Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
11 OCAK 1990
Çin'de
sıkıyönetim
kaldırıldı
• PEKİN (AA) — Çin
Başbakaru Li Peng, başkent
Pekin'de geçen mayıs
ayında ilan edilen
sıkıyönetimin bugün
kaldırılacağını söyledi. Li,
dün radyo ve televizyondan
yayımlanan konuşmasında,
başkentte durumun
normale dönmesi nedeniyle
artık sıkıyönetime gerek
kalmadığını söyledi. Li,
geçen yıl daha fazla
demokrasi ve yolsuzlukların
sona erdirilmesi isteğiyle
başlayan gösterileri haziran
ayında bastıran Çin
ordusunun büyük bir zafer
kazandığını ve başkentte
düzeni sağladığıru söyledi.
Arens'den
açıklama
• KUDÜS (AA) — Israil
Dışişleri Bakanı Moşe
Arens, ABD'li meslektaşı
James Baker'ın 5 maddelik
"Ortadoğu Banş Planı"na
alternatif bulmaya hazır
olduklarını söyledi. Arens,
önceki gün Kudüs'te Yahudi
gazetecilerle yaptığı bir
toplantıda, "Baker'ın planı
ile işgal topraklannda seçim
yapılması sartlannın ele
alınacağı bir görüşme
sağlayamazsak, seçim
prosedürü konusunda
uzlaşmaya varmak için
başka bir yol bulacağız"
diye konuştu.
Moşkova'da
FKÖ Elçiligi
• MOSKOVA (AA) —
tsrail Bilim Bakanı Ezer
Weizman, "gayri resmi"
Moskova ziyareti
çerçevesinde, Sovyetler
Birliği DışLşleri Bakanı
Eduard Şevardnadze'yle
görüştü. Şevardnadze
görüşmede Weizman'a,
Moskova'daki FKÖ
-"IfcrasiIcDiği'ni ,
.. "büyükeJçilik" düzcyine
'. yükseltme kararı aldıklannı
; bildirdi. Weizman -
• Şevardnadze görüşmesinin
• tamamlanmasından kısa bir
• süre sonra da resmi TASS
: Ajansı Moskova'daki FKÖ
; Temsilciliği'nin "Filistin
• Devleti Büyükelçiliği"ne
' dönüştürüldüğünü ilan etti.
Iraırda
idamlar
• LEFKOŞA (AA) —
İran'da uyuşturucu
kaçakçılığma karşı
sürdürülen sert mücadele
çerçevesinde aralannda üç
kadının da bulunduğu 31
kişi asıldı. Iran haber ajansı
. tRNA, idamlann 23'ünün
, ülkenin kuzeyindeki Karaj
kentinde infaz edildiğini,
burada idam edilenlerden
10 kişinin Türkiye ve tran'a
uyuşturucu kaçıran
kaçakçıhk zincirinin bir
parçası olduğunu bildirdi.
İdam edilenler arasında
bulunan dört Afganlının da
Lefkosa'dan tran'a
uyuşturucu sokmaktan
suçlu bulunarak idam
edildıkleri kaydedildi.
Honecker
ameliyat oldu
• DOĞU BERLİN (AA)
— Demokratik
Almanya'nın eski lideri Eric
Honecker'in sağ
böbreğinden başanh bir
ameliyat ile kanserli tümör
alındı. Resmi ADN Haber
Ajansı, Doğu Berlin'de bir
hastanede gerçekleştirilen .
ameliyat sonrasında
Honecker'in sağlık
durumunun çok iyi
olduğunu duyurdu.
