Catalog

ÜNİVERSİTE 11 Haarlık fen sınıflarımızın Imtihanlara kadar devamlı yenl dönemleh: 5 NISAN da Vurt »ardı» 8ro»0r lst«y<rH< ILTEK umhuriyet Kunıcusu: YUNTJS NADÎ TÜRKCR5U5U • İNGİLİZ KEMAL'İN İSRAİL MACERASI (Bıtırmeden elınizden bırakamıyacağınız heyecanlı kitap) • İNGİLİZ KEMAL MİLLÎ MÜCADELE'DE (Iki Cıit) • İNGİLİZ KEMAL'İN İKİNCİ DÜNYA HARBİ MACERALARI Kitapçılarda arayınız. ödemelı göndenlır KÜLTÜR KİTABEVİ 49. yıl, sayı: 17469 Telgraf •• mektup adresl: Cumhurtyet lıtanbul Potta Kutuıu: Istanbul N o : 248 T e l t l o n l a r : 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 97 2 2 4 2 98 22 42 I» 24 Mart Cumartesi 1973 Ankara Cad.62 SirkeciİST. Reddedilen "Uzatma,, Senato'da KOMİSYON'UN 3 SAAT SÜREN TOPLANTISINA ERİM VE 3 AP'Lİ ÜYE KATILMADI. ATAKLI VE CGP'Lİ ÖZMEN RED OYU VERDİ DÜN GECE; 2'YE KARŞI 8 OYLA GEÇEN A N A Y A S A DEGİŞİKLİĞİNİ GÖRÜŞMEK ÜZERE SENATO; BUGÜN ,15'DE T O P L A N T I Y A ÇAĞIRILDI YALÇ1N, AP'DEIS tHRAÇ EDİLDÎ CHP'de grup kararlannm bağlayıcı nitelikte olduğu hükme bağlandı ANKARA Komisyon, Teklifi kabul etti CHP'li milletvekillerl ve senatörlerin, grup kararı bulunan konularda Parlamento genel kurullannda yapılan oylamalara katılmalan, Grup îçyönetmeliginde din dtizenlenen bir değişikIıkle mecbur tutulmuslardır. (Cumhuriyet BÜTMO) CHP Ortak Grubu'nun dun yaptığı toplantıdan son ra yapılan bu değışikliğe göre, grup kararı ahnan konularda üyelerin toplantıya katılmamak bıçiminde oy vermemelerini suç saymayan 19. maddedekl kısım, (Devamı Sa 7. Sü. 8 da) Oylamaya katılmayan 4 AP'li ihraç ediliyor 3 AP milletvekili de Grup Haysiyet Divanına verildi ANKARA, (Cumtnıriyet Bürosu) AP Genel îdare Kurulu, dünkü toplantısmda, TBMM toplantısında bulunmayarak Anayasa Değişikliği Teklıfine 07 kullanmayan 4 mılletvekılinin, kesin ihraç istegıyle ve tedbirll olarak Müşterek Haysiyet Divanına verilmesini kararlastırmıştır. (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) Bir Oy Farkla . nnay formfilfl flıerinde lanlâşan AP ve CHP yöIneticileri bnnu Cnmhoriyet Senatosnndan geçirip jeçiremejeceklerini pek kestiremiyorlardı. Parlamento aritmetiğl onlan knsknya düsürüyordn. Ama devlet baskanlıgı seçimini ertelemek tizere hazırladıklan Anayasa değişikliği önerisini Millet Meclisinden kolayca geçirebileceklerine güvenıyorlardı. Sonrası Allah kerimdi. Iste bn noktada aldandıUr, «ira sonrasına gerek kalmadı. Allah her zsman kerimdi ve Cnmhuriyet Senattfsundaki gınava sıra çelmeden önce Millet Meclisinde maddelere geçilirken yapılan oylamada Sunay formülü çerekli çoğunlnğn sağlavamadıiı için reddedildi. Böyleliklr, Parlamentomnz hiç değilse vakit ten biraz kazanmış, tutup tutmavacajh laten bilinmeyen bir süre uzatma taktiği daha