Katalog

C S Ü TRATEJİ ÇİZGİLİ DÜNYA? Savaş liderlerine puan kaybettiriyor 9 lkenin en büyük grubu Sünni Arapların temsilcisi olarak, Müslüman Kardeşler ön plana çıkıyor. 1982 Hama olaylarının ardından ülke dışına kaçan örgüt yöneticileri ile rejim arasında zaman zaman temaslar oluyor. Olası işbirliğiyle Suriye siyasetinde de radikal İslamın etkileri görülebilir. yallerini vermişti. Rejimin bu girişimlerini kısaca hatırlamakta yarar var. 1) Dini vecibelerin daha rahat yerine getirilmesi yönünde sistemin anlayış göstermesi (toplantılar düzenlenmesi, kadınlar arasında peçe takanların artması, yöneticilerin Bayram ve Cuma namazlarında halk arasında yer alması v.b.), 2) Hapishanelerde bulunan Müslüman Kardeşler mensuplarına yönelik genel afların çıkarılması (1991’de 2684, Mart 21992’de 600, Kasım Esad dış dengeleri komşu ülkelerle sıcak ilişkilerde arıyor. 1993’de 554, Kasım 1995’de 1.200, (23 Kasım Ürdün meclis başkanıyla) 1998’de 250, Kasım 2000’de 600 kişi), götürerek, tek partili Baas yönetiminden çok 3) Alevi kesimin İslamlaştırılması yönünde partili demokratik yapıya geçişi talep etmişti. girişimlerde bulunulması (Hafız Esad’ın daha İkinci bildiri, ülkede siyasi alanda göreceli yu1973’de Alevilerin Şii oldukları yönünde Lübmuşamanın görüldüğü dönemin de sonunu hananlı Şii lider Musa Sadr’dan fetva alması, yüzzırlamış ve rejimin alışılagelmiş uygulamalalerce öğrencinin dini eğitim için İran’a gönderının ara verilmeden devamını niteleyen “Şam rilmesi), Kışı”nın başlamasına neden olmuştu. Bu tarih4) 1990’ların başından itibaren ılımlı din ten sonra muhalefetin ortak bir zeminde hareadamlarının Meclis’te yer almalarına izin veket etmesinin fiziki şartları da mümkün olmarilmesi. Hatta Hafız Esad 1990 seçimleri önmıştır. Londra merkezli Müslüman Kardeşler, cesinde rejim yanlısı bir İslami parti kurulmatüm bu muhalefet girişimlerinde yer almamış sı yönünde çaba dahi göstermiş ancak, başarı(bireysel biçimde de olsa) ve ortak bir hareketlı olamamıştır. Hatta Hafız Esad simgesel özelten kaçınma politikası izlemiştir. lik taşıması anlamında Hacca’a dahi gitmiştir. Ancak, 16 Ekim 2005 tarihinde 5 siyasi oluAncak, rejimin Müslüman Kardeşlere karşı şum ve 9 aydının ortak imzası ile bu kez de tavrındaki en önemli hareketlerden birisi ise “Demokratik Ulusal Değişim İçin Şam Dekkuşkusuz, 1997 yılında Suudi Arabistan’da sürlarasyonu” başlıklı bir bildiri yayınlanmıştır. günde ölen Müslüman Kardeşlerin liderlerinÖzellikle hem ülke içerisinde hem de sürgünden Abdül Fattah Abu Gudda’ya karşı sergilede bulunan muhalif Kürt ve Liberal kesimin diği tavırdır. Hafız Esad, aralarında bir bakaağırlıklı olarak yer aldığı bildiride ilk kez İsnın da bulunduğu resmi bir heyeti Halep’ta yalamcı kimliği tanınan ve Müslüman Kardeşler şayan Gudda ailesine taziye ziyareti için gönile bağlantısı olan insan hakları savunucusu dermiştir. Hatta Hafız Esad şahsi uçağını cenaHaytham Malih de yer almıştır. Söz konusu zenin Suriye’ye getirilmesi için teklif etmiştir. açıklama, daha önceki süreçlerde bir araya geGudda ailesinin Hafız Esad’a yönelik teşekkür lemeyen farklı grupların ilk kez ortak bir memektubunun rejim yanlısı basın organlarında tin altında buluşması açısından da önemlidir. yer alması ise yine önemli bir gelişmedir. Sürgünde bulunan muhalifler ile Kürtler, Li1997 yılı ise, örgütün önemli isimlerinden biberaller ve İslami kesimden kişilerin Suririsi olan ancak silahlı eylemler yüzünden örye’nin siyasal sürecinde ilk kez bir plan dahigütle ilişkisini kopararak Hafız Esad’ın şahsi patlinde bir araya gelmiş olmaları dikkat çekicidir. Şam Deklarasyonu ile başlayan yeni süreçronajı altına giren Muhammed Amin Yakan’ın te değişik muhalif grupların ortak bir zeminbir girişimine sahne oldu. Rejim ve İslami harede hareket alanına sahip olup olamayacakları ketler arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi da önemlidir. Ancak hatırlanacağı gibi, yine için Yakan tarafından başlatılan girişime rejimin Ekim 2005 ayında Paris’te düzenlenen muhaşartlı önerileri ise 1998’da geldi: lif toplantı (Müslüman Kardeşlerin katılmadı1) 19761982 yıllarında Müslüman kardeşğı) daha önceki girişimler gibi başarısızlıkla lerin isyanından pişmanlık duyduğunun açıksonuçlanmıştı. lanması, 2) Örgüt üyelerinin bireysel olarak Suriye’ye Esadİslami hareket ilişkisi geri dönmeleri ve 3) Müslüman Kardeşlerden ayrıldıklarını açıklamaları. Bu şartlı önerilere verilecek cevap ile ilgili olarak örgüt lideri 982 Hama olaylarının ardından Baas ReSadreddin Bayanuni liderliğinde bir değerlenjimi toplumsal alandaki meşruiyetini tedirme komitesi oluşturuldu. Komite çalışmamellendirmek için İslami kesime yönelik ilişsı sonucunda, 19761982 olaylarında örgütün kilerin normal zemine çekilmesi yönünde bir gerçekleştirdiği bazı eylemlerin hatalı olduğudizi girişimleri olmuştur. Hatta bu girişimler nu kabul etti ve sorumlu olarak da isyanın ar19761982 döneminde devletle silahlı mücadından Irak’a kaçan örgüt liderlerinden Adnan dele içerisinde bulunan Müslüman Kardeşler Sadreddin’i gösterdi. Ancak Yakan’nın Aralık mensuplarını da içerecek boyuta taşımıştır. 1998’de silahlı saldırı sonucu öldürülme1990’ların ortasından günümüze değin Baas siyle rejim ve örgüt arasındaki ilişkilerin Rejimi, İslami kesim ile uzlaşıya” varma sin The Guardian 24 Kasım Le Monde 26Kasım Blair usulü barış The Independent 30 Kasım 1 ? The Guardian 30 Kasım