Katalog

SİYASET 83 Tek a claııı vo ekibi.. A navatan Partısi seçim beyannamesi Özal vc ckibinin kafasındaki htıkıimet modeli hakkında yeterli ipııcu veriyor. mıyorlaıdı. Arada sorun çıkınca başbakan bunu şu veya bu biçimde çözümlüyordu. Koalisyon döneınlerinde veya hükümet Uycleri arasında görüş ayrılıklarının derinleştiği donemlerdc bu uygulamanın iki hukümel uyesinin birbirlcrinirı hazırladıklan kararları karşılıklı im/alanıamusı veya çantasında "unıılması" gibi sorunlar getirebiliyordu. özal'm partisinin hükümet modeli işte bu sakıncayı yok ediyor. Bu sakıncayı yok ediyor ama ne getiriyor? Bakanlar, kendı bakanlıklarını ilgilendirmeyen konularda imza verme ve sorumlu olma durumundan çıkarılıyorlar. Hatta icabında bilgi sahibi olmak durumunda bile olmayacaklar. İlgili bakan bir konuyu kendi insiyatifi ile çözecek ve kararnamesini başbakana imzalatacak. Boylece meseleler iki kişi arasında ve en fazla başbakan yardımcısı da dahil Uç kişi arasında çözümlenmiş olacak. Bakanlar Kurulu üyeleri ancak hükümet sorumluluğu gcrcktıren durumlarda kararlara katılacak. Böylece özal, vaktiyle Başbakan Müsteşarlığı yaparken zamanın başbakanına dayanarak tek elde toplayıp ekibi ile yürüttüğıı işleri şimdi de başbakan olarak yine dar bir ekip ile yürütecek. Sızıltısız bir biçimde... Seçim beyannamesindeki muhtcmcl kabinc lıstesıne bakıldığında Dışişleri, Içışleri, Adalet gibı temel bakanlıklar bir yana bırakılırsa, ekonomı ile ilgili işlerin en fazla 10 kişide noktalandığı göruluyor. "Genel ilke olarak Bakanlar Kurulu kararlarının asgariye indirilmesi yanında, sadece ilgili ve sorıımlu bakanlar ile başbakanın imzaluyacagı ikili ve iiçliı karar sisteminin getirilmesini faydalı bıılmaktayı/." Şimdiki uygulamada kanun tasanları, kararnamelcr, ekonomik ve sosyal politikalar ile ilgili olarak alınacak kararlar Bakanlar Kurulu'nda bütün bakanların irruası ile ve katılması ile ortaklaşa alınmaktadır. Tüm konular Bakanlar Kurulu'nda görüşülmediği zamanlar da bır bakanlığın hazırladığı karar diğer bakanların imzasına açılmakta ve tüm bakanlar ve başbakan tarafından imzalandıktan sonra hüküm ifade etmektedir. Bu sistemde bakanlar imza atarken diğer bakanhkların hazırladığı metinlerden haberdar oluyorlar ve gerekli gördükleri zamanlar bu kararlara itiraz ederek imza atkuvvetli iktidarı denilemez ama, 211 'lik bir sayı salt çoğunluğun oldukça üstunde ve gııçlıı bir dayanaktıı. Ayrıca bu meclis grııbunun üyeleri daha bırbırleıini yeni yeni tanımaya başlıyorlar. Yani hükümetin başını ağrıtacak gruplar veya hi/ipler haline dönüşmcleri uzun bir zaman alır. Bu grubun çoğu siyasete yeni atılıyor. Hükümetı "kttstek" değil, "destek" olarak göturccek cğilimde. Ayrıca yeni bir parti olan ANAP'ın cski partilcı gibi kendilerinden daha eski bazı kcsimlerle çekişmeleıi de yok. Ö7al ve ekibi tum bu etkenlerden kaynaklanan gücü ile hukumeti kurmaya hazırlanıyor. Bu öyle bir hükümet ve parlamento gucu ki bir iki yıl sonra "beni bırakmadılar" di yecek hiç kimse yok. Bu ekip ve özal ya başarılı olacaktır. Ya da başarısız olursa kimseye diyecek hiçbir sözü, kimseye atacak hiçbir kabahati olamayacaktır. Encamı hepimize hayrola... SIYASETIN UCUNDAN FÜSUN Ö/BİLGKN Bir başbakan yardımcısı Bir başbakan yardımcısı ve 4 devlet bakanı ile tum ekonomik konuların bağlı olduğu 4 bakanlık. Evet tüm ekonomik bakanlıklar, kuruluşlar ve konular 4 bakanlık bünyesinde birleştiriliyor. Böylece "tek adam ve ekibi" olarak nitelenebilecek bır hükümet yapısı doğmuş oluyor. Bu hükümetin bir büyük şansı da parlamcntoda. Parlamentonun gelmiş geçmiş en Meğer Bayarhn eli boşuna öpülmüş . . . Neferliği ne kadar sürecek? MDP Bitlis milletvekili