Irak'ta
su alarmı
• BAĞDAT (AA) —
Irak'ın en Ust düzeydeki
yönetim organı olan
Devrim Komuta Konseyi ile
iktidardaki Baas Partisi
; yetkililerinin dün,
; Türkiye'nin Atatürk
• Barajı'nda su tutulmasma
• başlanması kararmın ele
alındığı bir toplantı
yaptıkları bildirildi. Irak
resmi haber ajansı,
"Devrim Komuta Konseyi
ve partinin bölge
yöneticilerine konu
hakkında brifing
verildiğini" ve Irak
Iiderliğinin "böyle bir
durumda, gerekli teknik ve
politik önlemlerin
aLnmasını kararlaştırdığını"
bildirdi.
DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3
Konvansiyonel silahlarda indirim bölgede detantı gerçekleştirecek
G.KurmayAKKUMldan ımuıtluGenelkurmay Başkanlığı çevreleri,
bu yıl imzalanması beklenen
AKKUM anlaşmasmın,
Türkiye'nin sınır komşuları ile olan
ikili ilişkilerinin gelişmesinde de
etkin rol oynayacağını belirtiyorlar.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Ge-
nelkurmay Başkanlığı yetkilileri, bu yıl
içinde imzalanması beklenen AKKUM an-
laşraasının Türkiye'yi olumlu yönde etki-
leyeceğini ve bölgede detantı
gerçekleştireceğini belirttiler. Aynı yetki-
liler, anlaşmanın Türkiye'nin sınır kom-
şulan ile olan ikili ilişkilerinin gelişmesinde
de etkin rol oynayacağını bildirirken, in-
dirim tavanlan konusunda Yunanistan ile
pürüzler ortaya çıkmasını beklediklcrini
kaydettiler.
Viyana'da bir süreden beri devam et-
mekte olan AKKUM görüşmelerinde 5. tu-
ra girilirken, Genelkurmay Başkanlığı,
anlaşmanın Türkiye'ye yönelik etkileri ko-
nusundaki değerlendirmelerine hız kazan-
dırdı. Genelkurmay Başkanhğı'nda
yapılan değerlendirmelere göre, anlaşma
kapsamında kanat bölgesinde NATO ül-
keleri olan Türkiye, Yunanistan ve Nor-
veç'te toplam 600 kadar tank, 700 top ve
800 zırhlı araç indirimi yapılacak. Bu in-
dirimlerin söz konusu ülkeler arasındaki
paylaşımı konusunda ise Türkiye ile Yu-
nanistan arasında sorun çıkması bekleni-
yor. Yunanistan'ın AKKUM sürecini,
Mersin konusunda olduğu gibi, kendi çı-
karlan doğrultusunda kullanarak, Türki-
ye'nin indirim tavanlarının daha yüksek
tutulmasında ısrarlı olacağı tahmin edili-
yor.
Konu ile ilgili olarak Gumhuriyet'e bil-
gi veren bir Genelkurmay yetkilisi şunları
söyledi:
"Konuyu üç başhkta değerlemlirmek la-
zun. Bir tanesi silah iniyor, doğnıdnr, açık
kaynaklardan aldığımıza göre AKKUM
anlaşması olursa bühin Varşova Pakü'nda
ve NATO'da bulunacak tank miktan 20
bindir. Bu 20 bin rakamına nereden geli-
necek? Varşova Pakü 50 bin rakamından
20 bine gelecek, 30 tumen inecektir. Bu-
nun anlamı o. Topta indirilen miktar ka-
dar tiimen inecek, zırhlı muharebe
aracında inen muharebe araa kadar tumen
idecek. TabU ioenlcr esküerden inecek. Do-
layıayla biitün Varşova Pakü'nda modcra
silahlar kalacak. Şimdi 50 bin tankın 18
binini T-80 teşkil ediyorsa, o zaman 20 bin
tanlun 18 binini T-80 teşkil edecek. Ama
bizde de kalite yükselmesi olmayacak.
Çünkii onlar yiude 67 ineıken, biz yüzde
10 ineceğiz. Anlaşmanın ruhu oyle. Doia-
yıayla kalite düzelmesi olmayacak bizde."
Aynı yetkili, anlaşma çerçevesinde sa-
yısal eşitlik sağlansa bile kalite eşitliğinin
sağlanamayacağına da dikkat çekti.