ilk adımda, başkaca işlemlere lüzum kalmaksızın basarısızlıkla soııa ermistir. Şimdi ne olacaktır? Bngün ayın 24'üdür. Sayın Sunav'ın 7 yıllık baskanlık süresinin bitimine şunun şurasında tam dört gün kalmıştır. Bu dort gün içinde sayın parlamenterlerimiz aralarından üzerinde salt çoğunliığun birleşebileceği bir aday bulup seçebilecekler midir? Seçemezlerse ne olaeakiır? Anayasa'ya aykın, özgürlük kısıcı kannnları onaylamakta hiç de güçlük çekmeyen politikacılarımızın, devlet yönetiminde nihayet temsili olmaktan öteye büyiik bir yetkjsi bulunmayan bir sayın kisiyi seçip Çankaya'>a yedi yılhğına oturtmakta böylesine güçlüğe saplanmaları biraz şasırtıcı olmııyor rau dersiniz? Bizce, karsılasılan guçlüğün başlıca nedenlerinden biri, Parlamento a egemen olduğunu gördüğümüz güçlerin, Parlamentova \arlık veren ka>na|a, yâni Anayasa'ya, yâni doğrndan doğruya 27 Mayıs devrimine ters düşmüs olmalarıdır. Daha açık konusmak gerekirse, Parlamento çoğunluğu ile 27 Mayıs'ın sahibi olmak dnrumnnda bulunan Siiâhlı Kuvvetlerimiz arasında uyumln bir düzen anlayısı kurulamamıstır, kurulamamaktadır. Arada bir tehlikeli sürtüsmelere yol açan bn oluşum, ta ilk günden, rahmetli Ali Fuat Basgil'in apar topar Istanbul'a >olcu edilmesinden bn yana böy İece sürüp gitmektedir. Cumhurbaskanı adayında Orduranzun aradığı nitelikler nelerdir? Tarafsız olaeak, 27 Ma>ıs'a karşı olmayacak, 1960 öncesi yönetimiyle dolayh dolaysız bir iliskisi bnlunmayacak. Yok mn Parlamentomnzun çatısı altında bu nitelikleri varlığında toplamış bir sayın kisi? Seçileceçinden değil ya, işte aklıma geliveren bir ısim: Millî Birlik Grubu Baskanı Fahrı özdilek. Sayın Özdilek ömründe hiç bir partiye girmemiştir. 1960 öncesi yönetimiyle uzaktan yakından hiç bir iliskisi olmamıstır. 27 Mayıs devrimine katılmamakla beraber devrimi onaylamıs. 1961 Anayasasını hazırlayan Kurncu Meeliste görev »1mıstır. Sayın özdilek'in Sayın Snnay' dan açılacak Cnmhurbaşkanlıgına seçilmesini Siiâhlı Kuvvetlerimizin, Atatürkçü aydınlanmızın, sıradan pek çok vatandaslarımızın, Parlamento içinde bir kısım politikacılarımızın memnnninkla karsılavacaklan bizce kuşknsnzdnr. Böyle bir seçim ülkemizin bunalımdan knrtulmasına yararlı olabilecek, hiç de$ilse öniimüzdeki seçimlerin güvence içinde yapılmasını büyük ölçnde kolaylaştıracaktır. ANKARA, (Cnmhnriyet Bfirom) Cumhurbaskanınm gorev »üresinın 2 yıl uzatılmasım amaçlayan ve önceki gun Millet Mec lısinde maddelere geçilmesi oylanırken bir farkla reddedilen AP ve CHP'nin teklifi, «Bu haliyle» bu kez Cumhuriyet Sena tosuna sevkedilmis ve dün ge ce Senato Anayasa ve Adalet Komisyonunda goruşulerek, 2' ye karsı 8 oyla kabul edilmistir. Avcı'mn açıklaması Meclis'teki reö*den sonra orta