Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURÎYET/14 DIŞ HABERLER 31 OCAK 1990
SOVYETLER BİRLİĞ1
Gorbi, KP sekreterliğini bırakıyor
Gorbaçov, kendioi ziyaret eden Hans Mod-
row ik birlikle.
Gorbaçov,
'Almanya'
konusunda
uyardıMOSKOVA (Ajanslar) — Sovyetler Bir-
liğı Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, iki Al-
manya'mn birleşmesiyle sonuçlanacak sü-
recin aceleye getirilmemesi gerektiğini bil-
dirdi.
Gorbaçov, 24 saatlik resmi ziyaret jçin
dün Moskova'ya giden Demokratik Alman-
ya Başbakanı Hans ModroVu kabulü sı-
rasında, gazetecilerin AJman birliği konu-
sundaki sorularını yanıtlarken SSCB'nin il-
ke olarak iki Alman devletinin birleşmesi-
ne karşı olmadığını belirtti. Birleşme süre-
cinin doğal akışına bırakıtması gerektiğini
özenle vurgulayan Gorbaçov, bu sürecin
hem hızlandınlması için herhangi bir bas-
kı yaratılmadan hem de öteki Avrupa ül-
ke,lerinin çıkarlannın zedelenmesine izin ve-
rilmeden işlemesi gerektiğine dikkati çek-
ti. Sovyet lideri iki AJmanya'nın birleşmesi
konusunun "Avrupa'nın geleceğine ilişkin
gündemde yeri olduğunu, ama sorunun
"sokakta çözümnnden" kaçınılması gerek-
tiğini söyledi.
Hans Modrov'un Moskova ziyareti, De-
mokratik Almanya'nın ciddi bir siyasal bu-
nalımdan geçtiği doneme rasthyor. D.A1-
man Komünist PaFtisi çöziilme sürecinde.
Ülkede iktidar boşluğu yaşanırken aşın sağ-
cıların giderek güçlendiği gözleniyor. Sov-
yet TASS Ajansı'na göre SSCB Dışişleri Ba-
kanlığı Sözcüsü Gennadi Genısimov, De-
mokratik Almanya'daki durumu "karma-
şık ve dramatik" olarak niteledi. Moskova-
daki diplomatik kaynaklar ise Kremlin'in
Demokratik Almanya'da mart ayında yapı-
lacak bir seçimle gelecek hükümetin, NA-
TO üyeliğini sürdüren bir Federal Alman-
ya'yla birleşmesi oiasıhğını bir kâbus ola-
rak nitelediğini belirtiyorlar.
Moskova kaygılı
AA'ya göre Sovyetler Birliği Dışişleri Ba-
kanı Eduard Şevardnadze, Doğu Avrupa-
daki komünist partilerin gdecekleri konu-
sunda kaygı duyduğunu söyledi.
Şevardnadze, Vecherni Novini adlı Bul-
gar gazetesine verdiği demeçte, Varşova Pak-
tı üyesi ülkelerin tümünde komünist parti-
lerin iktidar tekeline son verilmesinden son-
ra, bu partilerin teker teker adlannı değiş-
tirmeleri ve 'toplurodaki öncii rolleri'yle bir-
likte 'Leninist' ilkelerden de vazgeçmeleri-
ne ilişkin bir soruyu yanıtlarken bu akımın
kendilerini kaygılandırdığını kabul etti.
Söz konusu partilerin bu bunahmlarını
aşacağını 'nmduklanm' belirten Sovyet Dı-
şişleri Bakanı aynca ulkesinin yenı siyasi dü-
şünceye uygun olarak, Doğu Avrupa ülke-
lerinin kendi geleceklerini belirleme hakkına
tam anlamıyla saygılı kalacaklarını açıkla-
'MOLDAVYA
Ayrılıkçı
akım
güçleniyorMOSKOVA (AA) — Sovyetler Birliği'nin
Moldavya Cumhuriyeti'nin başkenti Kişin-
yov'dan sonra ikinci büyük kenti olan Ti-
raspol'da yapılan bir referandum sonucu,
çoğunluğu Rus asıllı olan kent halkı, kente
'özerk bölge' statüsü verilmesi göruşünü
destekledi.