"Mesela bir komuta kontrol muhabere
buna dahil değil. Yani bu kuvvetlcrin ran-
harebeani destekkyecek olan onsurlar. Bir
lojistik, sefer stoklan, fuzeler, deniz kuv-
vetleri, hava savunma birlikleri, ikaz sis-
temleri, gözetleme sistemleri dahil degil.
Bu konularda fark aynen devam edecek.
Arnavutluk KF'st Sosyalizmden hiçbir şekilde ayrılmayacağız
GözlerArnavutluk'a çevriliyor
Arnavutluk'ta Yunan azınlığa baskı yapıldığı,
haberleri Yunan kamuoyundayankı uyandırdı.
Arnavutluk, haberleri yalanlıyor.
STELYO BERBERAKİS
ATİNA — Doğu Avrupa ülke-
lerindeki gelişmelerden sonra şim-
di bütün gözler Arnavutluk'ta..
Yunanistan'ın, Arnavutluk ile de-
niz sınırı oluşturduğu İyon Deni-
zi'ndeki Korfu Adası'nda
"kaışıya" geçmeyi bekleyen gaze-
tecilerin sayısı her gün artıyor. Ar-
navutluk'ta yaşayan Yunan azın-
lığının çeşitli baskılar gördüğü,
Arnavutluk'tan Yunanistan'a kaç-
maya teşebbüs edenlere işkence
yapıldığı, sonra öldürülduğü, in-
san haklarının büyük ölçüde çiğ-
nendiği şeklinde birçok şikâyet,
Yunan gazetelerinde günü günü-
ne işlenmeye başlandı.
Yunan asıllı göçmen Arnavut-
ların, Yunanistan'daki temsilcisi
Kostas Gigas'ın Atina'da düzen-
lediği basın toplantısı ise olduk-
ça büyük ilgi gördü. Basın toplan-
tısında Arnavutluk'tan kaçmaya
teşebbüs edenlerin traktörlerin ar-
kasında sürüklenetek öldürüldük-
leri ya da deniz yoluyla kaçanla-
nn hücumbotların arkasına bağ-
landıkları ve dalgalann üzerinde
can verdikleri gibi olaylann yaşan-
dığı iddia edildi.
Yunanistan'a kaçmayı başaran
Arnavutların verdikleri ifadelere
göre Tiran yönetimi, rejime karşı
gelenleri "ibrct-i âlem" için köy
meydanlannda idam ediyor. Fran-
sız Haber Ajansı'nın bu yoldaki
iddialan yayımlaması üzerine, Ba-
tılı gazetecilerin Arnavutluk sınır-
ları içine girme arzusu doğdu. Ar-
navutluk içinde yer yer ayaklan-
maların başgösterdiği doğrultu-
sundaki haberlerin hiçbiri bugü-
ne kadar doğrulanamadı. Ancak
Arnavutluk'tan Yunanistan'a ilti-
ca etmeyi başaranlar, Tiran yöne-
timinin "ne denli zalim" olduğu-
nu, insan haklarının çiğnendiğini
ve Arnavut halkının yavaş yavaş
uyandığını dile getiriyorlar.
Bu olaylardan biri ise Yunan
asıllı dört kardeşin basına gelen-
lerle ilgili. Dört Yunanlı kardeşin
Yunanistan sınırlanna geçerken
yakalandıkları ve traktörlerin ar-
kasına bağlandıktan sonra sürük-
lenerek öldurüldükleri iddialan
Yunan gazetelerinde yer aldı. Yu-
goslav Haber Ajana'nın da bu ha-
beri doğrulaması üzerine Yunan
makamları, Tiran'dan bilgi istedi.
