Catalog

felsefe resımlıEggsözlükdizisi Ansiklopedik umhuriye Kurucusu: CTJNUS NADt 7 kjU Mehmed Selimoviç: Dervlş Ölüm. romaD John Steinbeck: Yukan Mahalle, roman S J . Mahmud: Islarn Tarihl Jacfr London: Ateş Yakmak A.S. Pu$kln: Yüzbaşınm Kıa, roman Panait tstrati: Kodin. roman Dostoyevskl: Bir Yufka Yürekli Ankara Caddesi tstanbul |Var 15 10 10 10 8 8 8 100 KURUŞ 49. yıl, sayı: 17446 Telgraf ve mektup adresl: Cumhurlyet Istanbul Posta Kutusu: Istanbul No: 248 T e l e f o n l a r : 22 42 30 22 42 96 2242 97 22 42 98 22 43 99 1 Mart Perşembe 1973 tlâncıhk: 11471286 SSK Müfettişleri ve Sayıştay denetçileri ile Müfettiş Hakimler harcırah alamayacaklar ANKARA, (Cumhuriyet Börosn) 1973 Mali Yıh Bütçe Kanunu Tasarısının maddeleri üzerındeki görüşmeler dün tamamlanmış, harcırahlarla ügili madde Sayiştay denetçilerl ıle SSK mü fetüşleri ve müfettiş hakinıler aleyhine olarak kabul edilmıştir. Bilindiği gibi harcırahlarla İL pli 19. madde önceki gün tartışmalara yol açmış, SSK müfettiş ve yardımcılarının da bu madde kapsamına alınmasım ön gören bir önergenin kabul edilmesine lağmen iy. madde reddedilmişti. Bu durumda Karma Komısjon söz konusu 19. maddedeki hükümleri de kapsayacak bir bıçimde Bütçe Kanunu Tasan&ının yurt dışına kadrolarda ça'ışmaların aylıkları ıle ilgili 28. maddeyi yeniden düzenlemek üzere geri almıştı. Yeniden dlizenlenen bu madde 27. madde clarak dün görüşülmüs ve baa degişikliklerle kabul edilmiştir. Bu değişikliklere göre bölge ve şubelerinde çalışan müiettiş ve yardımcılan ile müfettis hakimler ve sayıştay denetçi ve yar dımcılarma harcırah verilmeyecektir. CHP ve DP'li Uyelerüı adı geçen bu denetçilere de harcırah verilmesi yolunda hazırlayıp başkanlığa sunduklan önergeler gider arttırıcı nitelikte oldukları gerekçesiyle Anayasanm s»4. maddesi uyarınca işleme Jtonmamıştır. Cumhurbaşkanı temaslara başladı ECEVİT: »SAYIN CUMHURBASKANIMIZIN KONUYA TAM BİR DEMOKRATİK ANLAYISLA YAKLASTIĞINI GÖRDÜM, TABİT BU COK SEVİNDİRİCİDİR. BEKLENEN B U D U R, S A H I S ÜZERİNDE BİR CUMHURBASKANI'NI TBMM'NİN SEÇECEĞİNİ TEKRARLAYAN AP GENEL BASKANI. «BUGÜN İÇİNDE BULUNDUGllMUZ DURUMUN ARIZALARI VAR. ONDAN DOLAYI DA BUNALIM OLUYOR. İSİM ÜZERİNDE DURULMADI» DEDİ Bozbeyli: 'Gürler'in adı konmadı diyemem, ANKARA (Cnmhnriyet Bürosn) Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay liyasi bunalıma bir açıklık getirmek için dün sabahtan itibaren parti liderleriyle görüîmeye başlamıştır. Sunay, dün sırasıyle AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve DP Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli İle görüşmüştür. Sunay bugün de MGP Genel Başkanı Turhan FeyzioğSu, CP Genel Başkanı Kemal Satır. bağımsız temsilciler, Kontenjan ve Milii Birhk Grubu başkanlanyle görüşme yapacaktır. Sunay'ın sırasıyle göriiştüğü Demirel, «Göruşmeden gayet memnun oldugunu», Ecevit, Sunay'ı «Demokratik anlayış içinde» bulduğunu söylemişler; Bozbeyli ise, Cumhurbaşkanı adayı konusunda Orgeneral Gürler'in adının