Moskova Radyosu'nun haberine göre
kentteki kayıtlı seçmenlerin yüzde 90'ından
fazlasının oy kullandığı referandumda, oy-
lann yüzde 89'u, Tiraspol kentine ekono-
mik ve yönetsel özerklik verecek bir adımı
desteklerken oyların yüzde 33.6'sı da, Tira-
spol'un kurulması halinde, "Dinyesler Özerk
Cumhuriyeli'ne bağlanması yolunda kulla-
nıldı.
Dinyester Özerk Cumhuriyeti, Moldav-
ya'da yaşayan Rus ve öteki Slav kökenli
azınlıkları tek bir yönetsel birim altında top-
lamayı amaçhyor.
Moldavya'da yaşayan Gagavuz Türkleri
de, Gagavuz özerk Cumhuriyeti kurulma-
sını sağlamak için uğraş veriyorlar. Mosko-
va Radyosu, Tiraspol'da yapılan referandu-
mun, cumhuriyetin Rus nüfusun yoğun ol-
duğu öteki büyük kenti Bendery'de de tek-
rarlanabileceğini kaydediyor.
Moldavya'da, geçen yılm sonbahar ayla-
rında, Rumence konuşan Moldavyalıların
Rus azınlığm karşı çıkmasına karşın, Rus-
çayı resmi dil olmaktan çıkarmalarıyla baş-
layan etnik gerginlik, geçen yıl sonunda, Ça-
vuşesku rejiminin kanlı bir devrimle devril-
diği Romanya ile birleşme istemleriyle da-
ha da artmıştı.
Sovyetler Birliği, Moldavya'yı, Stalin ve
Hitler yönetimleri arasmda imzalanan 1939
tarihli gizli pakt çerçevesinde ilhak etmişti.
Amerikan CNN televizyonu dün gece verdiği flaş haberde
Gorbaçov'un parti genel sekreterliğinden ayrılarak ülkeyi
devlet başkanı olarak yönetmeye hazırlandığını öne sürdü.
Gorbaçov'un bu kararını önümüzdeki pazartesi ve salı
günleri yapılacak KP merkez toplantısında açıklayacağı
belirtiliyor.
Dış Haberler Servisi — Sovyet lideri Mi-
hail Gorbaçov'un Komünist Partisi Genel
Sekreterliği'nden ayrılarak "devlet
başkanı" olarak ulkeyi yöneüneye haarlan-
dığı bildiriliyor.
Haberi veren CNN televizyonu Gorba-
çov'un bu kararını KP Merkez Komitesi'-
nin önümüzdeki pazartesi ve salı günleri ya-
pılacak toplantısında açıklamasının beklen-
diğini duyurdu.
Amerikan kaynaklarına göre Sovyet li-
derinin bu kararı almasında, Azerbaycan'ın
başkenti Bakü'deki karışıklıklar ve eylemın
silah zoruyla bastınlması onemli rol oyna-
dı.
Haberde, Gorbaçov'un zor kullanmak is-
temediği, ancak partiden gelen baskı üze-
rine orduya müdahale emri verdiği savunu-
luyor.
CNN, "gözüpek manevra" olarak nite-
lediği bu karar öncesinde Gorbaçov'un,
Doğu Avrupa'daki son gelişmelerin yerel
komünist partileri nasıl sarstığını gözönün-
de bulundurduğunu belirtti.
Haberde, şöyle deruldi:
"Dogu Avrupa'da başlayan halk ayak-
lanmalarında sürekli komünist partisi yö-
neticileri suçlanmış ve parti kademeleri şim-
diye dek yaşanan bunalımdan sorumlu tu-
tulmuştu.
