Katalog

SİY/VSET 8 3 İS Grenada?ya saldırı PROF. TÜRKKAYA ATAÖV merika Birleşik Devletleri'nin, yanına kattığı miniskül devletlerin her birinden birer, ikişer mangayla bir araya getirdiği toplam 300 kışilik kuvvetin de desteğinde, Karayipler Denizi'nde egemen bir devlet olan Grenada'ya 2000 askerle müdahalesi açık bir silahlı saldırıdır, hukuken mazur gösterilemeyecek dehşet verici bir olaydır. Türkıye'nin antlaşmalardan doğan hakkını kullanarak Kıbrıs'a mudahalesine ya da Küba'nın Angola'daki meşru hükıimetin çağrısı üzerine Afrika'ya asker yollamasına benzeme7. Amerikan askerî müdahalesi Grenada Başbakanı'nm çağrısı üstüne olmamıştır. Birleşmiş Milletler Antlaşmasının 39'uncu maddesi ve onu izleyen maddelerden doğan bir uluslararası barış ve ortak güvenlik sorunu da ortada yoktur. Zaten, B.M. adına bir mudahale kararı bu uluslararası örgüt içinde alınamazdı da. Güvenlik Kurulu'ndaki öteki büyıık devletler hemen vetolannı kullanacaklar ve konu "Barış İçin Birleşme Kararı" gereğınce Genel Kurul'a intikal etse bile, oradaki AsyaAfrika çoğunluğu olsa olsa Amerika'yı kınayan bir eğilim gösterecekti. A Amerika tarihinde ilk defa Güzellik Kraliçesi secilen zenci olan Vanessa Williams geçtiğimiz günlerdc Başkan Reagan tarafından Beyaz Saray'da ağırjandı. Amerika'nın Grenada'yı işgali hukuken mazur gösterilemeyecek bir olaydır. Türkıye'nin antlaşmalardan doğan hakkını kullanarak Kıbrıs'a mudahalesine ya da Küba'nın Angola'daki meşru hükümetin çağrısına uyarak Afrika'ya asker yollamasına benzemez. Washington, Jefferson, Lincoln, Thoreau ve Hawthorne'un Amerika'sı 110 bin nüfuslu küçücük bir adaya, zaten Amerikan Anayasası'ndayazılı bir takım ilkeleri oraya getirmek isteyen bir iktidarı bahane ederek silahlı saldırıda bulundu. Işte Amerika'nın "kurucu babaları" ve onların dünya görüşü ile bugünkü yönetim arasındaki büyük fark. bomba olayını çok kimse CIA'ya bağladı. Nihayet, "Grenada" adını hemen akla getiren bir kodla bilinen manevralar düzenledi. Bu askerî manevralar Puerto Rico'ya bağlı ve Grenada'nın güney ucunda Point Salines'e yakın "Amber" adasında yer almış, böylece, Grenada'ya müdahalenin daha 1981 ağustosunda bir provası yapılmıştı. Amerika Point Salines'te yeni bir uluslararası havaalanı yapılmasına karşıydı. Burada Küba işçileri de çalışıyor ve Reagan yönetimi bu alana kendine yönelik olarak da kullanılabilecek bir askerî üs olarak da bakıyordu. Amerika Grenada'yı Küba'yı, Küba'yı da Sovyetler'c bağlayarak bu sonuca varmaktaydı. Oysa, Grenada'nın resmî açıklaması bu havaalanının kendisince son derece önemli olan turizm geliri ıçın vazgeçilmez olduğu merkezindeydi. Böylesinc genış havaalanları Latin Amerika'da başka yerlcrde de vardı. Bu yanıtın doğruluğuna bazı başka Batılılar da inanmaktaydılar. örneğin, Patrick E. Taylor'un '"VVashington Posf'takı yazıları ve "London Guardian" da çıkan değerlcndirmeler olayın büyutulmemesi gerektiğı görüşundeydiler. \merikan Senatosu'nun ilgili komisyonları da çeşitli dönemlerde konuyu görüşmüş ve mudahale için gerek görmemiş, hatta adanın çok ufak oluşu nedeniyle Amerika için bir tehlike oluşturamayacağı vurgulanmıştı. Ancak, Başkan Reagan bu adaya "bir Küba hedefi" olarak bakmaktadır. Gene Reagan bir deniz üssünün de yapılmakta oldugunu söylemiş, ancak bunun yerını belirtmemiştir. öte