geçtiğini dolaylı şekilde açıklamıştır. Demirel. görüşmede «Her lconudan bahsedildiğini» belirtmiş, Orgeneral Gürler'in Cumhurbaşkanlığı konusu üzerinde dunılup durulmadığı yolundaki soruya, «Hiçbir şahıs meselesi üzerinde durulmadı. Cumhurbaşkanlıftı me selesi TBMirnin işidir. TBMM, Ahmet Durakoğlu, «Melen BÜTÇE MECLIS'TE KABUL EDILDI CHP ILE DP RED OYU VERDI ANKARA (Cumhnriyet Bürosn) 1973 Mali Yıh Bütçe Kanunu Tasansı dün Millet Meclisinde, 121'e karşı 244 oyla kabul edilerek kanunlaşmıştır. 366 üyenin katıldığı açık oylamada, bir çekimser oy çıkmıştır. CHP ve DP'li üyeler, bütçeye kırmızı (red) oy kullanmışlardır. AP ve MGP ile bazı Bağımsız üyeler beyaz (olumlu) oy vermişlerdir. Bütçe Tasansı üzerinde gruplar adına konuşanlardan CHP'li kumetinın 12 Mart Muhtırasının gereklerinden bugün tamamiyle uzaklaştığını» söylemiş, bütçenin sağlıkh bir bütçe olmadığını, büyük açığın bedelini ekono miye ve halka ödettireceğini. enflasyoni?t baskıyı önlemeyeceğini bildirmiştir. DP'li Hasan Korkmazcan, «Hür seçimlere, hür tartışmalardan geçilerek gidileceğini» belirtmiş. AP'li tsmet Sezgin, «Partilerüstü hükü Hü CP, MGP İLE BİRLEŞMEK İÇİN KURUCULARl TARAFINDAN ŞARTL1 FESHEDİLDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyetçi Parti ve înönü' nün istifası ile CHP'den ayrılanlann MGPye katılmalarını sağlamak üzere bir süredir devam eden görüşmeler dün sonuçlanmış ve CP, kuruculan tarafından şartlı olarak feshedilmiştir. Pesih karan 3 Mart günü toplanacak MGP olağanüstü büyük kongresi tarafmdan daha önce MGP tüzüğünde bazı değişiklikler vapılması yolunda vanlan anlaşma onaylandığı takdirde yürürlüSe girecektir. CP Genel BaşkaniKemal Satır. fesih knrarının alındığı dünkü toplantıda yaptığı konuşmada MGP olağanüstü büyük kongresinin anlaştıklan hususları benimsemesi halinde yine 3 Mart günü öğleden sonra yeni kurulacak Cumhuriyetçi Güven Partisi'nin birinci büyük kongresi olarak çallşacak kongreye bu yeni partinin kurucu üyeleri sıfatıyle katılacaklarım söylemiştir. met formülünün başarılı olmadığını» ileri sürmüştür. MGP'li Nebil Oktay da, «Siyasî partilerin, seçimlerin huzur içinde yapılmasına elverisli ortamı hazır lamak bakımından kendilerine düsen görevi yapmalarını» dilemiştir. Hükümet adına eleştirileri cevaplandıran Maliye Bakanı Müezzinoğlu, «1973 Bütçesinin halka ek bir külfet getirmediğini ve oncTan yeni bir fedakârlık is temediğini» söylemiştir. Daha «onra görüçmeler sona ermiş ve oylama yapılmıştır. Oylamada 366 milletvekili hazır bulunmuş. bunlardan 244'ü kabul, 121'i red, bin de çekimser oy kullanmışlardır. Böylece 1973 mali yılı bütçesi kanunlaşmıştır. Bütçenin oylanarak kabul T dilmesinden sonra. bir teşekkür konuşmasını yapan "Başbakan Melen, «Olağanüstü şartUr için de kurulan hükümetimizin bu ilk ve son bütçesidir» demiş, • Meclislerin, hükümete verdiği ve bütçe vesilesiyle yeniledi^i güven oylarını elbette istediği zaman geri alabileceğini» belirtmiştir. Melen, sözlerinin sonunda, «Demokratik