Katalog

Alfred de Mussel.. boynunda kocaman bir yün kravat, dikkati çekmeden gezmeyi başarmıştı. Yoksul bir kadının kültür yaşamından yararlanması kolay değildi. Paris'te tanıştığı Balzac onu uyarmıştı: 25 bin Frank geliri olmadan bir kadın Paris 'te yaşayamaz! O günlerde henüz küçük bir gazete olan LeFigaro'dayazmayabaşladı. Yayımlanan ilk kitabını onun için satır satır okuyup eleştiren dostu yazar Jules Sandeau olmuştu. Bu nedenle kullandığı ilk imza Jules Sand idi. (1831) Ardından Indiana, Valentine ve Leila yayımlandı. Okumagünü... "Küçük birplatformun çevresine, sıra sıra sandalyelerdizilmışti. Salon doluydu. George Sand' ın son kı tabından bölümler okuyan Marie Dorval' ın sesi dışında ortalıkta çıt çıkmıyordu. Halka açık okumalar modaydı; edebiyat dünyasından insanlann ve eleştirmenlerin ilgisini çeken okuma günlerinde, romanlar ve genellikle tiyatro oyunlan ele ahnıyordu. Geneldeyazarlarkendi yapıtlarını okurlardı. örneğin bir Chateaubriand; dinleyicileri coşkulandırmakta kimse onun eline su dökemezdi. George Sand dinleyicilerin sabnnı kötüye kullanacak yapıda bir kadın değildi. Ana tema olarak kadının cinsel güçsüzlüğünü (kabaca frijıtlik) işlediğı söylenensonromanıLeıla'nınbirbölümünü, kendi yerine Marie Dorval'e okutmayı yeğlemişti. Paragraflarokundukça sessizlik renk değiştirmeye, bir ürpertinın ifadesi olmaya başlamıştı. "Evlilikte kadın, boyun eğmiş bir millettir. Aşk, hatta evlilik yatağı, bir genelev havasına bürünmüştür... 1 şte bu yüzden, bizim neslin erkeklerinin işine gelen kadın..." Okuma tamamlanıncadinleyicilerhemen dağılmıştı. George Sand ışınin bittiğini düşünmeye başladı. Işte George Sand dâhi çocuk görüntüsündeki Alfred de Musset ile bu okuma gecesindetanıştınldı.Onlantanıştıran kişi şu sıfatları eklemişti isimlerini tekrarlarken: Nesir ve şiir. George Sand, Salâh Birsel'in Türkçeleştirdiği "Hayatım" adlı kitapta kimi aşklannı aynntısıyla anlatıyor, kimilerini anlatmıyor. Anılannda ayrıntıya girmediğı aşklanndan bıri de Fransız yazar Alfred de Musset ile yaşadığı dönem. Aşkın Büyüsü ise daha çokbu yıllarınöyküsü. Iki yazar, uzun süre büyük bir edebiyat alışverişi, fıkirbirlikteliği olarak yürüttükleri ilişkilerini baştan tutkunun kıyısında bir dostlukla sınırlı tutmuşlardı. Yazdıklannı birbirlerine okuyorlar, eleştiriyorlar, tekrar yazıyorlardı. Kütüphanelere koşuyorlar, toz pas içinde belgeleryüklenip geri geliyorlardı. Herkes onlann arasındaki benzerliğe şaşıpkalıyordu. Bir süre ortadagörünmediler. Kıskanç insanlann çevirdiği dolaplardan korkuyorlardı. Davetleri cevapsız bırakıyorlardı. Bu sıkı fıkı ilişkinin sonunda aşkkaçınılmaz olarak kapıyıçalacaktı. Aşklannın büyüsü kanallar kenti Venedik'te bozulacaktı. George Sand ile Alfred de Musset'nin birlikte çıktıkları yolculuk ilişkilerini karartacaktı. Yolculuk sırasında önce George Sand hastalanmış, ama sevgilisinden en ufak bir şefkat görmemişti. Alfred sevgilisi yorgan döşek yatarken Venedik' in kadınlanyla birlikte olmayı seçmişti. Alfred hastalanınca tam tersi yaşanmış, George Sand günler ve gecelerce o ölmesin diye başındabeklemişti. George'un, Musset'yebakan doktor Pagello ile ilişkisi de böyle filizlenmişti. tki