ya çıkan «Hukuki durum'un de gerlendirmesini, dün Meelis Başkanhk Divanını toplayarak görüşen Millet Mecllsi Baskanı Avcı, saat 17'ye doğru teklifin Senato'ya sevkedildiğini bil dirirken, fu açıklamayı yapmış tır: «Cumhurbaıkanuun görev süre sinin uzatüması hakkındaki Anayasaya geçici bir madde eklenmesine dair teklif, Anayasamızın 155 inci ve İçtüzüğümüzün ilgili hü kümleri gerejince Millet Medisinin 22 Mart 1973 günü birlesimmde müzakere edilmıs ve maddelere geçilmesi hakkında yapılan açık oylaraa sonunda gerekli üçte iki olumlu oy sağlanamadığından Içtüzüğün 150. maddesi gereğince teklif. Meclısimizce reddedilmistır. Bu durum muvacehesinde Anayasanın 92. maddesinin 2. fıkra sına uyularak red sekliyle teklif, Cumhuriyet Senatosuna sevkedil miftir.» Komisyon toplantısı Avcı'nm bu açıklamasmdan sonra Cumhuriyet Senatosu Ana yasa ve Adalet Komisyonu, AP'li Refet Rendeci'nin başkanlığında (Devanu Sa. 7, Sü. 1 de; DP'ye göre; "Sonuç, bir zaferdir,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) DP Millet Meclisi Grup Yor.etim Kurulu'nun dun yaptığı toplantıdan sonra yayımladıgı bıldırıde, Anayasa Değişikliği Teklifinin reddedilmesi, «Demokrasinin Zaferi» olarak nitelendırilmlştir. DP Grup Baskanvekilillerl Hasan Korkmazcan ve Vedat ön(Devamı Sa, 7, Sü. 2 de) Mec/is'te reddedilen uzatma teklifi Senato'da gÖrÜşülemez Orhan APAYDIN Cumhurbaçkanınm görey süre! sjnın uzatılmasına aıt kanun teklifi, üçte ikı olumlu oy saflayamadığîndan Millet Meclısınde reddedılmıştır. Diger kanunlarda saptanan usulün uygulaıunası ıle teklifın Cumhuriyet Senatosuna götürulme ve orada müzakere olanağı bulunup bulunmadıği tartışılmaktadır. Kanaatımızce Anayasanın 155. maddesınin açıklıgı karşısmda konunun tartışılmasına dahi yer yoktur. Gerçekten, Anayasanın 155. maddesı Anayasa degışıkliği için diğer kanunlardan ayrı olarak liç şartm gerçekleşmesi.ıi ongörmektedir: (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de. Sıkıyönetim Izmir ve Eskişehir'de kaldınldı, 7 ilde 2 ay daha uzatıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bttrosu) Sürt lllerind* Sıkıyönetim 2 ay daha sürecek, Izmir ve EskişeTBMM birleşik toplantısmda hır'd'e iae, 26 Mart'tan itibaren dun Sıkıyonetiınin 7 ilde 2 ay kalkacaktır. daha uzatılmasını ongoren hukumet teklifi çoğunlukla kabul İsyan hareketi edılmiştır. AP, CGP, DP'lıler îçlşleri Bakanı Ferit Kubat, İİ8 MBG ve Kontenjan Grubu hükümet adına yaptığı konusüyeleri, uzatmamn lehinde oy nıada, dıs ülkelerden birinde kullanmışlardır. CHP'lfler İle baM3"aîî»rSiîtaf TSt/aîeyhte vy fa«Hyet» fösteTen bir «TfutCn, Turkiye'de «Bir isyan hareketivermislerdir. ni başlatmak» üzere çaba gosTBMM'nin karan uyannca; terdiğinin saptandığını