Katalog

CUMHURİYHTDERGİ Şizojreni Dostları 'ndan Aysel Doğun... Biliyorum, o seslergerçek... Bu hastalık sinsice yol alır ve bomba gibi patlar. Bırbakarsınızkikarşınızdakrizgeçiren bir şizofren var. Bir gece oğlum aniden şiddetlı bırknzegirdi. Süreklionuöldürmek isteyen insanlardan, kaçınlacağından bahsetmeye başladı. Hemen, ertesı gün doktora gittik.I lemen şizofreni olduğunu söylemediler. Süregelen hallerin tekrarının bu hastalığın teşhısınde çok önemli olduğunu vurguladılar. Aına ben oğlunıun kötü bir hastalığa yakalandığını hıssetmiştım. Pcki ya sonrası... Tabii çok zor günler başlamış oldu. Olanlara inanamıyordum ama kriz anlarını gördükçe her annenin hissedeceği gibi ben de oğlumun acısını yüreğimde yaşadım. Beynindeki karmaşıklık ve anormalıte gözlerinde cayır cay ırdı. Titremeleri, yerinde duramamaları, hırçınlığı, şüpheleri bunlarbir bomba gibi patladı evımizde ve hâlâ zarak kişinin sağlıklı diişünme yeteneğinde gerilemeye yol açar. Şizofreni her yüz kişıden usadın, hadi yürü, bırazdan ölecek bırinde görülür. Genellikle 1625 yaşlarında sin, ışık kapalı mı? Sıcak da olsun, başlar. Çevresel faktörler ya da yaşamlan ani para, beni sevmiyorlar, kazanmalı şok, depresyon vb. olay lar da hastalığı tetiklesın, elim kırli, kirli, kirli... Hayır elim yen faktörler olarak söylenebilir. Şizofrenin nedenı netleşmese bile tedavisı bellidır: llaçkirli! Bir şizofreni hastasının dilinden düşen ke lar, psikiyatrik terapi, sosyal rehabilitasyon... "Çevresel faktörler, depresyon hali" delimeler, sayıklamalarbunlar. Onlarhayatabizim baktığımız pencereden bakmıyorlar. diniz, somut bir örnek verebilir misiniz? Sanırnn kendi yaşadıklarımı örnek olarak Kullandıkları sözcükler ortak dılımizden. Yalnız anlamlan bizimkilerden farklı, onlara anlatablırim. Hen bir şizofreni annesiyim. özel. Şizofreni dünyanınheryerinde,herırk, Oğlum lise ikinci sınıfa kadar çok iy i bir öğkültür ve toplumsal sınıfta görülen ciddi bir renci ve sosyal hayatı canlı bir çocuktu. Anhastalık. Hastaların gerçekle düş arasındaki cak bir anda üzerine garip bir durgunluk gelfarkın aynmında olmadığı, kimi zaman duy di. Biz üniversite sınavının stresine bağladık. gulannı kontrol altıııa alamadıkları bir psi Onu ders yoğunluğundan uzaklaştırmaya çakoz, çeşitli psikolojik rahatsızlıkları kapsa lıştıkça o daha da çok derslerine bağlandı. Bu olumsuzbirbağlanmadeğildi.Liseyitakdiryan bir klinik sendrom... Araştırmalara göre dünyada her yüz kişi le bitirdi. Sadece üç tercih yaptığı için çok den biri şizofreni. Dünyada sayılan 60 milyo yüksek puan almasına rağmen başanlı olana varan şizofreni hastalarının büyük çoğım madı. Ve hastalığın belirtileri kendini iyice MEHMET ONUR GÜNGÖR S birçok insan ailemden uzaklaştı. Yani hem hastayla, hem de çevreyle savaşmak zorunda kaldım. lnsanlar hastalık bulaşacakmış gibi korkuyorlardı. Bence bu mantığı kurup "sağlıklıy ım" diyen insanlar çok daha tehlikelıler Anlatmak ıstedığım şu; hastalıkları onların tercihi değil! Lütfen bu insanlan da gönlümüze sığdıralım. Şizofreni Dostları Derneği'ne katılmanız giiçlükleri atlatmada destek oldu nıu? Hvet, öyle oldu dıyebilıriz. Ben istanbul dışmda yaşıyordum ve bir şizofren annesi olarak çok yalnızdım, tıpkı oğlum gibi. Istanbul'a gelince dernekle bağlantıya geçtim. Kendimi şimdi daha güvende hissediyorum. Bu dernekte benden birilerinı görmek, yaşadıklarımı onlarla paylaşmak çok rahatlatıcı. Dernekçalışmalarınız... Şizofreni Dostları Derneği, Dr. Şahap Erkoç, Dr. Ercan Kesal, Dr. Fatih Altınörs ve bazı hasta yakınlan tarafından kuruldu. Dernekte resim, müzik gibi dersler veriyoruz. Mesela oğlum saz çalıyor. Başka enstrüman çalan diğer arkadaşlarla kimi zaman hep beraberçalıp,eğleniyoruz. Kermesleryapıyoruz, bir dergi çıkartıyoruz. Tiyatrovefolklorçalışmalarımız var. Dernek olarak şu anda en önemli çalışmamız, Diinya Psikiyatri Derneği'nin (WPA) 15 ülkede yürüttüğü, "Şizofreniyle ilgili damga (stıgma) ve aynmcılıkia mücadele" programını, lstanbul'daresmi işbirlığı çerçevesınde yürütmek. Amaçladıklarımızarasında, bir gündüz hastanesi kurma projesi var. Ayrıca sosyal becerı