Katalog

Köy Hizmetleri kapatılınca... Sondaj, sulama ve toprak etütleri neredeyse durdu Sait Beyhan ÇINGI (Ziraat Mühendisi) K öy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (KHGM) yaklaşık bir yıl önce kapatıldı. Taşra teşkilatı 79 ilde özel idare müdürlüklerine, 2 ilde (İstanbul ve Kocaeli) büyükşehir belediye başkanlıklarına devredildi. Merkez ünitesi ağırlıklı olarak Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’na, küçük bir kısmı da Bayındırlık İskan Bakanlığı’na bağlandı. Şimdi bir yıldır neler oluyor? Köy ve askeri garnizonlara içme suyu temini için yapılan sondaj çalışmalarına bakalım: Köylere yönelik sondajlarda programda 784 adet iş varken yıl sonu itibariyle sadece 368 adeti yapılabilmiş, yani yüzde 50’nin altında sondaj gerçekleşmiştir. Askeri garnizonlardaki programlarda ise 92 iş varken yapılan 14 adet sondaj yapılabilmiş, yani yüzde 15 oranında sondaj gerçekleştirilmiştir. Bu oran geçmiş yıllarda, yüzde 90 ile yüzde 100 arasında gerçekleşirdi. 2005 yılı için özel idarelerce yapılan sondajları da dahil edersek gerçekleşme oranı yüzde 50 civarındadır. Sondaj makineleri, bölge müdürlüklerinde bulunur ve bağlı illerin tüm sondajlarını (askeri garnizonlar dahil) öncelik sırasına göre yapardı. Şimdi bu makineler, bölge müdürlüklerinin bağlı oldukları illerdeki özel idare müdürlüklerine bağlı olup, büyük ölçüde diğer illere gönderilmemektedir. Bir örnek daha: İstanbul Bölge Müdürlüğü’nde bulunan sondaj makineleri belediye bünyesindeki İSKİ’ye devrediliyor ve makinelerden biri hariç diğerleri (3 adet) hurdaya ayrılıyor. Sondaj konusunda yetişmiş teknik elemanlar, sondaj operatörleri, sondaj işçileri belediyede meslekleriyle ilgisiz ünitelere atanarak, aşçı, düz işçi, atölye ustası olarak meslekleriyle ilgili olmayan kadrolarda çalıştırıldığından; kalan sondaj makinesi de eleman yok gerekçesiyle boş duruyor. Oysa İstanbul Bölge Müdürlüğü bu makine ve elemanlarıyla yılda ortalama derinliği 120m ile 150m olan 60 – 70 adet sondaj yapardı. Sondaj konusundan sonra içme suları genelinde de programda bulunan 1200’ e yakın üniteden 350 civarındaki gerçekleştirilmiştir. Özel idare programındaki işler dahil gerçekleştirme oranı yüzde 45’ in altındadır. Köy yollarına bakarsak; asfalt yapımında gerçekleşme yüzde 50 ile yüzde 60 arasında, stabilize yüzde 50’nin altında ve onarım ve tesviye yüzde 70 civarındadır. Baraj altında kalan köylerin ve yurt dışı göç menlerin iskanlarıyla ilgili birim merkezde Bayındırlık İskan Bakanlığı’na, taşra teşkilatının bu ünitelerinde çalışan personel ise özel idarelere bağlanmıştır. Özel idareler iskan işiyle ilgilenmeyeceği için yüzlerce deneyimli personel illerde işsiz kalmıştır. Bayındırlık Bakanlığı da illerde iş yapacak personel bulmakta zorlanacaktır. Çiftçilerin toprak analizlerinin büyük çoğunluğu bölge müdürlüklerinde bulunan laboratuvarlarda yapılmaktaydı. 2005 yılında bir çok ilde bu analizlerin yapılamadığı veya eskiye göre çok düşük sayılarda yapıldığı görülmektedir. En önemli konulardan biri toprak etütleridir. Her türlü arazi ile ilgili planlama, proje çalışmaları için ayrıntılı temel toprak etütlerinin yapılması zorunludur. Türkiye’ de sayısı 100’ün altında olan yetişmiş toprak etütçülerin (uzman ziraat mühendisleri) tamamı KHGM teşkilatlarındaydı. Şimdi merkezdekilerin Tarım Bakanlığı bünyesine aktarılmasıyla beraber büyük bir kısmı illerde belediye ve özel idarelerde konularıyla ilgisiz ünitelerde görevlendirilmiştir. Bu konuya bağlı olarak ayrıca tarım arazilerinin tarım dışı kullanımı da kontrolsüz kalacak tüm tarım arazilerinin talanı artacaktır. KHGM’ce yürütülen tarım sektöründeki işlere gelince... Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün kapatılması ve AKP hükümetinin tarıma bakışı sonucunda köye yönelik hizmetlerde büyük aksaklıklar oldu. AB sürecinde 10 12 yıl içerisinde tarım alanındaki gümrük sıfırlanması gerçekleşecekse; önümüzdeki 10 yıl içinde tarımda yapacağımız her türlü gelişimi gerçekleştirmemiz gerekmektedir. Türkiye’ de şu an ekonomik olarak sulanabilir 8.5 milyon Ha’ alanın yalnızca 4 milyon Ha alanı sulanabildiğine göre önümüzdeki 10 yılda, her yıl 500 bin Ha alanı sulamaya açmamız gerekmektedir. Yukarıdaki tabloya ve ayrıca 2006 yılında KHGM Tarım sektörüne ayrılan ödeneğe bakarsak bu işin olmayacağını görürüz. 2005 yılında KHGM tarım sektörüne ayrılan ödenek 154 Milyon YTL iken 2006’da bu rakam 102 Milyon YTL’ye düşürülmüştür. Böyle bir azalma ilk kez görülmektedir. Geçmiş yıllara bakarsak KHGM tarım sektörüne ayrılan ödenekler 2000’ de yüzde 65, 2001’ de yüzde 21, 2002’de yüzde 62, 2003’de yüzde 22, 2004’de yüzde 18, 2005’de yüzde 13 artırılmışken; 2006’da yüzde 34 civarında düşürülmüştür. 2003 yılından bu yana artışlardaki azalma 2006’ da eksiye dönüşmüştür. Oysa 2006 yılında halen devam eden KHGM Tarım Sektörü projelerinin minimum ödenek ihtiyacı 183 Milyon YTL’dir. Ayrılan ödenek ihtiyacın yüzde 55’i kadardır. Görüldüğü gibi önümüzdeki yıllarda sulama ve diğer tarımsal projelerde atak yapmak mümkün değildir. GAP yöresinde zaten programın gerisinde bulunan drenaj hizmetleri daha da aksayacak başlayan çoraklaşma artacaktır. Bırakın yeni projeleri gerçekleştirmeyi, trilyonlarca YTL’ ye mal olan mevcut projelerin bakımı yapılamayacağından büyük problemler doğacaktır. KHGM’ nin kapatılması ve AKP hükümetinin tarıma bakışı sonucunda başta tarım sektörü olmak üzere köye yönelik hizmetlerde büyük aksaklıklar olacaktır, olmaya başlamıştır. 3 – 4 bine yakın yetişmiş teknik eleman bir kenara atılmış olup, deneyimlerinden ve iş güçlerinden faydalanılmayarak çok büyük kayıplar doğmuştur. KHGM’ de çalışan 41 bin işçiden 5 bin kadarı iki yıl içinde emekliye ayrılmış geriye kalan 36 bin işçinin iş gücünden yeteri kadar faydalanılmamaktadır. (İstanbul’da yetişmiş elemanlar uzmanlıkları dışındaki işlerde çalıştırılmaktadırlar.) Sonuç olarak; zararı Türkiye, Türk köylüsü ve Türk tarımı görmektedir. 2005 programı ve gerçekleşme *PROGRAM UYGULAMA GERÇEKLEŞME (ha) (ha) (yüzde) Yerüstü Suyu Sulama 14060 5918 42 Yer altı Suyu Sulama 20120 11833 59 Toprak Muhafaza 1822 979 54 Tarla İçi Geliştirme 27131 7520 28 Drenaj ve Toprak Islahı 4774 2549 52 İŞİN CİNSİ *Özel İdare programları dahildir. Sulama ve hayvan içme suyu göletlerinde gerçekleşmeler daha düşüktür. 2006’ dan itibaren programa alınan iş sayısı ve alan projelerinde gerçekleşme yüzdeleri daha da azalacaktır. Çünkü mahalli idareler (önümüzdeki seçimlerde göz önüne alınırsa) önceliği seçmene yönelik yol, içme suyu gibi işlere ağırlık vereceklerdir. Tarım sektörü ihmal edilmeye mahkum hale getirilecektir. 27