bildırIstanbul Kocaeli, Ankara, Amlştir. Kubat, «Avrupa'nın her dana Hatay ve Diyarbakır • yerinde dalbudak salan yüzlerce örgut, Turkıye'dekı komunıst lerin düşünce ve eylemlerini desteklemektedir lllegal yeraltı örgütleri, Türkiye'yi 7 bölgeye ayırmışlardır. Bu orgutun Istanbul ll Komitesinde orgut şeması ele geçirilmiştir» demi;, sunları eklemistir: «Son zamanlarda bölücü akim lar daha çok dış ülkelerden birinde planlanmakta ve çalışmalar oradan idare edılmektedır. Bu memlekette kurulan örgütler, en kısa zamanda Turkıye'ye gondereceği milıtanları vasıtasıyle örgutlenmeyi Turklyeo*e de tamamlamayı düşünmektedirler. Aynı örgut, aşın sol diktayı kurabilmek için Türkiye'de derhal bir isyan hareketini başlatma fikrini de savunmaktadır..» Eleştîriler Daha sonra grup sözcüleri, partilerimn görüşlerini bildirmiştir. Bunlardan llhan Darendelıoğlu (DP), Melen'in sagm mı, yoksa solun mu yanında olduğıınun açıklanmasım istemlş; Mucıp Ataklı (MBG), Ordunun demokrasiyi koruma çabasmı övmüştür. Orhan Dengiz (AP), «Mille^ Parlamento Ordu arasındaki oyunu bozmaya çalısanlara fır sat venlmemesuıi» istemis; .Orhan Birgit (CHP) bazı politikacıların ikballerini güven altında tutmak için Sıkıyönetimi tercıh (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Cumhurbaskanı seçimi için 8. tur yapıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) TBMM birleşik toplantısmda dün, Sıkıyönetımin 7 ilde 2 av daha uzatılması kabul edlldıkten sonra Cumhurbaşkanı seçımi İçin 8. tur oylama yapılmıştır. AP ve CHP'lilerin bu kez de katılmadıklan oylama sonunda, tek aday Ferruh Bozbeylı, 69 oy almıstır. Faruk Gürler'» 20, tsmet tnönü'ye 5, Nihat Erim'e 1, Osman Bdlükbaşı'>a 1 ve eski bakanlardan Ahmet thsan Bırincioğlu'na da 1 oy çıkmıştır. 22 oyun ise, boş olduğu görülmüştür Başkanvekili Fikret Turhangll, birleşik toplantıyı Pazartesi gününe bırakmıştır. Maaş | Avcıoğlu ve farkımn Eyüpoğlu, birinci tüm iddiaları ödemesi reddettiler Nisan'da ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Malıye Bakanı Ziya Muezzlnoğlu, memurlaruı 9 ayhk maaş farklanndan ilk ödemenin, bu yıl Nisan aymda, ıkinci ödemenin de 15 Ekım'de yapılacağını bildirmiştir. Muezzınoğlu. «İllc dört dereceye gıren memurlara her ödemede net alacaklarının 1/9'u, daha aşağı derecede bulunanlara 1/8'i ve rilecektir. Böylece, 1973"de 5. ve daha aşağı derecelerde olan memurlara birıkmiş net alacakları(D*vamı Sa. 7, Sü. 2 de) Eski MBK Üyesi va Kontenjan Senatörü emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ve 23 kişinin yargılanmalarına, dün Istanbul 2 Numaralı Sıkıyönetim Mahkcmesinde devam edilmiştır. Duruşmada, sorgusu sürdürülen sanık yazar ve gazeteci Dofan Avcıoğlu, Polis'te ve Askeri Savcılıkta alınan