Katalog

Mehmet Yamun Alevi ve din dersi hocasu.. p+ lolanın devletin din eğitimi yapmaması olduğuna göre din dersi verilmemesini isteyen değil verilmesini isteyen velilerin dilekçe vermeleri gcrektiğini öne sürerek Danıştay' a dava açmış ama bir sonuç alamamıştı. Sanınm aynı dönemde laik tutumuyla öne çıkmış Temyiz Mahkemesi Başkanı tmran öktem'in cenazcsinde bazı imamlar dini mefasimyapmakistememişleramabaşanlı olamamışlardı." Din eğitimine laikliğe aykın olduğu için karşı çıkıldığını, nüfus cüzdanında din hancsi olmasınagösterilenbirtepki anımsamadığını söyleyen Aren "Nüfus cüzdanlarında din hanesinin olması farklı din ve mezheplerde olan vatandaşlanmız arasında aynmcılık yapılmasına neden olur, yani burada din değil fakat aynmcıhkla ilgili bir sorun vardır" diyor ve ekliyor: rağmen, hem çocukların hem de velilerin ağırbirbedel ödedıklerini düşünüyor. ağızlarda oran aynı: Türklye'nln Bugüne gelindiğinde siyasal yelpazedekı hareketlenmeye rağmen ateizm konusunda yüzde 99'u |Müslüman. Azınlıklar pek bir adım atılmadığı görülüyor. Din eğitibir yana ateistler de var oysa... mi hâlâ zorunlu, nüfus sayımında dini sorular sorulmamasına rağmen nüfus kâğıtlannDevletin ve çoğunluğun da ebeveyne bile sorulmadan tslam yazılıyor görmediği ateistler ne Istedlklerf •vetanntanımazlarıncenazelericamilerden kaldırılıyor. Buharitabatı ilebirkarşılaştırglbl yasayabiliyor, ne Istedikleri mayıdaanlamsızkılıyor... Ancak geçen yıl birtoplantıdabirarayagelen Müslüman, Hıgibi ölüyor... Ateistler de teistler ristiyan ve Yahudi din adamlannın ortak deklarasyonu, tektannlı bütün dinlerin ateisde artık klmllklerin açık lcre aynı pencereden baktığını gösteriyor. yaşanmasını Istiyor. Yasalarda da Deklarasyonun son maddesinde şöyle deniliyor: atelstlere engel yok, sorun "Din mensuplan ateizm, uyuşturucu, açtoplumsal baskının kırılmasında... lık, savaş, şiddet, terorizm ve yabancı düşmanlığı gibi sevgiyi yok eden, hiçbir dinin kabul etmediği olumsuzluklarkarşısında or"Ister cenaze ister evlenme ister başka kotak mücadele vermelidir." nularla ilgili olsun dini gibi görünen törenleDiyanet tşleri Başkanlığı, ateizmin nerin hepsini folklorikkültürel nitelikte görü den uyuşturucu kullanımıveırkçıhkla aynı yorveuygulanmalannda laikliğe veyaateizmücadelesafındatutulduğunailişkinsoruyu me aykın bir yön,bir sakınca görmüyorum." şöyle yanıtlıyor: 12 Eylül din eğitiminde de birmilat oluş"tnançsızhk bütün dinlerin ulumsuz karturuyor. Darbeyönetimi, ilk veortaöğretim şıladığı ve mücadele ettiği ruh halidir. Bütün deki isteğe bağlı din cğitimine zorunluluk ilahi dinler insanlara kendi inanç sistemlerigetiriyor. Imam Hatip Liseleri'nin sayılan ni benimsetmek için gönderilmiştir. Inançarttırılırkenvelilerleöğrenciler arasında ilk sızlıkla mücadele baskı, cebir ve şiddet yönçatışmalar yaşanıyor. lsmini saklı tutan bir temleriyle değil ikna metoduyla yapılır. anne, 1980'li yıllann ortalannda Eskişehir özellikle tslam dini kendi inanç sistemini inÇifteleröğretmenLisesi'ndeyatılıokuyan sanlara tebliğ ederken zor kullanılmasını oğlunun ikinci yıldan itibaren eve gelir gelşiddetle yasaklamıştır." mez odasına çekildiğini, başı açık olduğu Diyanet Işleri Başkanlığı yanıtında ateiziçin kendisine hakaret ettiğini, aynı masada mi, uyuşturucu ve ırkçıhk safından çıkanp, yemek yemediğini söylüyor. Anne, seksenli bir anlamda ortak deklarasyonaihanetedip yıllarda kendisi gibi pek çok anne ve babanın şöyle diyor: hırpalandığını, çatışmaların yumuşamasına "Ateizmle tebliğ sınırlan dahilinde yapı la Resml ve gayrl resmi bütün S. Aren: Dini