Doğu Avrupa'daki gibi kötü uygulama-
lann sorurnlulugunun. Sovyetler Birliği ko-
münist Partisi (SBKP) iizerinde kalması.
Gorbaçov'un bundan sonraki durureunu
çok sarsacuktı.
Ancak Gorbaçov. yeni bir bunahma da-
ha çok dayanamayacagı göriilen SBKP'den
kendisini uzaklaşhrarak Amerikalılann de-
yişijle partiyi 'günah keçisi' yapmaya ha-
zırlanıyor."
Kruşçev'e benzememe
CNN, Gorbaçov'un parti lideri olarak
seçtireceği kişinin, yakin müttefiki olaca-
ğından, "iplerin" kendi elinde kalacağını
savundu.
CNN'nin haberinde daha sonra şu görüş-
lere yer verildi:
"Üstelik Sovyet lideri, 'devlet başkanı'
unvanını taşıyacak \e meşnıiyetini, parti-
ye göre daha çok saygınlıgı olan So\>el par-
lamentosu nileligindeki Yiiksek Sovyet'e
dayandıracak.
Y'üksek Sovyet'teki onemli bir u>e gru-
A<* i r ^ m i i n î v v Y i
D
e
m o k r a u k
Almanva'nın Leipzig kentinde önceki gece düzenlenen goste-
t l C 1MJIII.UI11AIII rjye yaklaşık 100 bin kişi katıldı. Gösteride bir göstericinin taşıdığı pan-
kart dikkati çekti. Pankartta Komünist Parti'nin amblemi ile Nazilerin Svastika'sımn üzerleri çizilmişti. Leipzig'in yam sıra Doğu Berlin,
Halle, Schwerin. Coltbus ve Neubrandenburg kentlerinde de gösteriler düzenlendi. Demokratik Alman haber ajansı ADN Leipzig'deki
gösteride göstericilerin komiinizm aleyhtarı ve iki Almanya'nın birleşmesinden yana sloganlar attıklarını bildirdi. Muhalefetteki Sosyal
Demokrat ve Yeni Forum ise halkı aşın sağ ve solcu akımlara karşı uyardılar. Komünist Parti'nin dağılma sürecine girmesi ile D. Al-
manya'da bir iktidar boşluğu yaşanıyor. (Fotoğraf: AP)
DIŞBASIN
Rus împaratorluğu tehlikede
THE INDEPENDENT
Tarih, imparatorlukların yok oluşu hak-
kında cesaret verici şeyler söylemez. Sonun-
da hepsi çöker, ancak kan ve şiddet gerek-
tirmeyeni çok az olmuştur. Stratejik aşın
büyüme, kaderlerini çizer. Ancak çöküşle-
ri, genellikle bir sa\aşı gerektirir. Avusturya-
Macaristan ve Jngiltere imparatorhıklan da
bu yüzyılda savaşlarla yıkıldılar. tngiltere,
dünyanın dört bir yanına yayılmıştı. Avus-
turya-Macaristan Împaratorluğu ise bünye-
sinde o kadar çok farklı etnik grubu bann-
dırıyordu ki savaş patlak verince seferber-
lik ilanını 15 dilde hazırlanıak gerekmişü.
Bolşevik devrimi olmasaydı, Rusya'nın ka-
deri de bu olabilirdi. Rus împaratorluğu bu-
giln gerilemekte ise bu da bir savaşın -soğuk
savaşın- bir sonucudnr. Batı ile rekabet,
Sovyet komünizminin ideolojik iflasını or-
taya koydu, eski çarlık hâkimiyetini günü-
müzde bir arada tutan çimentoyu yok etti.
Rus Imparaıorluğu esas olarak özgürlük-
lerine kavuşan Slavlardan, Türklere tabi ol-
muş Hıristiyanlardan, sömürgeleştirilmiş
Müslümanlardan oluşuyordu. Ruslar ve Uk-
raynalılar toplam nüfusun üçte ikisini oluş-
turuyorlar. Büyük bir olasılıkla ayrılma yo-
lunda olan cumhuriyetler ise nüfusun çok
küçük bir parçasını oluşturuyorlar.
