Katalog

Cenazelerin Diyarbakır’a geleceği önceden belli olmasına rağmen, bunun karşısında öncelikli bir strateji geliştiremediği ve bir yönüyle olayların, yetkililer açısından sürpriz olduğu anlaşılmaktadır. Devlet kurumları, kriz anlarında gündemi belirlemek zorundadır. Gündemin belirlenmesinin üç temel kuralı ise, olaylara profesyonel anlamda hazırlıklı olmak, olaylar karşısında hangi değerler sisteminden hareket edileceğinin belirlenmesi (Otokrasi, demokrasi, meşruiyet gibi) ve kriz yönetiminin halka sağlıklı bir şekilde ulaştırılmasıdır. Terörün gerilim, ayrılık ve düşmanlık stratejisine karşı, devletin barışık, kucaklayıcı, uzlaşıcı stratejisi ön plana çıkmalıdır. Bunun için de, "yaşatma" ve "gerilimi düşürme" arayışı vazgeçilmezdir. Bu konuda Diyarbakır olayları ve sonrasında, güvenlik birimlerinin hassas davrandığı söylenebilir. Ancak halka güven verme noktasında eksiklik, kısa süreli de olsa görüldü. Devlet, kendi kurallarıyla hüküm etmeli ve güvenliği sağlamalıdır. Kuralların uygulanması, özellikle çatışmanın sıcağında, heyecanın ve nefretin arttığı toplumsal olaylarda, panik ve galeyan hallerinde kolay değildir. Bu zorluğu aşmanın yolu da, bu tür olaylara önceden hem tatbikatlarla ve hem de psikolojik olarak hazır olmaktır. Hatırlanacağı üzere 7 Temmuz 2005 bombalamalarında önemli bir sınav veren İngiliz polisi, panik halinde, yanlışlıkla bir Brezilyalıyı vurmuştur. Bu olay Londra bombalamalarında polisin akılda kalan en önemli icraatı olmuştur ve diğer tüm olumlu önlemleri perdelemiştir. girişiminde bulunmuşlardır. Diyarbakır olayları bunun son derce kurnazca örnekleriyle doludur. Çocukların en önde kamu görevlileriyle karşı karşıya getirilmesi, yaşlıların ve kadınların da bu listeye ilave edilmesi terörün son derece gayri ahlaki ancak kurnazca uyguladığı yöntemler zincirinden sadece biridir. Kamu hizmetlerinin yetersizliği, bölgenin geri bırakılmışlığı gibi sloganları ağzından düşürmeyen örgütün ilk hedef listesi ise bu hizmet binalarının talan edilmesi ve iş çevrelerine gözdağı verilmesi şeklindedir. Örgütün bu ve benzeri çabaları sonuçta bölge insanını yalnızlığa mahkum ederek kendi maniple alanına mahkum etme çabasıdır. C S TRATEJİ 7 güç kullanımları ile gündeme gelen bir ülke olma durumundan yumuşak güç kullanımına yönelmiş bir ülke olarak anılmaya başlanmıştır. Toplumsal olaylar ile terör örgütlerinin arka planını yazdığı terör destekli toplumsal olaylara müdahale arasındaki farklı müdahale yöntemleri uygulanmak zorunluluğu vardır. Bu açıdan Paris Diyarbakır karşılaştırması çok doğru bir örneklem değildir. Türkiye’de 8 Mart, 15 Mart, 21 Mart tarihlerinde uygulanan yumuşak güç kullanımı başarılı olmuştur. Ancak 28 Mart Diyarbakır ve sonrasındaki örnek olaylar analiz edildiğinde bu yöntemin direnci, arka palanı iyi çalışılmış, derin kapsamalı eylemler karşısında bazı zafiyetler içerdiği görülmüştür. Diyarbakır ve sonrası bu zafiyetlerin nasıl ortadan kaldırılacağı üzerine odaklanmalıdır. DİYARBAKIR OLAYLARININ DERSLERİ Diyarbakır olaylarına müdahalede bir kısım hatalar söz konusu olmakla birlikte, örgüt militanlarına geleceğe yönelik propaganda materyali verilmemesi konusunda başarılı olunduğu söylenebilir. Bu tür infiale yönelik arka plan, organize güçler tarafından çalışılmış ve sahneye konulmuş olan, toplumsal olayların en tehlikeli taraflarından biri de döllenmeye bıraktığı "nefret tohumlarıdır". Bu tohumların yetişeceği