ıfadelerım kabul etmemistir. öğleden sonra sorgusu yapılan sanıklardan Cemal Reşit Eyupoğlu da tüm iddia ve suçlamaları reddetmiştir. Prof. Aksoy: "Teklif düşmüştür,, ANKARA Cumhurbaskanı Cevdet Sunay'ın görev süresinin uzatılmasına ilışkin Ana\asa değişikliği teklifinin önceki gun Millet Meclisinde kabul edUmemesiyle ortaya çıkan ihtilâflı du ! rum üzerine, THA muhabırının ' sorulanru cevaplandıran Anayasa Hukuku Profesöru ve Kurucu Meclis Anayasa Komisyonu sözcii I sü Muammer Aksoy, «teklifın düş ' müş olacağını» söylemiştir. Prof. Bülent Nuri ksen ile Prof. İrfan Arsel ise teklifın Senato'da görüsülebileceğı goriışünu savunmuşlardır. (Devamı Sa. 7, Sü. S de) BASKENT NOTLAR1: Final macı... Fikret OTYAM ça Atatürlie hakaretten mahkum oldular ESKİSEHtR Sıkıyönetim Mahkemesı, «Layiklığe aykın olarak devletin temel nizamlarını dıni esas ve inançlara uydur mak amacıyle propoganda yapmak, telkinatta bulunmak ve Atatürk'un hatırasına alenen hakaret» suçlanndan sanık 6 kişiye, dün çeşitli hapis cezalan vermiştir. Bu konudaki Sıkıyönetim açık lamasına göre, «Kadir Mısırlıoğlu 4 yıl ağır hapis ve 3 yıl hapis; Ismail Çelik, Samı Arkan, Hasan Çatal, özden Kuiak, Ali Şeker 2'ser vı! agır hapis ve birer yıl hapis» yatacaklardır. Sa nıklann, ayrıca gözetım altında bulundurulması da fcararlaştınlmıştır. ANKARA CGP takımı mafırtına gibi girdi. Saat 15.15... Saat 9.30'da başlayan duruşmaEmin (CGP 9) sözü aldı, Anada sanık yazar ve gazeteci Doğan yasa doğrultusundan topu çıAvcıoğlu'nun poliste ve askeri karmak isteyen Süleyman (AP savcılıkta alınan ifadelerinin o2) ile Bülenf (CHP)in arasınkunmasmdan önce sanık vekılle. rinden Gülçin Çaylıgıl, •Sanığm ' dan, çalım atarak topu ilk arda savcılıkta verdiği ifadenin doğru | «culus» çizgisinden uzaklaştırd!. (Devamı Sa. 7, Sü. 4 deı (Devamı Sa 7, Sü. 7 de; ı Avcıoğlu BÜTÜN YALANLAMALARA RAĞMEN.. Bankadan çalınan para, 59.092 lira ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) îçişleri Bakanı Ferit Kubat, dun TBMM"de Sıkıyöneümin 1 ilde 2 ay daha uzatılması konusunda konuşurken, Ankara'da Ulucanlar semtinde maskeli ve siiâhlı 3 kişi tarafından soyulan Garanti Bankası şubesinden 59 bin 92 lira gaspedıldiğini açıklamıştır. Bu köşeden ALTAN ÖYMEN ! MECLİS NOTLAR1 Üç harfli bir sözcüktür Parlamentonurj zaferı... Turhan ILGAZ ANKARA Açık konusmak ge | rekırse, Millet Meclisinde, öncekı gun, Ecevit'i gbrmek ıstedıği j miz yerde Fevzıoğlu'nu seyret j tık. Neden o yerde Ecevit'i görmek ısterdik?.. 1 Dordüncu olaganüsttl CHP Ku rultayından, 13 Mart 1973 tanhı ne kadar izleyegeldiğı çızgi yil zünden . Partilı parlâmenterler için «kapukullufuriu» reddeden bir lideri hatırladıgım» için.. Demokrasinm özgür bir seçım temeli lizerinde yükseldiğini ss vun&gelen bir liderin, demokra (Devanu Sa. 7. 