Katalog

Üstte Mustafa Kemal Paşa, Ankara’da bulunduğu günleri de yoğun görüşmelerle geçiriyordu. Altta Ankara’daki gelişmeleri yakından takip ederek Lord Curzon’a ileten İngiliz temsilcisi Amiral Robeck. ce davranıp her davranışlarının yasal çerçeveler içinde kalmasına özen gösterdiklerini söylüyordu. Smith’e göre, bu kişiler padişahın varlığını kabul ediyorlar, ancak düşmanın baskısı altında olmasından dolayı sorumluluklarını yerine getiremediğini ve şeyhülislamca yayınlanan fetvalarının geçersiz olduğunu söylüyorlardı. Robeck, kendisine bir ajan tarafından iletilen rapora dayanarak Lord Curzon’a Meclis’in yapılanmasıyla ilgili bilgiler de aktarmıştı. Bu ajan, başkanlık seçimlerinin yapıldığı oturumda Meclis binasına sızmış ve gerekli kayıtları almıştı. Onun anlattığına göre oturum sırasında Mustafa Kemal söz alarak on iki aydır yapılan çalışmaları anlatmış, sonra da seçimleere geçilmişti. Büyük Millet Meclisi Mustafa Kemal’i başkan, Celalettin Arif Bey’i ikinci başkan, Abdülhalim Çelebi’yi birinci asbaşkan, Kırşehirli Hacı Veli Çelebi Cemalettin Efendi’yi de ikinci asbaşkan seçmişti. Ardından üyeler arasından bir vekiller heyeti seçilmişti. Mustafa Kemal, Celalettin Arif, Dr. Adnan, Hakkı Behiç, Bekir Sami, Hamdullah Suphi, Cami Bey, Fevzi Paşa ve İsmet Paşa heyet üyesi olmuşlardı. Ajan, kurulan bu geçici yöneti min aslında cumhuriyet rejimine dayandığını, ancak halkın padişaha olan duyguları esas alınarak bu durumun açıklanmadığını da bildiriyordu. İngilizlere göre merkezi yönetimin yayımladığı fetvalar son derece etkili olmuştu. İngilizler gelişmeleri büyük bir dikkatle izlerken, İtalyanlar Ankara ile yakınlaşma yönünde bir eğilim gösteriyorlardı. Nitekim 15 Haziran 1920’de Kont Sforza ve Kont Fago ile Mustafa Kemal arasında imzalanan geçici bir protokole göre İtalyan hükümeti Ankara’ya borç para vermeyi, Yunanlıların Anadolu’daki yayılmasını engellemeyi ve Ankara’nın satın alacağı silahların Antalya’ya boşaltılmasına engel olmamayı taahhüt ediyordu. İtalyanların bunun karşılığında istedikleri şey ise, Anadolu madenlerinin imtiyazı ile Anadolu’daki tahıl fazlasının ülkelerine ihracıydı. Fransa ise hem İngilizlerin siyasetinden, hem İtalyanların Ankara ile yakınlaşmasından, hem de Büyük Millet Meclisi’nin açıklamalarından tedirgindi. Meclis tarafından Müslümanların halifesi olan padişaha sadakat gösterileceğinin açıklanması,