Katalog

I evrım y Kadınlar! Kadinlar, kftrIQ|üntir ııc /aııımı soııa eıecck? Dcvriuı AÎZC ııc *o|la» dıT Daha beJirgin bir a$agılama, daha açık bir hıwlama... Karçınua çıkanlan cngeltcr nc otursa nlsun, engeileri afinak elini/dc; Yctcr ki ntcyin!" Olympc de Uougc Kadın ve Kadın Vurna> flakları Bîldufni 1791 STELLAOVAOU 41fcmmıı* 1717da "Hcr ciıuten bir kalabahjc" ia*till*'i de geçJrir. KaJınlar Mİah kuşanır. erkek gîysileri içiııdc erkeklerin yanında uv*jır, Paıis'i korurlar. Kurııcu MeciViıı nıaa» bağladıiı kadın ga/ilerdcn Maric Choı ı^cnıicı ^lîıı adı bue kadar gelîr. 4 aftuMmia soyluiar ayrıcalıklarından vıugcçıiktcrındc Ihım halkı sevincini tokaklarda kadınlı crkckli göslcrîr. 5 ckîındc işsUHk, cnf* toynn vcckmcfc darlilından bunalmıtdört bin kadın, Paris'ten Vergaillct'a yflrflr, Mcclintcn ckınek tMerler. Ulıual Meclîs pek &ıcak karjılaıııa/ kndınlan. Yin* de askerteriuuterfııc aıef cimemcyc ikııa eden kudııılaı. kral ailcsini dc ysuilanna kafanık P&ri&Vdüııcıfcr Dcvrim tariİKivı Mîcltcict'yc gttrv "kmdlUıtiadvn yHÎH'n» brklvnmcdlk, gercvklen halka aif vlan Ekim Dtvrimf luHİınlann vnırridlr" I7W) Rderasynn kuılamaUn sırasmda hıan«a*dakî bülün askcri geçit trtrcnlcrındt, ellerintlc kılıç kadınlar vardıı ve yiiitta>lık andını îçcılcı. 1792 TVıîleries basLııııııın ha^ında kadın yıınia>Iarı "silah ba>ıımM cagııan, "crkck icindc. oın/unda tufci. bîrtoptın fi«" (Laınuriiııc) biı kudııı vurdır: Mcricouri. KadıııUrıtı ulalılaııma^ıııı savunan. yalnızca kadııılardan oluyaıı Hk %ı>awl kulup olan Devriımi Camhuriytlvl Kmdın Vnrttaflar Knlübii'nll kuran kadın. l'flkatflla<fcrrirrbir kadmdan rmlr almantn vfmu'inı krrftUnyayynriar vt bu, onlafı çok rahatM# rdt>or. Kadınlartn, dcvrimcilerin en radikuJ ke.iıııi olan Rnra^iE PartUi'yle ili^kilcri. kar>ı devrimcîlen kar^ı aldiklan kararlı Mvır, rvrornıcu Moniaıpıe*! *le$lirmeleri, kadınbnı kargti ncıt lepkîhrrr ııedcıı olııı: ŞiddrtH bir anıilcminısi kampaııyadan $oıua I793 R IC ka dın kiıKıpkri kapaiılır, 1795'U kadınlar rv»ıtıcıı M evlerıne gOndcnlirlcr 1 M Mr cnut kadar kadınlar IklflMtgihİMiııa vekiln'vkler, bu vmrln iawiMİH Mr saat Mtnra nokaklaffia btf kadm Mr amda loplaıiM| ^küldiiklrrin4# tttalı *orayla datıtılw*aklart kamu ktiiuru Parh'le yrnidrn ufaiumuB kadar talaklunacakbırdır.9* Ihıvuın kcitlııılarla îlgilî gcnrl gvçer yargılann, lanı^nıalanla kufJurııJaıı vavlann, öne surttlcn hemcn hcr rîktiıı I'ransı/ Dcvrimi Mra«Iida bîçimlendi|ini »vöykmck mttmkUn. Yi* nc bııgıın karfi