Tiran bu iddiaların gerçek dışı ol-
duğunu açıkladı. Yunan eiçiliğj ise
olayla ilgili hiçbir bilgi elde edi-
lemediğini açıkladı. Ardından,
Atina'daki Arnavutluk Büyükel-
çiliği, bir basın toplantısı düzen-
ledi ve öldurüldükleri iddia edüen
dört kardeşin yılbaşında evlerin-
de eğlenirken çekilen video fılmini
gazetecilere gösterdi. Oysa kardeş-
lerin bundan iki ay önce öldurül-
dükleri iddia ediliyordu. Elçiliğin
gösterdiği video fDmi Yunan ga-
zetelerine demeç veren kilise çev-
relerince "kurgu film" olarak al-
gılandı.
KP'den yanıt
"Doğu Avnıpa')! etkisi altıaa
alan degişim riizgârlanna Arna-
vutluk'un da kapılma vakti geMi"
şekünde düşünenlerin yanılgı için-
de oldukları, Arnavutluk'un sos-
yalizmden aynlmayacağı, hiçbir
gücün de bunu başaramayacağı
belirtildi.
Arnavutluk KP resmi yayın or-
ganı Zeri I Popullit'te dün yer alan
haberde, ülkenin iç işlerine kim-
senin müdahale etmesine izin ve-
rilmeyeceği kaydedilerek, yöneti-
mi devirmek için yurtdışında sür-
dürülen kampanyalar kınandı.
New York gezisinin tıkanık kanalları açması bekleniyor
Kıbrıs için Ozalumudu
Birleşmiş Milletler'de Genel Sekreter Perez de Cuellar'm
taraflara önerdiği şubat zirvesi için gelişme kaydedilmemiş
olması diplomatları kaygılandınyor. "özal'ın
cumhurbaşkanı sıfatıyla New York'a yapacağı ziyaretin
yeni bir kanal açacağı" umuluyor.
men Cumhurbaşkanı özal'ın, 22
ocakta UNICEF'ten "dünya ço-
cuklannın yaşamlanna katkılan"
nedeniyle madalya alacak olan eşi
Semra Özal'la birlikte New
York'a gelmesi bekleniyor
Birleşmiş Milletler yetkilileri,
Turgut özal'ın Kıbns'a bakış açı-
sının son bir yıldır oldukça önemli
görüşündeler.
V l
ŞEBNEM ATİYAS
NEW YORK — BM Genel
Sekreteri Perez de Cndlar'ın ta-
raflara önerdiği "şubat zirvesi"
için gelişme kaydedilememesi BM
diplomatlarını endişelendiriyor.
Guvenlik Konseyi üyesi ülkelerin
diplomatları ve sekretarya görev-
lileri, mevcut çozunsüzluk o«a-
mında, eğer gerçekleşirse, Turgnt
Özal'ın, cumhurbaşkanı sıfatıyla
New York'a yapacağı ziyaretin
yeni bir kanal açabileceği umu-
dunda olduklannı kaydediyorlar.
Diplomatlar aynca "Tiirkiye'den,
Genel Sekreter'e aktif yardırn
beklediklerini, uzan süredir hayal
kınklıgı içinde olduklannı" söy-
luyorlar.
Resmen kesinleşmemesine rağ-
^ g y g g g g ö r ü ş r
Bâşlanğıçfâ Özal, Kıbrıs'» V»sl-
liu'nun yanaşabileceği bir çözum
için esnek görünüyordu. Özal, es-
ki Yunanistan Başbakanı Pa-
pandreu ile görüşmeye başladığın-
da bu kanı daha da güçlendi. Cu-
ellar, 1988 ağustosunda Cenevre'-
de iki lider ile önkoşulsuz görüş-
melere başlanması anlaşmasını
imzalamadan önce ABD'ye kalp
kontrollerine gelen Ozal ile görüş-
müştü. Bu görüşme, BM Genel
Sekreterliği'ni Kıbrıs'ta kendi
yaklaşımları çerçevesinde bir çö-
züm için en fazla umutlandıran
görüşme oldu. Türkiye'nin AT'-
ye üyeliği konusunda ciddi çaba
harcamayı vaat eden özal, New
York'ta Cuellar ile göriişmesinde,
"Kıbns somnunan çözümc ka-
vuşturulmasıyla şahsen ugraşa-
cagım" söyleyerek Genel Sekre-
ter'i cesaretlendirdi.