sevgili, Venedik'e ayn ayn döndüler. "Sevgili Alfred, Bu yolculuk bir hataydı. Bizi birbirimizden ayırdığını düşünerek çevremizden kaçıp kurtulmak istedik, ama bizi asıl ayıran yaşamlanmızdı ve ne yazık ki onlar da bizimle birlikte geldiler. Ikimiz için de üzgünüm. Alfred, ama sağlıklı düşünüyorum ve gidecek olan benim. Annenin bana emanet ettiği parayı otelinmüdürünebırakıyorum. Elveda sevgili küçüğüm, kendine iyi bak. George." O gün aralannda patlak veren kavga George'un Dr. Pagello ile birlikteliğiyle sonuçlandı. Alfred'in banşmak için kafes içinde armağan ettiği kara tavuk bir süre daha George'u avutmayı başardı. Ama mürekkebe düşkünlüğü yüzünden o da uzun yaşamadı. Iki sevgili bir süre anılar ve eski mektuplarlaidareettiler. George Paris'eDr. Pagello ilegendöndü. Kendisine Alfred'in onu görmek istediğini hatırlatan yayıncısına George şöyle diyecekti. "Görmüyormusunuzkuzum. tkimiz arasında tehlikede olan sadece benim. Yaradan ona her şeyi bağışlamış; deha, dehanın getirdiği nimetler ve kediler gibi, özgürce yaşayacaği bir sürü yeni hayat.... sırfo hepsini ziyan etsın diye. Benimse bir tek yaşantım var ve ben onu düzene sokmak zorunday ım..." Alfred bir çılgınlık anında sıradan ve zengin bir genç kadına, Bayan d'Alton Shee'ye evlenme teklifinde bulundu. George Sandportresiyakın dostu Delacmbe'nın firçasmdan. Thrihi ise 1838... mektupyazdı Alfred'e. Ama,bumektuplar sevdiği adama hiç verilmedi. Aşkın Büyüsü'nün son bölümünde George'un ve Alfred'in gen kalan yaşamlan şu satırlarla tanımlanıyor: "Sayısız kitap yazdı yazmasına ama asıl dehasını bu alanda ortaya koymadı. En çok tartışılan yapıtı hayatıydı ve hep öyle olacaktı. Ellisıne geldığınde, daha sonrakı kuşaklara miras kalacak bir simgeydi artık. Geçmişte ona imkânsızmış gibi gelen pek çok şeyin üstesınden gelmişti. Çağdaşlanndan bazılannda saygı ve hayranlık uyandınrken birçoğunun yakıcı nefretini üzerine toplamıştı. Unü katlanarak büyüyor, adı artık neredeyse efsaneleşiyordu. Alfred de Musset ise yavaş yavaş körelmiş,yaratıcılığındangeriyeeserkalmamıştı. Otuzuna geldığınde bütün yapacaklannı yapmıştı." Türkçeye Salâh Birsel tarafından çevrilmiş Hayatım, Erkek Çölünde Bir Kamelya adını taşıyan anılarının sonuna George Sand'ınhayatınailişkınbirkronolojieklenmiş. Broy Yayınevı 'nce yayımlanmış kitabın kronolojisinde George Sand'ınyaşamına giren erkekler sıralanıyor: Charles Didier, Merimee, Alfred de Musset, Dr. Pagello, Borges, Chopın, Clesinger... Dostlan arasında da Delacroix ile Flaubert sayılmış.^ Aşk acısına katlanntak Bir gün Alfred George'un kapısını çalınca bozulan büyü yeniden kuruldu. Üç gün evden çıkmadılar. Birbirlerine yetmenin verdiğı coşkuyu yeniden tadıyorlardı. Şu diyalog geçti aralannda: "Belki de aşk bızden intıkam alıyordur. Onuyaşıyoruz, kitaplanmızı onunla dolduruyoruz, eh acısına da biraz katlanmamızgerekecektabii." Iki fırtınalı yazann anzah birlikteliği uzun sürmeyecekti. Son kezkapıyıçalan George olacak ama kapı açılmayacaktı. Çünkü Alfred Paris'ten aynlmıştı. George Sand sayısız G. Sand kendisine hayran bir erkeği, evinin ortasına yerleştirdiği küvete zoria sokmuş, sabunluyor. Tam o sırada içeri Musset geliyor...