Catalog

23 OCAK 1990 KENTtfAŞAM CUMHURİYET/9 Galata Köprüsü de yaşlandı. Bakalım yanındaki iri kıyım yavrusu Karaköy ve Eminönü ile nasıl bir dostluk kuracak Zamaıı akıyor köprünün altındanGalata Köprüsü'nde nice sevdalar kuruldu. Galata Köprüsü'ndeki intiharlar bile kolay kolay öldürmez insanı. Hele yüzme biliyorsanız. Çünkü Galata Köprüsü insan ölçeğinde bir köprüdür. İnsan ölçeğindeki Karaköy'e ve Eminönü'ne bağlıdır. Martılar ve güvercinler de bu nedenle dostluk kurarlar köprüyle. GÜROL SÖZEN "28 kişinin katili yakalandı." "Dansöz sevgilisini sahnede oldürdu." "Adliyede kanlı intikam." "Okullar salgın yuvası." "Bogaz'daki ölüm taciri." "Beş aylık bebek, hava kirliliği yiizünden öldü." "Kars'ı saftırmam." "Ayasofya ibadete açılsın." "Öfkemi ancak kızgın yağla dindirebil- dim." Günlük yaşamımızın bir parçası oldu artık bu tür haberler. Gazete yapraklarını okuya- rak güne başlamak neredeyse olanaksız. Ça- ğımızın kent gerçeği mi bütün bunlar?.. Bel- ki. Kentin yakılmalar, yıkılmalar, yok edil- melerden başka gerçeği yok mu? Doğrusu yürüdüğüm yolun, sokakların, ev- lerin, köprulerin. gökyüzünün, martılann, gü- vercinfcrin de bir gerçeği olduğunu sanırdım... Kaç bin kez üzerinde durup Haliç'i, Boğa- ziçi'ni, Kızkulesi'ni seyreylediğim Galata Köp- rüsü'nün de bir gerçeği olmalı. "Balık, ekmek. Balık, ekmek." Dün, sandallarda uskumru ve palamut kı- zartılıp ekmeğin içine konurdu. Yanında kır- mızı soğanıyla birlikte. Bugün dibi kazınmış denizlerden, orkinos yavrulan yutturuluyor uskumru sevenlere. Dün, L'zun Ömer şans dağmrdı köprü üs- tünde. Eminönü'nde de Nimet Abla. Uzun Ömer çoktan gitti. Nimet Abla gişesi önün- de de kuyruk var. "Yap, iştet, devrei" mo- deline uygun habire herkes bir şeyler kazıyıp atıyor yere. "Kazı, kazaıt. Kazı, kazan." Eşref Şefik'in köprualtında küçük bir ba- lıkçı lokantası vardı. Radyoda anılar, mek- tuplarla söyleşi yapardı. Kendisiyie alay eden- lere bir Istanbul çelebisi olarak incelikle ya- nıt verirdi. Ama onun çevresindekiler, köp- rüaltına, kente başka gözle bakarlardi. "Diktlir köprü iizerine - Keyifle seyrederim hepinizi" diyen Sait Kaik de "Kimimiz düdiik- tür, öler - kimimiz dumandır, ciiter - Ama he- piniz, hepiniz - Hepiniz geçim derdinde - Bir ben miyim keyif ehli içinizde? - Bakmayın giin olur, ben de - Bir şiir söylerim belki sizlere dair - Elime uç beş kuruş geçer - Karnım do- yar benim de." dıyen Orhan Veli de piıti. Serseriler, balıkçılar, bıçkınlar, karakollar, kahveler öğrencilerle 24 saat yaşardı Galala Köprüsü. Korkumuz. geçmişi kaybeltiğimizden değil, geleceğin kimliksiz dogumunda. Açlık, yoksulluk da vardı köprualtında. Sa- nınm Adnan Veli'ydi köprüaltı çocuklannı yazan. Serseriler, balıkçılar, bıçkınlar, kara- kollar, emekçi kahveleri, adalı soylular, öğ- rencilerle 24 saat yaşardı Galata Köprüsü. Galata Köprüsü de yaşlandı. Yanındaki iri kıyım yavrusu bakalım Karaköy-Eminönü ile nasıl bir dostluk kuracak?.. Eskiye. geçmiş yaşama, anılara artık sık sık