Katalog

17KASIM2OO2. SAYI 869 zarla yakın dostluk kuran Tıraje'nın ılk sergisinden Max Ernst onun bir dcsenini satınalmıştı. Buyıllardagerçekiistücüler grubuna yakın durmasına ve önenıli grup scrgılerıne katılmastna rağmen sanatçı hiçbir zanıan sürrealist resım anlayışına kesin olarak bağlanmamış resnıini "soyut" ve "somut" kategori leri dışında kendi bildiği doğrultuda ilerlctti. Bu açıdan ele alındığındaTiraje'nınkompozisyonlarındagenellikle"semifigüratif"değerlerin önplanaçıktığıgöriilür Figürlervenesnelerinneleregöndermcyaptıklanbirçırpıda bet ımlenebilecek gibi olsa da, kesin bir tanımlamayapmakkolaydeğıldır Cünkü sanatçı bazen çizgileriyle, lekeleriy le bir ağaçla insan; zebrayla köpek arasındaki farklılıklarıyokedip"tanımsız"varlıklar ortaya çıkarabilır ()yiizden sanatçınınçalışmalarına koyduğu ısimlcre rağmen betımlediğivarlıklaradikkatlibakmakgerekir. Çoğu kez bir çıçck motıfinden insan gölgesini,birkuş. motifindenatlıkarınca ayaklannın çıktığını görmek mümkündür onun resimlerınde. Bir sürprız gıbı anıden ortaya çıkan bu varlıklardanötürüTiraje'ninrcsminisürrealist ya da soyııt olarak yorumlamak doğrudeğildir. Çünküresim(peinture)olgusu bu ve bıına benzer kategorilerin üzerinde kendi gücüy le, ımgelen, kurgulanylavarlığınıpekleş.tirir. Tiraje'ninresmini ilginçkılan.modernizmetanıkhketnıesine,teknikyetkınliklerıne rağmen, içgüdüsel olana, en ılkel duygu yoğunluklarına açılan bir penceresımn olmasıdır. Onun özellıkle desenlerinde gözlemlenilen bir çırpıdaçıkmışlık;anıharckctlilıkbuiçgüdüselliğin uzantısı olarak değerlendirilebilir. Bazen Afrıka totemlerını andıran figürlerin varlığını dabu çerçevede ele alınabılir. Paris'teki başarılı elkinliklcrine rağmen TırajeTiirkıye'yesırtınıdönmemiş,gerek açüğı kişisel sergilerı gereksc "Ada DostlarıDerneği"gibisiviltoplumörgütlerindekı çalışmalarıyla toplumumuzun sosyalkiiltürel değişimlerine tanıklıkediyor. Pans'tekıtecriibelerıylebırlıktedüşünüldüğünde"göç"olgusudışındaTiraje'nin insan ı'ıgiirünii onu çevreleyen atmosferle birlikte yorumlayarak oldukça farklı bir "kurgıı evreni" olıışrurduğu görülür. Bu kurgıı evrenınde sanatçının dış. dünyaya bakışınıbelirleyen,çalışmalarına farklı bir çerçeve kazandıran "zaman" yorumlamasıvardır. ÜnlüyazarPatrickWaldberg'in Tıraje'nın resimleriiçinyazdığımetinlerden birinın başjığı "Zamanların Hafızası"ydı. Sanatçının zanıan olgusuyla kurduğu diyaloğu dennlemesıne olarak ıncelemekbııyazınmboyutlarınıaş,acağıiçin satırlarıma görsel kavramlan, ımgelen dizilerinde döniiştüren Behçet Necatigil'in, hakkı henüz teslım edılmemış bu büyük şairin, bir dörtlüğüyle son vermeyi düşündiim: "Kaynaşırbirbirınegünolurzamanlar; Geçnıiş, gelecek bırleşir tek kesitte. Sankiılkkezyaşarızyaşanmışıdiinlerde Ya da başlar ansızın tâ ilerde olacak Amaç 29 Ekim'de New York'ta Galeri X'te bir Cumhuriyet Sergisi açmaktı. Ama sergi Istanbul'daki Galeri X'te açıldı. Enstelasyon, performans, video, heykel ve