8ü. 3 de) Ingiltere Kraliçesl Eizabeth'in kızı Prenses Anne ve sevgilisi Mark Phillips, Amberler'de yapılan at yanşlarına birbirlerine rakip olarak katılmışlardır. Anne, engelli yarışlarda büyük başarı göstererek 400 | TL. karşılıfı olan odülü kazanırken, Phillips'in başarılı olamadığı bil ' dirümıştir. Aşklannı yalanlamalarına rağmen Anne ve Phillips, yanş j tan once samimi bir şekilde konuşmuşlardır. Bırbirlerinden uzak durmaya çalışmalarına rağmen gazetecıler tarafından yanyana tespit edılen Anne (geri planda) ve Phillips (önde) görülüyor. Fotoğraf: THA ı Bundan sonrası... •veet.. Bu3rrunuz beyefenfdüer!«•13 Marttan bu yana, yani 11 gündür devam eden «Demokrasiyı kurtarma» harekâ tının «Aritmetık» sonucu alındl Mübarek olsunl. Şimdi bakalun hangi yeni aday ısımlerinı göreceğız gazete manşetlerinde?. Geçen defa Kanada'daki Büyükelçl tutmamıştı. Şımdi belkl Fınlandıya'dakıni çıkanrlar Fena adam degılmiş... Temsil kaabilıyeti de kuvvetli mı y 5 • • Ya da Metin Toker'ın «Çilin gtr formülu» yenıden tazelenir. Üstad geçen gün «Ne dıye uzatma anyorsunuz? Kihdl açacak çılinglrler yakımruzda...» dlye yazarak, bir şeyler hatırlatıyordu. Şu anda söylenecek çey çok tabii! Bu 11 günün sonunda, kim ne kazandı?. «Kurtarılması» ndan bahsedılen «Demokrası» de danü olmak üzere, Kım ne Kaybettı, dıye sormak, «Harekât» m bılânçosunu gözden geçırmek mümkün tabu... Ama şımdı yakayı da, blân JTJ da D ı r y a n a hırakahm ÇO oian olmuştur. Kimse, kendıni, haklı çıkmanın cakası, y a da hata yapmanın yük n a sünmesıne fazla kapürmama uöj r . V e herkes ciddiyetle ve samımiyeUe «Bundan sonra e yapmalı?» sorusunun cen ^ b ı m a r a m a i ı d ı r ÇUnkü soru, artık gittikçe kangTen idadı göstermeye baş o ) m a lst lamıştır. ' K a m m ı M BÖre ^. N â c j z y,n E c e v l t p a r t i s l m n ml letvekili ve senatörlertnı ar tık oylamada serbest bırakmayı düşünse tyl edecektir. Bir denemeve glrmiştir. İjtediği olmamıştır. Par(Devamı Sa, 7, Su. 7 de; ŞEVKİYE MAY İNTİHAR ETTİ Operet devrinin ünlü sanatçüflnndan vs Şehir Tiyatrolanna yıl larca hizmet etmiş bulunan Şevkiye May, dün Şişli Silâhşor Cad desi Pınar apartmanının 1 sayüı daıresinde. havagazını açık bırakarak intıhar etmiştir. May, 60 yaşmdaydı. Ünlü komiklerden Şevki'nin kızı olan Sevkiye May'm, son günler de bir ruhsal bunalım içinde olduğu, yakınları tarafından beiirtilmiştir. May, bırakbğı bir mektupta, ölümünden kimsenin aorumlu olmadığuu belirtmistir. AP Milletvekili Abdurrahim Türk, sakal traşı nedenıyle gecıktıği için oylamaya katılamadl. BASIN NADtR NADt (Devanu Sa. 7, Sü. 3 de) BİR BERBER, BİR BERBERE ARTIK ŞU POLİTİKAYI BIRAKSAK MI? NE DERSİN?