Katalog

6MAYIS2001.SAYI789 menlikleri altına alıyorlar" diye ilk filminden söz ediyor Varda. Ünlü Fransız sinema tarihçisi, eleştırmeni Georges Sadoul, "La Pointe Courte"u Yeni Dalga'nın ilk filmi saymıştır. Filmin kurgusunu Yeni Dalga'nın ustalanndan Alain Resnais gerçekleştirmişti. Nesnelerin hemen görünür dünyası ile, duygu ve düşüncelerin iç dünyası arasındaki ikili ilişkiyi başarıyla betimleyen "La Pointe Courte", Fransız Yeni Dalgası'nın da öncü filmiydi. Bu çalışmayla Varda Yeni Dalga'nın ilk kıvılcımını çakmıştı. 19551961 yıllan arasındakısa, deneysel filmlerçekti. Ikinci uzun metrajı "Cleo de 5 â 7/5'ten 7'ye C16o"yo ancak 1962'de gerçekleştirebildi. Yapım bütçesini sağlayabilmek yedi yılını aldı Varda'nın. Filmde Cleo adlı popüler bir şarkıcının iki saatini aktanr bize. Paris sokaklanndageçcn etkili, dokunaklı biraşk ve ölüm öyküsüdür bu. Kanser olduğunu sanan Cleo, Paris sokaklannda iki saat boyunca ölümle ilgili her şeyi saptar: Bir cenaze töreni, cenaze levazımatçısı, zenci maskeleri. Bugörüntüsel işaretlerpsikolojiden çok bize gerçeğin patolojık olgusunu, olaylardan başkabirgerçeği içermeyen teoriyi sunarlar. "Psikolojiden çok hayal etmeyi, düş kurmayı severim" der yönetmen Varda. "Her şeye yanıt bulmaktansa soru sormayı yeğlerim." Cleo'yla M61ies ödülükazandı Varda. Agnes Varda'ya uluslararası ününü "Le Bonheur/Mutluluk" getirdi. 1965'te renJdi olarak çektiğı bu film aile yaşamının arkasmdaki karmaşıklığı yansıtır. Hem kansı, hem de metresiyle uyum içindc yaşayabileceğini düşünen bir adamın öyküsünü işleyen "Mutluluk" böylece 1960'ların sonunda başlayan feminist hareketin kült filmi olur. Mutluluk'laBerlinFilmFestivaliAlhnAyı ve Louis Delluc ödülünü kazanır Varda. Oni kı yıl boyunca yine uzun metraj çekemeyen yönetmen, 1977'de "L'une chante, 1 'autre pas/ Biri Şarkı Söylüyor, Diğeri Söylemıyor"u gerçekleştirdi. 5 'ten 7 'ye Cleo'da gördüğümüz yönetmenin Simone de Beauvoir'dan alıntı yaptığı "lnsan kadın olarak doğmaz, sonradan kadın yapılır" teması bu filmde de duyumsanır. Beauvoir'ın "Kadılar yaratılır, doğmazlar" fikrini benimseyen Varda, "Biri Şarkı Söylüyor, Diğeri Söylemiyor"da değişik karakterleri ve geçmişleri olan iki kadınuı yaşamlanna iki yıl boyunca aynatutar. On iki yıl sonra, 1985 'te "Sans Toit Ni Loi/ Yersiz Yurtsuz"daamaçsız bir varoluşu, Mona'nın öyküsünü gerçekleştirir. Antipatik Mona film süresince ilginç, merak uyandıncıdır, sonunda da trajik bir konuma ulaşır. Varda filminde duru, yalın ve cesur bir anlatım sergiler. "Yersiz Yurtsuz" Venedik'te Altın AslanEn tyi Film ödülünüalır. 1962 'de evlendiği ve 1990'da yitirdiği yönetmen kocası Jacques Demy üzerine üç film çeker: Jacquot de Nantes/Nantes'lı Jacquot (1991), "Les Demoiselles de Rochefort ont eu 25 ans/Rochefort'lu Bayanlar25 Yaşında (1993), "L'Univers de Jacques Demy/Jacques Demy 'nin Dünyası" (1995). Filmleri için Varda şunlan söylüyor: "Film çekerken karşılaştığım kişiler, tek başına ya da ekibimle çektiğim sahneler, kurgulamam, görüntülere eşlik eden yorumlar, müziğin seçimi, senaryo yazımı ya da yönetim biçimim tüm bunlara ancak rastlantıyı katarak bir filmi yazıya dökebılır, nesırlcştırebilırsıniz. Baştan beri ben ilk çalışmalanmdan buyana roman yazar gibi film çekmek istedim." 