Ferit öz$en 'den.. resimleriyle 52 sanatçı... Ekim Geçidi1 I stanbul' uıı yeııi sergi mekânı Galeri X 'te 29 Hkım günü, 29 Ekim içinaçılan sergının ilginçbiradı var: Ekim Geçidi1. New York llarlem'deki galerisini aynı adla Istanbul'a taşıyan ressanı Giilsün Erbil şöyle dıyor: "Geçenyıl ortaya çıktıbu sergi fikri. Pekçok sanatçı bana telefon açıp 29 Ekim'de Amenka'da Galeri X 'te bir Cumhuriyet Sergisi açabilir mıyız dıye sormuştu. Ben de arkadaşlara, sergiyiönceburadayapalım.birgörelim, sonrasırtlanırgötürürüm.demiştim.Gelgelelim.salonbulamadık. MinıarSinan'ınOsman Ilamdı Salonu'nu bile alamadık. Üç haftalığınagelmiştimamasalonbulamadan gerıdöndüm" Geçen sene gerçekleşmeyen sergi bu yıl hayata geçmış Sergi New York'ta değil, Giilsün Erbil'in önerdiği gibi tstanbul'da açılmış. Ancak Galeri 'nin adı yine "X". Giilsün Erbil, Tünel'de Harlem'deki galeri nin Ciiilsiin Erbil'den... ikiziniaçmış. "Galeri X, 3 Eylül'de tamamlanınca Amenka'dan gelecek sergıyı ıptal ettık ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı için düşündüğümüz bu sergiyi yetiştirdik. 29 Ekim'de 29 sanatçı olsun demiştik başlangıçta ama 52 sanatçıyla açtık sonunda. Bu sergiden amaç, video, enstelasyon, performans, resım ve heykel alanında en son alakları da sunmak. Amacımız gelecek yıl Darphaneı Amıre binasındaEkimGeçidi2sergisiniyapmak. Türkıye'deBatıanlayışıylaresim Cumhuriyet'tenbuyanayapıldığı içinadını EkimGeçıdi koyduk" dıyor. Sergide Ayşe Müf ıde Aksoy, Koray Ariş, Figen Aydıntaşbaş, Esra Carus Gülaydın, Komet, Gülsün Orhon, SabineOtt, Ierhatözgür, l'"critÖzşen, Kerhat Satıcı'nın da aralarında bulunduğu 52 sanatçının yapıllarıyeralıyor 1982 'den bu yana çalışmalarını ABD'de sürdüren (jülsüm Erbil'in Harlem'deki Galen X'ı ise beş yaşında.^ Sergi8Aralık'akadaraçık GalıpDedeCad. 48/11 Tunel Beyoğlu 02122493739 CîaleriX'tekisergidengenelgörünüm... Koray Ariş'in çalı^ma.sı (sağda). DYO ve resimde 30 yıl aşar Eğitim ve Kültür Vakfı, 196797 yıllan arasında yanşma ve sergı lerden oluşan koleksiyonunu kitaplaştırdı.Otuzyılda.yanı 1997'yekadardüzenlenen 28 yarışmada say ısız anıatöre kendisını ıfade etme şansı tanınırken dört bın sanatçının on bin civannda eseri, izley ıcıyeulaştı. Ikıyıldabirdüzenlenenyarısj mada dereceye giren resimler Anadolu'da da sergilenerek, resmin yaygınlasmasına özen gösterıldı. Bugiin, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı 'nin müzekoleksıyonunda yer alan resimlerde, bugünün pek çok ünlü ressamının da çalışması var. Balkan Naci Islimyelı, Tılız Başaran, Özdemır Altan, Adnan Çoker, Nurullah Berk, Devrım Erbil, Bihrat Mavitan, Alaettın Aksoy, Mustafa Ata, Kasım Koçak, Ekrem Kahraınan, Mustafa Plevneli de bunlardanbırkaçı... Y Galerı Nev/ Tel: 0312 437 93 90; Gezegen Sk. No 5/Ankara * Dr. Necmi Sönmez, Essen Museum Folkvvang'ın Çağdaş Sanat Bölümü'nden sorumlu sergı yapımcısı... Adem Cîenç; HaraKiri Usulü Bir Intiharın... Unıur Tiirker; Kıırşıtlıkların Dengesi.