Katalog

17KASIM2OO2 SAYI 869 19 Sivil toplum mücadelesinden tanıdığımız bir isim, Mebuse Tekay bu kez öyküleriyle aramızda. Tekay "Daha adil, daha özgür bir dünya arayışımı sürdürüyorum. Öyküler çok örselendiğim bir dönemin ürünü" diyor. madı Yıneezılenlennyanındayun Yınei!>çılerın avukatlığım yapıyorum ve hak ıhlallenne karşı sıvıl toplum kuruluşlannda çalışıyorum Dahaadılveozgurbırdunyaarayışımı surduruyorum ama bunun hıç dc kolay olmadığını, hayalımıza hemen yansımayacağını lark ettım Çok örselendiğim bir donemdı ve bu oykuler o donemde yazüdı Kitaba adını veren birinci öyküyle sondan bir önceki öyküde bu kınklıkları yaşarken babanızla bir hesaplaşmaya giriyorsunuz. () oykuyu, babamla ılgılı olanı, kitaba koyup koymamayı duşundum Sonunda koymaya karar veıdım Çok bana aıttı ve çok ozel olduğunu duşunduğunı ıçın kendırru çıplak hıssettım Babam artık yok ve bıınu ancak boyle anlatabılırdım Babamla ılışkılenmhayalımınenbuyukpışmanlıklarından bırıdır Çunku babam sağ goruijluydu ama hıçbır zaman benı reddetmedı, benı anlamaya çalıştı Bense onun sağ goruşlu olmasını kabul edemedım O oldukten sonra bazı konularda, mesela Stal ın konusundahaklıolduğumugordum Aslında farklı duşuıısekde dahahosgorulu olabılırdım Belkı de bunu herkesle paylaşırsanı, kendımı afledebılıı ını dıye duş.undum Öykülerini/de yerel sözcükleı ve deyinılcı kullaıııyoı suııu/... Yerel deyımlenn yaşatılması geıektıgıne, ayııcarenkkattığınaınanıyorum Anlaşıhr yon, radyo, tiyatro çalışmalarınız da oluyor.Ancak yaratıcılık açısından "edebiyatın"kişiliğinize daha yatkın olduğunu söylüyorsunu/. Kollektif çalışma neden zorluyor, ülke koşullarının etkisi mi? Bu yan çalısmaların çoğu geçım derdınden Banakalsa, edebıyattan otesıneyol almakıstemezdım Sınemabenı hcmcnhep u/du OmerKavur'layaptığımız KınkBır AşkHıkayesıdışında Kollektıfçalışmalardakollektıfbu ruholu^amıyorbı/de Baskın kısılık one çıkıyor ve ortaklasa, ımece çabanın u/crı nde saltanat k uruyor Bunun sıkıntısını çok çektım Dus,ledığını/le ortaya çıkan bırbırıne zerre kadar benzemıyor O /anıan duij kırıklığı ılc bas başa kalıyorsunuz özellikle seksen beş sonrasında tüm dünyada olduğu gibi Tiirkiyc'dc de siyasalkıiltürel bir dcğer karmaşası oldu. Kimileri için daha unıutsuz kimileri için de "yenı yaşam tar/ları" oluştu. Aydınlar da bu savrulnıada durdukları yeri koruyabilmek için kimi güçlüklerlc karşıla^tılar, karş,ılasıvorlar...Osıralardasi/indezorluklaı içındcolduğunuzanlattığınızolaylarlagörünüyor...Biryandaaskcrliksorunu, anncnizin zorlu hastalığı, daha da baskınlaşanekonomikdayatmalar.... rurkıye'nınsonyırmıyılıpekçokalandd değeı kay ıpları sergılıyor bence 1945 sonrasında baslayan 'Ameııkanlasma'cğılımı, son yırmi beş yılda cınnet noktasına vardı Halkınınyuzde9S"ının hergundahatakırleştığıbırulkede, yuzdebıra/ınlık 'kuçuk Amerıka' ruyasının nımetlerınden yararlanıyor Bu ekonomık çokuş kasırgası, toplumuııherdldnındaderıntrajedılereyol açtı Ne varkı,trajıkgorunum, bırusyarılmasııçındesunuluyor Bıryandaaçlığakadar gıden urkunç tablo, hemen yanı basında tnlyonluk gosterış ve ısraf Tabıı bu arada "aydın"geçınenlennyardakçılığıveıhanetı üeleneksel kulturumuzun vıcdan azabı "muessesesı" goçup gıdelı Ve siz de "Kel Papatya" ünleınelerine hedef oluyorsunuz, kitapta anlattığınız gibi Fcllıni'nin Kadınlar KenrPne benzer birSenıraOzalkadınlar(opluluğu...hatta ailecek Özallar dönemi... Yüksel Uzerdenparaistemeanınızda,çokdokunaklı bir öykiı kurgusu gibi... Anılar, "Issız ve yağmurlu" da o doneme tanıklığım kadarını yazdım Yuksel Uzel'ın ıncelığıne gelınce, bu, anlatılması mutlaka gereken bırgonul borcuydu Soııra, DevletSanafçılığı'naseviniyorsunuz... Çünkü bir miktar sürekli gelir, istediklerinizi yazabileccksiniz, ama üyle olmuyor. Para ve edebiyat arasında saııki birbirine ters duşen bir bağ var...Ne yapmalı ? Kıtaptd dıle getırmeye çalıştığım gıbı "DevletSanatçılığı"herbakımdantrajıkomıkbırolaydı Kahkahalarlagulmekleağlamakarası Ogovdegostcrısınıngensındekı amaçlarıbugundeçozebılmışdeğılım Anılardaya/mayı unuttuğumbırşey var Sabahın korunde uykusuz olarak kosuştuğıım Ankara'dan,bırde,haslaolaıakdondum On gıın, soğuk algınlığından. yatak doşek yaltım Sonunda fos çikan "dcvlet bızı aylığa bağladı"eyyamağalığınııyukluceılaçparalarıyla odedım I'ekı, neyapmalı 9 Bencebol bol Çehov oyunlaıı okıımalı, Uç Kızkardejj VanyaDayı,VışneBahçesı özelllıkle Vanya Dayı, ozelıkle son perde, son salıneleı,Sonya'nınso/lerı ^ yasemıne@postamatık com Ezilenlerin yanından... AYFER COŞKUN ırmı be!