özal'm sözü, Kıbns Rum tarafı
çözüme yanaştığı takdirde, Türki-
ye'nin, fazla gürültü kopartan
adadaki asker sayısını azaltmaya
•yanaşacağı şeklinde yorumlandı.
Aralık başından beri Genel
Sekreter'in özel temsilcisi Oscar
Canüllion, Kıbns'taki temaslann-
dan bir sonuç alamadı. Amerikan
Dışişleri Kıbns Koordinatöru NeJ-
son Ledsky'nin temasları, Asil
Nadir ile görüşerek KKTC'ye
gönderdiği diplomatik mesajlar
da BM'nin beklediği yönde bir ge-
lişme sağlamadı.
Aydınlardan Bush'a kınama
Dış Haberler Servisi — Yetmiş kadar iinlü Amerikan aydını dün ilk
kez New York Times Gazetesi'nde tarn sa>fa bir açık mektup yayım-
tayıp, ABD Başkam Gcorge BusbJ
BM
Pxnamai
yı işgaf etnıen ysssrii5
"
şıdır derhal Panama'dan çık" çağnsında bulundu. Aralannda, Viet-
nam Savaşını anlatan Oscar Odıillü "Platoon" filminin yönetmeşi
Oliver Stone, Htristfyan ve Yahudi din adamlan. bazı Kongre üyefe-
ri, üniversite öğretim üyeleri, bazı insan hakian savunucuian bulu-
nan aydınlann açık mektubunda özetle şöyle deniliyor. "Sayın Baş-
kan, Panama'yı işgal etmeniz yasadışıdır. Biz, bir başka ulkede de-
mokrasiyi bizjm yerleştirebileceğimiz düşüncesine karşı çıkıyonız. Biz
şimdi, derhal bütün askerlerimizin çekilmesi, Panama'nın egemen-
liğinin yeniden saglanması ve sivil kurbanlann yaralanmn sarılması
çagnsında bulunuyoruz." Öte yandan BM, ABD müdahalesinden son-
ra kurulan yeni Panama hnkümetini tanıdı.
UhntararasıMüMw Rkni
Çarşı Mağazaları mdirımde ULUS-
LARARASI INCMRIM ILKESInı benim-
semıştir.
"BİR DEFADA EN YUKSEK INDİRİM1
Bu ılkenin lek bir amacı vardır Sezon-
da ve/veya ındırımde alışvenş yapan
tûkrtteiyi konımak.
Sezonda alışvenş yapan luketıaye
h*saph v» Mbtt fıyaUa hızmet etmeK.
Indırımde alışvenş yapan tuketıaye
garçak v» yükaefc Dır ındırımle avan-
taı sağlamaK.
Cary m&züarnöa luMes karetianme markata) sat*t talua^tta nwka n k
M A Ğ A Z A L A R I
AOMIZ SONSUZ
Merhum Hüseyin Seber ve merhume GüUü Seber"in oğlu,
Perihan Bakır ve Ayten Kazak'ın can ağabeyi, Hasan Bakır ve
Daver Kazak'ın kayınbiraderi, Ayçe Seber ve Memo Emrah
Seber'in biricik babalan, Birsen'in sevgili eşi, Berrin ve Adnan
Şenol, Güzin Bakır, Dicle ve Ahmet Eres'in biricik dayılan,
Billur Şenol'un sevgili Cemal Dayısı, durüstlük ömeği, şair
CEMAL SÜREÎA
(SEBER)'imizi
kaybettik. O daima bizimlc olacak. Cenazesi bugün öğle
namazından sonra Şişli Camisi'nden kaldırılarak Kulaksız
Mezarlığı'nda toprağa verilecektir.