Kâmran Inan, partinin ilk kuruluş aşamasında Cenevre'de devlet hizmetini sürdürüyordu. O zaman yaptığımız telefon konuşmalarında henüz Türkiye'ye dönüp dönmeyeceği konusunda bir karar verememiş görünüyordu. Daha sonra bir karara vardı ve tnan bir anda diplomatlığı bırakarak kendisini yeniden siyasetin içine attı. 6 Kasım seçimlerinden üç gün önce Istanbul Saraçhanebaşı'nda MDP mitinginde rastlaştık ve sorduk? Beyefendi, durumu nasıl görüyorsunuz? Çok iyi, milletin ilgisi fazla. Asgari 240, azami 280 milletvekili çıkarırız. Peki efendim sizin durumunuz nasıl olacak. Bu kadar büyük farkla iktidar olursanız Dışişleri Bakanlığı gibi bir görev sö7 konusu mu? Efendim, rica ederim. Biz bakanlık için girmedik bu işlere. Bir fikrin takipçisiyiz. Ben bu partinin bir neferiyim.. Kâınuran Inan gerçekten de iyi bir nefer olduğunu gösterdi. MDP'nin tulum olarak üç milletvekilliğini aldığı tek il Bitlis oldu. Ancak tnan'ın seçim sonuçlarına ilişkin tahmini pek tutmadı. Bakalım neferliği ne kadar sürecek'.' S iyasi partilerin kurulmasına izin vcrildiği gunlerde sağ kesimde parti kurmaya soyunanların ilk ziyaret ctıikleri yeı Istanbul Çiftehavuzlar oluyordu. Celal Bayar'ın evi arkadışımi7 Deniz Soın'un deyişiyle "turbeye" donmüştü. Sanki Celal Bayar kalkıp da, "Ben şu adamın arkasındayıın desteğimi ona koyuyorum" derse seçimleri alıp gidecekmiş gibı.. Celal Bayar'ın elini öpüp desteğini almışçasına konuşanlar mı istersiniz, yoksa sağ kanatta kurulan bir partiye destek vermemesi için mektup yazanlar mı ararsınız, eski DP'lilerin oluşturduğu grupların pazarlıklarım mı hatırlarsınız.. Celal Bayar ile ilgili her türlü spckülasyon yapıldı. Çiftehavuzlar'daki evin sevgi ve desteğinin kime yöneldiği tam anlaşılamadı ama Bayar'ın yakın çalışma arkadaşlarından ve eski DP'lilerden Celal Yardımcı, Necla Tekinel ve Sebati Ataman MDP listelerine girdiler. Parti kurduğu halde Bayar'ın elini öpüp desteğini istcmeyen tek kişi ise Turgut özal oldu. MDP listesinden aday olan Celal Yardımcı ve Sebati Ataman parlamcntoya bıle girmeyi başaramadılar. Ozal isc iktidarı aldı. Demck kı o kadar parti kurma heveslisi Bayar'ın elını öpmcye boşuna koşmuşlar. Bundan sonra sağ kesimde parti kuracakların dikkatlerine... Partilerin gerçek yüzü ve kongreler Siyasi partilerimiz "yukardan aşagı" doğru örgütlendiler. Yani bir kişi veya birkaç kişi çıktı. Bir kurucular kurulu oluşturdu. 30 kişilik kurucular kurulunun oluşması ile siyasi parti kurulmuş oldu. Sonra kurucuların bir bölümü veto edildi, yerlerine yeni kurucular geldi, onlardan da veto edilenler oldu. Böylece başlangıçtaki kadrolarını tumüyle muhafaza edebilen pek az parti kaldı. Daha sonra bu partilerin kurucuları bir merkez karar organı oluşturdular, il başkanlarını ve il yöneticilerini atadılar. İl başkanları da ilçe başkanlarını ve ilçc yöneticilerini.. Böyle yukardan aşağı doğru kurulan partiler bir yıl içindc aşağıdan yukarı doğru yeniden kurulacak. Şöyle ki: tlçeler genel kurullarını yapacaklar. İlçe yöneticilerini seçecekler. Bu kongrelerde seçilecek delegelerle il kongreleri yapılacak. tl yöneticileri ve genel kurul delegeleri seçilecek. Daha sonra partilerin ilk büyük kongreleri toplanacak. Bu kongreye gelen delegeler, partilerin genel başkanlarını ve merkez karar organlarını sececek. İşte yeni partilerimizin gerçek yüzleri de böylece ortaya çıkacak. Yasaya göre, partilerin bu ışlenıleri yapmaları için TBMM Başkanlık Divanı'nın oluşmasından sonra iki yıllık bir süre verilmiş. Ancak bazı partiler hemen bu yola gitme eğilimınde. HP Genel Başkanı Necdet Calp bunu seçim geccsi söyledi. SODEP'de de bu yolda bir eğilim gözleniyor. BAYAR VA öpenleri çok oldu.