Üç Baltık cumhuriyeti SSCB nüfusunun
yüzde 2'sini, Azerbaycan yüzde 2'sini, Hı-
ristiyan Gürcü ve Ermeni cumhuriyetleri nü-
fusun yüzde 3'ünü oluşturuyorlar. İslam
cumhuriyetlerinden en büyüğünün, Özbe-
kistan'ın aynlması, nütusu yüzde 5 azaltır.
Bütün Müslümanlar birlikten ayrılsalar da-
hi Baltık cumhuriyetleri ve belki de Mol-
davya ile birlikte Rusya, Gorbaçov'un "Or-
tak Avrupa Evi"nde yer ararlarsa, ortaya çı-
kacak devlet daha Avrupalı bir güç olacak;
eski çarlık imparatorluğunu bir arada tu-
tan komünizmdi; şımdi komiinizm dağılı-
yor. SSCB kurulduğu günden beri merke-
zileştirmiş bir parti aygıtının tek sesliliği ile
yönetiliyor. Gorbaçov, son şansı gibi görü-
nen tek parti yönetimine son vermeyi ba-
şanrsa ve çok partili bir sisteme geçerse, ko-
münizmin sonugelir. İşte o zaman da bir
zamanlar Hıristiyan âlemi olarak adlandı-
rılan bir uygarlıktan, Avrupa'dan Urallara
kadar bir Avrupa'dan söz etmek, gerçekçi
bir şey haline gelebilir. Bir Rus olan Gor-
baçov, imparatorluğunu bir süre sonra Rus-
ları sayıca aşacak geri katmış Muslüman
cumhuriyetlerinden kurtararak bu impara-
torluğun merkezinde yer alan Rus milliyet-
lerini daha kolay modernleştirebileceğini
düşünebilir. Islamı sıkıştırmak, 1345'ten Ça-
nakkale Savaşı'na kadar Avrupa'nın uğra-
şı olmuştu. İslam devrimi karşısmda Islam'ı
sıkıştırmak, bugün de Avrupa'nın uğraşı ha-
line geldi.
Komünist olmayan bir Rusya, "Ortak Av-
rupa Evi" açısından daha anlamlı olacak-
tır. Avrupa uygarlığının Batı'da son açan çi-
çekleri, Avrupa Birliği Topluluğu için ulu-
sal devletlere kucaklayıcı bir model sunu-
yor. (25 ocak)
bunun. bağımsız olarak seçimi kazandığı ve
partiden uzak olduğu biliniyor.
Amerikalı gözlemciler, Kruşçev ile Gor-
baçov arasmda paralellik kurarak Mihail
Gorbaçov'un Kruşçev gibi genel sekreter-
likten atılmamak için bu manevraya giriş-
tiğini söylediler.
Reform çabaları sonuç vermeyen Kruş-
çev, 1964'te parti merkez komitesince gö-
revden aiınmıştı.
Şimdi genel sekreterlikten aynldığında,
Gorbaçov'u görevden alacak bir otorite
kalmıyor."
CNN'nin haberinde Gorbaçov'un bu gö-
revinden ayrılması halinde yakın müttefı-
ki Alexander Yakovlev ya da Dışişleri Ba-
kanı Eduard Şevarnadze'nin parti genel
sekreterliğine geçeceği öne sürülüyor.
Parti genel sekreterliğini bırakacağı öne
sürülen Mihail Gorbaçov Yüksek Sovyet
toplantılarında muhalif liderler Yeltsin ve
Zaharov tarafından hem parti genel sekre-
terliği hem de devlet başkanlığını bir ara-
da yürütmesinden dolayı eleştiriliyordu.
