Katalog

8 USİAD kültür, ekonomi ya da siyaset normunun küresel ölçekte yaygınlık kazanması ve son çözümlemede ulusal sınırların ortaya çıkardığı Sanayi ve Teknoloji Politikaları Çalışma Gurubu engel ya da kısıtlamaların kalktığı tek bir dünya sistemi yaratmak olarak tanımlamak enç Türkiye Cumhuriyeti’nin İktisat mümkündür. Bunun siyasiideolojik Vekili Mustafa Şeref Bey 1931’de savunuculuğunu da, bilim, teknoloji, sanayi bugünler için ders alınması gereken alanındaki üstünlükleri tartışmasız ülkeler sözlerinde şunları söylemektedir. yapmaktadır. "Eğer bir millet üretim hususunda geri Bilim ve teknolojinin gelişiminde başta ABD ise teknik güçler hususunda ilerlememiş ise o olmak üzere kimi gelişmiş ülkeler, madalyonun memleketin dengesini vücuda getirmeyi görünen yüzünde insan kopyalamak üzerinde uluslararası piyasanın düzenleyişine terk etmek o çalışırken, gen haritası çıkarılarak ölümsüzlüğe memleketin yıkılışına göz yummak olur. Her kavuşulması için çaba gösterirken, madalyonun sene bilânço açığını milletin öteden beri toplamış öbür yüzünde dünyanın dört bir yanında su ve ve asırlardan beri biriktirmiş olduğu menkul gıda yetersizliğinden ölen bebek ve çocukların kıymetlerle ödemek mecburiyetine düşer. Açık, sayısı her geçen gün artmaktadır. Bilinmeyen senelerce devam ettiği takdirde memleket teknolojiler peşinde trilyonlarca dolar dâhilinde mücevherat ve değerli eşyalardan, ev harcanırken, tedavisi bilinen, tedavi maliyeti çok ağırlıklarından başlayarak, nihayet o memleketin ucuz hastalıklardan milyonlarca insan şimendiferlerinin, bankalarının, sınaî ve ticari ölmektedir. Kısacası, kuzey yarım küre gelirinin teşebbüslerinin, arazinin ecnebilere geçmesine bir bölümünü nüfusun çoğunluğunu oluşturan kadar varabilir" dünyanın güneyi için harcasa, pek çok temel Bu söylenenler dikkatle incelendiğinde o sorun çözülebilecektir, ama bu yapılmamaktadır. yıllarda ne yaptığını bilen ve duruma hâkim bir Sonuçta geçtiğimiz yüzyıllardan daha farklı ve yönetim anlayışın varlığı görülür. O dönemin daha göz önünde bir sömürge ve kolonileşme yönetimi, bu sözlerle "üretim hususunda ve süreci yaşanmaktadır. Dünyanın farklı teknik güçler hususunda ileri gideceğiz ve bunu bölgelerinde, geçmiş savaşlardan daha farklı, uluslararası piyasanın düzenleyişine terk iletişim teknolojilerinin katkısıyla da daha göz etmeyeceğiz" demektedir. önünde savaşlar yaşanmaktadır. Teknolojideki Bu sözlerin söylendiği 1930’lu yıllarda, hatta gelişmelerin ilk uygulama alanları olan savaş 1960’lara kadar dünyada üretim üstünlüğü ve araçlarındaki gelişmelere koşut olarak, kimi rekabet dönemidir. O dönemlerde, endüstri zaman daha düşük, kimi zaman daha yüksek devriminin temelini oluşturan kitlesel, yani yoğunluktaki bu savaşlarda çok sayıda insan büyük üretim ölçekleri hala çok önceliklidir. Hem ülke ÜRESELLEŞME VE BİLGİ TOPLUMU ölmektedir. Bu savaşlarda, demokrasi, insan hakları vb. refahı, hem de uluslararası rekabette lokomotif kılıfı altında gerçekte paylaşım söz konusudur. Türkiye Gelişmiş ülkelerde sanayi toplumu yerini bilgi sektörlerde büyük üretim ölçekleri ile üretim de tam da bu coğrafyanın ortasında bulunduğundan, toplumuna terk ederken, bilgi ve iletişim teknolojileri yapabilme kapasitesi ve yeteneği çok mühimdir. Genç gelişmelerden çok etkilenmektedir. başta olmak üzere bazı alanlardaki gelişmeler, Cumhuriyet de, hem de elinde avucunda bir şey Küreselleşme sürecini dokuyan ülkeler, sömürge ve ekonomik, sosyal vb. birçok yapılanmada çok hızlı bir olmadan, bunu gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Geç kolonileşme sürecindeki üstünlüklerinin de kaynağını değişimi zorlamaktadır. Kimileri tarafından bu kalınmış endüstri devrimini yakalamak üzere çok oluşturan bilimteknoloji yetkinliklerini