AİLESİ
Ozan
CEMAL SÜREYA'yı
yitirdik.
Ailesine ve tüm yazar arkadaşlara
başsağlığı dileriz.
TÜRKİYE YAZARLAR SENDİKASI
BAŞSAĞLIĞI
Şair, denemeci, yazar, kitap dostu
CEMAL
SÜREYA'yı
yitirdik.
Anısı önünde saygıyla eğiliyoruz.
CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ
Maliyeciliği, Sanatçılığı, Şairliği, Dostluğu ve
Kişiliğiyle
"Bu Dünyadan
CEMAL SÜREYA
da geçti"
dedirtecek değerli insanı kaybetmenin üzüntüsüyle
O'nu arayacak herkese başsağlığı diliyoruz.
AHMET ORUÇOĞLU
YÖN AJANS LTD. ŞTt.
BAŞSAĞLIĞI
CEMAL SÜREYA
1931-1990
Günümüzün 19. yüzyıl Türkiye'sinde
21. yüzyılı yaşadı.
Bağnazltğın. tutuculuğun karşısında
çağdaş rönesansı yaşadı.
Köşe dönücütüğün, malı kaldırmanın
moda oiduğu günümüzde hayatı şiirleştirdi.
Halkımıza başsağlığı dileriz.
SOSYAÜST PARTİ
GENEL BAŞKANI
Cenazesi Perşembe günü FERİT ILSEVER
saat 12.00'de Şişlı Camiı'nden
kaldınlacaktır
KAYBMLZ
"Ben bütün huzünleri denemiştim kendimde. Bir bir denemiştim
bütun kelimeleri:' Şair ve aydın olmayı bir arada yaşayan
dergimiz yazarlanndan
CEMAL SÜRE14
Son hüznü bize bıraktı. Dostlaruıın acısını paylaşıyoruz.
BEYAZPERDE DERGİSİ
VEFAT VE BAŞSAGLIGI
Maliye Teftiş Heyeti'nin mümtaz üyesi ve edebiyat
dünyasının değerli simalarından,
CEMAL SÜREY\
(Cemalettin Seber)
üstadımıa kaybetmiş bulunuyoruz. Merhuma Allah'tan
rahmet, kederli ailesine, edebiyat dünyası ve camiamız
mensuplanna başsağlığı dileriz.
MALİYE MÜFETTİŞLERİ
POLTnKADA
SORÜNLAR
ERGU1\BALQ
Çavuşesku'nun Rejimi
Nikolay Çavuşesku'nun devrilmesine dayanan günlere ilişkin
çok ilginç açıklamalar çıkıyor dış basında. Bunlardan biri de 8
ocak tarihli International Herald Tribune Gazetesi'nde yer aldı.
Türkiye'de Çavuşesku'nun devrilmesi kimi çevreler tarafından
"emperyalizmin ve karşıdevrimin sosyalist lidere komplosu" şek-
linde nitelendirildi. Kimileri de yönettikleri dergide, "Çavuşes-
ku'ya saygı duyduklarını, sosyalizmin bu yürekli temsilcisinin sû-
per güçlerin komplosuna kurban gittiğini" yazdılar. Nikolay Ça-
vuşesku ile eşi Elena'nın korkmadan idam mangasının karşısı-
na çıkmaları ise "devrimciliklerinin" bir kanıtı olarak gösterildi.
Kamuoyu da böyiece cesaret sahibi olanların devrimci olduk-
lannı öğrenmiş oldu. Tabii bu arada bazı sorular da takılıyor ki-
şinin aklına. Soz gelişi dünyayı kana boğan Adolf Hitler de ce-
sur bir insandı. Berlin'deki sığınağında serinkanlı biçimde şa-
kağına tabancayı dayayarak intihar etmişti. Aynca cesur ve go-
rev duygusu olan bir askerdi. 1. Oürrya Savaşı'nda madalya al-
mıştı.