41. Uluslararası Selanik Film Festivali'nde Altın Iskender ödülü ilc onurlandınlan Varda, 16 Kasım 2000'de, Olympion 2 salonunda sahneye çağrı lınca son belgeseli "Les Glaneurs et la Glaneuse/Çöp Toplayıcılan"nı (2000) sunarken belgesel bir filmde 5ten 7'ye CUo (CUo deSâ 7)m ÇatısızKuralstz (Sans Toit Ni Loi)... objektifliğe kesinlikle inanmadığını belirttı: "Her belgeselde kaçınılmaz olarak yönetmenin bakışı ve yorumu vardır. Çöp Toplayıcılan'nı çekerken yoksullann üstelik kendilerinden çok daha yoksul olanlan düşündüğünü şaşırarak anladım ben." Savunduğugibibelgesellerindedeanlatıct odur, Varda 'dır. Onun scsiyle izleriz şıırsel çalışmalannı. Fransa'nıneneski veenünlü sinema dergisi "Les Cahiers du Cinema", Mutluluk (Le Bonheur)... Aralık 1962 tarihli Yeni Dalga özel Sayısı'nda Agnes Varda'dan şöyle söz ediyor: "Hem Mao Çe 1\ıng'u hem de antikacıları aynı anda sevebilir misiniz, bu olası mıdır? Agnes Varda sanatta bunun olabileceğinin tartışmasız bir kanıtıdır adeta.". Yalın, naif, duygulu anlatımı, hiç yitirmediği sol eğıhmlı dünya görüşü, denn, estetik titizliği, çerçeve ve görüntüleri, fotoğraf tadındaki detay çekimleri, yogunlukla dolu planlan Varda'nın sinemasını kalıcı kılan başlıcaöğelerdir. Kendı sinemasını alçakgönüllülükle bir zanaatkâr gözüyle değerlendiren Varda, filmlerininherbirkaresiniözenle.birtablo estetiğiyle işlemiştir. Filmlerinin öykülerindeki yürekten yaklaşımı, ınsanlara yönelik sevgi dolu çalışmaları, Agnes Varda'nın 1950'lerin başında girdiği Dünya sinemasındaki özgünyerinipekiştirmiştir...^ FILMOGRAFI 1954 La Pointe Coufte/Paralel Yaşamlar 1957 ö Saisons 6 Chateaux/Ah Mevsimler, Ah Şatolar 1958 L'Opera Mouffe, Du Cöte de la Cöte/Kıyının Kenanndan 1962 Cleo de 5 k 7/5'ten 7'ye Cleo 1963 Salut les Cubains/Selam Kübalılar 1965 Le Bonheur/Mutluluk 1966 Les Creatures/Yaratıklar 1967 Elsa, Loin du Vietnam / vietnam'dan Uzakta 1968 Black Panthers/Kara Panterler, Uncle Yanco / Yanco Amca 1969 Lion's Love/Aslan'ın Aşkı 1970 Nausicaa 1975 Daguerreotypes / Fotoğraf Makineleri, Reponses de Femmes / Kadınlann Yanrtlan 1977 L'Une chante, L1 Autre Pas/Biri Şarkı Söylüyor, Diğeri Söylemiyor 1981 Murs, Murs / Duvarlar, Duvarlar, Documenteur / Belgeleyen 1983Ulysse/Ulis 1985 Sans Toit Ni Loi / ÇatısızKuralsız 1986 T'as de beaux escaliers, tu sais 1987 Jane B. par Agnes V. / Agnes Varda'nın Gözüyle Jane Birkin 1988 Kung Fu Master / Kung Fu Ustası 1991 Jacquot de Nantes / Nantes'lı Jacquot 1993 Les Demoiselles de Rochefort on eu 25 ans / Rochefort'lu Bayanlar 25 Yaşında 1995 L'Univers de Jacques Demy / Jacques Demy'nin Dünyası, Les Cent et Une Nuits /101 Gece 2000 Les Glaneurs et la Glaneuse / Artıkçılar ve Ben (soldaki kare).