Katalog

CUMARTESI 02 14/9/06 17:04 Page 1 CUMARTESİ EKİ 02 CMYK 2 16 EYLÜL 2006 CUMARTESİ ‘Gençliğe Değer’ büyüyor Güneydoğu Anadolu’da son yıllarda bir çok genç yeni iş olanakları ve kendini geliştirebileceği faaliyetlerle sosyal yaşama entegre olmaya başladı. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Gençlik Merkezleri ve Çok Amaçlı Toplum Merkezi’nde (ÇATOM) aldıkları eğitimlerle artık genç kızların önemli bir çoğunluğu, 1315 yaşlarında evlenmek yerine önce iş ve meslek sahibi oluyor. Kadınlar ekonomik sürece dahil olarak, hem evlerine ek gelir getiriyor hem de paylaşımlarıyla kendilerini geliştiriyor. Daha önce evlerinin dışına bile çıkamazken artık farklı illere ziyaretlere gidebiliyor. Değişim elbette ki çok hızlı gerçekleşmiyor ancak GAP bölgesinde ataerkil yapı gittikçe kırılıyor. Babalar kız çocuklarını kendi elleriyle ÇATOM’lara ve Gençlik Merkezleri’ne getiriyor hatta kimi zaman aktivitelerden kendileri de yararlanmak istiyor. Merhaba Şövalyeleri, müzikleri, giysileri, evleri ve şölenleriyle geçmiş canlanıyor. Düşünceler olmasa da atmosfer tamamıyla bir Ortaçağ dönemi... Kiliseler, krallar, lordlar ve derebeylerinin kanlı, kıran kırana mücadelesini bir kenara bırakan, ortaçağ karanlığından uzak masal tadında bir yaşam yeniden yaratılıyor... Almanya’da iç turizmi canlandırmak ve tarih bilincini geliştirmek için her yıl belirli dönemlerde yapılan bu etkinlikler ister istemez Türkiye’nin tarihine sırtını nasıl döndüğünü ve elindeki olanakları nasıl görmezden geldiğini anımsatıyor... ‘‘Uygarlıklar beşiği’’ Anadolu’nun harap hali ve restorasyon şövalyesi Çelik Gülersoy’un tarihi dokuyu korumak adına nasıl bir mücadele verdiği düşüyor aklımıza... Üstüne üstlük ortaçağ, karanlığının hışmına uğramayan Anadolu’da bir başka şekilde yaşanıyor bugün. Cadı avları, engizisyon mahkemeleri yok belki ama mezar evler, camilerin altında kadı mahkemeleri ve falakalar var... Antalya’da, Diyarbakır’da bombalar çocukların peşinde... Ve geçmişin unutulmak istenen acılarını din, milliyetçilik adına bugüne taşıyan birileri, geleceği de karartma telaşında... Ama bu topraklar aydınlık insanlarıyla da umudunu yitirmiyor. 80’lik ressam, gazeteci, edebiyat adamı Fikret Otyam da onlardan biri. Bir dönem Cumhuriyet gazetesinde de çalışan Otyam, ezilen halkın dili, kulağı, gözü olma mücadelesini sürdürüyor... Savaşa, yoksulluğa ve açlığa hayır diyen 100 fotoğrafçı ‘‘görüp görmezden gelmemek’’ için Lübnanlı çocuklara yardım elini uzatıyor... İyi hafta sonları... ZUHAL AYTOLUN DÖNÜŞÜMÜN BİR AYAĞI Ülkemizde ilk bölge kalkınma teşkilatı olarak hazırlanan ve sürdürülebilir projelerin en büyüğü olan Güneydoğu Anadolu Projesi’nde (GAP) ‘‘Gençlik için Sosyal Gelişim Programı’’nda eylül ayı itibariyle yeni bir döneme girildi. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) İsviçre hükümeti ve GAP İdaresi ile başlatarak Pepsi Co’ya devrettiği program kapsamında GAP bölgesindeki Gençlik ve Kültür Merkezleri bünyesinde ‘‘Gençliğe Değer’’ ismiyle yürütülecek çalışmalar, bölge gençliğinin kültürel ve sosyal dönüşümüne katkıda bulunmayı amaçlıyor. Pepsi’nin kurumsal desteği ile GAP idaresi tarafından projelerin kalkınma, ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını bütünleştiren, dezavantajlı grup olan kadınlar ve çocukların durumlarını iyileştirmesi yönünde bir dizi proje yürütülüyor. Bu bağlamda yürütülen çalışmaların en önemlilerinden biri de Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (ÇATOM) projesi. Şanlıurfa Yakubiye Semti’nde 1995 yılında açılan ilk ÇATOM’un ardından 11 yılda GAP bölgesindeki 9 ilde toplam 30 merkez, kursları, eğitimleri ve sosyal programlarıyla gittikçe kalabalıklaşıyor. Hızla artan nüfusun önüne geçmek ve var olan nüfusu da daha nitelikli hale getirmek, yaşam standardını yükseltmek üzere yerelden merkeze doğru yapılanan bir örgütlenme ile diğer illere de örnek olan ÇATOM’larda gençler ve kadınlar yönetimde de söz sahibi. Bölgelerdeki Gençlik Merkezleri’nde, üniversite ve yüksek okul mezunu, gençlik