Katalog

FRANSIZ DEVRİMİ ÜSTÜNE AYKIR! DÜŞÜNCELER I runia'dakı larihKri oı lam softıık wmmş defilüi. ama bu giri$iıni 146511 yıllann tnplumh İ ıirtamından vc tiyı*al mııcadelelrrindcıı A ayırma olana£ı yokııır Aıiınv hep •ynıvdı; &ı nıf perycftini yadsmuık. dctıîınci gcliiimc allematiı' lnıEınuk Bıı vaba Ucvnınin biri 89. ftceki 93 olnıak ü/erc ıkılı yönünu vıırgulayan kulaıııı yenidcn onuya acıı, ama "kaderri" okıılu bclîrleycn akıkılık vc /orunluluk olmadnn. Yam amtokrarik ve hıırjuıa aydınfannıasınırı dcvrimi. /orıınlıı hajt olnıaüan >iddcıjı, gçrıItffici hatk devriminin izlcdîfti bîr dcvrim. fcv evrimi kim rimci ynl drvriım'i vola ıktfiın grliyordıı. Bıı vnrumiı oncr Fdgar Ruır* 1%1'dc yayırtıl.inan I* Itbgrâıc» dr 'Ihrgpf iTıııgfirnun Oözıl«rıı Dııtmeu) kilahıııda öııe *urdıı. Aııııı o a » iii.ui uiri>ikn IÎIKMUI rcrormlar, feodnl >;ıpı vc •rislukru&ınııı uyıiLulıkluıi sutcrkcn vc nırgui buıılaru dokunma niyeiini hiç bclinmcmi^kcn gcrçcklcıchilirmiyüi? İTaııçoii lııreı w licniü a Richrt'nin lM6S u ynyımladıklan IJI Rvvoluıfon da avnı çi/gîdc yer alır Ek alınan koııuUııdiiıı ikM n/«rindc duıulabîlır. Biri "eliılcrtıı drtfimi"dir. ölcki dcvriıncı lıuıckciiıı ">ap ınau". Ikfttj dcdcvrimin mMİaniıvıl oldıı^ıı dulllnmini içcrır. Va/.nl.ii devrînı Oıılnıcbîlir miydi dıyc ^»rarlar. Ku^kusu/ lıayır. "Hcr *c) rranni! knlıııın Muıınlan wo/uw vc rclurın kapasiırsinc bajklıdır." H 1 Flillcr dvvrîtni *: 1789 dcv rimı aydınlanma dcMÎmidır. 18. yü/yıl boyunca bir du^Uncr vc /cık oriaklıfı. hirlikfc yayama ariMokıuıik vc burjuva clııkrinı hirbtrlcrinc yakkı>tıınn>fi. Siyasal öigürlufe duyduklan öAtm ile lıalk kitIcJeri ve dtmoknttiyt kur>ı duyduklan »cfrtl ortakfı. Devriın kanıu duzcniiKvaiisıtılmadan öncc zihinlcıdc ynpılnııştL Sekıcn dokuzun inMiııiiirı gcııcl oluıuk yayg!nla>ııııv olaıı rclbrm dü>unccHİııi, isicr miMokraıik lıbcrıüı/ııı isicr burjuva dtt^ttikx*u yönündc ubun bcıiıııiH ınijkrdi. Yani muilakiyvwilı|e kar>ı luktik amnv bırlıffci. yöncıici lopluıriKal güçlcr arasıııda an la^ma dcvrtm (inccM dAııcmdc ierçckle>tirilınhti. 1789 elillerin bn bilinçlenmesinin sonııcuydu. vaııi larihtn harrkctc gc^lno ojcsini uluiiurdiı ideuloji ulun avdııılaııma «kvrimi idL "1789 dcvrimi dJtkrin unın tnr dOncmdc gcrVCklc*cn ıkili bilinçknıııcmnın aonucu Fransız Devrimi, 1763'ten az sonra Amerika'daki Ingiliz kotonilsrinde başt8V6n9 Fransa'ya ulaşmaoan önce laviçre, Hollanda, Irlanda devrimleri ile süren Batı ya da tam olarak Atlantik Devnmi'nin biryönüdür. Fransa'dan Almanya, Italya, Malta ve Mtsır'a sıçrayacak, daha sonra Avrupa'nm oteki ülkelerine yaymcaktır. ınr. Oncc sîyasal düzenc karjı bn|ınuı/ nldukLırıııın wnrj da iktidarı dcnerkıne 7onınluhıkLııııtın bîlincinc ı»rnn>l»rdıt. Soylulartn ctnclllııgım yapııkları bu hilıiKİeıınıe, zcnginlife; nıulkiycic vc