rejimin geleceğinden şüphe edilmemelidir. Demokrasi yaşayacaktır» demiştir. Mahkeme Başkanı izinli olduğu için Madanoğlu davası 20 gün Profesör Mümtaz Soysal SBF'deki görevine haftaya başlıyor # DEKANLIK, SOYSAL'A DİNLENMESÎ ÎÇİN BİR HAFTA ÎZİN VERDİ ANKARA (Cumbnriyet Bürosn) "Odalarla ilgili teklif kanunlaşırsa Mimar ve Mühendisler BağKur'a giremeyecek,, A.NKARA Makına Mühendisleri Odası Başkanı Kemaı Tataroğlu, kamu îresiminde ÇAlışanların mimar ve mürıendısler dahil bütün meslek odalarına üye olmalarını önleyen kanun tek iifi ile mühendis ve mirnarların Bağ Kur'dan y&rarlanma clanagının tamamen kaldınlacagu;ı one sürmüştür. ertelendi Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ve 21 kişi hakkında açılan davantn duruşması, Mahkeme Başkanı Tuğgeneral Süleyman Tuncer'in izinli olması nedeniyle 20 gün sonraya ertelenmiştir. Dün saat 9.35'de Istanbul 2 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesinde başlayan duruşraada tümü de tutuksuz olan samklar hazır bulun muştur. Ancak yoklama yapıldıktan sonra Duruşma Yargıcı, Mah keme Başkanı ve askerî üye Tuğ general Süleyman Tuncer'in 15 gün izinli oldugunu belirterek, du ruşmanın erteleneceğini bildirmiştir. Sıkıyönetim Adli Müşavir Iiğinden gelen bir yazıda. Mahkeme Başkanının daha önce almış olduğu 10 günlük mazeret> izninin 26 Subat tarihinde sona erdiğini, ancak Başkanın bu arada 15 günlük yeni bir izin daha aldığı be lirtilmiştir. j (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de; ! bu yetkisini kullanacak ve görevini başarı ile Ua edecektim demiştir. Parlamento dışındao Cum hurbaşkanı seçme konusunun «Görüşülmediğinı» de büdıren De mirel. Gürler'in önce Parlamenter hüviyetinı kazandıktan sonra böyle bir göreve getırilmesinl AP Başkanı olarak nasıl karşılayacağı sorusuna Ja «AP Genel Başkanı olarak Den seçecek değilim Cumhurbaşlcanını veya benim partim seçecek değıl. AP seçecel: degıl Cumnurbaşkanmı. Cumhurbaşkanını TBMM seçeCCK. Binaenaleyh, TBMM'nın hür ıradesı üzennde hiç bir tesır icr3 edecek bir beyanda üulunamam» karşılığını vermıştir. AP Genel Başkanı gazetecilerin sorularına karşılık. «Partilerin Cumhurbaşlîan adayı göstermesi cıiye bir teamülün olruadığını», «TBMM nın ıradesi üzerine hernangı bir tesır ıcra etmek istemediğinı» söylemiş, «Hükümet, Cumhurbaşkanmı em poze edebilir mi?» sorusuna da şu cevabı vermiştir: «TC Aııayasasuıı su de biliyorsunuz, benım kadar. Hlikümet Meclislere bir şey empoze edebilir mi? Cumhurbaşkanlığına şu seçilsin diye bir empoze yapabilir mi? Hükümeı. Meclislere kar şı sorumludur. Meclislerin üstün de değildir.» (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) tnönü, «Önemli bir görev karsısında nasü ne vakit kalacağımı kestiremem» dedi ANKARA Tabiî Senatör tsmet Inönü. Associated Press Ajansı muhabirinin, «Parlamento sizi Cumhurbaskanhğı görevine davet ederse kabul eder misiniz?» şeklindeki sorusuna, «Bir faninin erişebileceği en yüksek. en önem H ve en şerefli görevlerde her saf havı yaşamış