Katalog

14 Barış ADIBELLİ Ankara Ünv. SBF Uluslararası İlş. Böl, [email protected] İlk Asya ziyaretini Çin’e yaptı… C S TRATEJİ Çin'in uluslararası arenadaki yapıcı rolünü takdirle değerlendiren Sarkozy, Çin'in gelişmesinin yalnızca kendisi için değil, tüm dünya için de yararlı olduğunu, çünkü Çin'in dünya ekonomisi ve ticaretinde son derece önemli bir rol oynadığını savundu. Çin'in sürdürülebilir gelişme yolunda ilerlemesini desteklemeye devam edeceklerini kaydeden Sarkozy, iki ülke arasındaki karşılıklı yatırım faaliyetlerinin dengeli biçimde yoğunlaşarak, ortak kazanç getirmesi yönündeki arzusunu dile getirdi. Aslında, bu ziyaretle Sarkozy yönetiminin, Fransa eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın Çin'e yönelik politikasını sürdürerek, bu temelde ikili ilişkileri "daha yüksek bir düzeye" taşımak istediği görülmektedir. Özellikle, Fransa'nın ekonomik ve ticari alanlarda Çin'le işbirliğini güçlendirmek istediği de gözlerden kaçmamaktadır. Ancak Chirac'ın Çin’le yakaladığı yakın diyalog ve ABD’ye karşı olan tutumu bilinmektedir. Oysa Sarkoyz’nin iktidara gelmesinin ardından Washington yönetimiyle sıcak bir dönem başlatması Çin’de de Fransa’nın yeni dönemde Çin’in stratejik ortaklar listesinden ayrılması olarak yorumlanmıştı. Pekin’in son yıllarda geliştirmeye çalıştığı Orta Doğu ve Akdeniz açılımında Fransa’nın oynayacağı rol oldukça büyüktü. Rusya’nın enerji silahıyla AB’ye karşı baskısı Fransa’nın bireysel olarak Avrasya’da yeni birliktelikler, hatta ortaklıklar aramasına neden olmuştu. Fransa’nın Avrasya coğrafyasında geleneksel ilişkileri bulunduğu en önemli ülkelerden birisi İran’dı. Humeyni rejimi, Paris’e devrim sonrası da sıcak bakmayı sürdürdü. Fransa, ABD’nin İran’dan dışlanmasından sonra burada oldukça kârlı bir ticaret yaptı. 2003 yılında ABD’nin Irak’ı işgal ederek buradaki enerji pazarında sadece bu işgale destek veren ülkelerin yararlanabileceğini söylemesi, özellikle Saddam’la çok yakın ilişkileri bulunan Chirac'ın, Irak’ın işgaline başından beri karşı çıkmış olması, bu yeni dönemde enerji pastasından Fransa’nın yararlanamaması anlamına geliyordu. Irak’ın işgali transatlantik ilişkilerini oldukça zedelemişti. Almanya ve Fransa, ABD’nin yeni dönemde Orta Doğu politikalarından dışlanmıştı. Rusya’nın Avrupa’ya yönelik geleneksel tutumu da ortadayken Fransa için tek çıkar yol ABD’nin İran’a yönelik söylemlerini destekleyerek, geçmişte olan anlaşmazlıkları düzeltmekti. Bu nedenle, ABD’nin İran’a askerî müdahale önerisini kuvvetle destekledi. Fransa’nın en büyük amacı İran’da olası bir rejim değişikliğinin ardından enerji pastasında kârlı bir pay kapmaktı. İşler Fransa’nın hesap ettiği gibi gitmedi. ABD’nin İran’a yönelik baskısı başta Rusya ve Çin olmak üzere dünyada büyük bir tepki topladı. Özellikle Rusya ve Çin’in İran’a göz diken ABD’ye karşı sert bir duruş sergilemesi ABD’yi geri adım attırdı. İran’ın 2005 yılında ŞİÖ’ye üye edilmesiyle de ABD’nin İran’a yönelik baskısı da ŞİÖ’nün güvenlik çemberine takıldı. ŞİÖ, her şeye rağmen in Devlet Başkanı Hu Jintao'nun daveti üzerine Fransız Cumhurbaşkanı Sarkozy 2527 Kasım tarihlerinde Çin'i ziyaret etti. Sarkozy seçilmesinin ardından ilk Asya