ycicııc^c dojru gcni^lcdiV Bıı aydınlanına dcvriıni olmy^ıur. Hu dütılncdcrin babiilc>ltricı niictiklcrıni altını çıunck gcrckîr. "Dcvrimın upvnasr1: Bu kuram daha da tclı* likclıdir. I78o>da ııvdcvıîın olrıuı>ıur: Kurucu Mcclh dcvrimi, Parîs luılkııım devrimî vc küylu dcvrimi. Ku>ku%ıı/ arıık Frantaı Ücvrîini'nı, Jaunes'nin HMoirr siKialblr kiiabmda bclirli okudc >undugu tiıbı. lıcri l taı'nın lamamı ııırı dcsicklcdiBî, an.ı ;tkı> <i/gi%ımlr weli»kİM/ gcli»cıı \m devrim olarak dırçlinmüynru/ Gcorgcs Ulclnıc I lors dcvnmindc Arfetıl vr bağıııihi/ bir kflyliı haıckctıııin varlıftınt şüMeımıylir. Orııı i/Jcyvn araçtırmacılar <UM«ruloıic adı vcrilcn yineflygıılvc hagırıiM/ pupulcr bir keni harcknmi sapiarlat. Ama bunUt burjuva dcvrimîııııı gcli>imiııi dcfti$1Jıciıtcmi}lcrdir. Bu harrkcflcı ura%ında hıvbir mgıınîk bajt >uk nıudut? Vu^urlaı ııııı/ 18. yıuyılın bu /cııgııt burju\o/m ile kırlaıııı vc kcııilcrın /nvallı halkı arOMhdaki ittılaka ^a^arlar. L'ski rcjım foplumuııııtı ayncaliklar vc fcodaliic ile bclirlcncn yaptmna yeicrîncc dikkaı cimcdikltrindcn bıı iuifakı bcklenmcyrn bir ?cy olarak dcgcrlcndirîrlcr. Bıırjuva/i ile lıalk kîılclcrînin bu kar>ıla^ınashi nsv'ıııı uç dcvıîmı taıuıyunıııı da 14 T M H M » 17N Batttte almtfgintfa ıçlnde kaç îane mahküm vardı Devrim efsaneleri ve gerçekler Grrçrlt; Basnlte hatk tara/ından ek geçiriüncc y&zlem mahpus s&rhett kaktt. BastUh'in ahndıgı gnn orada tadeer yetti mahpus Giyotmh* idum iuhuk ve tiftuzdır; bıçagm uttşMcsı tie liiam lumamlamr. Çottt zuman biyvgt hirkaç kere dtitfirifiek gerektr. Örnegm XVI, Louıs'tn <r/»ttı a kadtır kaitn w yağtıydı *ı bıçağt birkaç kere d&şürmek t Giyoiin kurlntnlarmm huyuk hir kısmı aristokratturdı. Kqfim kopunlunlunn anvuk yuz/tk 10 kadun mntfı. Gerçekı KfMMH EİMBTt mtUokrvttu neri katonlar rahip ve holktarult. «Vikiar. Yokxul yıguıtar açttk netieni ih &östert y I789*dtt uç dcvrıın dcfiıl. hir ick dc\rim olzaman Marte Antoineıtv "öyteysı* pastu yrsınter" nıuytur, halkın vc ozelliklc koylulcrın dcsick* demişti. kdiji burjuva, librral devrim. 179217*1 vılBu söz. Marie Antomette fhuuv'jv gelmeden iki ları anuindade\riti]dc hir «apıııa ulıııanıı^ıır; yti Önve yuyımtanan Rousseau'nun hinrflar arth dcvrlmd hurjuva/înîıı luılk kiikkrının dc^icjmpitında btr pmtsesr utjen \vr alntaktudır. ile Tirts Etai*nııı buiıınlu|unik sllrdürmc AfuAittiilien RobesğNerre, lerör döneminin flndı'ri ıılnıu^iuı. Halkın dcMcği crfmadan ve mıntm, kofa kesilmenini teyretmekıen cldc rdilcrılcıin korunmaM da olanak«i/dı. alan vah}i hakışh hır sadistrL Dcvıiınîıı II. yıh da bir "yıkım donemi" dc Rohespiem, 28 Temmuz 1794 nünü. kendi |il, dcvriıııın bavariMnı korumak icin /oııınlu kqfe\ı kesıien*' kmhr bu dehşet makıımmi bir radikullonıc vani dcvrıınn Imı ıııva/ının lcri olmıı>tıırJ I OZEL EK 6 9 HAZtRAN 1989