bir insan olarak bııpün özel bir hırs İçinde b'ilundu guma ihtimal vermP7«iniz, Gmıt ederim. Senatör olarak memlek= tin her mesele«'vle iltrilenmpk du rumundayım. Görevimi yapıyorura. Daha önemli bir eörev kar sısmda nasıl ve ne vakît, niçin kalacaeımı tahmin edemem. O zamanki şartlan kestiremem. Bu kayıt ile sözlerinizi karsıhyorum. Cevabımı deperiendirmenizi rica ederim» demiştir. (Devamı Sa. 1, Sü. 7 de) Senato Anayasa değisikliğinuı tümiinü kabul etti ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Cumhuriyet Senatosu'nun dün kü birleşiminde, Anayasa değişikliği teklifinin tümü üzerindeki görüşmeler tamamlanmış ve maddelerine geçilmiştir. Ad okunarak yapılan oylamaya 162 Senatör katılmış, buniardan 139'u kabul, 23'ü de red oyu vermişlerdir. Buna göre, Anayasa'nın öngördüğü üçte iki 123 oy'un üstünde bir çoğunluk sağlanmıştır. Oturumda bulunan CHP'lilerden 2'si hariç, dîğerleri olumlu oy kullanmışlardır. 86 AP'liden sadece Turgut Cebe red oyu vermiştir. Kontenjan Grubundan Cihat Alpan, özer Derbil ve Selâhattin Babüroğlu red oyu kullamrken; Ismet Inö j nü ile CHP'den aynlan Bağımsızların olumlu oy kullandıkları görülmüştür. Teklifin tümü üzerindeki görüşmeler sırasında Bağımsız Fat ma Hikmet îşmen, «Kamuoyu ve öteki Anayasa kuruluşlaSİVEREK, (Mehmet Mercan rı değişikliklere karşı çıkarken, bildiriyor) Dün saat 15 sırabu sese kulak verilmemiştir. Hü larında Emniyet Amiri î. Behkümet bu değişikliklerle istedigi zat Toksöz'ün makam odasına kişileri hakim tayin ed'erek, yargiren 24 yaşlarında Ramazan gıyı icranın emrine vermiş ola Marangoz, tabanca ile Emniyet caktır» demiştir. CHP'li HüseAmirini vurarak öldürmüştür. yin Öztürk, «Anayasa değişikOlaya, bir süre önce katil Raliklerinin, asıl suçlulan kamufmazan Maran?o?'un kardeşi Meh ] le etmek için bulunup, uydurulmet Marangoz'un. Zekeriya Tumuş bir yol oldugunu» söylena ile Halis Bay adlı iki polis miş, MBG'ndan Ahmet Yıldız memuru tarafmdan öldürülmesi İM (öyle konuşmuştur: sebep olmuştur. . ! (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) (Devanu Sa. 7, Sü. 3 de) > Sıkıyönetim Mahkemesince hakkında verilen 6 yıl 8 aylık mahkumıyet kararı Askerî Yargıtay Birinci Dairesi tarafından Makina Mühendisieri OJa£i tekrar bozulan Prof. Mümtaz Başkanı Tataroğlu, bu konuda Soysal, bir hafta sonra Siyasal THA mubabirıne şunlan söyieBilgiler Fakültesindeki eski gömiştir: I revine yeniden başlayacaktır. «Anayasamızın 122. maddesi ile Soysal'ın Anayasa Hukuku kabul edılmış oulıuıan samu KUProfesörü olarak görevine başrumu niteligindekı meslekl KUlatıldığına ilışkın yazı, önceki ruluşlara kayıt zorunluluğu w j gün SBF Dekanı Ruşen Keleş mel ilkesinden giderek diğer Ka : tarafından Ankara üniversitesi r.un ve mevzua' düzenlenmı$tu Rektörlüğüne gönderilmiştir. Bu temel ilke degıştirilince ör Konuyla ilgili olarak dün kenneğin BağKur Kanununun 24 disiyle konuştuğumuz SBF Demaddesimn (a) fıkrasuıdafcı kanı Prof. Ruşen Keleş, «Soysal «Herhangî Dir meslek