dönüyoruz. Oysa anılara uygun değil yaşımız. Korkumuz ve telaşımız geçmişimizi kaybet- tiğimizden de değil; geleceğin kimliksiz doğu- munda. Kent ve insan arasındaki gizJi sevda için bir başlangıç gerekir. Galata Köprüsü'nde nice sevdalar kuruldu. Galata Köprüsü'ndeki intiharlar bile kolay kolay öldürmez insanı. Hele yüzme biliyor- sanız. Çünkü Galata Köprüsü insan ölçeğin- de bir köprüdür. İnsan ölçeğindeki Karaköy'e ve Eminönü'ne bağlıdır. Martılar ve güver- cinler de bu nedenle dostluk kurarlar köprüy- le. Siz hiç Boğaziçi I ve II köprüsünde martı- ya, güvercine rastladınız mı? Eğer rastladıy- sanız muılak yolunu şasırmıştır. Zavallıya yardım etmek gerekir... Galata Köprüsü üzerine dönüp dönüp yaz- mamın bir nedeni de bu. Bir başka nedeni de efsaneleşen öyküsü. Leonardo'dan II. Beyazıd'a "Ben kulunuz şöyle işitlim ki İsfanbuJ'dan Galata'ya bir köprü yapmak kastetmişsiniz. Ama bilir âdem bulunmadığı sebepten >ap- mamışsız. Ben kulunuz bilirim. Bir yay gibi pek yıik- sek kaldırım ki hiç kimse iizerinden. yüksek olduğundan geçmeye razı olmaya. Ama bir fikreyledim ki bir çatma idem, andan sonra suyu çıkaram ve kazıklar koyam. Şöyle idem ki aşağıdan hemen yelkenleriy- le bir gemi çıka. Bu sözlerimi inşailah gerçek bilesiz ve ben kulunuzu daim hizmetiniz de bilip buyurasınız." Tarih 3 Temmuz 1503. Imza: Leonardoda VİBCİ. Rönesans'ın büyük ustası "Bir çatma idem. andan sonra suyu çıkaram..." der mi, bile- meyiz. Çevirmenlerin Osmanlıcası ne olursa olsun Leonardo da Vinci'ye köprü yaptırıl- saydı, kültür tarihimizin çizgisinde önemli bir sayfa aralanırdı belki. Doğu'nun, İstanbul'- un büyüsü içinde onun sanatçı yüreği de ye- rinde duramazdı ve fstanbul'u çizerdi. Bir korku: Belki de yıkardık Leonardo'nun köprüsünü çağdaş değil diye!.. Ama eminim bugün olduğu gibi altında lahmacun ve Ada- na kebaplık yer bulamazdık!.. Köpru için başvuran yalnızca Leonardo de- ğil. Adını yazarken bile dudağım uçukluyor! Michelangelo... tstanbul ile Venedik arasında licare't yapan htanbullu bir tüccar aracı olur bu konuda. Michelangelo'nun başı dentedir, sıkıntılıdır. Papa'yla arası açıktır. lsıanbul'a gelişi ise bir kaçış'olacaktır. Bu öykü de oldukea uzun ve dramatik. Ama devleti yönetenlerin sanata nasıl baktık- lannın da ilginç bir örneğini verir. Afarozedil- meyle, baş tacı ediime ikilemini yaşar Miche- langelo. Ve gelemez Istanbul'a. Papa, hiçbir şey olmamış gibi saygıyla karşılar sanatçıyı. Michelangelo'yu bilmem, ama Leonardo'- nun teknik bilgisi nedeniyle, bir ytizyıl sonra da olsa Hezarfen Çelebi'miz beiki de daha teknik, daha doğru dürüst atlardı Galata Ku- lesi'nden... Bir yanı Bizans ve Cenevizliler, bir yanı Os- manlı ağırlığındaki iki kıyı, Rönesans'ın us- taları nedeniyle tarihin belki de en önemli köprüsüne tanık olurdu. Aynı yüzyılın Mimar Sinan'mı da katarsak işin içine, değme gitsin! Düşünmenin, efsanenin, sanatın sınırı yok. is- tanbul'a da bu yaraşır... Galata Köprüsü'nde curcuna Öykümüz uzun... Galata Köprüsü'ne gelin- ceye