Kimbilir Çavusesku gibi ölümden korkmadığına göre, belki o
da devrimciydi, ama dünya kendisini yanlış değerlendirdi.
Gelelim Herald Tribune'deki yazıya, daha doğrusu habere:
Romanya'da yeni yönetim Çavuşesku'nun 16 aralıkta Temeş-
var'dakı gösterilenn ertesi günü 17 aralıkta kapalı devre televiz-
yonu ile ülke çapında parti yetkililerine verdiği emirlerin kayıtıa-
rını ele geçirmiş.
Çavuşesku'nun 17 aralıkta tüm yerel liderlere verdiği komut
şu: "Emirlere uymayan herkes vurulmalıdır." Temeşvar'daki gos-
terinin ciddi olduğunu kavrayan Çavusesku, aynca bolgeye Baş-
bakan Constantin Dascalescu, partı ıdeoloğu Emil Bobu ve Ko-
münist Parti Merkez Kbmitesi Sekreteri, aynca Ordu Komutanı
General lon Coman'ı gönderir. Temeşvar kaynamakta, sokaklarda
kalabalık hızla büyümektedir.
Çavusesku ile General Coman arasında yapılan konusma şöy-
le:
— Emirlerimi tüm subaylara iletin. Temeşvar'da bir saat icin-
de düzenin sağlanmasını istiyorum. Emir verin ve göstericileri
vurun. Anlaşıldı mı?
— Evet, Ybldaş Genel Sekreter. Şu anda üç askeri birlik Te-
meşvar'a girmektedir. Talimatınız uyarınca onlara ateş emri ver-
dim.
Çavusesku bundan sonra ülkedeki tüm yerel liderlere kapalı
devre televizyonundan şu emri veriyor:
"Bugünden itibaren (17 aralık) içişleri Bakanlığı, milisler, gü-
venlik örgütü üyeleri ve sınır muhafızları savaş silahları taşıya-
caklardır. Bir kamu binası ya da parti merkezine girmeye çalı-
şan, bir dükkanın camını kıran herkes derhal vurulacaktır."
Çavusesku bu emirteri 17 aralık sabahleyin verir. Ögleden son-
ra da guvenlik güçleri Temesvar'da göstericilere ateş açarak yüz-
lerce, kimi kaynaklara göre 2-3 bin kişiyi öldürürler. Romanya
1
da çatışmalarda ölen 7-10 bin kişinin yarısına yakın bölümü Te-
mesvar'da yaşamını yitirmiştır.
Katliamın ertesi günü 18 aralıkta ise Çavusesku, durumu kont-
rol altına aldığından emin olarak İran'a gider. Yönetimi eşi Ele-
na'ya bırakmıştır. Ancak 20 aralıkta Bükreş'e döndüğünde ulke-
de kaynaşma devam etmektedir. O akşam televizyonda bir ko-
nuşma yaparak ayaklanmadan ötürü, yabancı güçleri, özellikle
Macaristan'ı suçlar.
Bundan sonra da devrilmesine neden olacak en yanlış hesa-
bı yaparak ertesi günü merkez komitesi binası önünde taraftar-
larının katılacağı büyük bir miting düzenlenmesıni emreder. Çev-
resi dalkavuklar tarafırrdan sarılan ve halkla bağlantısı kopmuş
tüm diktatörler gibi Çavusesku da yığınların duyduğu nefretin
boyutlarının farkında değildır.
Bükreş'teki yerel parti liderleri fabrika ve işyerlerinde çalışan-
lan'toplayıp ellerine de Çavuşesku'nun resimlerini vererek mer-
kez komitesi binasının önündeki meydana getirirler.
