkeden, yoksulluğa götürecek. Ab- luka, Irak'ın itbalatını da zedeledi. 1 Eylülden itibaren Irak'ta karne sistemi uygulanmaya başlandı. Her Iraklıya her ay 6 kilo un, 1,5 kilo pirinç, 1 kilo şeker, 100 grama yakın çay, yarım kilo kadar zeytin- yağı, aynı miktar toz sabun ve bir tek kalıp sabun verilecek. Bu, Ingilizlerin Ikinci Dün- ya Savaşı'ndaki karnelennden daha az. Bu- na karşıbk Irak'ta et, karneye baglanmadı. Kuveyt'ten talan edilen konserve yiyecek, donmuş et ve buğday stoku olduğu bilini- yor. Bu yıün buğday hasadı 800 bin ton ola- rak tahrnin ediliyor. Aynı şekilde 160 bin ton pirinç ve 1 milyon ton darı stoku olduğu, bunun iki ay daha yeteceği hesaplanıyor. Yem yiyecek getirmeden ancak karne sis- temiyle Irak, halkım 6-8 ay daha besleye- bilir. Şeker, yemeklik ince yağ ve çay ise ka- çakçıhkla sağlanacak. Türkiye'den, Lüb- nan'dan, Şam'dan ve Amman'dan kara ya da havayolu ile Bağdat'a gidecek. Dubai- den Iran'a sevk ediliyormuş gibi çeşitli mal- lar Irak'a varacak. Kaçakçılar yüksek fıyat istiyorsa da Irak'ın elinde yeterli döviz ve altın var. Irak'ın kendi rezervi 6 milyar do- lar, Kuveyt'ten elde ettiği ise 3 milyar dola- rı buluyor. Birçok Arap için kardeş bir Arap ülkesi- ni gıdasız bırakmak düşünülecek şey değil. Libya, Yemen, Sudan ve Ürdun uçakla bü- yük miktarda gıda sevk edebilir. BM bile "insani nedenlerle" gıda ve ilacın ambargo kapsamı dışında olabileceği görüşünde. Irak'ta eksikliği hissedilen sadece ilaç de- ğil. Fabrikalar için yedek parça ve hammad- de de az, IrakJılar her ne kadar Müslumansa da bira severler. Bira yapırru için hammad- de, hatta şişe kapağı bile ithal etmek zo- rundalar. Irak'ta kameye bağlanan gıda maddele- rinin 6 ay içinde büyuk miktara ulaşacağı he- saplandı. Irak'ın bu sürede ihtiyacı olduğu butun gıda maddeleri Libya'dan, Irak'ın tüm sivil ve askeri nakliye uçaklan Ue gün- de 18 saat uçuşla bir ayda 23 gün uçarak saglanabilır. Bu nedenle Irak, gıda ambar- gosunu çok rahatlıkla delecek bir durum- da. Günde 12 saatten ayda sadece 16 gün uçuş yapılsa 6 ayda 5 bin ton gıda yine Lib- ya'dan nakledilmiş olur. Irak'ın nakliye uçaklan ile sadece yiye- cek taşıdığı varsayıldığı takdirde bile BM ambargosunu delmesi işten bile değil. An- cak Irak'a bir hava ablukası uygulamak çok zor. Basra Körfezi üzerindeki uçuşlar denet- lense bile Urdün, Türkiye, Suriye ve İran üzerindeki uçuşlar denetlenemez. Zaten ab- lukayı yaran bir uçağa ne önlem alınacak? Uçağı düşürmekten başka? Ya Saddam her uçağa Batılırehineleriyerleştirirse? Tek çare, havaalanlarırun Irak uçaklanna kapan- masıdır.