kadar bir başka köpru gündemdedir. Azapkapı ve Unkapanı arasındaki bu köprü için II. Mahmm, "Buyruğumdur. Gelip ge- çenlerden para alınmaya." der. Adı ••Hayreliye" olarak kalır. Yıllar geçer. Tahta Abdülmecid çıkar. Top- kapı Sarayı, Dolmabahçe'ye taşınır. Batılılaş- ma rüzgârı Boğaziçi'nde esmektedir. Sultan Abdülmeci'din annesi Bezmi Âlem Valide Sullan devrededir. "Oğlum ve sultanım Abdülmecid'e yeni bir köprü yapmak varaşır" der. Para yoktur, ama kredi vardır! Dolmabah- çe Sarayı da zaten borç içinde yapılmıştır. "Borç yiğidin kamçısıdır." İstanbul sarraf- larının desteğiyle 1845 yılında Galata'daki köpriı açılır. Cisri Cedid... 500 metre uzun- luğunda, dubalar üzerindeki bu köprüye halk, "Valide Sultan Köprüsü" adını takar. Önce sultan geçer köprüden. Üç gün süresince halk para ödemeden gidip gelir. Sonra, yayalardan 5, yüklü hamallardan 10, boş beygirlerden 20 (yüklü hamallara nispet), yüklü beygirlerden 40, koyun, keçi ve kuzudan 3 para. Yüklü ara- balardan da 5 kuruş. Tahta Sultan Abdülaziz geçince o da yeni bir köprü yaptırmayı buyurur. Hem III. Na- polyon İstanbul'a gelecektir. Tarih 1863. Yeni köprü de hazırdır. Demirden bir köprü 1870 yılınagelindiğinde bu kez bir Fransız şirketiyle sözleşme imzalanır. "Demirden bir köprü yapalım" denir. Ne var ki Fransızlar- la Aimanlar kapışmıştır. Köprüyü, savaş için- de düşünecek kimse kalmamıştır. İngilizlerin Unkapanı için bir projeleri vardır. En iyisi bu projeyi Karaköy ve Eminönü arasına uygu- lamaktır. Serüven işte burada başlar... Köprü kısadır ve önce boyu uzatılır. Uzat- ma da kısa kalmıştır, gene ekleme yapılır. Ama bu kez de yanlış ölçme yüzünden uzun gelir köprü. Gene kısallılır. Ustalann da ke- sip uzatmadan keyfi kaçmıştır. Her şey bitti samldığmda bu kez çökme teh- likesi belrrir. Köprü yükseltilir. Karar vermede ciddi, ama ölçmede tutarsız olan projenin sa- hipieri rahat bir nefes alırlar sonunda. İş bit- miştir. Ama siz öyle sanın, İstanbul'un eğlen- cesi haline gelen köprünün vapur iskeleleri unutulmuştur. Bu arada biraz tarih değişir. Kuşkusuz sul- tan da. Abdülaziz tahttan indirilmiştir. Rus savaşı da işin tuzu biberidir. Ve Galata Köp- rüsü Sultan Abdülhamid'e yar olur. Tam ta- mına 105 bin altına... Şairlerin, yazarların, balıkçıların yavaş ya- vaş terk ettiği, onun yerine ekşi minderli, "CM- sem senin askından, gelir misin mezarıma"- nın çalındığı lokantamsı yerlerin hüküm sür- düğü bugünkü Galata Köprüsü ise 1910 yı- lında başlar ilk serüvenine. 462 metre uzun- luğundaki bu köprü bir Alman fîrmasına yap- tırılmıştır. Maliyeti: 350.000 TL. Alman İmparatoru II. VVilhelm, Sultan Re- şad, Enver Paşa ve Kurtuluş ordularının ta- nığıdır bu köprü. Yüzyıla yakın ömrü bir ço- ğumuzun yaşamına girmiştir... Erzurum Çayevi, Ümmügülsüm Rehberi, Balıkçılar Çayevi-Davutyan Osayan bugün de var. Nargilenin hakkını verenlerin rahatsız edilmemeleri gereken bu yer Haliç'e bakar... Galata Köprüsü, sayrılarla bedeni kuşatıl- mış, ölüm döşeğindeki gibi gülümsüyor