vtktı|nnu I U vana ki kadınların iklnci cinx olm«ya mahkum edilmcKİyk ozdlcneblllr Fran»? IVvrimi'nin lonunda burjuva/inin muilok tgemrnlifeini kunımlafiının Napojffoa Vaflv'yEa yasalla^iı, gunUmuze kadar gcldt 1 Kadınlar Kıriiü 1793 larthli bu rasim, Franaz Davnmı »rasında kurulan 'Kadınlar Kulubu nu oörünttKıyor. ok»j»ini lıa/n layan V d ı n l a n m Çajı dOfUııOrlciî kudıııa ııa>ıl bukıyorlaıdı7 F r u s u AydınJanınasrmn ünlü dhindcki "kadın" maddesi ortaçaft sine egemcn olan "kadıa elcılk Mr Insandır'* anlayışim yıkına/. ^ n r , cinstler arannda / i hinsel cşiılik vanaynuu, kadınlann cnıclekcüel donanımının kadınların Mnıacumiyeıi" lle Odeneceği kaygısını tayr ve llrtmenln dmlerin birleımniniıı başlıca amacı oldujtunu duvunılr. Roııvmu, kadınların öxgürk>ıucwjıc Ur>t bugiin dahı kullanılan en yaygın ıczl nvunur: Doga. kadınları erkeklerden farklı yararmifiır. tkjğadaki hiyernrf îyr saygılı olrnak gerekir. "KMın hoya gllmvk ve tM9««lııruk aliında Cvlalmak için ysnılıhnvlır.** larihvi Main Oecaux>a guıe Vkmnau kad»* lannın larlhl "Militan boyutlanı varan femin»m düfinanlıj j devrımin burjııva karaktcrinî tejrîd eder.", M lier clns kendîne özgü meygalclcr için yanılılmı>tır: FhuMi Cnnbttriyvllnde kadınlann ericekler RIM banıy», knı»l>e, siywal Inphınliani geMiklerinl gönnek KUT ınisbrizT (Yurtta> Amar). Hayır iMcmcyu. Nftekim kadınların yurttaşlık hakki için îlk yttular $oylıı Mr Jakohen'den gelir Condorcet. Cımdorccl. Oeııel Mecluin loplanmaMnı lakpcdcıı %«rtae*«r Part&'nin kıırucıılanndandır vc Aydınlanma Çagı du$unüıtcrindtfiı dev1 nmi gönrbiJen rek "feyte»!"* . Dogal hakların üMünlüftündcn yıilu çıkar. Do|al haklar hcr iki cins için aynıdır vc kadınların haklannın sınırlandınlması cumhtırîyei ilkclerinc leıs dd>cr. CondOfloet yurllaılık hakkının ki^iye O/gtin indesine göre davranma hakkı gctirdîftini de dufllnOr r.ımikctf kocanın afle reiülî|l hakkım mrgular vc hıı koııuda da c>ıllik istcr. t ondorcel'ye göre koüıniarla ericekler .ıratında ikı cin«n etjtîime farklanndan gelmeyen fark yoktur." Faıkı yaraıan do|a d^Jil, efîıim, loplutn vc yaMİardır!1 Yhularııı veli>kilcrine dc dcpnir: "FnuuaYla bir kadımıı naip olabltip 1776'ya kadar Pariı'lc tulıarıyecî olanuunibi garip de|il mi?" Condorcet. kadınların gencl ve tncRİeki efitimlerinc, karma cjitimc, yeıiykinlerln cSirimine de çok öncm verir laJuıt Condorm'ııin kuramsal yıaJarındaki cunct Meılivc vcıdifi yasa önrrilcrîndeyok olur. Kcndi taJeplcrinin Şlkiyel Deflerieri'ndekl