} yıllık avukat ve ınsan hakları savuııucusu Mebuse Tekay tanıklıklarını "AnnemGıbı Olmadım" adı altında oykulestırdı(Epsılon Yayınevı) Meslek yas,amı hep ışçıleıın, emekçılerın yanında ve onlann haklannı savıınmaklageçmış, geçnıek te, ayrıca sıvıl toplurn orgutlcnnde çalışmalaryapıyor Mebuse Tekay'la kıtabı ve «,alı^malaı ı uzerıne konu^tuk Bu kadar yoğun nıeslcki vc toplumsal çalı^malarınızın arasında öyküler ne zanıan başladı? Öykülerini/e mesleginiz yansıdı mı? Dort yıldan berı oykıı yazıyorum Avukatlığım oykulerıme hıç yansımadı ve şunu soyleyebılınm Mesleğımı yapmasaydım belkı daha erken oyku yaznıaya baijlayabılırdım 7amanaçısından zorlanıyorum Aydınlıktçın Yurttaş Cîırışımı'nde çahşıyorum Ote yandan deprem/edelerle dayanışma ıçın kurulan orgutlerde, nıesela depremzede kadınlarla ılgılı bir projede çalışıyorum Asıl çalışmam deprem sırasında olmuştu Uzunca bir sure orada kaldım Aynca barış ıçınorgutlennıeyledeılgılenıyorum Y hıssettıren bırıncı tekıl bana daha sıcak gelıyor Otekıbırmesafeduygusuyaratıyor "Kadın Ter/isi" öykünüzde cinsellik öne çıkıyor. Konuya bir erkeğin ağzındangirmişsini/... Cinsellikenonemlıdurtulerdenbırı Bu konuda hemen hemen yalnızca erkeklerın yazıyoı olması luhaf tabıı ama kırılması guçkalıplarvarvecınsellıkbunlardanbırı Oyle kı, sozunu ettıgınız Kadın Ter/ısı oykıısu de bir erkeğin ağzından nakledılıyor Belkı de kahramanın erkek olması benım bıl ınçaltımın bir oyunu Iki öykünüzde dcprcmle ilgili izlenimler, tanıklıklar göze çarpıyor. Bu benım ılk kıtabım \w Taızıma daha çok anlatı dıyebılınz Yaruhepsıfarklı duygularla yazılmi!> oykuler Bırkısmıçokhoslandığım veyabırdenbendeçıkan duygularla yazılan oykuler Yazılış tarzlarında bıraz f arklılıklar var ama daha çok anlatmaya ve paylaşmaya yonclıkoykuler Genellikle birinci tekii şahıs olarak anlatılıyor öyküler... Bu IIK ı (ekıl ^ahıs olması, onun mutlaka benım yaşamışolmamıgerektırmıyor tabıı Mesela, "Kadın Ter/ısı"crkek ama o da bırıncı tekıl şahıs anlatımındadıı Benım açımdan kolaylık sağlıyor çunku o kahramanla ozdeşleşmemı ve kendımı daha kolayıfadeetmemı sağlıyor Hcrşeyı,kahramanlarının bılınçaltları da dahı 1, bı len, goren,anldyan,lanrıgıbıbıruçuıuusahsınağ7indan anlatılması yerıne, onun yaşadığını Sosyalizm çöküşiı de si/i etkilcmiş... Eskiye ozleııı, yanılmış olmanın getirdiği gönül kırıklığı gözlemlcniyor. Birinci öykude de babanıza gönderme yaparak yinc aynı konunun işlendiğini görüyoruz. Yaşamınızı oldukçactkilenıi^olmalıbudeğişim... Lvet,hayatımınçokonemlıbırbolumu kendımı komunıst olarak tanımladığım donemdı Çok kuçukyaşlardan berı, hep e/ılenler, hakkı yenenler, sesı duyulmayanların yanında olnıak ıstedım Ve bu bana çok onemlıgeldı Hâlâdaoyle Komunıstolmamın smıfsal nedenı yoklu Ahlakı nedenlerle ve bu duygularla komunıst oldum Şımdı kendımı oyle tanımlamıyorum ama yıne hayata karsı duruşumda bir değışıkhk ol mı,dıyeduşunmuyorum Çunku onları ılk kez duysak bıle kcndılerını çok ıyı anlatıyorlar Günümü/ öykü ve romanı için bir değerlendirıne vapın desem... Son donemlerde yazılan oyku sayısındakı aı tışın olumlu yonde olduğunu dusunııyorum Bıraraoldukçaazdı Şımdı heıııroman, hemdeoyku nıtelıkkazanan bıı çızgı ızlıyor Özellikle oykudenılelıksel bıı sıçramaolacağına ınanıyorum Romandadeğışıkturler.polısıyegıbıdedenenıyoı (, eşıtlılık var yanı Bu arada oyku dergıleı ının, yazarları kışkırtan, destekleyen bir etkısı olduğunu belırtmelıyım Amadunyaedebıyalıylakarsılaştırdığımızda, o kadar lyımser olduğumu soyleye