kuruluşuna hakkmdaki mahkumiyet karan , yazılması zorunıu olmayanlaı Askeri Yargıtay tarafından bobakkmda DU sanun hükümisr) zulmuştur. Mahkumiyeti bahis uygulanmaz» nükmüne göre, dikonusu olmadıgmdan, Soysal'ın £er meslek gruplan vararlanırgörevine devam etmesi için huken. BağKur'a kaydını yapuran kuki bakımdan bir sakınca yokoinlerce mühenaıs ve mirnar tur. Görevine cfevam edecektir. BagKur'dan çıkanlacak ve sot Ancak dinlenmesi için kendisine val eüveniik iniîianndan nıanbir hafta izin verilmiştir. Bu iz rum bırakılacaktır.» ninin bitiminde görevine dönecektir» demiştir. ODTÜ'yü îişgal davasmda Ann P R O P f ^ î ' l R K A N A N I L D I ^rd. Prof. Dr. Kâzım Ismail Gürkan, ölümünün l. v>t''J * İNIyl • r n w r **nlJ « U n r V M I M MINIUUI yıldönümü nedeniyle dün Cerrahpaşa Hastanesinde «11 A anılmıs ve bahçedeki büstü Vali Vefa Poyraz tarafından açılmıştır. Konfcrans salonunda yapılan anm* I T l a . n K U . m törenindc, Dckan Hikmet Altuğ, ürd. Prof. Dr. Sadi Irmak, Cerrahî Kiirsiisü Başkanı Adnan Salepçioğlu, Prof. Turhan Gürgen, Prof. Selçuk Aybar, Prof. Kemal Aydınoğlu ve Prof. Gürol Insel, Prof. ; 1 0 Dr. Gürkan'ın yaptığı işler ve kişiliği ile ilgili konuşmalar yapmışlardır. ; ' H n r t ]<rıc*ı 1^0 OlQ.ll, "Fiyat istikrarsızlığı işçiyi tehdit etmektedir İZMİR Türklş Üçüncü Bölge Temsilcisi Doğan Üstkanat. «Fiyatlann istikrarsızlığı bütün azametiyle işçiyi tehdit etmektedir» demiştir. Son para ayarlaması ile ilgili olarak Üstkanat: «îktisadî cfüzenin temel ilkelerinden en önemlisi fiyatlann genel düzeyinl, sabite yakın bir rieğisim çizgisi istikametinde tut maktadır» demiş ve bu konuda sözlerine şöyle devam etmiştir: «Fakat maale?ef ülkemizde pa beraat etti • 51 SANIKLI ŞAFAK 1 DÂVÂSINA DA BAŞLANDI ANKARA ODTÜ"nün 1968'de işgâl edilmesiyle ilgili davaya dün Sıkıyönetim 1 Numaralı Mahkemesinde devam edilmiş, samklar dan Asistan Muammer Soysal ile Ergin Günçe'ye TCK'nun 254/1 maddesi geregince birer yıl, Ahmet Sina ve İbrahim Seven'e de aynı suçlardan ikişer yıl hapis cezası verilmiştir. Mahkeme, 12 kişinin de beraatine karar vermiştir. Beraat edenler şunlardır. Raşit Gökçeli, Ali Günöven, Tevfik Civaoğlu, Celâl Yüksel, Hikmet Özbek, Zeki Ertürk, Nuri Güneş, Abdülkadir Kahraman. (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de; BASKENT NOTLARI İki polisin öldürdüğü kardeşinin intikamını almak için Emniyet âmirini öldürdü OLAYLARIN ARDINDARt ra hacminin büyümesini ve da ı ralmasını iktisadi amaçlara erişmek için düzenlemeye ve bu düzenleme içinde gerekli terfbirle j ri almayı havi bir uğraşım ol ; madığındandır ki, fiyatlann is j tikrarsızhğı bütün azametiyle işçileri tehdit etmektedir. ' Bu kere de mevcut hükümetin tutumu, paramızın değerinin > düşmesine sebep olmuştur. Tem j sil ettiğimiz toplumun kötü du : rumda olan satın alma güçlerı ' nin daha da berbat bir duruma getirilmesine yol açılmıştır. Bizler için üzücü olan, bu halin izalesl bakımından toplu sözleşme münasebetlerl içinde ve ücretler