Katalog

SİYASET 83 HP'NİN BAŞARISININ GIZI Mazlumluk görüntüsü Calp'in işine yuradı Veto edilen milletvekili adayı Yüksel İşbilen liderlerin TV'deki açıkoturutnundan sonra şunları söylüyordu: "Söylenecek çok şeyler vardı, ama konuşamadı bizimkiler. Allah yüzümüze güldü de bir köprü olayı çıkardı karşımıza. Bir köprü olayından en az 40, bankerlik olayından ise bir o kadar milletvekili çıkardık..." HASAN UYSAL •W" w" •"•p 1 ^ 6 kasım seçimleri so1 ^ 1 I M nucu tam 117 milletve^^"^B I kılı ka/andı. Siyaset is A. A JL. tatistikçılcrı baraj sıstemınm olmaması halinde HP'nin topladığı oyla 125 milletvekili çıkartacağını söylüyorlar. Araştırmacılara göre, Halkçı Parti en a? 10 milletvekılliğını birkaç oyla yitirmişti. Seçinı sonuçlaıı alındığında parlıler olayını yakından ızleyenler arasında görüş ayrılığı ortaya çıktı. Bir gruba göre, Calp'in başarısı tanı anlanııyla bıı surprizdi. Hatta Calp beklenmedık biı patlama yapmıştı. A7inlıkta kalan bir grup isc, sonucun hiç de surprİ7 olmadığını ılerı sürüyor, seçimlerin bir hafta geç yapılması halındc Calp'in iktidar partisi bile olabileceğinı söylüyordu. Bunun hangisı doğruydu? Aslında parti kurmayları bu sonucu beklıyordu ve genellıklc 80120 arası milletvekili kazanacaklarını umuyorlardı. Hatta "yüzer gezer ve sessiz" oyların HP'ye akması halinde 200'u aşacaklarını bıle tahmın ediyorlardı. rumu tersine çevırmişti? HP'nin en tutarlı kurucu üyeleri veto edilmışti. En iyi milletvekili adayları da veto cdilmekten kurttılamamıştı. üeride kalan ların büyük bölumü yetersiz, çevrelerinde pek iyi tanınmayan hatta sevılmeyen şahıslardı. Adeta HP'ye oy gelmesin diye scçilmişlerdı. tl örgutleri de öyleydi. lllerde örgutlenme ıçın kimsenin bulunmadığı 7aman zorunlu olarak bu tur kışıler ıl yoneticısi olmuştu. Buna rağmen başarı nereden kaynaklanıyordu? çenek gıbi halkın önune suınılması, ayrıca Sunalp'in konuşmaları ters tepmişti. Bu durumda özellıkle ekım ayından itibaren adeta ÖzalCalp ikılemı kalmıştı halkın huzurunda. Ancak, Özal çok daha önde görunüyordu. örgütu daha sağlamdı. Sağın üç eğılimini de örgütlerinin içine katmı; aktif vc dınamık bir örgüt kurmuştu. Calp'de ise, durum tam aksineydi. Fakir düz yolda şaşırır 16 ekimde propagandanın serbest bırakıldığında sessiz gözüken Necdet Calp'in atağı başladı. Cesur, cesur olduğu kadar akılcı, halkın özlediği kelimeleri titiz.lik.le seçen bir ınsan olmuştu ki, baştan itibaren ona yanlış teşhis koyanları şaşırtmıştı. Malatya'da başlayıp, Istanbul'da sona eren 16 gunluk propaganda gczıleri her gün artan, ustelik coşkulu kalabalıklarla karşılaşnııştı. Calp parti başkanlığından lıdcrliğe adım atmayı başarmıştı. Başarıda bir önemli faktör de "çok başarılı 24 Ocak kararları saycsinde gunden gune yoksullaşan, alım gucu duşen yurttaşu çok sempalik gelen fakir parti" imajıydı. Calp, "Para pul onlardaysa, beyin ve yurek bizdedir" diyordu. "Bizim paramız yok, paralı reklamlar veremeyiz. Reklam şirketlerine verecek milyonlarımız da yok. Ama onlar parayla halkı kandıramayacaklar" diyordu. Hatta son olarak "Zengin arabasını dağdan aşınr, fakir duz yolda şaşırır" diyerek bir anlamda siyasi parti kuran Necdet Calp'in bu sözü birçok yurttaş arasında sempati bile yaratmıştı. Fakirlik, garıplik, mazlumluk görüntüsü işe yaramıştı. llk çıkışlarında barajı aşmaları bile mümkün görülmeyen HP'nin bu son göruntu ve çıkışlarıyla barajı aşması artık kesindi. Calp ne yaptı da... HP örgütu ve Başkanı Calp, ne yapmıştı da bu noktalara varılmıştı? Başlangıçtakı becenksızlık, uyumsuzluk, her kafadan ses çıkan, hatta içlerine değil sosyal demokrat, sağın ıleri uçlarındaki adamların bile sızdığı, üstelik parasız bir parti ne yapıp edip, koşııllar hep aleyhlerınde iken bu du En önemli etken öteki partiler Başarıda birçok etken vardı. Ama