ziyaretini Çin’e gerçekleştirdi. Ziyareti öncesi yaptığı açıklamada ÇinFransa ilişkilerinin Fransız dış politikasının en önemli yapı taşlarından olan işbirliği ve karşılıklı güven ilkeleri üzerine kurulu olduğunu belirtti. Sarkozy, Fransa ve Çin’in her alanda birlikte çalışmaları gerektiğini vurgulayarak özelikle ÇinAB ilişkilerinin bugün geldiği durumu överek, 2008 yılında Fransa’nın AB başkanlığını devralacağını ve bu dönem ABÇin yılı olacağının altını çizdi. Uluslararası sorunlarda da birlikte çalışmak istediklerini söyleyerek, Çin’in Kore Yarımadası’ndaki sorunun çözülmesinde oynadığı role atfen, İran ve Myanmar’da da bu duyarlılığı göstermesini istedi. Konuşmanın bu yönüyle Sarkozy açıkça Washington’un taleplerini de dile getiriyordu. Ayrıca, Sarkozy, Fransa'nın Çin'e verdiği taahhütlere sadık kalarak "Tek Çin" politikasını açıkça izlediğini belirtti. Sarkozy, Fransa'nın Çin'in gelişmesine tam güvenle baktığını ve Çin'in gelişmesinin Çin'in yanı sıra tüm dünya için de bir fırsat olduğu görüşünü savunduğunu ifade etti. Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi Başkanı Wu Bangguo ve Çin Başbakanı Wen Jiabao ile bir araya gelerek, iki ülkenin liderleri ikili ilişkiler ve her iki tarafı da ilgilendiren uluslararası ve bölgesel konuları ele aldılar. 26 Kasımda Sarkozy ve Hu Jintao bir araya geldiler. İki lider, ÇinFransa kapsamlı stratejik ortaklık ilişkilerini daha yüksek düzeye ve geniş alanlara taşıyacaklarını ifade ettiler. Hu Jintao, Sarkozy'nin "Tek Çin" politikası doğrultusunda "Tayvan'ın bağımsızlığı"na karşı çıkarak Çin'in barışçı birleşme davasını desteklemesini memnuniyetle karşıladı. ÇinFransa ilişkilerinin yeni bir gelişme dönemine girdiğine işaret eden Hu Jintao, Fransa'yla siyasi ilişkileri daha da derinleştirerek stratejik önem taşıyan karşılıklı güveni artırmaya, ortak sorunlara karşı çok taraflı platformlardaki işbirliğini yoğunlaştırmaya, ekonomik ve ticari işbirliğini genişleterek imkânları ortaklaşa değerlendirmeye, kültürel temasları zenginleştirerek dostluk geleneğini sürdürmeye hazır olduklarını kaydetti. Ç İlk Asya gezisini Çin’e yapan Sarkozy 20 anlaşma imzalamasına karşın siyasi alanda pek başarılı olamadı. Fransa’nın Avrasya’daki ve küresel çaptaki aktörlüğe geri dönüş isteği Sarkozy’yi yeni arayışlara yöneltiyor. ardından iki ülke arasında çevre koruma, nükleer enerji, telekomünikasyon ve sivil havacılık alanlarını kapsayan yaklaşık 20 işbirliği anlaşması imzalandı. Fransa'nın Çin'deki sanayi ve ticaret kuruluşları tarafından küçük ve orta büyüklükteki işletmeler için düzenlenen forumda yaptığı konuşmada Sarkozy, Çin'le ilişkilere büyük önem verdiklerini belirterek, ikili siyasi ilişkilerin "çok yakın", ekonomik ilişkilerin de "dinamik" olduğunu kaydetti. Sarkozy ve Jintao... Sarkozy ‘ABD’nin özel temsilcisi’ 20 ANLAŞMA İMZALANDI ÇinAvrupa Birliği ilişkileri üzerinde duran Hu Jintao, Fransa'dan ÇinAB kapsamlı stratejik ortaklık ilişkilerinin derinliğine gelişmesine daha büyük katkı yapmasını beklediklerini belirtti. Sarkozy de, Çin'in gelişmesini desteklediklerini, FransaÇin ve ABÇin ilişkilerinin durmadan gelişmesini sağlamak için çabalarını sürdüreceklerini ifade etti. Görüşmenin