genel talcpler kındc k^ybolacatııiL untayan kadıntar Merlbl olu^lunn beykrnr kadınlana taleplrrini dile getircn 30'dan çok bnyUr kalc« ıne aldılar. Kadınlardan yana Tikirler tayraya da yayılmifttır: Bayan Eye göre kadınlar için "çalı^ntak. llaaf «efloaaıak"zamanı geçmiflir. kadınlar erkekler gîbi vergilendirildiklerinegöre oylarına da ba»vurmak gerekir. Süffrajcilcr 20. yy'ııı l«a>ıııdaoy lıakkı isuıkeıı, aynı savı kullamrlar. Bu broıttrlcrdc ailc i>. uyaseı alanlarında ıaın cfîılik nticr kadınlar. Evliiiğin yeniden dllrcntcnmeu, brotlferlerin hcpsinde. kadınları en çok CtögUricfiîrccck onlcm MtyılmakMdır. Kocanın kanftinın hedenî ve malluıı loıundckı ıııullak hâkinıiyefi. dc^potluftuıı ycııı O/gılrlük ortamıyLı İM£Ua>ııi.iya<;ak biı kaîıntuıdır. MBof4Uinuı O/gUrlüiü vî birbirincdalıaçok hag&ayacakıırT ye«tndc kadın kocasinın şlddeıinden vc »adakatsi/lıjindcıı koıuııabitecek. bo$anma kadını, "Itogu dd|xıti/nıiMbcıi£cfi muilak e«arctten kurraracakıır!' Tten t i a l kadıatormm knria dttekcekrindc "heı kadın ınttlkUnü isiediŞi gîbi ve kuva^ından uın almadan kııllunabiİmclî" deniliyor. Ocnv JavtHie, ya/ısında gekneksel olarak kadınlanı ayrılmı? mcslckkri gAzden geçinyor ve hepftlni "yatamca erkektoda kt% ttttyaT gftr*r. uKaderin hrr feytfvn >nkraa kıMıgı kadınlam grcinmrk Ivln fukuytaa hu*ln \u\ bırakılmak fsfınmiıur ıtıa?" Kadmlıır uuuHklc lwadtteriae a>rılan merfeklcıv glrmvlrrlae eapri ohıaanaMMni vr erkrk ırkabefltaw kai|i konıamak lallyfiriar *BI« UU; olmara i m ^ b Ift hııaWnn v penteHe ntayeye Hi»m«yvceftlaUw «Oı veriynnif,*9 Ilk lııgili/ fcminiati Mary Wriktonecnıftv 1791% kaltfmc aldığj Kadm HaHhın Sınıanusu'nu l*ran»ı/ Meclui'ne kadınJarın c|i(imiyle iiglli bir yaıa teklifi vcren 1UkyrandBa itlıaf cdcrkcn, "dnKİnin davasmı lavunuyorum" dcr ve kadınlann vardıf t onemli Mr aıamayı dillendiriı: kadınlar ciıı.% olarak eıiliyorlar, cir» olarak kunulacaklar. Dummin ga/eıelerinden Let Elrenacs Nalnınalrs dr.% llauıes'da Madamc dc M kadınların "Tiers fciat'nın Tîers ElaiSı" okluklarını \aplar ve "hcr knca karıuna kar>t MAIU bir bc> gıbi dananır" dcr. Aynı fikri yıllar scmra sonyal»tlcr dc Mivunacaklır: Kadın, prolderin proIetcridir...G * hunM/ Dcvrimfniîi büyıık galiM beyu hıırJuva erkcgın mülki>vi hakkıdır, kadınlar da "rrpltı tirmuı a|aanm bnhcııaııııı nıulkıı »Kdugu gihi1* kocalarının mülkü sayıldıklaıından di|n mftiknüzlerlc birlîktc Fransı/ Dcvriml nin başJıca ycnîkleri. Fransu Dcvrimi'nin kfe ÖZELEK 14 9 HA/JRAN 1989