başat ortam ise, örgütün provokasyonu sonucu aşırı güç kullanan, panik ortamında bilinç ve hesap dışı reaksiyonel hareket eden, devlet görevlilerinin yasadışı uygulamalarıdır. Bu açıdan PKK’nın Diyarbakır ve sonrasında geleceğe taşıyacağı fazla bir sermayesi olamayacaktır. Özellikle son dönemde her şeyin bölge halkının lehine geliştiği bir dönemde bu tür aşırılıkların, olay gününün heyecanıyla örgütsel bir başarı olarak gösterilme girişimi söz konusu olsa da uzun dönemde örgütün aleyhine olacağı muhakkaktır. Örgüt, bu olaylardaki başarısızlıklarını yeni cinayet serileriyle unutturmaya çalışacak veya başka kentlerde de saman alevi eylemlerini sürdürmeye çalışacaktır. Büyük bir olasılıkla çok ses getirici ve faturası devlete kesilebilecek hedefleri seçebilecektir. Güvenlik kuvvetlerinin, eşgüdüm ve koordinesini gerçekleştirecekleri egzersizlerle artırmaları, olaylara mukavemet ve müdahale açısından hazır hale gelmeleri son derece önemlidir. Kriz yönetiminin en önemli parçası, devletin mücadelesini kendi meşru değerleri üzerine inşa etmesi ve bu mücadele yönteminde ısrarcı Eylemlere çocukların ve sabırlı olmasıdır. katılması dikkat çekti... Devletin terörle mücadelede gündemi belirlemesi ve gündemin teröristler tarafından rehin alınmasını engellemesi öncül bir koşuldur. Bunun başarılması ise medyanın doğru ve zamanında bilgilendirilmesinden ve medyanın doğru yönetiminden geçmektedir. Bu amaç doğrultusunda medya ile yakın işbirliğinde çalışılması ve en doğru bilginin en hızlı bir şekilde sağlaması gereklidir. Medyanın çeşitli kaynaklardan topladığı ham bilgileri doğru ve sağlıklı analiz edecek güvenlik analizcilerini istihdam etmesi, haberlerin teröristlerin istediği şekilde kamuoyuna verilmemesi açısından Diyarbakır’ın geriye bıraktığı derslerdendir. Terör merkezli toplumsal olaylarda devletin gücünün, koruyuculuğunu ve kucaklayıcılığını gösterecek tüm kurumların olayla ilgili çalışmasının sağlanması bir diğer derstir. Devletin kendi değerler sistemine bağlı kalarak, gündemi belirlemesi, gerilimi düşürmesi, toplumun ortak aklından ve sinerjisinden yararlanması, olayların önlenmesi ve krizin geleceğe yönelik bölücü ve yıkıcı propagandalarının önlenmesi bakımından önemlidir. Devletin yumuşak güç uygulaması ilk etapta eksiklikleri ön planda olmakla birlikte eksiklikleri görme açısından son derece önemlidir. Türkiye sıklıkla kaba DİYARBAKIR’I TERSİNDEN OKUMAK Diyarbakır’ın okunmasındaki en önemli yanlış, kriz döneminin sonrasına bıraktığı mirastır. Böylesine krizlerde, toplumun her kesiminin ulusal çıkarları öne alarak durum değerlendirmesi yapması beklenir. Bu gerekli olan bir durumdur. Ancak tüm taraflar bu şekilde davranmamış ve hatta olayları, kendi fırsatçılıkları açısından bir kazanım olarak dahi görenler olmuştur. Olaylara müdahalede yetersiz kalındığı savından hareketle, devleti güçlü kılmak için yeni yasal düzenlemeler arayışına girilmiştir. Ancak, Diyarbakır ve sonrasındaki olaylara müdahaleyi sınırlayan bir yasa yoktu. Teröristin pankartını taşımak, kamu mallarına zarar vermek, devlet güçlerine mukavemette bulunmak, terörü övmek, örgütün sembollerini taşımak zaten suç kapsamındadır. Güvenlik mensuplarının güç DİYARBAKIR OLAYLARI VE MEDYA Medyanın olayları ele alma konusunda 15 Kasım 2003 İstanbul bombalı saldırılarına kıyasla önemli mesafe aldığı anlaşılıyor. Ancak toplumsal olaylarda, özellikle de terör bağlantılı infiale yol açan