Katalog

Bugün Dünya Dans Günü. îki gün sonra da Zeynep Tanbay, Dans Projesi'yle izleyicinin karşısına çıkacak. îş Sanat Kültür Merkezi'ndeki gösteride Tanbay'la birlikte Leo Mujic, lsidora Stanisic, Lior Lev ve Mustafa Kaplan da yer alacak... Işte, Tanbay'ın 12 yaşında başlayan dans tutkusunun öyküsü... Jofrrey Bale Okulu'na girdim. Türkiye'de kalsaydınız ne olurdu? Devlet Balesi 'ne girebilirdim ama boyumdan dolayı büyük sorun olurdu, harcanırdım. Joffrey, tutkunuzu nasıl karşıladı? öncelikleTürkiye'deiyi bir eğitim aldığımı fark ettim, çünkü eğer tanınmıyorsanız, en aşağıdan ahnıyorsunuz, ben dc aşağıdan alındım ama kısa sürede başlangıç sınıfından üst sınıflara geçtim. Günde 45 ders alıyordum, okulun müdürü gelip konuştu, "Bu kadargerekmiyor, birders yeterli" dedi ama 45 ders bile bana yetmiyordu. Akşam okul kapanmasa ben bir ders daha alabilirdim... Zeynep Tanbay, 1980 Ankara... Kuğu Bale Stüdyosu'nda iken kendi derslerimle yetinmez, biraz daha dans edebilmek için küçüklerin de dersine girerdim... Aile, gençlik, aşk, cinsellik... Bunların hiçbiri yoktu... Bütün beynimi, herşeyimi dansa vermiştim... Bedeniniz hiç isyan etmedi mi? Mutlakaetti, acılan da şimdi çıkıyor... Nasıl? Ayak parmağım yerinden çıktı, bir buçuk yıl dans edemedim. Dizlerimin ikisi de sakat, ikisi de menüsküs, birisinde çapraz bağlaryırtık, ameliyatgerekiyor, olmuyorum... Belim kronik bir şekilde isyan ediyor... Ama ağn ile sızı ile dans etmeye alışıyorsunuz, hayatınızın birparçası oluyor. Ancakhiçbiryerinizağrımıyorsa,garipsiyorsunuz... Joffrey Bale Okulu bitince ne yaptınız? Alvin Ailey, Cleveland Bale ve San Francisco Bale okullanndan burs kazandım. Cleveland'da müthiş bir eğitim vardı ve teknik en üstdüzeyeçıkmıştı.Ancakçalışmaiznimin olmayışı sorun oldu. Göçmen bürolan çok yoğun olarak çalışıyordu, ve bir topluluğun ömeğin San Francisco Balesi'nin, "Bizim bir tane bile dansçımız yok, bu yüzden Zeynep Tanbay'ı istiyoruz" demesi lazımdı ve bu hem mümkün değildi, hem de çok uğraş istiyordu. Sonunda Minnesota DanceTheatre önerildi ve oraya gittim. Yeşil karhm alındı ve profesyonel dansçı olarak çalışmaya başladım.Buranınözelliğigenişbiryelpazeyesahip olmasıydı. Hem klasik, hem neoklasik, hem de modern balede dans edebiliyordum. Parmağımzın azizliği bu sürece denk geliyor her halde... Evet, parmağım yerinden çıktı, ameliyat geçirdim... Hastaneye giderken yanımda bir de sandalet götürmüştüm, ameliyattan sonra onlan giyip dönecektim eve. Ama sargılar açılıp da parmağımı görünce "tamam" dedim "Dans hayatım bitti". Doktor dans edeceğimi, merak etmemem gerektiğini söyledi ama... Siz parmağınıza kfistünüz... Zor bir dönemdi. Bir daha dans edememektenkorkuyordum. Doktor ayağımabakmamı, onu yıkamamı söyledi ama ben o bana ait değilmiş gibi davrandım. Sonra barışmaya, hatta ona acımaya başladım, "zavallı ayak" diyordum, hâlâ bana ait değilmiş gibi... Fotoğrafını çektim, sanki başkasına ait birşeymişgibi... Gerçek anlamda fotoğraf çekmekten mi söz ediyorsunuz? Evet, o bir aşamaydı. Arük yıkayabilir, bakabilirdim. Bir dansçı olarak ayağınız.yani üstünde her şey i yaptığınız organınız bir anda yok oluyor.. .Ogarip bir his...Oşişlikgeçip de ayağım