yandan, Amerikan Devletleri örgütü'nde konuşan Grenada temsilcisi, tüm ötekı delegeleriıı önunde, Başkan Reagan'ı CJrenada'ya davet ederek bu sözde lımanı kendılerinc göstermesini istemiştir. Bu vesileyle hatırlayalım ki, asıl Washington Orta Amerika'da, örneğin Kolombıya ve Honduras'ta askerî Usler peşindedir. Reagaırin yıldınm aşkı: Zenciler, işsizler, kadııılar... E konomik politikasının bir ayağını sosya! harcanıaları budama üstüne oturtan Konald Reagan, seçimin sıcaklığını hissetlıkçe, bazı sosyal gruplara karşı "şefkatli baba" tavrı göstermeye başladı: BM'yi zayıflatıcı etkiler Bu durumda, Amerika'nın hareketi açık bir silahlı saldırıdır. Birleşmiş Milletler'in ancak Amerika'ya karşı bir karar alması söz konusu olabilır. Amerika gibi buyuk devletlerin bu tavırları ve eylemleri Biıleşnıiş Milletler örgütunü zayıflatır. Japonya, faşist ltalya ve Nazi Almanyası'nın saldırı eylemlerinin 1939'dan önce Milletler Cemiyeti'ni zayıflatmış olması gıbi Amerika'nın saldırısı Sovyetler Birliği'nin Afganistan'daki bugünkü varlığına da benzeme?. Bilindiği gıbi, hukuken Sovyetler orada meşru hükümetin çağrısı uzerıne bulunmaktadırlar. Aradakı bu hukuksal farktan ötuıu, Sovyetler Birlığı Amerika'nın eylemini kınayan açıklamayı yapmakta vakıt kaybetmemiştir. Aynı eleştirıyı Çin'den başka, Batı Avrupa ülkelerinin hiç değilse bazıları da yapmaktadırlar. Devletler hukukuna bağlı kalmak zorunda olan Batı Avrupa topluluğunun genel eğilimi başka türlü olamaz. Doğu Avrupa'nın, Asya ve Afrika anakaralarındaki tüm devletlerin tavrı da onların açık beyanlarını beklemeden kestirilebilir. Amerika'yı hepsi kınayacaklardır. Amerika bu saldırıya neden girişti? Reagan yönetiminin Grenada'ya bir süredenberi yönelttiği birtakım eleştiriler vardır. Bu eleştirilere daha önceki Carter yönetiminde de rastlanmaktadır. Eleştirilerin başında Grenada'daki iktidarın Küba ile yakın ilişkisı ve onun yardımıyla büyük bir havaalanı ve bir de liman yapılmakta olduğu ithamı vardır. Bir devlet in başka bir devletle ilgili olarak böyle bir eleştırı yapmağa hakkı olmadığı söylenebilir. Ama Amerika'yı, daha doğrusu, bugunkü yönetimi tedirgin eden başka temel nedenler vardır. Eskı ingıliz sömurgesi Grenada'da 13 Mart 1979'da Karayipler Denizi'ndeki küçük adalar içinde ilk kez, toplumcu eğilimde bir ıktidar oluştu. Daha önceki yönetıci Eric Gairy'nin yerine Başbakan Maurici Bishop'un tüm çevrede yankıları olan yönetimi geldi. 120 milkare üstünde 110,000 nüfuslu bu küçük ada son dörtbuçuk yıl • Konuşınalarının bazı böliimlerinde, emeklilik ve sigorta işlemlerinde kadınların ugradıgı eşil.sulikleri düzelteceğini söyliiyor. • Boşandıktan sonra iş arayan kadınlara kolaylık sağlanması konusunda inceleme yaptırıyor. • Kabinesine bu yıl başında Elizabeth Do)e ve Margaret Heckler adında iki kadın Uye aladı. • Bazı 7encı okullarını ziyaret edip, zencilere göz kırptı. • Kürtaj yanlısı Bayan Faith VVahittlesey'i Beyaz Saray'daki önemli görevlerden birine getirdi, ama kendisi kürtaja ylne de karşı. • Beyaz Saray Personel Müdürü Helene Von Damm'a göre, Başkan'ın yaptığı yeni atamaların yüzde 13'ü kadınlara verilen yeni görevlerden oluşuyor. • Bu arada, zenci lider Martin Luther King, Georges Washington'dan sonra anısına özel gün düzenlenmesine karar verilen "iklnci büyUk