Öte yandan İngiliz televizyonunun 4. ka-
nalındaki ana haber bülteninde de Moskova
muhabirlerine dayanılarak Gorbaçov'un,
yakın daruşmanları ile yaptığı toplantı son-
rasında parti liderliğinden ayrılarak sade-
ce devlet başkanlığı görevini yürütmeyi
önerdiği bildirildi.
ABD: Açıklama yok
Gorbaçov konusunda Washington'dan
resmi bir açıklama henüz yok, ancak Bush
yönetimi her fırsatta Gorbaçov'un ayakta
kalması gerektiğini söylemekteydi. Beyaz
Saray'ın SSCB'deki gelişmeler konusunda
görüş belirtmeden önce olayın aynntılanyla
ortaya çıkmasını beklediği bildiriliyor. Bu
konuda ABD Dışişleri Bakanlığı da aynı
çizgiyi izliyor. Sovyetler Birliği'nin Was-
hington Büyükelçiliği de CNN'nin haberi-
ni ne doğruladı ne yalanladı.
Gorbaçov'a ilişkin haberin yayılması üze-
rine Amerikan Doları dünya borsalannda
yükselmeye başladı. New York Borsası'nda
da değerlerinde tırmanma gözlendi.
AZERBAYCAN
Azeri-Ermeni
görüşmesi yarınErmeni ve Azeri halk cepheleri arasında bunalımın
çözülmesine ilişkin görüşmeler Letonya'nın başkenti
Riga'da başlıyor. SSCB Savunma Bakanı Dimitri Yazov,
Sovyet birliklerinin Bakü'den çekilmesi için "zamanın
henüz erken olduğunu" söyledi.
Dış Haberler Servisi — Sovyetler Birli-
ği'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'nde "gergin
süknnet" sürerken Komünist Parti ve yerel
yöneticilerin genel greve son çağrısına rağ-
men, çok sayıda Azerinin işyerlerini açma-
dıkları bildiriliyor. Ennenistan ve Azerbay-
can halk cepheleri temsilcileri arasında ya-
pılması kararlaştırılan görüşmeler de yann
Letonya'nın başkenti Riga'da başlayacak.
Sovyet Savunma Bakanı Dimitri Yazov, Ba-
kü'ye 20 ocakta jiren askeri birliklerin çe-
kilmesi için "zamanın henüz erken
olduğunu" açıkladı.
AA'nın haberine göre, Azerbaycan'ın baş-
kenti Bakü'de genel durumun sakin olma-
sına karşılık genel grev devam ederken,
Azerbaycan Halk Cephesi'nin Moskova'da-
ki temsilcisi Zohrap Şamhalov, resmi ra-
kamlara göre, çatışmalardaki olü sayısının
300'e yaklaştığının belirlendiğini söyledi.
Şamhalov, AA'ya yapüğı açıklamada, Ba-
ku'deki hastanelerden derlenen bilgileri ak-
tarırken, 107 kişinin hastanede ilk muda-
haleye rağmen, 77 kişinin ise ilk müdahale
bile yapılamadan öldüklerini söyledi.
Toplam 81 kişinin Bakü'ye giren askeri
birliklerin açtığı ateş sonucu öldüğünü ve
bunlardan I6'sının sırtından vuruldukları-
nın bildirildiğini söyleyen Şamhalov, bu ra-
kamların yalnızca hastanelerin kayıtlarına
geçen olaylarda kaydedilen ölüler olduğu-
na da dikkati çekti.
Şamhalov, Azerbaycan'ın özellikle Len-
keran ve Celilabad kentlerindeki durumdan
kaygılı olduklannı, ancak bu kentlerden ha-
ber alamadıklannı belirtti.
Riga göriişmeleri
Zohrap Şamhalov, perşembe günü Leton-
ya'nın başkenti Riga'da başlayacak görüş-
melerde Azerbaycan Halk Cephesi'ni, yö-
netim kurulu üyesi Yusuf Sametoglu ile ör-
gutün ileri gelenlerinden Hikmet Hacızade
1
nin temsil edeceğini bildirdi.