liderleri olarak sorumluluk üstlenen gençler, bunun yanı sıra aynı misyonu devam ettirebilecek yeni nesillerin de yetişmesini sağlıyor. Hedef kitlesi öncelikle gençler ve kadınlar olan projelerde, kişilerin sorunlarının farkına varmalarına, tanımlamalarına ve çözümü için insiyatif kullanabilmelerine fırsat yaratılıyor. Pepsi ile 5 yıllık süreç için 1 milyon dolarlık protokol imzaladıklarını söyleyen Gap Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Muammer Yaşar Özgül, hazırlanan projeleri daha geniş bir alanda uygulamaya devam edeceklerini ifade ediyor. ÇATOM’ların kentlerin daha çok kırdan göç etmiş yoksul ailelerinin yaşadığı mahallelerde kurulduğunu belirtiyor Özgül, ‘‘Köylerde kurulan ve topluma dayalı yerelden yapılanan bu oluşumlarda, eğitim programları, çocuk okuma odaları, sosyal destek ve sorumluluk programları gibi çok geniş bir alanda projeler uyguluyoruz ve zamanla geri dönüşümünü de alıyoruz. Kadın istihdamını ve girişimciliğini destekleyici programlarla da yerele yerelle örnek oluyoruz. Buralarda eğitim alan kadınlar ekonomik sürece dahil oluyorlar ve kendi işletmelerini açabiliyorlar’’ diyor. Eller taşın altında atılımcılara ufuk kazandırmak, sosyal sorumluluk, kendini ifade etme ve kariyer edindirme gibi kapasite arttırıcı eğitimlerle gençlerin sosyal ve kültürel yaşamlarına katkıda bulunarak devamında toplumsal kalkınmanın bir parçası olarak aktif hale geçen gençler, insan odaklı projeleri GAP İdaresi’nin desteğiyle ancak kendi imkanlarıyla gerçekleştirdiklerini söylüyor. Sorunları tespit ediyorlar, çözüm önerileri sunuyorlar, talepler doğrultusunda hareket ederek kaynakları kendileri buluyorlar. Güneydoğu Anadolu Gençlik İçin SosyoEkonomik Gelişim Programı Bölge Asistanı Meltem Üçler, 9 ilde yer alan gençlik evlerinin koordinasyonunu sağlıyor. Bir anlamda ellerini taşın altına koyduklarını söylüyor Üçler, çünkü asıl amaçları kentlilik bilinci yaratarak, yaşadıkları bölgedeki sorunları çözmek ve kenti yaşanılır hale getirmek. Genç kızların eğitimlere ve kurslara katılmak istediklerini ancak ailelerinden çekindiklerini ifade eden Üçler, artık anne ya da babaların çocuklarını aktivitelerden yararlanmaları için kendi elleriyle getirdiklerini söylüyor. Daha önce kaynak bulmakta sıkıntı çektiklerini belirten Üçler, zamanla ilişkilerin gelişerek projelere rahatlıkla sponsor bulabilir hale geldiklerini vurguluyor. Üçler, ‘‘Saha çalışmalarına katılıp projeler üreten arkadaşlarımız, üniversiteyi kazanıp şehir dışına çıktıklarında orada da sivil toplum çalışmaları başlatıyorlar’’ diyerek gençlerin aynı bilinç ve sorumlulukla çevresinde gördükleri sorunlara çözüm ürettiklerini belirtiyor. Proje üretebilmeleri için birçok alanda eğitim aldıklarını, proje çalışmalarıyla sadece yerelde değil ulusal ve uluslararası düzeyde de yaşıtlarıyla iletişim kurabildiklerini söylüyor Batman bölge asistanı Zeki Özhan. ‘‘Bugün Avrupa Birliği’ne projeler sunup, uygulamalar için fon sağlayabiliyoruz. Sivil insiyatifle ihtiyaçlara cevap vererek, eğitimli ve bilinçli toplum yaratmayı kendimize misyon edindik. Yerel ve ulusal destekle bu yönde yaptığımız çalışmaların artık kapsamı da artıyor. Çünkü talepler artıyor. Aileler zamanla bize güvenmeye başladı, çocuklarının kurslardan yararlanmalarını istediklerini ve hatta kendilerinin de katılmak istediklerini söylüyor.’’ K İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk Genel Yayın Müdürü: İbrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Ayşe Yıldırım Yazıişleri Müdürü: Güray Öz Görsel Yönetmen: Elif Tokbay Yayınlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ Yönetim yeri: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No. 2 Şişliİstanbul Tel: 0 212 343 72 74 Fax: 0 212 343 72 64 Reklam: Cumhuriyet Reklam Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Reklam Koordinatörü: Neşe Yazıcı Reklam Müdürü: İpek Aksoy Reklam Rezervasyon: Mete Çolakoğlu, Mustafa Doğan Tel: 212251 98 7475 Cumhuriyet gazetesinin ekidir. Baskı: İhlas Gazetecilik AŞ hafta?cumhuriyet.com.tr