Katalog

Göreve gelir gelmez bir bildiri yayımlayan Damat Ferit de milli akımı “fitne ve fesat” olarak niteliyor ve asilerin başkentle Anadolu’nun ilişkisini kesmeye çalışmalarının vatana en büyük ihanet olduğunu öne sürüyordu. Damat Ferit, milli teşkilat adı altında Anadolu’nun istila edilmek istendiğini söyleyerek pişmanlık duyanlara padişaha bağlılıklarını belirtmek üzere bir hafta süre tanıyor, padişaha boyun eğmeyenleri ise cezalandırılmakla tehdit ediyordu. Damat Ferit Paşa, milli hareketi bastırmak için iş başına geçmişti ve bunu sağlamak için tek dayanağı padişahın manevi desteği olmayacaktı. Nitekim 8 Nisan günü İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Robeck’le bir görüşme yaparak amacından söz etmiş ve asayişi sağlamak için devletin askeri gücünü kullanmak istediğini bildirmişti. Üstelik ona yardım edecek yandaşları da vardı. Ahmet Anzavur’un Bandırma çevresinde harekete geçmesini temin edebilir, İzmit, Bolu ve Trabzon gibi şehirlerde de mevcut başkaldırılardan yararlanabilirdi. Damat Ferit bu girişimleri için İngilizlerin silah desteğini umduğunu belirttiğin de, amiral bir iç savaş çıkmasından çekinmekle birlikte bu konuyu işgal kuvvetleri başkumandanı General Milne’e açacağına söz verdi. Bunun üzerine Damat Ferit, İngiliz makamlarının onaylayacağı şekilde çalışmaya hazır olduğunu, ancak bazı siyasi düşmanlarından kurtulması gerektiğini tekrar vurguladı; hatta İtilaf Devletleri’nin tutuklaması için isimlerin bulunduğu bir listenin hazır bulunduğunu bildirdi. Bu görüşmenin ardından, 10 Nisan günü Şeyhülislam Dürrizade Abdullah Efendi hükümet adına vatanseverler aleyhinde bir fetva yayımladı. Dürrizade, fetvasında “İslam halifesinin yönetimi altında” bulunan bazı kimselerin kendi kendilerine toplanıp başkanlar seçtiklerini, padişahın sadakatli tebaasını yalan dolanla aldatıp yasa dışı yollarla asker toplamaya kalktıklarını, görünürde askere yiyecek giyecek temin etmek üzere, ama aslında kendi çıkarları için yine yasa dışı yollarla bazı vergiler topladıklarını belirtiyordu. Fetvaya göre, bu kişiler halka eziyet etmeyi alışkanlık haline getirip köylere saldı Üstte Yeni kurulan Damat Ferit Paşa kabinesi üyelerinden Dahiliye Nazırı Reşit Paşa. Altta 1920’lerde Ankara sokaklarından bir görünüm. 136