Bu görüşmelerde, Azerbaycan Halk Cep-
hesi ile Ermenistan Ulusal Hareketi yetki-
lileri, Sovyet askeri birliklerinin Kafkasya-
dan çekilmesi,rehinelerinserbest bırakılma-
sı ve mültecilere yardım konularım ele ala-
caklar.
Ancak bu görüşmelerde Dağlık Karabağ
dahil, hiçbir toprak iddiası gundeme geti-
rilmeyecek.
Öte yandan, Sovyet resmi haber ajansı
TASS, Bakü'de "çok çok yavaş" işleyen bir
normalleşme sürecine karşın kentte duru-
TEPKİLER
Ülkücü
mitingleri
üüsürüyorHaber Merkezi — Azerbaycan'daki ge-
lişmeler dün de Adapazan ve Denizli'de dü-
zenlenen miting ve gösterilerle protesto edil-
di. Denizli'de "ülkiiciiler"in düzenledikle-
ri korsan gösteride Gorbaçov'un pamuktan
yapılan kuklası yakıldı.
Bizim Ocak Dergisi Sakarya temsilciliği
tarafından Adapazan Gar Meydanı'nda du-
zenlenen ve yaklaşık 3 bin kişinin katıldığı
mitingde konuşan Gençlik Kültür ve Sanat
Ocakları Genel Başkanı Metin Tokdemir,
"Azerbaycan, Bulgaristan ve Irak'taki Türk-
lere, kara ve kızıl emperyali/m tarafından
uygulanan zulüm politikasının son bulma-
sını istiyoruz" dedi. Mitingde çeşitli slogan-
lar atılarak Azerbaycan'daki olaylar kınan-
dı.
Türkocağı Denizli Şubesi'nin duzenledi-
ği "Azerbaycan halkına destek" toplantısı
da ülkücü ve İslamcı grupların gövde gös-
terisine dönüştü. Sovyetler Birliği lideri Mi-
hail Gorbaçov'un pamuktan yapılmış kuk-
lası yakıldı. Bu arada 15 kadar ulkücu genç
ellerinde Azerbaycan bayraklarıyla Atatürk
Bulvan'nda korsan gösteri yaptı. Izinsiz yü-
rüyüşe polisiu müdahale etmediği göruldü.
Spor salonunda yapılan ve SHP, DSP ile
SP'nin katılmadığı toplantıya Kuranı Kerim
okunarak başlandı. Salonda, "Tiırk ülkü-
cüleri gelecek, esir Türkler gülecek", "Kı-
zılordu dagıtıkın" ve "Zafer Islamın" pan-
kartlan dikkat çekerken "Başbuğ Tiirkeş"
sloganları atıldı.
mun genel olarak sakin olduğunu duyurdu.
Moskova Radyosu ise tnterfaks Servisi
aracılığıyla verdiği haberde, kentte ekono-
miyi felce uğratmış olan genel greve son ve-
rilmesi için Azerbaycan Bakanlar Kurulu,
Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Sen-
dikalar Birliği'nin ortak bir çağrı yayımla-
dıklarını bildirdi.
Habere göre, çağrı metninde, halkın,
"tiim suçluların cezalandınlacağına giiven
duy^rak" ışbaşına gitmesi istendi.
Öte yandan AP'nin haberine göre SSCB
Savunma Bakanı Dimitri Yazov, Izvestiya
Gazetesi'ne verdiği demeçte, "durumun he-
nüz tam olarak normale dönmediğini" açık-
ladı. Dimitri Yazov, Bakü'de bazı aşın çev-
relerin işçilerin işbaşı yapmalannı engelle-
diğini de öne sürdüğü demecinde çok sayı-
da silah ve cephanenin hâlâ Azeri militan-
lar.n elinde bulunduğunu kaydetti.