değişimin kendisi ya da sonuçları küreselleşme olarak önemli mesafeler almaktadır. sürdürebilmenin ulusal politikalarına sahiptirler. Bir tanımlanmaktadır. Küreselleşmeyi, emperyalizmin yanda küreselleşme sürerken öte yanda söylenenlerin ya da inandırılmak istenenlerin İLGİYE DAYALI TEKNOLOJİ Hindistan, bilgi teknolojisinde planlı ilerleyişini sürdürüyor. tersine paradoksal biçimde ulusal motifin giderek Günümüzde ise durum değişmiştir. Gelişmiş güç kazandığı siyasi bir süreç dünyaya egemen ekonomiler artık üretim tabanlı değildir. olmaktadır. Sadece gelişmemiş ya da bu ülkelerin Üretimde bildiğimiz sermaye ve emek hoşuna giden tanımlamayla gelişmekte olan değerlerinin yanına, hem de onlardan çok daha ülkeler, gelişmiş ülkelerin ulusal politikaları etkili olarak "bilgi" denilen kavram gelmiştir. sonucu, ulusal politikaların yerini küresel "Üretim Değer Zinciri" diye bildiğimiz döngü politikaların aldığı savıyla, ulusal politika "Bilgi Değer Zinciri"ne dönüşmüştür. Sıkça yapmaktan giderek uzaklaşmakta, yönetimlerini duyduğumuz, "Yeni Ekonomi" ya da "Bilgi başka ellere bırakmaktadırlar. Tabanlı Ekonomi" kavramlarının temelinde "bilgiye dayalı teknoloji" şeklinde ÜRKİYE’NİN DURUMU tanımlayabileceğimiz olgu çok etkili olmaktadır. Peki, "bilgiye dayalı teknoloji" nedir? Türkiye endüstri toplumundan bilgi toplumuna Bilginin artan rolü ve bunun sonucu olarak geçiş sürecinde bocalamaktadır. Endüstri küresel ekonomideki değişim, teknolojinin toplumunda öne çıkan pek çok alanda üretim tanımını da etkilemiştir. Bir mal olarak görülen kültürü edinmiştir. Ancak ne bu alanlarda, ne de teknoloji, artık bilgi içeriği ve etkileri yeni alan ve teknolojilerde, refahını artırmak ve bakımından sosyoekonomik bir süreç olarak da küresel rekabet üstünlüğüne sahip bir sanayi tanımlanabilmektedir. Teknolojiyi bilgi olarak yaratabilmek için, araştırma, teknoloji geliştirme, gören yaklaşıma göre, bilgi karmaşık ve inovasyon (ATGİ) yeteneğine, altyapısına ve genellikle maliyeti yüksek bir "diğerlerinden kültürüne sahip değildir. Bu konuda da toplumsal öğrenme" sürecini de içeren, araştırma, teknoloji katılım ve kabul ile oluşturulmuş uzun dönemli geliştirme ve inovasyon (ATGİ) süreçlerinden bir gelecek planlaması da oluşturamamıştır. elde edilmektedir. Teknoloji transferi de, temel Giderek rekabet şansları azalan geleneksel olarak bu karmaşık ve maliyeti yüksek öğrenme sektörlerde bile tasarım, üretim makineleri gibi sürecidir. temel teknolojilerde dışa bağımlıdır ve genel Bu değişimi yalnız üretim süreçlerinde değil, olarak evrensel teknoloji üretimine katkısı yok dünyaya ve yaşama dair ne varsa, özetle hayatın denecek kadar azdır. her alanında, her anında görülmektedir. Bilgi Tüm bu zayıflıklarımız sürerken, daha vahim bir odaklı teknolojik değişimlerden çok fazla hata yapılmaktadır. "Bilgiye dayalı teknolojilere etkilenilmektedir ve giderek daha da fazla geçeceğiz" denilerek, Cumhuriyet tarihi boyunca etkilenilecektir. Öyle ki, bu gelişmeler insanın yarattığımız tüm birikimler yok edilmektedir. doğal adaptasyon sürecinden çok daha hızlı Üretim tesislerimiz hızla ya kapatılmakta ya da olmaktadır. Küreselleştirilen dünyada "bilgiye yabancıların eline geçmektedir. Keza, ulusal dayalı teknolojilerin" sonuçları ya da etkileri politikalar için büyük önemi bulunan banka, sınırlı bir bölgeyi değil, tüm ülkeleri, hem de hiç sigorta vb. destek hizmetleri birikimimiz de… ilgisi yokken çok fazla etkilemektedir. Oysa bu birikimler, günümüz için elimizdeki Endüstri toplumundan bilgi toplumuna geçişin sancıları… C S TRATEJİ G Türkiye yeniden bocalıyor Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu dönemdeki ekonomik görünüm ile günümüz büyük benzerlikler gösteriyor: yabancıların egemen olduğu bir ekonomi… K B T