Istikametindeki taleplerimizi tekrar düzenlemek meo , buriyeUne itilişimizdir. Çıktıfc Açık Ahnla.. FİKRET OTYAM ANKARA «Şu günlerde Türic siyaset saiınesinde bır oyun oynanmak ıstenıyor: Bır el çabukluğu oyunu. bir göz boyama oyunudur bu: «Halkın dikkatı Cumhurbaşkanlığı seçimı üzerinde toplanırken, demokrası temelınden yıkılmak isteniyor» dtyor CHP Genel Başkanı Sayın Bülent Ecevit. Ve suçluyor Ecevit bazı kimselerı. sanırım başta AP Genel Başkanı Demıreı gelivor diyor kı, Ecevit: «CıımhnrbaşKanı seçiminde Anayasa kurallanna, Kurallann öztine de sözüne de uyulması, elbette Anayasarnızda belirlenen Cnmhııriyotin efireŞidir. (Devamı Sa.«7. sü. 5 de) GERÇEK Çankaya'da temaslar 12 Mart Muhtırası bütün slyasi partiler ve parlamentoca kabul edildiğine göre, CumJıurbaşkanlığı seçiminin bu mantık içinde değerlendirilmesi dofal bir gelişmedir. Bu doğal «elişmeye karşı çıkışlann da burıalımlara yol açması doğaldır. 12 Mart'ta bir askerî müdahsle olmuştur. Muhtıranın bedeflerine ulaşması, normal ortama dönülmesi için şarttır. Ancak Muhtıranın hedeflerine ulaşmasını en(rellemeye çalışan ve reforml»n sürekli olarak erteliyen çevrelerin Çankaya secimlerini de «kendilerine özgü sebeplerle» kullanmak isteyijleri, ülkeri siyasi bir bunalımın içine rrmijtir. Şimdi Cumhurbaşkanı Sunay, bulutUn dağıtmak ve bir ortak çözüm yolu bulmak için temaslarına başlıyacaktır. Cumhuriyet tarihimirin teamülleri, 27 Mayıs ve 12 Mart tarihlerinin getirdikleri. bütünüyle ve ırerçekçi açıdan tartıldıkI rı zaman bazı sonuçlara varı ık mümkündür: Ordunun beı nsemediği adaylann CurnhnrI ;kanı olmasında büyük sakın< 'ar vardır. Hiç kuîlrnsm! yöt timin sivilleştirilmesi de ar••• (Dcvuru Sa. 7. Sfi. 4 de) Son günlerin pelismeleri. bir gerçeğin anlaşılmasuıa yardım etmiştir: 12 Mart Mnhtırası yürürlüktedir. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine de bu açıdan bakmak gerekir. Çankaya sorununu, Vt Mart Muhtırası aleyhine bir tırmanma politikası için kullanmak olanağı yaratılmayacaktır. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunav'ın parlamentoda grubn bulunan siyasi parti liderleriyle vapacağı konusmaların çerçevesinin bu olacaği anlaçılıyor. Bu çerçeve içinde bir anlaşma zemini saçlanması bunalıma son verecektir. Nur ayini yapan 26 kişi tutuklandı YERKÖY Yerköy ilçesinin Karasar mahallesinde oturan Kâmil Demir adındaki bir satv Sermayenin sözcü'ü olan hflsın evinde, nurculuk ayini yakümet bundan böyle «Sözleşpan 26 kişi, yapılan bir ihbar meyle getirilen ucret artışlan Hüzerine önceki gece. çüvenlik yat artışîanna sebep oluyor» dikuvvetlerinin yaptıkları bir bas yemiyecektir. kın sonucu, bir miktar yasik lanmış kitapla birlikte suçüstu Çok yakın tarihte cendikalar yakalanmışlardır. olarak yapacağımız bölsesel topSaveı Mehmet Tophan'"i ve! lantıda umumileştireceğimir uydiŞi bilgive eöre. nurculuk avigulamanın prensiplerlni ve stra ', ni yapan 2fi kisi ilk sorgularmdar tejisini tesbit edeceğiz.» (a.a) ı sonra tutuklanmışlardır.