bize. Gazete başlıklarına bakmadığınız bir günün sabahı onu ziyarete gidebilirsiniz. Martılar ve güvercinlerin düzgün eğriler çi- zerek çevresinde gezindikleri köprü, ilkin si- ze hiçbir şey vermeyecektir. Biraz edebiyata, biraz doğaya düşkünseniz ve İstanbul'un fal- cısı iseniz, parçalanmış gövdeden, sizi şaşır- tacak güzellikleri birer birerçıkarabilirsiniz. Yok eden ve yeserten her şey, insan eline bağlı çunkü... «SEZAR'ın hakkı SIZAR'a» Birmaestro Elmadağ İSTANBUL 141 28 27 R ristorante ROSA Bosphorus Svvissötel İstanbul a 500 room Luxury Hotel presently. under construction in Dolmabahçe ıs urgently seekıng approprıate candidates for the follovving positions: DIRECTOR OF FINANCE who will be responsible for: — preparation of monthly financial statements, annual profit budget and any other relevant financial data as required. — training, motivation and supervision of the employees of the accounling department. — irnplementatıon of Policy and Procedures of Svvissötel, — internal control of financial matters. who should: — be a Turkish national, — have a degree in accountancy, — have a minimum two years of vvork experience in an International hotel in Turkey or abroad, — be famıliar vvıth the Unıform System of Accounts of the American Hotel and Motel Association. — have EDP/PC experience. DIRECTOR OF SALES AND MARKETING who wıil be responsible for: — hınng and training a dynamic sales and marketing team. — formulating and preparation marketing plans and relevant budgets. — coordinating sales strategıes and customer promotıons. — training, motivation and supervision of sales personnel who should: — have mınımum tvvo years of vvork experıence ın an International hotel in Turkey or abroad ın a similar positıon. — be a universıty graduate vvıth a degree ın Business Admınistration or Marketing. EXECUTIVE SECRETARY She will have: — professional knovvledge of shorthand, typıng and other secretanal duties. — working expenence vvıth vvord processor and/or PC. — minimum five years of vvork experience ın a similar posıtion Candidates for these three positions must have excellent command of Englısh Knovvledge of French and/or German wıll be an asset Male applıcants should have completed mılitary service All applıcatıons wıll be kept strıctly confıdential. The candidates vvıth the above qualıficatıons should send theır C.V. with salary requirements and with a recent photograph to ANADOLU-JAPON TURİZM A.Ş. Attention: Svvissötel Mete Caddesi No: 26/9, Taksim 80090, İstanbul paptllon bar SERDAR MEHMET TUNÇ FLAMENCO İKİLİSİ Ftilor Nispetiye Cad. Akatlar Ginsi Tci 157 VI GALERİ • ATÖLYE PERA 146 97 38 -132 64 26 SANAT MERKEZIRAMKO SAVAŞ CAMGÖZ Reslm Sergisl 26 Ocak-13 Şubat 199O Atlye Sok. Yuva Apt. 6/2 Teşvikiye 136 15 38 BÜLENT ÇETlNOR'un 34. Suluboya Resim Sergisi "Anadolu ve Trakva'dan Gorünümler..." BURSA DEVLET GÜZEL SANATLAR GALERİSİ Tel: 9-2421 95 49 22Ocak 31 Ocak 1990 KAYIP SOYDAŞ 17 Ocak'ta terk ettiği evine dönmeyen 