hisleri incümek istemedik... cak mücadele uyuşturucu ve ırkçılıkla yapılacak mücadele ile aynı mahiyette değildir. Dileyen ınancı dileyen inançsızlığı tercih hakkma sahiptir." Cenazede dini tören yapılması ile ilgili bütün soruların muhatabı ise belediyeler. Çünkül 580 sayılıBelediyeKanunu cenaze ile ilgili hizmetleri belediyelere bağlı din görevlilerine yüklüyor. Aynı şekilde cenaze yıkama ve mezarlık işlemleri de belediyelere ait. Istanbul AnakentBelediyesi, MezarlıklarMüdürlüğüyetkilileri verdikleri hizmetlerden yararlanmak için dini tören yapılmasının zorunlu olmadığını söylüyorlar. Yani kişi isterse yıkanıyor, isterse dini tören yapılıyor.mezartahsisediliyor.Yetkililer, ateistler için nasıl bir işlem yapıldığına dair soruyu yanıtsız bırakırken, buna gerekçe olarak bugüne kadarkendilerineböyle bir başvuru BARANER, KIVILCIMLI VE... Eskl TİP'Iİ, SİP üyesi Raslh Nuri lleri, gömülmenin şeklinin önemli olup olmadığından pek emin olmadığını söylüyor. lleri, hem ateizme dair düşüncelerini, hem de Türkiye solu içlndeki tartışmalan aktanyor: • Gençliğimden beri bildiğim, bazı insanlar safa girerler, bazı insanlar da seyirci olarak dışarda kalırlar. 1968'de, TKP Genel Sekreteri Reşat Fuat Baraner'in cenazesinde Dr. Hikmet Kıvılcımlı, safa katılalım, dedi. Bizim safta ne işlmiz var dedim, birdenbire bir çıkış yaptı: Işte bu küçük burjuva, Kemalist radikalizmdir, dedi. Safa katılmak dinsel prosedürün yerine getirilmesidir, dedim. Hayır, dedi, biz bir dinsel prosedür olarak safa katılmayız, mesele halkımız gibi olmak, halkımızın geleneğine göre hareket etmek, halka yabancılaşmamak açısından önemlidir, dedi. O sırada Mihri Belli geçiyordu, ona sorduk, evet doktor haklı dedi ve biz de safa geçtik, ön sıraya girdik. Safta durmanın bir şekli vardır, kollar sarkık durmaz, biz de ellerimizi arkamızda birleştirdik. Ertesi gün, Tercüman Gazetesi şöyle yazdı: Komünistler elleri g..tlerinde cenaze namazına katıldılar. • Biliyorsunuz, Dr. Hikmet'in cenazesi Yugoslavya'dan gelmişti. Küçük bir camiye götürüldü. Biz 56 komünisttik, on beş yirmi de sivil vardı. Imam cenaze prosedürüne uymadı, hakkınızı helal eder misiniz diye sormadı, yani işini istemeden yaptı, gömmem de diyemedi. Doktor komünist memleketlerin örflerine göre tabutunda, süslü püslü getirildi, taranmış.bezenmişti, hoca gelip herkes görsün dedi, gördük. • Hasan Kaşarcı (Kabzımal Hasan) huzurevinde vefat etmişti. Imam geldi, vasiyeti var, dini tören istemiyor dedik. Herkes istediği gibi gömülür, dedi, mezara kadar geldi ve hiçbir şey yapmadı. • Dayım Arif Dino'nun cenazesinde annem caminin önünden geçen baloncuyu çağırıp balonları tabutuna bağladı, bu da değişik bir cenaze bıçimı oldu. • Dünyanın en büyük tıp uzmanlarından Prof. Frank, Faşist Almanya'dan kaçıp buraya gelmişti. Çok önemli bir doktordu. Vasiyetnamesine göre, bir Müslüman mezarlığı olan Aşiyan'a, dini törensiz gömüldü. • Ben dini töreni şekilsel bir şey olarak görüyorum. Bir bakıma kendimi Dr. Hikmet'e daha yakın buluyorum. Geleneksel törenlerin bir de meziyeti var, bütün tanıdıkların, dostlann toplanma yeri oluyor. uteki tarzda bir tören olmadığına göre dinsizler, nerede buluşacaklar, nereye gidecekler? • Dini törenlerin yapılmasında çoğunluğun baskısının bir etkisi, yarattığı bir korku olmuştur geçmişte, ama şimdi öyle bir şey söz konusu değil. • Insan hem Marksist, hem de dindar olabilir mi? Bence bir çelişkidir ama olabilir. Kazım Aktemur vardı, Izmiıii, o muntazaman her cuma camiye giderdi. Zannederim, oruç da tutardı... ^ H. Kıvılcımlı (üstte), R.F. Baraner (altta)...