adam" ilan edildi. • Amerika tarihinde ilk defa bir zenci, Vanessa Williams GUzellik Kraliçesi seçildi Reagan'ın zencilere, kadınlara ve işsizlere karşı artan bu sevecenliğine rağmen kamuoyu yoklanıaları, bu toplumsal gruplar içinde Başkan'ın sevilme oranının yeniden seçilmesı için gereken oy oranını garantileyecek bir düzeyde olmadığını gösteriyor. Ünlü siyasal nabız yoklayıcı Gallup'un yaptığı sondajlar Reagan'ın kadınların sadece yuzde 36'sı tarafından tutulduğunu ortaya çıkardı. Bekâr ve dul kadınlarla, çalışan kadınlar arasında ise Başkan'ın sevilme oranının çok daha düşük olduğu belirtiliyor. Hele kadın hem evli değil, henı çalışıyor ya da işsiz, hem de zenci ise... Reagan'ın bu yeni aşklarının karşıhk bulup bulamayacağı yeniden Başkan seçilmek Uzere gireceği seçimde görülecek... Kemikleri sızlayanlar Bu zincirleme olaylar Reagan'ın doğrudan doğruya askerî müdahalc siyasetinin parçalarıdır.Amerika'nın"hukukçu babaları" ve onların dünya görüşü ile bugünkü yönetim arasında gerçekten büyük bir fark vardır. Bugünkü yönetim "Amerikaldıga" karşı yabancılaşmıştır. Amerika'yı kuran resmî belgelerin ıçinden eşitlik, adalet ve barış gibi kavramlara ilişkin bazı cümleler okuyarak bugünkü Amerikan yöneticilerinin bir kısmına bu sözlerin nereden alındıklarını sorarak kendi siyasal ve kültürel geçmışleri hakkında onları bir sınava soksak, belkı de, bu alıntıların "komünist belgeleri"nden çıkarılmış olduklarını söyleyerek bizi güldüreceklerdır. Kurucu VVashington, Jefferson, Lincoln, Thoreau ve Havvthorne'un Amerikası 110,000 nüfuslu küçucük bir adaya, zaten Amerikan Anayasasında da yazılı birtakım ilkeleri oraya getirmek isteyen bir iktidara silahlı saldırıda bulunuyor. Başbakan Bishop ülkeye ilk kez yirmi adet belediye otobüsü getirtmişti. New York tünellerıne binmeğe ve Pan American ile uçmağa alışmış Amerikahlar için yirmi otobüs göze mi battı? Irkçı Güney Afrika Cumhuriyeti ile ittifak arayan ve tabii Türkiye dahil, tüm dünyanın kınadığı bu rejimi Atlantik'in öteki kıyısında destck alarak, gene Atlantik'in bu yanında antıdemokratik iktidarları yerinde tutmağa çabalayan bu büyük devletin yinelenen silahlı saldırıları karşısında ne diyelim? Yazıklar olsun! KÜBALI ESlRLER Amerikan voııılımi, (irenada'da havaalanı inşaalında calı>an Kııhalı işcilcrin, "İyi egililmi^ askerltr" oldugunu une suruyor. dır Latin Amerikan halklarının dikkatini, ama Amerika'nın da gazabını üstüne çekti. Sağlık hizmetlerinin ve ortaöğretimin ücretsiz oluşu, geçen yılki buyume hızının yüzde 5.5'e varmış bulunması çevre halklarının dikkatini kuşkusuz çekccekti. tlk provalar Ne var ki, Amerika bu küçük devletin kendi güvenliğini tehlikeye soktuğuna ınanıyordu. Iç ve dış politikada verdiği örneklerle... Bu yüzden, eleştirilerden de öte çeşitli baskılara girişti. Elçi duzeyindeki diplomatik ilişkileri kestiği gibi, ona yapılan yardımları durdurmağa çabaladı, çevresinde askerî manevralar düzenledi. 1981'de Brüksel'de toplanan AET konferansında Grenada'ya yapılacak yardımı engellemek için tüm diplomatik baskı yönetimlerinc başvurdu. Grenada'ya kredi verebilecek olan ve tuzüğüne göre verilecek parayı siyasal nedenlere dayandırmaması gereken Karayipler Kalkınma Bankasını tehdit etti. 1980 haziranında başkent St. üeorge'da üç kişiyi öldürüp 97 kişiyi yaralayan