eğıtımi, meslekkazandırmagibi faaliyetlerin yürütüldüğü kulüpev oluşturma çabası sürüyor. Derneğin, lzmir'de , Ankara'da birimleri var. Bence asıl ve en önemli var olma sebebimiz; hasta ve hasta yakınlanna uyguladığımız terapi seanslanmız. Bu seanslarda neler yapıyorsunuz? Hasta ve hasta yakınlanna kriz anlarında neleryapmalan gerektığınden bahsedıyor ve iki tarafa da gerçeği kabul ettirmeye çalışıyoruz. Ailesi, arkadaşları hastalığı olgunlukla karşılayamadıklan durumlarda "şizofreni" hastalan tedaviye cevap vermekte zorlanıyorlar. llaçlarınetki veyanetkilerınden bahsediyoruz. Terapi seanslarımızı gönüllü uzman arkadaşlanmız veriyor Seanslardan sonra, yaptığı yanhşlar için ağlayan çok fazla hasta yakınıgördüm. Bu seanslaraynı hatalan yapmamıza engel oluyor. Devlctten destek alıyor nıusunuz? Hayır. Bizım dernek olarak en büyük ıdealimiz bu şevkli girişimi vakıflaştırmak ve aslında çok başanlı olabılecek bu ınsanlara iş ortamları yaratmak. Yurtdışında otorite, bu insanlarıngeleceklerinigarantiyealırken bizım ülkemizde şizofreni hastalarmın ömürleri ailelerinin hayatlarına endeksli. Türkiye'de eğer şizofreni hastasıysanız bütün ömrünüzboyuncaailenizlekalmayamecbursunuz. Başka alternatıfınız yok. Vakıfolursak daha sistemli çalışacağız. Anadolu'dan 011larca insan yardım için bizı arıyor. Anadolu yanıyor, ama ne duman var, ne gören. Devlet hastanelerinde terapi mekânları açılmalı ve halkveaılelerbılınçlendırılmelı. Dünyabu insanlaraborçlu. Toplumbu insanlan yadışlıyoryataşlıyor. Lütfen kendimizi onların yenne koy alım, onlara sahip çıkalım. Hasta yada hasta yakınıysanız veya ben de güç katmak istiyorum dıyorsanız lütfen biziarayın.^ Dünyada 60 milyon fizofren var. Türklye'dekl hasta sayısının 300600 bin arasında olduğu sanılıyor. hastalan Şizofreni Dostları Derneği'nde... Hastuyukınlurı ve destek olmak isteyenler için telefon numurası: 0212 256 36 61 luğu gelişnıekte olan ülkelerde yaşıyor. Tür göstermeye baş ladı. Bu belirtileri biraz açar mısınız? kıye'de bukonudaıstatıstiklere dayanan araştırma yok ama 300600 bin arasında şizofreŞizofreni belırtılen, kışiye ve hastalığın evni hastası olduğu tahmın edilıyor. resine göre değişiyor. Çevresine karşı ilgisizI lastalar toplumsal benliklerini y ilirdikle leşme, odasından dışarı ya da sokağa çıkmarini anladıkları zaman müthış biryalnızlığın ma, arkadaş çevresinden uzaklaşma, olay ve ıçinedüşüyorve tekçareyi intihar olarak gö konuşnıaları üzerine alınma, özel anlamlar rüyor. Hastalarda intihar ginşimı oranı yüzde çıkarma, kendi kendine gülme, dikkatini top40. Bu rakam şizofren olmayan ama kendi ha layamama gibi. Oğlumda da bunların bazılayatınasonvermeyiseçenlerıntam 12 katı. nnıgördüm. Oglunu/.un şizofreni olduğunu öğrendiŞizofreni denıldığinde, ürkütücü bir hale dönüşen önyargıyı ortadan kaldırabilmek ğinizde ilk tepkiniz ne oldu ? için psikiyatristler, hasta yakınlan ve şizofreni tanısıyla tedavi gören kişiler tarafından 1996'da lstanbul 'da "Ş izofrenı Dostlan Der*"tİ' î*f '* neğı" kuruldu. Taksim Lamartin C'addetsi'ndeki derneğin ikinci başkanı ve şizofreni annesı Aysel Doğan'la söyleştik. Şizofreni nasıl bir hastalıktır? Şizofreni; migren ya da epilepsı gibi bir beyinhastalığıdır. Beyninnormal işleyişinibobu enkazı temizleyenıedik. Tedavi aşamasından bahsedcr misiniz? Her şizofren birey birbirinden farklı özelliklere sahip olduğu için hastalığın seyri kişiden kişiye değişiyor. Hastanın cinsiyeti, eğitimdüzeyi,sonınlabaşaçıkmabecerilen,kışilık özcllıklcrı, hastalığın başlangıç yaşı gibi faktörler bu seyri etkiliyor. Şizofreni ilaçsız tedavi edilemiyor. Bunun yanmda en önemli ilaç ise ilgi ve sevgi. Ben bir anne olarak oğlııma sadece ilaç değil sevgimi, sabnmı ve hattaömrümü vermeye çalışıyorum. lnanın sevgi ve sabır ile çok şeyler aşılıyor. Şizofreni hastalan çocuk gibi duygusal ve hassas olurlar, yeter kı sız sevgınizı gösterin. Ben oğlumla konuşurken hep şöyle derim: "Canım yavrum, biliyorum duyduğun seslergerçek, sen yalan söylemiyorsun. Yalanı beynin söylüyor" Bu hastalık yaşamınızı nasıl etkiledi? Hayatımızı çok zorlaştırdı. Çevremdeki 7" C