. ^OçaKmeydamn yakınLariQç)akj,Bükreş Üniversttesi'nde işe.
sömestr tatilinde olan SğTenciter tûplanmıştır. Çavuşesku'nun ko-
nuşmaya başladığını duyunca birkaç yüzü arka sokaklardan mey-
dana girerek kalabalığın gerisinde yer alır ve Çavuşesku'yu yu-
halamaya başlarlar. Oğrencilere meydana zorla getırilmiş bazı
işçiler de katılınca konuşmayı canlı yayımlamakta olan Bükreş
Televizyonu derhal yayına ara verir. Ama olan olmuş, milyonlar-
ca Rumen, Çavuşesku'nun yuhalandığını görmüştür. Korkuyu
yenen kitleler ögleden sonra tekrar sokaklara dökülürler. Ertesi
sabah, ordunun halka ateş açmayı reddetmesi üzerine Çavu-
sesku ve eşi Elena, helikopterle kaçarlar. Tabıi halka ateş etme
emrini vermeyı reddeden Savunma Bakanı General Milea'yı kur-
şuna dızdirdikten sonra.
Çavuşesku'nun ilginç ihtiras-
ları vardı. Bunlardan biri de 2000
yılına kadar Romanya'nın nüfu-
sunu 23 milyondan 30 milyona
çıkarmaktı. Bu hedef doğrultu-
sunda kürtaj, doğum kontrolü ve
hapları ile her türlü cinsel eğitim
yasaklanmıştı. Doğum kontrol
hapları ülkeye, ancak kaçak ve
az miktarda girebıldiğinden, ken-
dilerini besleyecek yiyeceği zor
bulan Rumen kadınlar hamile
kalarak doğum yapmak zorunda
kalıyorlardı. Ancak sütün bile zor
bulunduğu ülkede, bebeklerin
ölüm oranı Avrupa'da en yüksek
düzeye erişmişti (Binde 83). Dış
basında çıkan bilgilere göre her
yeni doğan 10 bebekten biri aşı-
rı zayıf ve sağlıksızdı. Hamile ka-
dınların çocuk düşürmelerini ön-
lemek için 45 yaşın altındaki tüm
kadınlar işyerlerınde her ay hü-
kümet ajanlannın denetiminde
doktorlar tarafından muayene
ediliyorlardı. Hamile olduğu an-
laşılan ve zamanında doğurma-
yan kadınlann başlarının derde
girdiğıni belirtmeye herhalde ge-
rek yok.
Bükreş'te "Newsweek" muha-
biri ile konuşan Dr. Geta Stanes-
cu şöyle diyor: "Eğer bölgemiz-
de bir bebek ölürse, maaşımız-
dan yüzde 10-25 kesiliyordu.
Ama bizim kabahatimiz yoktu;
ilaç ve süt bulunmuyordu. Aile-
ler de fakirdi."
Bu ortamda birçok kadın, en il-
kel yöntemlerle kendi kendine
çocuk dûşürmeye kalkmış ve
bunların küçümsenemeyecek
bölümü, kanamadan ölmüş.
Süt yok, ilaç yok, ısınacak ya-
kıt yok. Ama doğuracak ve çoğa-
lacaksın. Her ay hükümet temsil-
cilerinin önünde zorunlu muaye-
neden geçirileceksin. Baş kaldı-
rırşan da öleceksin.
İşte Çavuşesku'nun rejimi böy-
le bir rejimdi.
"Büyük devrimci" lidere
"saygı" duyanların bilgisine su-
nulur.
Şair
CEMAL SÜREYA'yı
kaybetmenin deFİn üzüntüsü içindeyiz.
Tüm sanatçılara, sanatseverlere ve ailesine
başsağlığı dileriz.
PLASTÎK SANATLAR DER'NEĞİ
Denizcilere
Motor ve dümenden anlayan
gemici aranıyor.
Tel: 151 88 97
YAŞAYAN
KOSTA
Atena Deponte
1000 lira (KDV içinde)
Çağdaş Yaymları Turkocağı
Cad. 39-41 Cağaioğlu-tstanbul
Ödemeli gönderilmez.