Katalog

4 Gülru ERKMEN TUSAM Araştırmacı ATO’nun ilk genel sekreteri Lord Ismay’ın deyişiyle " Amerikalıları içeride, Rusları dışarıda ve Almanları kontrol altında tutmak üzere kurulan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü" bugün bir varoluş sorunuyla karşı karşıya. Bu sorunun temelinde Soğuk Savaş’ın bitmesiyle birlikte NATO’nun var oluş nedenlerinden biri olan Sovyet tehlikesinin ortadan kalkması ve NATO üyesi ülkelerin dış güvenlik konusundaki çıkarlarının birbirinden uzaklaşması yatıyor. Böyle bir ortamda kara kuvvetleri bakımından en kapsamlı ve NATO’nun geleneksel AvrupaAtlantik alanı dışında yürüttüğü ilk operasyon olan Afganistan Operasyonu daha da önem kazanıyor. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer Afganistan’daki NATO operasyonunun önemini 43. Münih Güvenlik Politikaları Konferansı’nda "NATO’nun geleceğinin Afganistan’daki görevini başarıyla yerine getirip getirememesine bağlı olduğu" sözleriyle dile getirmişti. Ancak NATO’nun Afganistan’daki görevi devralmasının üstünden geçen dört yılın ardından istenilen amaçlara ulaştığını söylemek güç. Uzmanlara göre bu durum üye devletlerdeki NATO muhalifi seslerin yükselmesi ve NATO’ya alternatif arayışlara gidilmesiyle sonuçlanabilir. C S TRATEJİ ulaşamadığının bir kanıtı olarak medyada yer alıyor. Bu durumdan en büyük rahatsızlığı işgali başlatan Amerikan hükümeti duyuyor. Bush yönetimi başta Almanya ve Fransa olmak üzere Avrupalı müttefiklerini Afganistan’a daha fazla askeri birlik göndermeleri konusunda ikna etmeye çalışsa da, bu çabalar sonuçsuz kalıyor. Bu durum Irak savaşıyla ortaya çıkan, müttefik NATO devletleri arasındaki bölünmeyi biraz daha su yüzüne çıkartıyor. İttifakın varlık sorunu… N NATO’nun geleceği sınanıyor AVRUPA ASKER VERMİYOR NATO’nun en güçlü Avrupalı üyelerinden Almanya’da Afganistan’a yeni birliklerin gönderilip gönderilmeyeceği ve halen Afganistan’da görevine devam eden Alman birliklerinin ülkenin daha tehlikeli olan güney bölgesine kaydırılıp kaydırılmayacağı son günlerde tartışma konusu. Alman Sosyal Demokrat Partili (SPD) Dışişleri Bakanı Steinmeier ARDTelevizyonuna verdiği demeçte Afganistan’da güvenliğin sağlanması ve Afgan askerinin Taliban’a karşı kendini ve halkını tek başına koruyabilecek düzeye gelebilmesi için sürdürülen askeri eğitim programlarının genişletilmesi amacıyla Almanya’nın bölgedeki gücünün arttırılmasına karşı olmadığını dile getirdi. Aynı zamanda Alman askerlerinin ülkenin güneyine konuşlandırılmasının da düşünülebileceğini belirtti. Ancak Hristiyan Demokrat Partili (CDU) Savunma Bakanı Jung buna şiddetle karşı çıkıyor. Nitekim Jung Mayıs ayında da 20 Alman askerinin kendi eğittikleri bir Afgan taburuyla güneye konuşlandırılmasını içeren bir öneriyi reddetmişti. Geçtiğimiz günlerde Savunma Bakanlığı Genel Sekreteri Christian Schmidt de bir açıklama yaparak, Almanya’nın Afganistan’daki gücünü genişletmesine karşı olduklarını net bir ifadeyle ortaya koydu. Bu durum NATO’nun Almanya’dan beklediği desteği yakın vadede almasının zor olduğunu gösteriyor. NATO’nun bir diğer önemli Avrupalı üyesi Fransa’da da AFGANİSTAN OPERASYONU 11 Ağustos 2003’te Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü’nün (ISAF) komutasının NATO’ya geçmesiyle Amerika’nın 11 Eylül saldırılarının ardından başlattığı teröre karşı savaş operasyonlarının ilki olan Afganistan operasyonunda yönetimi NATO devralmıştı. Afganistan’daki öncelikli görev Kabil ve çevresinin güvenliğinin sağlanmasıydı. Ekim 2003’te Birleşmiş Milletler NATO’nun görevinin tüm Afganistan’ı Kuruluş amaçlarından büyük oranda farklı bir noktada olan NATO’nun, varlığı sorgulanıyor. Yeni dönemde ittifaka görev olarak Afganistan verildi. Görevin ittifakın gerekliliğini ispat yeri olması düşünülmüştü. Ancak gelişmeler NATO, Avrupa ve ABD açısından iç açıcı değil… kapsayacak şekilde genişletilmesine karar verdi. 2004 yılı Ekim ayındaki Kuzey yönünde genişlemenin ardından, Ocak 2005’te ikinci bir genişleme planıyla batıya yönelindi. Temmuz 2006’da Afganistan’ın güney bölgesi de genişlemeye dahil edildi. Taliban’ın halen Afganistan’da görev yapan Fransız ve Alman askerleri gücünü koruduğu, Afganistan’ın en problemli bölgesi olan güney bölgesi NATO için çok daha zorlu bir süreci beraberinde getirmişti. Son olarak Ekim 2006’da Amerikan komutasındaki doğu bölgesinin de devralınmasıyla Afganistan’daki operasyonun tamamı NATO’nun kontrolüne girdi. Operasyon NATO’nun kontrolüne girdi girmesine ama NATO’nun bölgede etkin bir kontrol sağladığını söylemek imkânsız. Özellikle bahar ve yaz aylarının gelmesiyle artan Taliban saldırıları, iki Güney Koreli ve bir Alman rehinenin öldürülmesi ve buna ek olarak on dokuz Güney Koreli ve bir Alman mühendisin halen Taliban’ın elinde rehin tutulması NATO’nun beklenen amaçlara