15 yaşındaki oğlum ERVİN VATANSEVER'in başına kötü işler gelmesinden endişe duyuyorum. Kendisini, jandarma bölgesi olan Sultançiftliği - Arnavutköy tarafında görmüşler. Tanıyanların 537 53 26 - 537 41 60 No'lu telefonlardan babası Ahmet Vatansever'e bilgi vermeleri insaniyet namına rica olunur. TIY&TRODA DEVRÎM Zehra Ipşiroğlu 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-İstanbul Ödemeli gönderilmez. BAKICI KADIN ARANIYOR Gündüzleri 8 yaşında 2 kardeşle ilgilenecek bayan aranıyor. TEL.: 170 17 15 1977-78 model FORD-CAPRİ arıyorum. Telefon: (Gündüz) 337 47 53 Ehliyetimi kaybettim, hükümsüzdür. AS/M UYSAL TEM SANÂT GALERİSİ H£YKEl VI DESEN 20<«d(-Z70cak 1990 RAHMİ AKSUNGUR TAMER 6ASOGLU SALIH COSKUN SELMA GURBU2 AVTAÇKAT1 ZÛHTÛ MURİDOĞLU Teı 11 • 14? 08 99. M7 97 56 AEDPA AimTekstilbank Sanai Galerisi FİKRET KOLVERDİ Resim Sergisi 24 Ocak-12 Şubat Hüsrev Gerede Cad 126 Tesvıkiye Meydan> 136 12 79 IE ATİLLA EKŞİNOZLUGİL Antikacıtaf Çarjt». Horhor torifc Tufumba Sok. No 13/49-50-51-52 Fotm 34260 İst 524 35 92 IÇMDMAR OLMAK İSTEYENLER Y.Mimar Ercüment TARCAN Y.Mimar Ömer DÜZENLİ resim yetenek smavı ile öğrenci almacaktır Ön kayrt: 15 Ocak-10 Şubat 1990 Smavtarihi: 12 Şubat 1990 istasyon sanat evi SâHT UU4İJİ HIKMET KARAGÖZ Suluboya Resim Sergisi 24 Ocak-10 Şubat Napctiye C*d. M I Etller 16S19 3S-1S5 32 91 T A K I C A L E R I S I GÛLRİZ SIRUHİ'NİN TİYATRO KOSTÜMLERİ '•SAHMDEH SERGİYE" 22 Ocak-3 Şubat 1990 OtfcıkSy, Vapuı iskelesi iotL Ho 5 İstanbul 159 19 11 ıt sanat galerisi KARMA RESİM SERGİSİ 11 Ocak 31 Ocak 199O Sülün Sok. No. 14 Levent 170 03 62 TAYFUR SANUMAN Resim Sergisi 18 Ocak-12 Şubat 132 59 59 G A L E R İ BEYTEM BEYTEM RESİM KOLEKSİYONUNDAN SERGİLER I 12 Ocak-2 Şubat SOyOkdere Cad toytom Hon 5*i 131 23 00 Salonu il© »EMÎK BALE Royal Acadrmy oj Ihnanç Kğitimi ve Dıploması veren tek hurulun İEMIK • Aero Dans • Bodyworlc • Kondisvon (12 Ayn AJetie) • YerCimnastiği • YOGA • Çocuk Cimnosttği • JAZZ DANS • MODERNS DANS • KLASİK DANSLAR • Masaj • Fizik Tebavi • Parafin ve Bektrikii Zayıflama • Sauna • Solarium Tepecfk Volu Cevher Sok. No: 6 (Eti Taksi Kaışıa) ETİLER 157 01 54 GRAFIKER OLAAAK İSTEYENLER resim yetenek smavı ile öğrenci almacak Ön kayrt: 15 Ocak-10 Şubat 1990 Sınav tarihi: 12 Şubat 1990 istasyon sanat evi ERENKÖY SANAT KÖŞKÜ 385 4131-32 I ERENKÖY SANAT KÖŞKÜ 385 4131-32 TEŞVİKİYE 130 66 17-140 56 50 I TEŞVİKİYE . 130 66 17-140 56 50 L A MI a a" n a t i g a l e r i s i ÖZDEMİR ALTAN Tepegoz ve Smek Kralı'nın Oğlu 1966-1970 Sergi 16 Ocak-8 Şubal Vatikonağı Cta. Nısanlası Psı 73 14« 41 54 Sergj Duyurulannız İçin 146 97 38 132 64 26 BEN DEĞÎLİM Nadir Nadi 10. bası 5000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-Isıanbul Ödemeli gönderilmez. ERDALATABEK INSAN SICAGI l ÇAĞDAŞ YAYINLAfll Türk Ocagı Cad. 39-41 Cağaloğlu-İSTANBUL 5000 lira *Dv tvMe TEMSİLİVE KATDLIMCI DEMOKRASİNİN KÖKENİ Doç. Dr. Sami Selçuk 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-lstanbul Ödemeli gönderilmez.