normale dönmeye başlayınca parmağımı sevmeye bile başladım. Sırada fizik tedavi vardı, yapılması gerekiyordu, ama ben hemen ayağımın üzerinc çıkmak, dans etmek istiyordum... Egzersızleri yapmaktan kaçındım... Sonuç? Parmakucundadansedemiyordum... Dedim ki, klasik baleyi bırakıyorum, ben artık point pabuçsuz dans edeceğim. Bu bir dönümdü ve modern dansa geçecektim. New York'a geldim ve Paul Taylor'dan aldığım bursla, Paul Taylor Dans Okulu'nda modern dans eğitimine başladım. Bundan çok memnunum, çünkü hem klasik, hem de modern dans tekniğine sahip oldum... Öğrencilikten öğretmenliğe ne zaman geçtiniz? Ayağım nedeniyle dans edemediğim o bir buçuk yıllık süreçte, Minnesota Dance Theatre'yagidipders vermek istediğimi söyledim, onlar da öğretmen anyorlarmış ve başladım... Boyunuzun uzunluğunu bir kırılma, bir acı olarak size yansıtan hocalannızdı, bu sizin hocalık kriterlerinizi nasıl etkiledi? Hocalığa başlarken kesin bildiğim bir şey vardı, ben sadece bildiğimi öğretebilirdim; bir insana bakıp da sen dansçı olabilirsın, sen olamazsın diyemezdim. Şöyle bir şey diyebilirsin: Sende yetenek var, çalışırsan yapabilırsin... Dans, nereye kadar tutku, nereyc kadar yetenek, nereye kadar çalışma? Bunu çok düşündüm, böyle bir sıralama yaptığımda hepsi bir çizgide gıdiyor, dansçıhğın bütün zorluğu da burada... Ama en başında, mutlaka ve mutlaka tutku gerekiyor, herşeyi ancak tutku ve aşkla yapabiliyorsunuz... Türkiye'de sizden, sizin çalışmalarınızdan, örneğin Minnesota Dance Theatre'de baş dansçı olduğunuzdan haberi olanlar var mıydı? Yoktu. Paul Taylor'dan sonra Martha Graham Çağdaş Dans Okulu' ndan da burs kazanmış, sonra da hocalık kadrosuna ahnmıştım. Aynı yıl, Martha Graham Dance Company'ye de girdim ve turneye çıktım, Yunanistan'a kadar geldim. Bununla ilgili bir haber Hürriyet gazetesinde yayımlanmış, Aydın Gün görmüş... Davet ettiler. 1995'te Elisa Monte Dance Company ile ilk kez Türkiye'de, Cemal Reşit Rey'de dans ettim. 1997'de ise kesin dönüş yaptınız, ve İstanbul'da ho Tanbay, dans ederken ölümeyakın bir şeyler yaşıyor... calığa başladınız, neden? Nothing'den sonra artık koreografiye ge dansçı, hem de iyi dansçı çıkıyor, demek kı iyi bir eğitim veriliyor. Mutlaka daha iyisi çebilirim, diye düşündüm. Bu hep yapmak istediğim şeydi. Başkalannın danslarını ya olabilir. Türkiye'de şöyle bir sistem var: konservatuvardan mezun oluyor, masterinizi yapıyordum, başka başka topluluklarda dans pıyorardından da üniversitede ders veriyorediyordum, iyi bir birikime sahip olmuştum. sunuz. Dünyada böyle bir sistem yoktur; Sonunda artık topluluklara katılmamaya kabaşka yerlerde dersler verir, deneyiminizi, rar verdim, bu karan verince de Amerika'da birikiminiziarttınr sonra dönersiniz... kalma nedenim ortadan kalktı. Çünkü ben dansetmekiçinoradaydım... DersvermekTürkiye'de böyle bir sınama için ortam se, esas Türkiye'nin ihtiyacı vardı ve dön varmı? düm... Keşke bendeki şans diğer insanlarda da olsa... Ben eğitimimi Türkiye'de ve iyi hocaTürkiye'deki bale eğitimi sizi şaşırttı lardan aldım. Onlar da bu eğitimi alsa ve dımı? şarda geliştirse, Amerika'da, Avrupa'da. W Bütün eleştirilere rağmen bu memlekette Zeynep Tanbay ve Lior Lev...