Savunma Bakanı Yazov, Bakü'deki askeri
birliklerin ne zaman çekileceğine ilişkin bir
soruyu da "Bunun için vakil henüz erken"
diye yanııladı.
FINANCIAL TIMES
Türkiye,
Kafkasya'ya
müdahale
edebilir
İngiltere'de yayımlanan Financial
Times Gazetesi, Ermenileri tehdit
eden en büyük tehlikenin Pan-
Türkizm olduğunu öne sürdü.
LONDRA (AA) — İngiltere'de yayım-
lanan Financial Times Gazetesi, Kafkaslar'-
da Sovyet gucünün çökmesi durumunda
Türkiye'nin, Azerbaycan'ın yanında bölge-
ye müdahale edebileceğini iddia etti.
Gazetenin bugunkü sayısında "Ne Cihad
ne de Haçlı Seferi" başlığını taşıyan ve Ed-
ward Mortimer imzalı yorumda, Batı dün-
yasının geleneksel Ermeni yanlısı görüşleri
yinelendi ve Sovyet Ermenistanı ile Sovyet
Azerbaycanı arasındaki olayların "Hıris-
tiyan - Müslürnan çatışması olarak görül-
mesinin üzıicü" olduğu belirtilerek "Bugün
Ermenileri tehdit eden şey İslam degil, Türk
ve Azeri milliyetçiliği, daha açıkçası Türk
•kökenli halklan bir millet olarak gören ve
Ermenileri de yolunda bir engel olarak «I-
gılayan Pan-Turkizmdir" iddiasında bulu-
nuldu.
Uzun süredir ortalarda görülmeyen Pan-
Türkizm ideolojisinin İstanbul sokakların-
da son günlerde yeniden ortaya çıktığı,
Türklerle aynı dilin yakın bir lehçesini ko-
nuşan Azeriler arasındaki birlik duygusu-
nun, 1918'deki gibi bugün de güçlü oldu-
ğu belirtilen yazıda, daha sonra şöyle de-
nildi:
"Şansımızdan bugün Türkiye savaşta de-
gil ve Bakü petrol alanlannı ele geçirmek
veya İngilizleri Mezopotamya ve Iran'dan
dışarı atmak gibi savaş hedefleri yok. An-
cak Türkiye'nin sımrları dışındaki Türkle-
ri korumak için askeri müdahale sicili var
(Kıbrıs'ta) ve birçok Türk, Azerilerin Er-
menilere karşı düşmanhk ve endisesini pay-
laşıyor."
Kafkaslardaki son Ermeni-Azeri çatış-
masının Azerbaycan'a bağlı Dağlık Kara-
bağ bolgesi üzerinde Ermenistan'ın hak id-
dia etmesinden kaynaklandığım bilmez gö-
rünen Edward Mortimer, geçmişle günü-
müzün olaylarını da çarpıtarak aralannda
şu paralelliği kurdu:
"Sovyet gücümin Kafkaslar'da tamamen
çökmesi (ki şimdi çok yakın görünüyor) ve
karşüıklı katliamlann artması veya Erme-
nilerin Nahcivan'ı işgal etmderi durumun-
da, Türkiye'nin Azerbaycan'ın yanında
bölgeye müdahalesi olmayacak bir şey de-
gil. Eğer olursa arkasındaıı kuşkusuz Er-
meniler eskisinden daha büyük oranda kat-
ledilecekler, belki de Ermenistan toptan or-
tadan kaldınlacak ve Ermeniler vatanlann-
dan geriye kalan kısmında da tamamen yok
edileceklerdir."
Financial Times, Ermeniler ve Azeriler
arasındaki sorunun çözumünun tamamen
Ermenilerden oluşan bir Ermenistan ve ta-
mamen Azerilerden oluşan bir Azerbaycan
oluşturulması ve iki ülke arasına da taraf-
sız askeri gücün yerleştirilmesi ile mümkün
olacağinı savundu.