krizlerin başarıyla sonuçlandırılmasında, medyanın hareket stratejisi çok doğru belirlenmelidir. Bu stratejinin temeli, toplumun doğru bilgilendirilmesi; doğru bilgiye ulaşılacak kanalların medyaya açık tutulması, medyanın kendi denetimini yapmasıdır. Medyanın, denetimin nasıl yapılacağını ortaya koyması gerekiyor. Terör ve bağlantılı toplumsal olaylarda medyanın, elde ettiği bilgilerin doğruluğundan emin olması gerekiyor. Elde edilen bilgilerin, medyanın güvenlik uzmanlarınca incelendikten sonra topluma ulaştırılmasında son derece yarar vardır. Türkiye’de uzun yıllardan beri, terörle mücadele ve güvenlik, önemli bir sorun ve haber değeri taşıyor. Buna rağmen medyanın güvenlik analizcileri yoktur. Bu da medyanın doğru bilgilendirme ve kriz anlarında doğru haber stratejileri oluşturma çabalarını olumsuz yönde engelliyor. Medya, yurttaşların düşüncelerinin oluşmasında ve toplumun güvenlik ihtiyacının karşılanmasında önemli bir yere sahiptir. Toplumun doğruları bilmesinde yarar var. Medya, özellikle Diyarbakır ölçeğindeki olayları mutlaka geniş kitlelerle paylaşmak zorundadır. Ancak, kameralara yansıyan görüntülerin titizlikle seçilmesi son derece önemlidir. Örneğin, olaylarda ölen insanların parçalanmış cesetleri yerine aynı kişilerin sağlam fotoğraflarını vermek; doğru bilgilendirmeyi, doğru bir yöntemle yapmaktır. Aynı şekilde, olayların boyutu ile ilgili yorum, değerlendirme ve muhabir izlenimlerinin aktarma ölçütleri de önceden belirlenen kurallar ve bilgi donamımı çerçevesinde olmalıdır. Her görevin icrasının birincil kuralı ise yapılacak olan işin profesyonelliğinin iyi bilinmesi ve değerler sisteminin doğru tanımlanmasıdır. Kamuoyunun bilgilendirilmesinde rol alan medya, olayların yansımasını doğru yapabildiği ölçüde, gerilim, kavga, yok etme ve şiddet taraftarlarını yalnızlığa itme; barışıklık, kucaklama, hukuk ve yaşatma taraftarlarını ise güçlü olmaya sevketmek yolunda önemli mesafeler alacaklardır. Terör olaylarına bağlı gelişen organize toplumsal olaylarda oldukça önemli hileler yer almaktadır. Bu toplantıları düzenleyen sınırlı sayıdaki profesyonel ajan militanların, arka planda son derece hazırlıklı ve antrenmanlı bir şekilde toplum ve onunun güvenliğinden sorumlu devleti karşı karşıya getirme kullanımının sınırlamaları, taktiksel ve stratejik açıdan tercih edilmiş olmasına rağmen, yeni yasal düzenlemelerin bu tür olayları önlemede nasıl yararı olacağı henüz ortaya konulmamıştır. Olaylar karşısında sorumlu tarafların, aynayı kendinden fazla karşı tarafın hatalarına tutmak suretiyle suçlular arayanlar da kendileri açısından herhangi bir kazanım sağlayamamışlardır. Mesleklerinin gereğini yerine getirmesi beklenen bir kısım yerel yöneticilerin, örgütün tahriklerini ve cinayetlerini meşrulaştırıcı ifadeler ortaya koymaları da Diyarbakır’ı tersine okuma noktasında, akıllarda kalanlar arasında ön sıraları oluşturmaktadır. Tek sermayesi kan, gözyaşı ve ayrımcılık olan PKK bu olaylarda çocukları kalkan olarak kullanmak suretiyle kamu vicdanında ve bölgede, gelecek imajı bakımından yanlışlarına bir yenisini daha eklemiştir. Devlet açısından ise yumuşak gücün ilk uygulamalarından Diyarbakır sahnesi gelecek açısından önemli mesajları içermektedir. Bu yöntem yan unsurlarıyla beslendiğinde Diyarbakır cezaevinde doğan PKK terör örgütü yine Diyarbakır’da tarihin sayfalarına gömülebilir. Diyarbakır’ın en önemli mesajı budur ve doğru okunmalıdır.