en önemli etken rakıp partilerdi. Halk seçeneksi? kalmıştı. Başlarda Sunalp'ın tek se Ozal her gittiği yerde herkesin ağzına bir parmak bal çaldı Eskilerden birisinin, "Türkiye'de kasketliler, ev kadınları bir lidere sevgi gösteriyorsa o lider başa gelir" sözü anımsandığında TUrgut Özal'ın illerde ve ilçelerde gördüğü ilgi, iktidarı için bir ön haberciydi. çok, seçım otobtisıi caddelerden sokaklardan geçerken bellı oluyordu. Eskilerden bırıvnin "Türkiye'de kasketliler, ev kadınları bir lidere sevgi gösteriyorsa, o lider başa gelir" sözu anımsandığında, Turgut özal'ın illerde ve ilçelerde gördüğü ilgi, iktidarı ıçın bir ön haberciydi. Gerçekten de, Suudı Türel seçım otobusünden "r" leri uzatarak "gellyorrrr, Özal, geliyorrrr" ya da 'Mnsıyla, balıyla. meyve yuklu dalıyla, başmda Turgut Ozal'ıyla Anavatan geliyorrrr. " dıye bağırtnası uzerıne pencereler açılmaya başlıyordu. Ev ka dınları el sallıyur, özellıkle esnaflar dııkkânlardan dışarı çıkmadan Özal 'ın sağ ve sol elını bırleştırerek yaptıgı "zafer" ışaretini bırbirıne göstermeden edemıyorlardı. Bizim için farketmez HP'ye yenı olanak tanıyan bir başka olay da İ'V'dekı açıkoturumdu. bunu baştan anlamış olmalı kı, Necdet Calp, TRT Genel Mudürü Macıt Akman genel merkeze kendisini ziyarete geldiğinde şunları söyle mişti: "Bu olanağı tanıdıgınız için sizlere ne kadar teşekkur clscm azdır. özellikle bize bu büyük olanaktır. Bizim için canlı yayın ya da banttan yayın olsun farkelmez. Yelerki olsun." "Oyum sana" der gibi Bu ılgı, seçım otıibusündekı "Arım, balım, peteğim"şarktsının gurültüsune karii merakla bir snkaga çıkıs değıldı. Özal'ın "aslını" görmek ısteg'ı de değıldı. EUerını sallayanlann bir çoğunun yüzlerınde bir gulumsenıe de vardı. Bir tur "oyum sana" demek istıyordu bu ılgılı yuzler. /aman zaman ılgınç gorüntulere de rastlanıyordu. özal'ın Keçım otobusunun uğradığı Kızılcahaınam 'da bir berber elınde usturası ıledukkânının onune çıkmış el sallıyordu Özal'a. Musterıst de önunde beyaz önlük, yuzu sabunlu bir bıçımde dukkânın onundeydı. O da el sallıyordu. Nıtekım, bu göruntuler Turgut özal'ı da etkılıyordu. Sabahın saal sekizinde gezıye çıkıp suut subah uçlere kadar ıIleri ve i/çelerı dulaşan Özal. sabahın rnahmurluğunu kalabalıklar ıle atıyor ve uçıldıkça açılıyordu: Bu ii bitti. Köprüden 40 milletvekili Açıkoturunıdakı bilınen konuşmalar, Calp'e çok puan ka/andırmıştı Seçım sonuçlarınm alındığı gece, veto edilen milletvekili adayı Calp'in arkadaşı Yuksel tşbilen şöyle konuşmuştu: "Söylenecek çok şeyler vardı, ama konuşamadı, bi/imkiler. Allah yuzumuze guldu de bir kopru olayı çıkardı karşımıza. Bir kopru olayından en az 40, bankerlik olayından ise, bir o kadar milletvekili çıkardık." Köpru olayını Genel Başkan Calp şöyle anlatıyordu: "Milingde konuşuyorum. Diyorum ki, veraset intikal vergisi almayacağız. Vatandaş bagırıyor (koprüuuuuu..) Ahrgari ucreltcn vergi almayacagı/ diyorum yine bagırıyorlar (koprüuuüüü)" IŞIK KANSU ç çeyrek kala Anavatan Parlısı Uenel Başkunı Turgut özal, adeta dukıkalar ıle varışlı. Özal son seçıın gezısınde loplaın 10 ıl, bu nun uç kalı kadar da ilçe gezdı. Özal'ın seçımlerde şansını ariıran bir neden belkı de Anavatan Parlısı lidermin seçım otohusu "Petek "ın geçtığı her ıl ve ıl çede halkı kırmayışı oldu. Turgut özal, en azından uğradığı ilçelerde halka bir "merhaba" deyıp kendtsıni bekleyenlerm Rönullerını uldı. Bir baktma herkesin ağzma bir parmak bal çaldı. Seçımden yaklaşık bir hafta oncesine değın polıtıkaya, lıderlere karşı "çekingen" davranan halkta hır hareketlılık gorunuyordu. özal, Rize ve Trabzon'da tam bir "govde gosterisiyaptı"denilebılır özal'ı Rıze'ye yuzlerce arabalık bir konvoy f>öturüp gerı Trabzon 'a gelırdı. Sokaklardaki ilgi ön haberciydi özal'a karşı olan ilgi, miiing alanlanndan